Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 11 saǵat buryn)
Qańbaq aıǵaq

Erte zamanda bir baı balasy men han balasy joldas bolady. Kúnderde bir kúni ekeýi ańǵa shyǵady. Kele jatqanda baı balasynyń oıyna bir aramdyq túsedi.

         «Men munan góri batyrmyn, nege osyǵan baǵynamyn. Han balasymyn dep, meni aýyr jumystarǵa jumsaıdy. Muny óltireıin de, at-turmanyn olja qylaıyn», – degen oıǵa keledi.

         Bir azyraq júrip, bir belesten asyp túskennen keıin han balasyna baı balasy:

         — Al, dostym, ajalyń jetti,– deıdi. Han balasy sasyp qalyp, jan-jaǵyna qaraıdy.

         — Ajaldy alystan keledi eken deme, mine, men seni óltiremin, – deıdi.

         — Eı, munyń qalaı, dostym? – deıdi han balasy.

         — Dostyqtyń shegi jetti, – deıdi baı balasy.

         Sonyń arasynsha kún jeldetip, burqyraǵan quıynnyń ishinde bir qańbaq kele jatady.

         — Eı, dostym, tym bolmasa biraz ýaqyt ber. Myna ushyp kele jatqan qańbaqqa jolyǵaıyn, – deıdi han balasy. Sonyń arasynsha ushyp bara jatqan qańbaq janynan óte shyǵady.

         — Áı, qańbak, myna kisimen jasymnan joldas edim, sol joldasym búgin meni óltirmekshi bolyp tur, bir kúnderde aıǵaq bolarsyń, – deıdi. Ushyp bara jatqan qańbak onymen isi joq óte beredi. Baı balasy:

         — Endi boldyń ba? – dep surady.

         — Boldym, – dedi  han  balasy. Sonan keıin qylyshpen baı balasy han balasynyń basyn shaýyp túsirdi de at-turmanyn, altyn-kúmisin, saýyt-jaraǵyn sypyryp alyp, júrip ketti.

         Jyldardan jyldar ótedi. Baı: balasy eline baryp áıel alady, basyna úı tigip, aldyna mal salady. Bir kúnderde áıeliniń sińilisin uzatpaqshy bolyp, qaıyn-jurty toıǵa shaqyrady. Toıǵa áıeli ekeýi barmaqshy bolady. Toıǵa syı-syıapat alyp shyǵady. Páýeskeden áıeline shań tıedi dep, kúımesin jaýyp, syrtqa áıneginen qarap kele jatady. Kele jatsa, baıaǵydaı qańbaq ushyp tereze aldynan óte shyǵady.

         Qańbaqty kórgennen keıin baıaǵy jigittiń ólerde qańbaqqa aıtqany esine túsip, myrs etip kúledi. Onymen qoımaı:

         — Eı, dosym, áli júrsiń be? – deıdi.

         Áıeli buǵan:

         — Eı, saǵan ne boldy, ushyp bara jatqan qańbaqpen sóılesip? – deıdi.

         — Jaı, qańbaqtyń ushyp bara jatqanyna kúlemin, – deıdi baı balasy.

         — Sen shatasqan bolarsyń, – deıdi  áıeli. — Jer betinde jel ushyrǵan kańbaq kóp, soǵan kúle berseń, sen saý bolmassyń! Sende bir syr bar, bostan-bos qańbaqqa kisi kúle me! Sen maǵan syryńdy aıtpaıdy ekensiń, kóńiliń bólek eken, – dep áıeli ókpelep minez kórsetedi.

         Amal qansha, jigit áıelinen qutyla almaıtyn bolǵasyn, kisi óltirgen syryn aıtyp beredi.

         Sol bolǵan ýaqıǵa esime túsip, qańbaqty kórgennen keıin kúlip edim, aıtpasyma qoımadyń ǵoı. Bizdiń osy kezge deıin baı bolyp júrgenimiz sol jigittiń dúnıesi edi, – dep sózin aıaqtaıdy.

         Sonymen qaıyn-jurtyna da jetedi. Toı-topyryn istep, qyz-kúıeýin jaqsylap qarsy alyp, birneshe kún tamasha da bolady. Eń aqyrǵy kúni áıeli ekeýi taǵy renjisedi.

         Áıeli tórkinine barǵannan keıin-aq buzyla bastaıdy. Aǵalaryna aryz etedi.

         — Meni osy kisiden  qutqarsańyzdar eken, óte qorqynyshtamyn. Bul neshe jyldan beri joldas bolǵan dosyn shaýyp óltiripti, meni de bir kúni óltire me dep, qorqyp júrmin. Meni baýyr deseńizder sol jigitke qylǵan isin óziniń aldyna keltirseńiz eken, – dep jylaıdy. Aǵalary qaryndasynyń aıtqanyn istep jigitti qylyshpen shaýyp óltiredi. Buǵan taǵy da qańbaq aıǵaq bolady.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama