IT arhıvtaný salasynyń bolashaǵy men múmkindikteri
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti ǵylym men bilim salasyndaǵy eń ozyq qatarly oqý orny. Akademıalyq, ǵylymı-zertteý, ınovasıalyq qyzmetiniń nátıjeleri men oqý ornyn damytýdyń jańa baǵyttary men perspektıvalaryna asa basym aýdarýshy jáne soǵan sáıkes joǵary nátıje kórsetýshi ǵylym ordasy.
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti 1934 jyldan bastap,búgingi kúnge deıin aýqymdy isterdi ıgerip jáne bolashaqqa naqty josparlardy negizdedi. Osy tustan bilim ordasynyń atqarǵan qyzmetteri men negizgi nátıjelik kórsetkishterin saraptaıtyn bolsam: QazUÝ álemdik kólemde ǵylym men bilimdik júıeden bedelin nyǵaıtty. Naqtyraq, 2022 jyly QS reıtıńi boıynsha aldyńǵy qatarly eń úzdik ýnıversıtter arasynda 150-oryn jáne Azıa aımaǵynda – 44, al Ortalyq Azıalyq kólemde 1-oryn aldy. Álemdik ýnıversıtterdiń eýropalyq akademıalyq reıtıńi boıynsha Eýropalyq standarttyń «AA+» reıtıńin aldy. Bul QazUÝ úshin Eýropanyń jetekshi ýnıversıtetterimen bir deńgeılik qatarda turýǵa múmkindik berdi. Sonymen qatar, Great Value kolejderi boıynsha álemdegi eń ozyq tehnologıalyq ýnıversıtter arasynda 31-oryn (AQSH).
Osy turǵydan negizgi máseleni aıtatyn bolsam, Qazaq Ulttyq Ýnıversıtetinde 7M03207 – IT –Arhıvtaný jáne qujattaný salasynda qazirgi tańda magıstratýra boıynsha bilim alýdamyn. Atalynǵan baǵyttyń ár bilim alýshy úshin teorıalyq jáne praktıkalyq aspektileri joǵary. 2021 jyldan bastap bakalavrıat pen magıstratýrada arnaıy baǵdarlamalyq negizder jsparalanyp jáne iske asyryldy. «Sandyq arhıvtaný jáne qujattaný» oqý baǵdarlamalary iske qosyldy. Bakalavrıatta: «Baǵdarlamaý negizderi», «Derekter bazasy», «Python-da baǵdarlamalaý», «Mobıldi qosymshalardy ázirleý», «Qujattamany basqarýdy qamtamasyz etý salasyndaǵy aqparattyq tehnologıalar», «Aqparattyq qaýipsizdik jáne aqparatty qorǵaý», «Avtomattandyrylǵan arhıvtik tehnologıalar», «Avtomattandyrylǵan ǴAA ázirleý ádisteri men tehnologıalary». Al magıstratýrada: «Arhıv qujattaryna qol jetkizýdiń sandyq tehnologıalary», «Basqarýdaǵy aqparattyq júıeler», «Qujattamalyq baza málimetteriniń jobalaý metodologıasy men tehnologıalary», «Qujattardy saqtaý jáne paıdalanýdyń «Bultty qyzmetteri», «Elektrondy qujattardyń qundylyǵyn saraptaý». Iaǵnı, bul pánder kásibı daǵdylardy ıgerýge jáne bekitýge jáne túlekterdiń eńbek naryǵynda básekege qabilettiligin qamtamasyz etýge jańa múmkindikter ashatyndyǵyna dálel.
Sıfrlyq tehnologıa degenimiz aqparattardy jyldam taratý, qoǵamdy qajetti qujattarmen qamtamasyz etýde qoljetimdilik máselelerin sheshýdegi jańa qural bolyp tabylady. Qazirgi ýaqytta bul proses arhıv jáne qujattamany basqarýdy qamtamasyz etý salalarynda nátıjeli sheshimin tabýda. Sıfrlandyrý prosesi – arhıv qujattaryn elektrondyq túrge birtindep aýystyrý, osy baǵytta qujattardy tezdetip óńdeýde olardy qurý, engizý, ǵylymı-anyqtamalyq apparatyn jáne arhıv qorlarynyń avtomattandyrylǵan derekqoryn qurý, elektrondy formatta qujattardy jarıalaý, sonymen qatar aqparattyń sapasyn joǵaltpaı saqtaýdy qamtamasyz etý jumystaryn qamtıdy.
Minekeı, joǵaryda ýnıversıtet jetistikteri men naqty nátıjelik kórsetkishterin kórsetkenime sáıkes jáne IT –Arhıvtaný jáne qujattaný salasynyń mańyzdylyǵy men nátıjelerine toqtalǵanyma saı, rasymen de ǵylym men bilim salasyndaǵy eń kóshbasshy oqý orny ekendigi belgili. Osy tustan álemdik jáne respýblıkalyq reıtıńterde júıeli ári ozyq tájirıbeli kórsetkishtik pozısıasyn saqtap keledi. Ǵylym ordasy – QazUÝ jan-jaqty múmkindikterdi tolyǵymen berip jáne bilim alý júıesindegi joǵary talap qoıý arqyly bilim salasyndaǵy úlgi berýshi oqý orny. Osy ýnıversıtetten bilim alǵan ár tulǵa óz Otanymyz - Qazaqstan Respýblıkasynyń damýy men órkendeýine úles qosýy shart.
Muqan Aıman Orynbasarqyzy
Ál-Farabı atyndǵaǵy QazUÝ magıstranty.
Ǵylymı jetekshisi: QazUÝ, Dúnıejúzi tarıhy,
tarıhnama jáne derektaný kafedrasynyń
PhD, aǵa oqytýshy: Nusqabaı P.N.