InfoHub Logo

Aýrýhanaǵa Naýryz meıramynyń aldynda tústim. Amalsyzdan, janǵa qatty batqandyqtan, árıne. Áıtpese, ózimiz ózgeshe sanaıtyn jańa jylymyzdyń qarsańynda, kúnimiz túnińizben, jaryǵymyz qarańǵyńyzben teńeser tusta tórt qabatty, túnerińki úıdi saǵynyp qaldy deısiz be?!

Súlesoqtanǵan selqostyq tórt qabatyńyzdy túgel qabyzdaǵanyn sezingende, bárinen bezingiń bar. Alaıda, aýyrmaqtyń azaby ajdahanyń aldyna da aparar. Jarym-jartylaı aqyly, jarym-jartylaı tegin haqyly tártipterimen tekseristi. Basymyzdan bastap belimizge deıin birneshe derttiń belgileri menmundalap, tómenirekten taǵysyn-taǵylary tabyldy.

Bir bólmede bes-alty adamnan jatady eken. Úsheýligine tap bolǵanyma shúkirshilik. Syrqathanamyzdyń syrty ǵana surqaı emes, ishindegi irkilisteri de irkes-tirkes. Jasaýlary júdegen, jabdyqtary jadaǵan. Birin jamasa, ekinshisi jyrtylar. Úshinshisin jasqasa, tórtinshisi setiner. Quddy myna meniń keselderim men kinarattarymdaı.

Buryndary da jatqanmyn. Aıyqqandaı bop shyǵatyn em. Bir-eki aýrýdyń beti qaıtqandaı kórinetin. Qanshama qat-qabat kesepattardyń qupıalanyp qap qoıa beretinin ishiń qaltyraı sezdirse-daǵy, qalta shirkiniń shuryq tesik.

Aq jeleńdi abzal jan atalatyndardy da kinalaı almaısyń. Biren-sarandary bolmasa, basym kópshiligi tym uzaqqa sozylǵan ótpeli kezeńde ólermendikten óleýsiregen. Sanalary sansyraǵan. Ózderiniń de jaraǵa aınalǵan jadylary em tileıtin bul jazǵandar aldaryna kep, dárý kútip, daýa dámetken derttilerdiń jaýtańdaǵanyn neǵylsyn. Nemquraıdy qabyldap, náýmez qaraýdyń túp-tamyryn tereńnen izdep jatqan eshkim joq. Dárigerlerińizdiń ózderi alasapyrannyń zararlarynan zapyrandanǵan tirshilik teńiziniń jan saqtaıtyndaı jaǵalaýlaryna jete almaı, jantalasýmen álek. Ólshemderdiń kúllisi órshelengen kezeń dá.

Meıirimniń sarqyttary medbıkelerdiń mıyǵy men keıbir dárigerlerdiń kúrsinisinde ǵana saqtalyńqyrap turǵandaı.

Qadirdan oqyrman, shaharymyzdaǵy tórt qabatty, túnerińki syrqathanamyzdyń syrty men ishin birazyraq beınelep, sypyra sıpattaǵandaımyz. Emdeıtinder haqynda habardarsyz. Jasaý-jabdyqtar jaǵyna Hám nazaryńyzdy jyǵyp ótkendeımiz. Endi tikeleı ózimizge kóshpegimiz jón shyǵar. Bizdi bilesizder. Jasyryp-jabatyndaı dáneńemiz joq. Bizdiń basymyzdyǵy kep, boıymyzdaǵy dert ataýly basym bóligińizge tán. Janyńyzdyń jadyramaý jaǵdaıy, tánińizdiń sergektenbeý sebebi neden deısiz, áıtpese. Siz sekildi biz-daǵy jórgegimizde jaýrap, besigimizde tońdyq. Bastaýysh mektepterden bastap pestısıdterdi qylǵyta jutyp, gerbısıdtermen tereń tynystadyq. Maqta shabyǵynda talyqsyp qulap, «aq altyn» jınaý naýqanynda búıregimiz isinip, baýyrymyz sarǵaıǵan. Qysqa qarata qýyǵymyz tutylyp, bir toqsan boıy oqı almaı qalatynbyz. Sonda da stýdenttikti ıtjandylyqpen ıelenetinbiz. Álimizge qaramaı, áskerge de baryp qaıtatyn ek.

Páleginen tyrysqaq páleketpiz ǵoı. Páterden-páterge kóship júrip te, ár besjyldyqta bir-bir tósbelgimen marapattalatynbyz. Sonymen qatar, besjyldyq saıyn bir-bir kesepatty keselge tyrmyshtaı býylady ekenbiz dá. Báribir, biraq tirlikten túńilmegenbiz, pánıden bezinbegenbiz. Jalańbut kúıde belsendik. Ýralaǵan urandarǵa erip, ókpemizben qabyndyq. Júregimizdi qolǵa ýystaı kóterip, jalaýlata qaǵyndyq. Zilmaýyr salmaqtarǵa arqamyzdy aıamaı tosyp, ash-jalańashtyǵymyzǵa tyrashtana maqtandyq.

Jónsiz josparlar men josyqsyz mindettemelerdi eseleı júzege asyryp, entikpege uryndyq. Jaqybaılyq jappaı jarystarda ozyp qana jyǵyldyq.

Kedeılik jarysynyń ǵasyry eken dá ol kezeń.

Aldymyzda baılyq básekesi kıllerdeıin but kere kekjıip kútip turaryn bilmeppiz dá.

Zardaptardan zarlanamyz siz ben biz.

Zaryǵyp kútken, zoryǵyp jetken myna zamanyńyzdyń da zarary ǵana buıyrǵan biz ben sizge.

Qytaı baryp emdelmekke ep káne?!

Almanıa aspaqqa jaıaýly tańyń aıyrylar, qaıaýly kóńiliń jyrtylar.

Túrkıanyń tóbesi de kórinbes.

Almatyń men Astanań da buldyrar.

Siz ben bizge ózimizdiń tórt qabatty, túnerińki syrqathana syralǵy.

Keshir bizdi, qarapaıym, qońyrqaı da surqaı úı.

Aınalaıyn, aq jeleńdi abzal jandar, túsinemiz sizderdi. Kúndiz-túni tynym tappaı, arpalysyp baǵasyńdar syrqattyń san túrimen. Kún artynan kún keler. Tún sońynan tún jeter. Olaı-bylaı qaramaqqa qaýqarlaryńyz qalmaı, aılar men jyldardyń aptyǵa ótip úlgergenin baıqamaı, kenet bas kóterip, aınala-tóńirekke kóz tastaǵan tustaryńyzda she, ógeı tartqan óz aspandaryńyz alaıyp turar tóbeden.

Alalaıtyn aǵystar alaryp eńse túsirer.

Qunyqqan ábden qubylys tuqyrtar teksiz tebinip.

Demimen isip-kebinip.

Záýlimder tónip zárlener...

«Naýryzdaryń qutty bolsyn, baldar-eı!» — degen daýys jetti qulaqqa. Ýaıymǵa býlyqqan shala uıqydan shoshyp oıanǵandaı kózimdi ashsam, aýrýhananyń jarytymsyz jastyǵy sýlanyp qalǵan eken. Tórdegi shal tóseginde túregep otyr. Úshinshimiz úıine suranyp ketken.

Terezeniń arǵy jaǵyndaǵy terek butaqtarynyń arasynan aspannyń shaıdaı ashyqtyǵy ańǵarylady, tańymyzdyń tolyq atyp úlgere qoımaǵany bilinedi. Kóńil-kúıler kúńgirttuǵyn, báribir.

«Búgin Naýryz meıramy ǵoı, Samarqannyń kók tasyna deıin búldirshinniń eńbegindeı bylqyldap erimeı me? Quttyqtap otyrmyn, baldar-eı, — dedi Qarqalazy qarıa. — Jańalyq pen jaqsylyq kóbirek bolǵaı...»

«Aıtqandaryńyz kelgeı, aqsaqal», — dedik biz.

Qarqalazy qarıa tańerteńgilikte qattyraq entigip, kópke deıin qaıta-qaıta qaqyrynyp-túkirinedi. Arǵy jaǵynan da aýrý-syrqaýy lyqsyp keletin shyǵar. Alaıda shaldyń ózi de qabattaı qosymshalap, ádeıilep, ábden tazaryp almaqqa tyrysady. Sóıtip, sáske áletinde keletin suńǵyla kelinshegimen kezdespekke erte bastan ázirlenedi. Jalǵyz shal ǵana emes, jas qatyndy kórmekke búkil bólimshemiz daıyndalatyn sıaqty kórinedi bizge.

Ádette Qarqalazy qarıa qabyrǵaǵa súıenińkirep, sol qolyna taıaǵyn búrip ustap, ájethananyń ózine ázer baryp-qaıtyp júretindeı. Ol kisi bizden birer kún buryn túsipti. Aıtýynsha, bul aýrýhanaǵa alǵashqy márte jatýy. Kóbinese asa iri qyzmettegi jalǵyz uly Almatyǵa ala jónelip, Máskeýińizge ushaqpen qalyqtatyp aparyp, aıryqshalap qaratady eken. Bul joly ondaı-ondaıǵa ózi qarsylyq bildiripti. Onyń ústine ulynyń boı-basynan da bir qaýipti keseldiń belgisi baıqalyp, shet elderge álsin-álsin barys-kelis jasap jatqandaı. Aýrýyna qosylyp, aıaǵyna oralǵy, qadamyna kedergi bolǵysy joq.

Qarqalazy kókemiz jas máselesin kóp asa aıta bermeıdi. Alpystan asqan bizdi «baldar-eı» deıdi.

Qazir de: «Baldar-eı, anaý ústeldiń ústin jınastyryp, rettep qoıyńdar, tazalyq pen tártipke eshteńe jetpeıdi, — dedi býyn-býyndary syrtyldaı tóseginen turyp. — Men korıdorǵa shyǵa turaıyn, terezeni ashyp, bólmeni jeldetip alyńdar, Naýryzdyń aýasy nur bop quıylsyn...»

Áne, qaltyldaı qadamdap, taıaǵyn taıanyp, tarǵyl qabyrǵany jaǵalap, esikke bettedi.

Sálden soń, sáskege taman túgel-tamam, muqym-múlde ózgerip, óńdenip sala berer.

«Baldar-eı! — deıdi maǵan ótinishti únmen ózimsinip. — Myna taıaqty tastaıyqshy. Matrastyń astynan keshe kelinshegim kórip qoıa jazdady emes pe? Qurta turshy osynyń kózin».

Taıaqty tozyǵy jetken tik shkaptyń tóbesine shyǵaryp, qabyrǵaǵa taman ysyra ıtergenime Qarqalazy qarıa qatty rızalanyp, yńyldaıdy-aı:

«Qý dúnıe jetkizbes qýǵanmenen,

Qara mata aǵarmas jýǵanmenen.

Jigittiń bári birdeı bı bolmaıdy,

Beldikpen kókirekti býǵanmenen...»

Qalǵan-qutqan qaýqarynyń bárin tas-túıin jınap-terip, býnap-býyp, taban astynan qýnaqylanyp shyǵa keletinin, shirkin-aı, ǵulama ǵalymdar men maıtalman mamandarymyz shyndap bir zerttese ǵoı, deısiń. Kóz aldyńdaǵy qaıran qalarlyq qubylysqa aýrýyńdy umytqandaı-aq ańyra tańyrqaısyń. Kenet kelinshegi kelip kirgende, qaltyramaı qadamdap, bıleıtindeı adymdap, taıaq súıenip kórmegendeı-aq kerbez kerilip, sulýynyń sulý qolyn shym-shytyryq shımaıly alaqanyna salyp, súırik saýsaqtardyń tátti tyrnaqtaryna taman tustan súıip-súıip, ıiskep, serilershe serpilerin qaıtersiz?!

Jastyń aty — jas dersiz. Zaty da jas, talshybyqtaı taldyrmash, bolmysy balǵyn, jan bitkendi jasqandyra súısindirer symbatty qymbat tutyp, qurmettep, kúbir-kúbir kóbeıgen korıdorǵa shyǵasyń. Qarqalazy qarıanyń jap-jas, hasa sulý hanymy búkil bólimshege basqashalaý qozǵalys darytqandaı. Kelgenin, kirgenin kórgender demderin ishke tartqandaı. Tynys almaqty doǵarǵandaı. Dári-dármekterdiń de ıis-qońystary joǵalǵandaı.

Dárigerler kelmekke áli biraz mezgil bar. Medbıkeler jymyńdasyp, eden jýatyn egde áıelge deıin qylmyńdasa kútýli. Bes-on mınótińiz bizdiń elde kedeılik jarystyrýmen tarıhta qalǵan ótken ǵasyrdyń uzaqtyǵyndaı ýaqytqa sozylar. Aıaǵynan tura alatyn aýrý adamdardyń túgelge jýyǵy tabaldyryqtarynyń arǵy jaq, bergi jaqtarynan japyrlasa kóz tiger. Jurtyńyzdyń shydamy shegine jetken on birinshi mınótińizde bizdiń bólmeden Qarqalazy qarıa jas qatynyn qoltyqtap shyǵar. Qarıaǵa uqsamas, obal bolar onymyz. Aǵamyzǵa anyqtap bir qaraǵaısyz qaıtadan. Boıy tip-tik, jas hanymmen tepe-teń. Korıdor, átteń, uzyndaý. Ótken ǵasyrdyń orta tusynda salynǵan ǵoı, edeni eski plıta. Oıylma, taıǵaq tusy kóp. «Abaılashy, aǵataı...» Deı jazdaǵyń taǵy bar. Ázer de ázer únsizsiń.

Seri kókeń syr bermes.

Korıdordyń arǵy túkpirinen buldyrap beri qaıtqanda da qaıratynan aınymas. Medbıkeler meıirimderin molaıtyp, Qarqalazy qarıanyń jaǵdaıyn jamyrasa surasar. Ár palata-bólmeden sozylǵan qoldar kóbeıer. Aǵataıymyz ǵaryshtan oralǵan batyr zálittes. Qalbańdaǵan qoldarǵa qaramastan, tańyrqaı tesilgen kózderdi mensinbegendeı, marǵaý bas ızep, ıegin sál-pál kóterer.

Óz bólmemizge attap kirgeninshe Shtırlısteıin shıratyla tartylǵan turpaty tórdegi kereýetine jeter-jetpes turalap, jalpasynan jyǵylar. Tura almastan, ejelgi qurylystyń qırandysyndaı opyrylǵan kúıi uzaq jatady. Kúsh-qýat beretin, qymbat baǵaly birdemeni bir saǵat boıy kúre tamyrdan sińirmekke kiretin medbıke mólıedi. Dárigerler kezekti tekseristerine kelgende, tikireıgen taıaǵyna qos qolyn, onyń ústine ıegin súıep, kildirep otyrady.

Dárigerlerińiz selqostaý, súlesoqtaý túrde Naýryz meıramymen quttyqtady. Qarqalazy qarıanyń aýrýhanaǵa túskendegisinen táýirlene bastaǵanyn, qan qysymynyń oıdaǵydaı ekendigin maǵlum etti. Bizdi aıtarlyqtaı-aq aýyrlaý operasıa kútip turǵan sıaqty. Taǵy da tekserińkireıtin, jan-jaqty aqyldasyp-keńesetin jaǵdaıattardyń joq emestigin emeýrindeıtin syńaıly.

Naýryzdyń sol kúngi keshinde aǵataıym qattyraq jótelip, sý terge tústi. Ornynan túregelip otyrmaqqa shamasy jetpeı, qolymen ısharalap, ernimen ymdap, sýsyn surady. Medbıkeni áýrelemeýdi basyn shaıqaı ótindi. Barsha babyn keltire shaı ázirlep ishkizdim. Sodan soń ǵana basyn kóterdi. Kóńildene sheshilip, uzaq áńgime órbitti.

Armansyz ómir súrgendeı, alańsyz ǵumyr keshkendeı. Bala kezinen-aq ne kıemin, ne ishemin demegen. Kedergi men kidiriske kezikpegen. Qosshylyqty bastan keshpegen, bár-bárin basshylyqtan bastaǵan. Máskeýdegi Tımırázev akademıasyn bitirisimen-aq bir ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń bólim bastyǵy bolǵan. Bir jyl tolmaı-aq bir mekemeniń bastyǵy. Qyzmettik qujatyn nyǵaıtpaq maqsatta oblysqa, jergilikti jerge jiberilgen. Basqarma bastyǵy, odan partıalyq basshy, odan da bıik maıly da jaıly alyp kásiporynnyń bas basqarýshysy bolyp jalǵasa bergen, ulasa túsken. Luqman hakim meńzegendeı, bir nadan jaman sózben bylǵamaqqa tyryssa, bul Qarqalazyńyz qasarysa qarsy shyqpaǵan. Ondaılardyń ókpesi keýip, kek saqtaıtynyn berik uǵynǵan. Dosyna da, dushpanyna da ashshy aıtpaı jymsıyp, shyryn ǵana sóılegen. Qashan da arqaýy myqty, esilip-eser jipteri shıyrýly, kósilip-kóser qural-saımandary saılaýly bolmaǵyn aldyn-ala qamdap, jan-jaqty jaıbaǵystaıtyn.

Juqanalyq pen joqtyq jýymaǵan áýletten shyqqan. Keıin de óziniń ózegi talyp, ózgeden tilemsektenip kórmegen. Áne bir máteldegideı meshkeı obyr — jutqynshy, júre-bara qusqynshy bop keterin hám Qarqalazyńyz qatty eskeretin. Esirmedi de, esinen tanbady da, erinip esinemedi de.

Uly men qyzyn da solaı tárbıelemekke tyrysyp baqty. Talshybyq shaqtarynan ıip, ıkemdeı tálimdedi. Mazattandyra masattandyryp ósirdi. Mastandyrmady biraq.

Jemis jaman bolǵan joq. Uly úlken qyzmette. Ákesi sıaqty tez ósti. Bıliktiń ushar bıigindegi qamqorshylardyń, janashyrlardyń jylýarly nazaryna jyldam ilikti. Talaı-talaı satylardan birsin-birsin emes, dúrkin-dúrkin dúr kóterilip kete barǵan. Ulynyń óz atynda eshteńe joq, túk te tirkelmegen. Bylaıǵylarǵa dym da sezdirmes. Tórt qalada toıhanalary, birer shaharda bazarlary barshylyq. İrili-usaqty kásiporyndary tutas tizbek quraıdy. Astanańyzdyń tór jaǵynan birer páter, baı-baǵlandar boılyǵynan, ereksheler endiginen eki birdeı egiz-qatar kotej ben saýda ornyn qamdastyrǵan.

Bir joly ǵana syr beripti balasy.

Qyzmeti jáne joǵarylaǵan, tym-tym bıik oryntaqtardyń birine taǵaıyndalǵan alǵashqy aıdyń áýelgi kúnderinde kelip-ketýshiler men solar tastaıtyn konvertterdiń sheksiz-shetsiz kóbeıgenin kótere almapty. Zyqysy shyǵyp, zypysy tasyp: «Pap-pa-a-a-a! — dep, bala kezindegideı barlyǵyp aıqaı sapty. Pap-pa-a-a-a!»

Qorqynyshty daýys asa saltanatty jabdyqtalǵan ortańǵy bólmeden estilipti. Asyp-sasyp júgirip barǵan ákesi.

Jalǵyzynyń janary qutyrǵan ıttiń kózinen beter qyzaryp, konvertterdi destelep úıip alyp, aqshalarymen qosa, birtindep, usaqtap týraı bastaǵan eken.

Dollarlar.

Eýrolar.

Teńgeler de joq emes.

Júz dollarlap, myń teńgelep jyrtyla bastapty.

Ákesin kórip, ókiripti balasy:

«Pap-pa-a-a-a! Pap-pa-a-a-a! Nadoelı mne etı konverty-y-y! Na-do-elı-ı-ı! Pap-pa-a-a-a! Pap-pa- pa-a-a-a!»

Ákimder, vıse-mınıstrler, prokýrorlar syılaǵan qymbat qamshylar qaz-qatar ilýli turatyntuǵyn. Bireýin julyp alyp, balasynyń jon arqasynan qatty-qatty, osyp-osyp, tartyp-tartyp jiberedi.

Oǵlany osy kúnge deıin rıza.

Aqshalary aman, qarjy-qarajaty esen qalǵan.

Eń bastysy, esten aýysýdan saqtapty ǵoı sonda...

«Baldar-eı, — dedi Qarqalazy qarıa kúrsinip. — Naýryz kúni tazarǵan, jańarǵan jón desedi ǵoı. Ózderiń ımanjúzdileý jaratylys ekensińder, baldar-eı. Sheshildi-daǵy aǵalaryń. Kósildi-daǵy kópten beri jalqy márte. Esildi-daǵy jan-júıkesin Samarqannyń kók tasynsha eritip... Keshirgeısińder, qaraqtar-eı. Syr saqtaıtyn syqyldysyńdar ǵoı, syrteki jurtqa jaıyp-shashyp júrmegeısińder, jaraı ma?»

«Jaraıdy», — dep jubatamyz biz-daǵy. Jalǵyz ózime jekeshe emes, kópshe túrde «baldar-eı» dep birtalaı hıkaıa shertken aǵataıym sol oqıǵadan soń, ıaǵnı ulynyń jon arqasynan osyp-osyp jibergennen keıin kóp uzamaı, óz ótinishimen bólek shyqqan eken de. Kempiriniń qaıtys bolǵanyna biraz jyl ótkendikten, kózi túsip, ózgeshe qyzyqtaýǵa kirisken balǵyn kelinshekti alypty. Ulynyń ruqsatymen, qyzynyń kelisimimen ǵoı, árıne. Perzentteri ekeýleı eskertken qaýipti nárselerdi bilmeıtindeı naqurys-nadan emes-ti bu kisi. Jas qatynnyń «erge kúıik, elge súıik» bolary, shaý tartqan shal-jubaılardyń zaıyptarynan zarar tartyp, japyraqtaı solary taýarıhtan maǵlum-dy.

Sonda-daǵy, alǵan betten qaıtpaǵan.

Alty jyl atan bolǵansha, bir jyl býra bolmaqty kóksegen-di tekirek-kókirek.

Ózi seksen ekide, kelinshegi otyz birde eken...

Qarqalazy qarıanyń uly shet elderge em izdep ketkendikten, kórýge jazbady bizge. Kelini men nemereleri Nú-Iorkte sekildi. Qyzy Máskeýde. Kelinshegi de úsh-tórt kúndeı tóbe kórsetpegen. Búkil bólimshemiz — medbıkeler men ózge de qosymsha qyzmettegiler, barsha palata-bólmelerdegi aýrý-syrqaýlar ár sáske saıyn áýrege túsip, kútýmen júrdi.

Besinshi kúni sáskede emes, besin shamasynda jas qatyny aqsaqaldy aýrýhanadan asyǵys shyǵaryp áketipti. Jurttyń bári sońǵy márte qyzyqtaı almastan, armanda qaldy. Biz de jarym-jartylaı aqyly, jarym-jartylaı tegin haqyly qaıta tekseristerden ótpekke, ózge korpýstardyń birinde kildireı kirtıip, kezek kútip júrgendikten, aǵataıymyzben qoshtasa almaǵanbyz.

Qatty opynyp otyryp, tórdegi tósektiń astynda aǵarańdap jatqan áldeneni baıqadyq. Qarqalazy kókemiz taıaǵyn tastap ketken eken.

Úsh aptadan keıin bizdi syrqathanadan shyǵarǵan. Qymbat turatyn, jańashalaý dári-dármekterdi qalta túbi kóterse, biraz ýaqyt iship baıqap, qaıtadan tekserilmek kerek-dúr. Aýyrlaý operasıa jasala ma, jasalmaı ma, aıqyn emes.

Bes qabatty beton úıińizde, baıaǵy surqaı serıaly, surǵylt jaıda turatyndardyń ózi «jaǵdaılaryn jasap alǵandarǵa» jáne «jupyny-juqaltańdarǵa» bólinip-jarylyp úlgergen. Besinshi podezde biz mánzeldes mániste taqyl-tuqyldaý tirlik keshetin jeti-segiz otbasy bar. Úsh-tórteýiniń ahýaldary aıryqshalaý, baıshykeshter sanatynda sanalar. Qalǵan birer páterdiń jumbaqtary jymysqy. Janetta Borısovna deıtin jalǵyzbasty báıbisheniń bıznesi. Qoldaıtyn-qorǵaıtyndary joq emes shyǵar, árıne. «Qonaq úıler» retinde ustaıdy dá. Birer kúnge de, birneshe saǵatqa da beriletin páterler ǵoı, baıaǵy. Ózimizdiń shulǵaýymyz shyǵyp júrip, ózgelerdiń sharýasynda nemiz bar? Biraq bul bıznestiń bir bólmesi bizdiń úıimizge búıirles edi.

Aýrýhanadan aıyqqanadaı bolyp shyqqanymmen, tósekke kóbirek tańylatyndaımyn. Bastyqtarǵa deni saý qyzmetker, zaıypqa din aman jubaı, bala-shaǵaǵa aýrý-syrqaýy kemirek áke kerek-dúr. Qyńqyl-syńqyly basym, kúsh-qaıraty kemshin, jylbysqalanyp jata beretin adamdy myna zamanda kim jaratady? Jaqtyra qoıatyndar joq.

Úsh bólmeli páter-úıimizdiń shetkisinde múlik-múkámal, eski-qusqy birdeńeler ybyrsyp jatatyn. Endi sol bólme bizge, Qarqalazy qarıanyń «baldar-eıine» birjolata bosatyldy. Beton qabyrǵaǵa jabystyryla baıyrǵy kereýet ornalastyryldy.

Jańa jaǵdaıǵa, jalqy-júdeý jatysqa kóndigip, kórshiles páterde ótip jatatyn otyrystar men kúbir-sybyrlarǵa da, tasyr-tusyrlarǵa da úırengen- deımiz. Kúnderdiń kúninde, shalalaý uıqynyń shalyqtaýyndaǵy kúıimde dabyr-dubyrdan emes, eshqashan estimegen ereksheleý yńyrsýdan oıanyp ketkenimdi qarańyzshy. «Qonaq úıge» túnegen meımandardyń áldebiri aýyryp qaldy ma, japadan-jalǵyz jatsa, shuǵyl kómektespek kerek shyǵar. Dep túıip, mazamyz qashty. Jaman oılaý joq edi bizde. Álgi yńyrsý barǵan saıyn kúsheıdi. Kúdik kirdi kenetten. Qaraqshydaı urlanyp. Aýrý-syrqaýlyqtan qanshama qınalyp júrsek te, erkek emespiz be, búıirles-bıznes bólmedegi daýystyń mán-mánisin birte-birte túpteńkirep túsingendeımiz. Qarqalazy qarıa sekildenip, qalqıyp, tósek ústinde túregelip otyrdyq. Yńyrsý alapat yshqynysqa ulasqan. Jasyratyn túgi joq, unamsyz da emesteı belgisiz áıel daýysy. Keshirgeısiz, oqyrman, ózimizge-ózimiz baǵynbastan bir sátke, bógdeleý pıǵyl býnady. Demdi tartyp ish jaqqa, qulaq qoıdyq eriksiz. Nelikten olaı, kim bilsin...

Tańalakeýim tustuǵyn.

Kúndegi ádetimizshe, erte turyp, jarty saǵattaı jaıaý, biraq baıaý aıańdap, qaıta oraldyq bes qabatty beton úıdiń aldyna.

Sál-pál sergektengenmen, ilbı basyp, mańdaı tership, kenet basty kótersem, besinshi podezden Qarqalazy qarıanyń jas qatyny shyǵyp kele jatypty.

Talshybyqtaı taldyrmash. Burala basqan balǵyn-aı. Bas ızedim aldymen. Amandasar aıtýǵa aýyz kónbeı ıkemge, til baılanyp, tutyldym. Bóten oıdan aýlaq em. «Esenbisiz, qymbattym... Qaıdan júrsiz biz jaqta?!» — demek edik elpildep. Til tutyqty nelikten? «Qarqalazy qarıa, aǵataıym aman ba?» — demek edik taǵy da. Jaq qarysyp qalǵandaı. Jas qatynnyń artynan taýdaı bıik, taldaı kórkem, zińgitteı jigit ilesken. Endi ǵana birdeńeni uǵynǵandaı, shetteı berdik suńqıyp. Bas aınaldy meń-zeńdenip, qadamymyz zil tartyp, záýzi shektik muńǵıyq.

Tartyp bara jatty áldebir tuńǵıyq...

---