InfoHub Logo

Ońasha bólmede erteńgi sabaqqa daıyndalyp otyrǵan qara bala kenet selk etti. Tyrs-tyrs etken bul ne? Záresiniń ushqanyn qarashy! Á-á, jaıymen terezege urylǵan jańbyr tamshylary ǵoı. Qarasha aıynyń qara sýyǵynda jańbyr jaýady da, artynsha oraı-boraı qar túsetini bar. «Paı-paı, qar jaýǵan qandaı tamasha! Qalyń kıinip, aqqala soǵyp, shana, shańǵy tebemiz!..»

— Umyta jazdappyn. «Ana tilinen» Abaı atamyzdyń bir óleńin jattaý kerek eken-aý!

Erjigit kitap sórelerinen muqabasy qalyńdaý aqshyl kitapty qolyna aldy. «Jyr jaýhary». Abaı. «Ókinishti kóp ómir ketken ótip...» Óleńder, poemalar, qara sózder. Almaty. «Rarıtet». 2008 jyl.

Qara balanyń esil-derti kitapqa aýǵan. Oqyp otyr, oqyp otyr. Biraz óleńderdiń maǵynasyna tereń boılaı almady. Júz jetinshi bettegi «Bilimdiden shyqqan sóz» dep bastalatyn óleńdi qaıyra-qaıyra qaıtalady.

Bilimdiden shyqqan sóz,

Talaptyǵa bolsyn kez.

Nuryn, syryn bilýge,

Kókireginde bolsyn kóz...

«Birinshi-ekinshi shýmaqtary túsinikti. Nuryn, syryn degen sózdiń tórkinin de shamalaımyn. Al tórtinshi shýmaqtaǵy «kókireginde bolsyn kóz» degen sóılem mıyna qonbady. Kóz! Kádimgi eki kóz. Onymen kóremiz. Al kókirektegi kóz qaıdan kelgen?!.»

Erjigit júgirip dalaǵa shyqty da, aýlada atarba dártesin joǵary kóterip, baılap jatqan atasyna jetti.

— Ata, at-oý! Bes mınótke ýaqytyńyz bola ma?

— Jaıshylyq pa, qulynym?

— Suraıyn dep edim.

— Neni?

— Abaı atamyzdyń óleńderinen.

— Úıge bara ber, men qazir kelem.

Mine, atasy men nemeresi áńgimelesip otyr. Erjigittiń bar nazary atasynda. Apyrym-aý, atasy ne degen bilgish? Kóp oqyǵannyń paıdasy-aý?! Shoqsha saqaly ózine jarasymdy, ımanjúzdi kárıa birinshi synypta oqıtyn nemeresiniń qoıǵan saýalyn táptishtep túsindirip berdi.

— Teginde sózdiń boıaýy, úni, syry, nury bolady. Ony bilmekke talpynǵan, kózi ashyq, kókiregi oıaý adam balasy jaqsy saralaıdy.        

— Biz biletin kóz ekeý emes pe?

— Durys aıtasyń, balam! Ol adamnyń mynaý jaryq dúnıeni kórer kózi, ıaǵnı qos janary. Sol sıaqty kókirekte de kóz bolady. Kókirektegi kóz oqýǵa, bilimge umtylǵan adam balasyna tán sıpat. Máselen, seniń hákim Abaı babamyzdyń óleń shýmaqtaryn uǵynýǵa talaptanǵanyńnyń ózi kókiregińniń oıaýlyǵyn, sergektigin sezdiredi. Bilim bulaǵy – kitapta! Jaqsy kitap adam janyn tazartady, sanasyna sáýle túsiredi. Sol úshin kitapti kóp oqyǵan lázim. Oqyp qana qoımaı, ondaǵy jaýhar oılardy oıǵa toqý kerek. Túsindiń be? Ybyraı Altynsarın babamyz da:

Bir Qudaıǵa syıynyp,

Kel, balalar oqylyq!

Oqyǵandy kóńilge,

Yqylaspen toqylyq, — dep ósıet etti emes pe?!

— Rahmet, ata! Túsindim. Budan bylaı Abaı atamyzdyń da, ózge aqyn-jazýshylardyń da kitaptaryn túsinip, sanama sińirip, yjdahatpen oqıtyn bolamyn.

---