InfoHub Logo

Sirá men o dúnıelikterdiń tizimine engen bolýym kerek, sup-sýyq tabyttyń ishinde jatyr ekenmin. Uıyp qalǵan qarańǵylyqtan esh nárseni ajyrata almaısyń, óte qıyn, ári tabyttyń ishi sonshalyqty tar, jan-jaqqa aýnap qozǵalý múmkin emes. Basymdy kóterip qatty soǵyp ta aldym. Qolymmen ıterip kórip edim, meni qashyp ketedi dep oılaǵan-aý shamasy, myqtap shegendepti. Qolymdy aqyryndata qozǵap keýde tusyma aparǵan edim, bir qatty zatqa tıdi. Ustap kórgen edim — kádimgi kitap. Jáı ǵana paraqtaǵanym bolmasa, qarańǵylyqtan onyń qandaı kitap ekendigi jáne tabyttyń ishine ne úshin qoıylǵandyǵy men úshin jumbaq edi. Tabyttyń ishki kórinisi osy ǵana. Bári de qalypty jaǵdaı, tek ishine kitaptyń qoıylǵany bolmasa. Meńireý tynyshtyqpen jalǵasqan jalǵyzdyqtyń dáýreni, myńjyldyqtar ótse de myzǵymastaı qalyp tanytady. Osy sát maǵan unaı bastady, sondyqtan buzǵym kelmedi. Sebebi basynda aıqaılap, tar dúnıe tabyttyń ishin azan-qazan kúıge bólep, syrttan kómek suraǵym kelgen. Degenmen tynyshtyq pen jalǵyzdyq meni bekerden-beker tabyttyń ishine jatqyzbaıtyndyǵyn uqtyrǵandaı.

Únsiz jata berdim. Qansha jatqanymdy da bilmeımin. İshim pysa bastady. Oqyǵym kelip kitapty qolyma qaıtadan alyp edim, qarańǵylyqtan túk te kóre almadym. Osy sátte kitapqa degen qyzyǵýshylym odan saıyn asqyna tústi. Biraq sharasyzbyn. Sosyn án aıtqym keldi. Kezergen ernimdi bir-birine jymdastyryp dymqyldap aldym da jótkirine bergenim sol, tabyt teńselip ketti. Osy joly basymdy sol jaq qaptalǵa soǵyp aldym. Lezde án aıtý jaıyndaǵy oıymdy doǵardym da, tyń tyńdadym. Kúbir-kúbir dybystar. Beıne bir esiktiń syqyryn estip, elegizgen túrmedegi jandaımyn. Tabyt taǵy da teńseldi. Endi túsindim, meni tabytpen kóterip ákeledi eken. Shamasy bes-alty adam sekildi. Bir kezde meni dúrs etkizip jerge qoıdy. Bireýi aýyr kúrsindi. Ekinshi bireýi «Ne degen aýyr edi» dedi aqyryn ǵana, shamasy ıyǵyna qatty batqan bolýy kerek. Men munyń barlyǵyn estidim. Olardyń naqty kimder ekendigin bile almasam da, osy mezette meni ne úshin kóterip júrgendigin, tabyttyń ishinde ne úshin jatqandyǵymdy tolyq túsingendeı boldym. Aqtyq sapar aldyndaǵy aqyrǵy kórinis. Jáne meni qorshap turǵandardyń qarasy barshylyq sekildi. Tynys alǵan demderden aınalamdaǵy jurttyń kóp ekendigi anyq bilinedi. Qatelespesem, tabyttyń ústine gúl shoqtary qoıylǵan bolýy kerek. Bir shetinen qara jolaq túsken jáne mıyǵynan kúlip turǵan meniń úlken sýretim de tabytqa súıeýli turǵany haq. Bul endi qalypty kórinis qoı. Sál ýaqyttan keıin beıtanys bireý sóz bastady. Qaǵazdan oqyp tur ma, álde sózge sondaı sheshen be, áıteýir, aýyzy aýyzyna juqpaı sýdyratyp, jeldeı esedi. Uzaq sóıledi. Onyń aıtýynsha men bu jalǵanda jaman adam bolmaǵan sıaqtymyn. Negizinde ózim de solaı oılaıtynmyn, onyń osy sózderine tabyttyń ishinde jatyp asqan rızashylyq tanyttym. Taǵy bireýi sóz aldy. Odan keıin taǵy bireýi sarnaı bastady. Barlyǵy da bir-biriniń aýzyna túkirip qoıǵandaı, meni maqtap, aıaǵymdy jerge tıgizbeı kókke kóterip áketedi. Shynymdy aıtsam, bul sózderden jalyǵa bastadym. Bári sóılemeı tynbaıtyn sekildi, taǵy da osy saryndaǵy madaqtaýlardy estı berdim. Qanym basyma bir-aq shaýyp, qatty ashýlandym. Meni maqtap jatqandardy ne úshin jek kórgenimdi bile almadym. Ashýymdy kimnen alarymdy bilmeı daǵdaryp, aqyr sońy tar tabyttyń ishinde qolyma bar ilikkeni kitapty alyp, qaq bóldim ortasynan. Sosyn aıaýsyz jyrta bastadym. Mıllıondaǵan usaq qıyndylarǵa bólingen kitap paraqtary meniń tánimdi jaýyp jatty.

Qansha ýaqyt ótkeni Allaǵa aıan, áıteýir óli tynyshtyq. Adamdar da meni jer qoıynyna tapsyryp ketip qalǵan aý shamasy... Jo-joq, taǵy bireý qabirimniń basynda ma, álde janymda ma, daýysy qulaǵymnyń túbinen estile kúbirlep tur eken. Daýysynda sıqyr bar, óte erekshe. Tylsym kúsh eriksiz tyńdaýǵa májbúrledi. Ol uzaq ta sóılemedi, tek: «Men saǵan ne aıtaıyn, pendem, bári ana kitaptyń ishinde jazýly ǵoı» dedi de, sap tıyldy. Men jalma-jan usaq qıyndylardy qurastyrmaq nıetpen qolymdy kótere berip edim, saýsaqtarym shashylyp ketti. Men eti aǵyp ketken, qaýdyraǵan qý súıekke aınalyp úlgerippin.

---