InfoHub Logo

Qazaqstannyń árbir jerlerinen kelgen habarlarǵa qaraǵanda, burynǵy el ishinde bileginiń kúshine senip, bilek kúshin aramdyqqa jumsaıtyn buzyqtar taǵy da bastaryn kótere bastaǵan kórinedi. Kúshin buzyqtyqqa, aramdyqqa jumsaıtyn qýlardyń keıbireýleri jigit jıyp toptap, úıirlep mal aıdap urlyq qyla bastaǵan kórinedi, keıbireýleri «bolystyqqa» talasa bastaǵan kórinedi. Keıbireýleri bolystyqqa talasý partıasyn qozdyryp, tutatyp, bir jaǵynyń shashbaýyn kóterip, jemsaýyn toltyrýda kórinedi. Keıbir bolys bolyp alǵandary ártúrli elge túsken shyǵyndy paıdalanyp, eldi borsyqsha sorýda kórinedi. Ám basqa da talaı sumdyqtardy istep jatqan kórinedi. Sońǵy neshe jylǵy juttan, ashtyqtan, soǵystardan kedeı bolǵan Qazaqstandy bul zalymdar qurtýǵa bet alǵan kórinedi. Mundaı habarlar ásirese Atbasar, Aqmola, Qarqaraly, Pavlodar ýezerinen kelip otyr.

Ám basqa jerlerde, máselen, Torǵaı, Adaı, Yrǵyz, Temir, Shalqar ýezeri de bul joǵarǵy aıtylǵan jaýyzdyqtardan aman kórinbeıdi. Ár jerden-aq osylaı, biraq óte-móte alǵashqy aıtylǵan Atbasar, Aqmola, Qarqaraly, Pavlodar ýezerinde kúshti.

Keńes úkimeti alǵashqy jalpy ornap bıligin júrgize bastap, burynǵy kúshtilikpen, baılyqpen, ıa bolys bolyp el jegen, ıa sotqarlyqpen momynǵa zorlyq qylǵan, urlyq qylǵan, ıa eldi partıa qylyp shabystyryp, arasynan maı jalaǵan jalmaýyzdardy urlyqshy ıtteı qylyp kúıeli kóseýmen urǵan soń keıbireýlerin reti kelgen jerlerde múlde joq qylyp jibergen soń aıtylmas myrzalar quıryqtaryn qysyp edi.

Endi byltyrdan beri Keńes úkimeti jalpy Rossıa qurama memleketiniń kúızelgen sharýasyn túzeý maqsatymen jańa sharýashylyq saıasatyn júrgizip, razverstkany qaldyryp, ylaý minýdi qaldyryp, at hám kólik alýlardy qaldyryp, ám jańaǵy aıtylǵan myrzalar tárizdi quzǵyndardy qara jumysqa aıdap salýdy qaldyryp, azyraq mursatana berip edi, aıtylǵan buzyq quzǵyndar taǵy da burynǵysyndaı qozǵalyp, aramdyqtaryn júrgize bastaǵan kórinedi.

«Kúshigim-kúshigim» dese, kúshik aýyz jalaıdy» degen osy.

Bul qýlar istep júrgen isterin ózderi durys, jón dep biledi. Endi bul quzǵyndarǵa qarsy, tóbelerine aqyryn birte-birte jaı túskendeı qylyp otyrý úshin bizdiń gýbernıalarda, ýezerde otyrǵan is basyndaǵy (ıspolkom, mılısıa, sot bastaryndaǵy) joldastar aıamaı Keńes zakonynyń qaharyn júrgizýi kerek. Biz muny kútemiz joldastardan, bul sóz ásirese álgi esimderi atalǵan gýbernıalarǵa, ýezerge tıedi.

Bul buzyq quzǵyndardy tyıa almaǵan joldastar azamat emes, qur qaraqshy, qaraqshydan torǵaı da qoryqpaıdy. Oıazda otyrǵan joldastar jigersiz bolsa, Orynbordaǵy aımaqtyq Qazaqstan úkimeti eshnárse qyla almaıdy. Ol este bolsyn, buzyqtardy aıamańdar!

1923 jyl

---