Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 11 saǵat buryn)
Jarly Súleımen

Ertede Súleımen paıǵambardyń zamanynda bir Súleımen degen jarly kisi otyn arqalap satady eken. Bir kúni otyny ótpeı balalary ash qalypty. Sol kúni túnde Súleımen paıǵambar áskerlerimen álgi jarly úıiniń qasyna kelip qonypty. Tań atqasyn jarly Súleımen paıǵambardy kórip aryzyn aıtqaly júgirip keledi. Esik aldyndaǵy kisiler ony tintip kórdi de jiberdi...

         Jarly Súleımen kelip:

         — Taqsyr, seniń de atyń Súleımen, meniń de atym Súleımen. Sizdi Alla taǵala baqytty etti, meni kedeı etti. Búgin bazarda otynym ótpeı balalarym ash jatty. Sizdi kórgesin qýanyp muńymdy aıtaıyn dep keldim, – dedi. Jarlyny Súleımen jaqsy qarsy alyp, bir gaýhar tas berdi. Shal baıǵus gaýhardy alyp qýanyp úıine qaıtty. Jolda gaýhardy bir butanyń basyna qoıyp ózi otyryp dem aldy. Sol ýaqytta aspannan bir qara qus kelip jarqyrap turǵan gaýhardy alyp ketti. Sonan shal baıǵus Súleımenge keldi. Kelip:

         — Taqsyr, bergen gaýharyńyzdan aırylyp qaldym, – dep, bolǵan jaǵdaıdy aıtty. «Qaıyr, buıyrmaǵan shyǵar», – dep, Súleımen paıǵambar taǵy bir gaýhar berdi. Dalaǵa shyqqasyn jarly saqtyq jasap gaýhardy sáldesine myqtap orap aldy. Biraz jerge kelgende jarlyǵa eki jaıaý jigit kezdesti. Ekeýi de mas eken, basyndaǵy sáldesin tartyp alyp qashyp ketti. Shal baıǵus amalsyzdan Súleımenge taǵy keldi. Keldi de:

         — Sáldeme myqtap baılap alyp edim, bir-eki kisi kezdesip tartyp alyp qashyp ketti, – dedi.

         — Qaıyr, buıyrmaǵan eken, – dep taǵy bir gaýhar berdi. Shal tysqa shyǵyp ony yshqyrlyqqa myqtap tyǵyp alyp, jolǵa túsip kete berdi.

         Biraz jer júrgen soń eki ortada bir ózenge jolyqty. Ózennen ótý úshin eńkeıip balaǵyn túrip jatqanda gaýhar sýǵa domalap túsip ketti. Shal gaýhardan aırylyp Súleımenge taǵy keldi.

         — Taqsyr, gaýhardan taǵy aırylyp qaldym, – dep, shynyn aıtty. Súleımen taǵy da bereıin dep, bir gaýhardy qolyna alǵanda, shal:

         — Taqsyr, endi maǵan batańyzdy berińiz! – depti.

         Súleımen:

         — Budan bylaı malyń, násibiń, baqytyń arta bersin, – dep, batasyn berdi. Batany alyp shal úıine júre berdi. Shal kele jatyp jolynan adasyp ketti. Júre-júre bir terekke kezdesti. Terektiń basynan bir uıa kórdi. Shal: «Osy terektiń basyna shyǵyp uıany buzyp alaıyn. Aýylǵa arqalap barsam, kempirim shaı qaınatyp beredi ǵoı», – dep oılady.

         Sóıtip terektiń basyna shyqty. Shyqsa, uıanyń ishinde baǵanaǵy qus alyp ketken gaýhar jatyr eken. Shal gaýhardy taýyp aldy, terektiń basynda turyp aýlynyń jolyn boljap aldy. Terekten túsip aýlyna qaraı júrdi. Biraz jer júrgesin jol shetinde turǵan bir jaman tamdy kórdi. Tamǵa kirse baǵanaǵy sáldesi tur eken. Eki mas sonyń ishine tastap ketken eken. Ony da taýyp alyp, shal qýanyp úıine keldi. Kelse, kempiri bir balyq satyp alyp: «Shalym ashyǵyp keledi ǵoı», – dep tazalap jatyr eken. Tazalap ishin jaryp jiberse, balyqtyń ishinen baıaǵy gaýhar shyǵa keledi. Sóıtip, jarly shal úsh gaýhardy da sandyqqa salyp qoıdy. Aýqattanyp bolǵannan keıin bir-eki kún demaldy, baltasyn qolyna alyp toǵaıǵa baryp otyn shapty. Eki-úsh kún shapqan mol otynyn úıip, úıine qaıtty.

         Bir kúni Súleımen paıǵambar áskerimen saharaǵa shyǵyp bir jerlerge kelgende, jańbyr jaýyp ketti. Ústi-basy sý bolyp, baıaǵy shaldyń úıgen otynynyń ústinen shyqty. Sonda Súleımen:

         — Osy otyn kimdiki bolsa sonyki bolsyn, jaǵyp, otyna jylynyp, keptirinip alyńdar, – dedi áskerine. Sóıtip, barlyǵy otyndy jaǵyp jylynyp, keptirinip jaýyn basylǵan soń ketip qaldy.

         Erteńine shal kelse, otynnyń bári altyn men kúmis bolyp qoryp qalǵan eken. Shal baıǵus kempirimen ekeýi úıine tasyp, jınap alyp qazynaǵa qaryq bolypty.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama