InfoHub Logo

Qazaq ádebıeti, 8 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: Maǵjan Jumabaevtyń «Saǵyndym» óleńin oqytý
«Maǵjan sózi» sheberhanasy
Sabaqtyń urany: Oqımyz, oılanamyz, tabamyz.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylardy “Maǵjan sózine” qyzyqtyryp otyra, óz qabiletterine saı tapsyrmalar oryndaý barysynda óleńdi taldaýǵa úıretý

Sabaqtyń algorıtmi
• 1 - kezeń Indýktor. Shyǵarmashylyq úrdiske kirý, taqyrypqa qyzyqtyrý. Fılm “Maǵjan aqyn”
• 2 - kezeń Rekonstrýksıa. Ózin sabaqqa beıimdeý, asosıasıalyq qatar qurý
• 3 - kezeń Sosıalızasıa. Jalpy synypqa beıimdeý. Óleńdi taldaý
• 4 - kezeń Bólý, jekeleý. Berilgen bilimdi qaı dárejede qabyldaǵanyn paıymdaý
• 5 - kezeń Plasıka Oılaryn qorytyndylaý
• 6 - kezeń Jarnamalaý. Jasaǵan jumysty jarıa etý
• 7 - kezeń Refleksıa. Ózdik zertteý, ózdik taldaý, áńgimeleý
Kútiletin nátıje:
- M. Jumabaev týraly málimet alady.
- Týǵan eli, Otanyna degen súıispenshilikteri oıanady.
- Óz betterimen bilim alýǵa talaptanady, ınteraktıvti taqtamen jumys jasap, ınterbelsendi tapsyrmalardy ózi oryndaýǵa múmkindik alady.
- Shyǵarmashylyq jumyspen aınalysýǵa tóseledi.

Sabaqtyń mindetteri:
a) Bilimdilik: M. Jumabaevtyń ómir joly men jazýshylyq qyzmetinen qysqasha maǵlumat berý, óleńdegi negizgi oıyn taba alýǵa daǵdylandyrý
á) Damytýshylyq: shákirtterdi ózindik izdenis jumystaryna baýlý, oı - órisin, rýhanı jan dúnıesin baıytyp, sóıleý mashyqtaryn jetildirý, bilgenderin jańamen ushtastyrý
b) Tárbıelik: eljandylyqqa, adamgershilikke, ádebıetti súıýge, ózara kómektesýge, birin - birin tyńdaýǵa, qoldaýǵa tárbıeleý. sýretteý, shyǵarmashylyq, zertteý.
Sabaqtyń tehnologıasy: pedagogıkalyq sheberhana
Sabaqtyń túri: Jańa bilimdi meńgertý sabaǵy
Sabaqtyń ádis - tásili: toptyq jumys, asosıasıa qurý, oı salý, oılantý zertteý, taldaý, sýretteý, ınteraktıvti taqtamen jumys.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, qosymsha materıaldar, aqyn ómiri men shyǵarmashylyǵymen baılanysty mátinder, zertteý tapsyrmalary.

Sabaqtyń barysy
1. Uıymdastyrý (3mın)
Maqsaty: Oqýshylardy sabaqqa jumyldyrý, oqý jaǵdaıyn týǵyzý.
1 - kezeń
Indýktor. Jumystaǵy bolashaq qadam.
Maqsaty:
Jańa sabaqta jańa uǵymdar, jańa bilim berý. Negizgi máseleni, jańa bilimniń túıindi dánderin bólip ala bilý, bilimdi shyǵarmashylyq jolmen tájirıbede qoldaný.
Maǵjan Jumabaevtyń ómiri týraly fılm kórý
2 - kezeń
Rekonstrýksıa. Ózin sabaqqa beıimdeý.
Sózben baılanysty qandaı oıyndar bilesińder?(sózjumbaq sheshý, anagramlar, sóz qurý, «sańyraý telefon», «Qalalar», «Tańǵajaıyp álem»)
Asosıasıalyq qatar qurý: Maǵjan aqyn, sýretshi, sezimtal, azamat...
2. Sosıalızasıa. Jalpy synypqa beıimdeý.
Túsinik
Maqsaty: «Saǵyndym» óleńimen tanysý, aqynnyń negizgi aıtar oıyn uǵyný
Jalpy synyptyq tapsyrma:
1. Óleńdi ishteı jeke oqyp, tanysý
2. Óleńdi oqyǵandaǵy óz sezimiń?
Óleń unady ma? Nelikten?
Qalaı áser etti?
3. Aqyn óleńde qandaı máseleni sóz etedi?
Qoldaný
Maqsaty: Mátindegi oıdy suraqtar arqyly ashý.
Toptyq tapsyrmalar berý arqyly oqýshy oıyna oı salý, pikir aıtýǵa jeteleý.

• Zertteýshiler toby: Taldaý
Maqsaty: Aqynnyń ishki oıyn, sezimin túsiný
1. Aqyn kimderdi, nelerdi saǵyndy? Kesteni toltyrý
Kimderdi saǵyndy? Nelerdi saǵyndy?
2. Aqyn abaqtyǵa kimder úshin tústi?
3. Budan aqynnyń eline, jerine, halqyna jegen súıispenshiligin qalaı túsinýge bolady?
Satylaı keshendi taldaý elementterin engizý.
Taqyryby: eline, jerine, anasyna degen saǵynysh.
Ideıasy: Shyndyq ómir kórinisterin sýretteı erkindikti, bostandyqty baǵalaý.
Shýmaq – aıaqtalǵan sıntaksıstik birtutas oıdy bildiredi. 8 shýmaqty óleń.
Tarmaq – óleńniń ár joly. 4 tarmaqty.
Býnaq – belgili bir daýys yrǵaǵymen bólinýi. 3 býnaqty
Uıqas. Qara óleń uıqasy. a - a - b - b
Ádebı teorıalyq uǵymdar. Teńeýler bar.
Túsindirme sózdik. Abaqty – túrme, aýyr ıis – jaman ıis, júırik jel – qatty jel.
Óleńniń negizgi túıini. Týǵan jerge, týǵan tabıǵatqa, týysqan - baýyrǵa degen mahabbat.
Sabaqtyń salaýattylyq baǵyty
Maqsaty: Oqýshylardyń sabaq barysynda sharshamaýyn qamtamasyz etý
Demalys, sergitý sáti. Dene qozǵalysyn jasaý, jattyǵý jasaý
• Shyǵarmashylyq toby: jańalyq ashý
Maqsaty:
- Qabyldanǵan jańa bilimdi saralaı, taldaı bilýge baǵyttaý.
- Óz betimen shyǵarmashylyq jumys júrgizý, izdeniske daǵdylaný, jańalyq ashýǵa talpyný, oıyn dáleldeý.
- Oqyǵandy túsiný nemese oqyǵanyn óz oıymen ári qaraı órbitý
Kináni júrekke qoı,
qoıma maǵan... – dep aqyn nelikten aıtady?
Sarapshylar toby: Interaktıvti taqtada jazýshynyń ómirinen berilgen habarlamanyń negizgi túıindi dánin bólip alyp, syzyp kórsetý, túsindirý, dáleldeý.
Interaktıvtik taqtamen jumys.
Tyńdaıdy, qaıtalaıdy, jazady, dáptermen jumys jasaıdy
Mátinmen jumys. mánerlep oqý, jeke jumys, toptyq jumys, suraq – jaýap ádisi.
Óleńde qaıtalanyp otyratyn «saǵyndym» sol aǵaıyndy, anamdy, jarymdy, elimdi, Saryarqamdy) saǵyndym» degen joldardan aqynnyń qandaı sezimin baıqaýǵa bolady?
Ádebıet teorıasy: Adamnyń kóńil - kúıin, júrek sezimin, kúıingenin, súıingenin, ishki jan syryn jyrlaıtyn óleń – lırıkalyq óleń dep atalady. Lırıkanyń bas keıipkeri – aqynnyń ózi.
Lırıkanyń bir úlgisi – Maǵjannyń óleńderi. “Maǵjan óleńderi ókindiredi, muńaıtady, jylatady, aıatqyzady, esirketedi, jiger beredi”
Júsipbek Aımaýytov

3. Sergitý sáti.
Maǵjannyń sózine jazylǵan “Sen sulý”óleńin tyńdaý

4. Bólý, jikteý
* Ózderiń turǵan aýyl - aımaq, qala t. b mekenderińdi basqa jerlerden artyq, ystyq kóretindikterin, sebebin ashyp, túsindirińder, syrlasyńdar. Aqyn oıymen seniń oıyńnyń bir toǵysatyny jeri bar ma? Bar bolsa sebebi nede?
* ÓSHPES MURA. Kóptegen óleńder, aýdarmalar, áńgimeleri, poemalary
“Men jastarǵa senemin”, “Men kim?”, “Anama”, “Qazaq tili”, “Túrkistan” t. b. óleńderi
“Ertegi”, “Qorqyt”, “Batyr Baıan”, “Qoılybaıdyń qobyzy”

*Maǵjan týraly pikirler
“Men shyǵys poezıasyn joǵary baǵalaımyn. Óıtkeni shyǵys poezıasy halqy sıaqty mol tynysty, keń qulashty, sózderi saf aıatyndaı.
Abaı óleńderin oqı otyryp, ózime kóp nárseni qabyl aldym, al Maǵjan poezıasynan onyń halqy, týǵan jeri týraly kóp nárseler bildim. “
(Agata Krıstı)
“Maǵjannyń keremet lırıkasy,”- kórnekti aqynnyń týyndylaryn N. Nazarbaev osylaı baǵalaǵan. Týǵan jerin, týǵan halqyn janyndaı súıgen aqyn bar shyǵarmashylyǵyn solarǵa arnaıdy. Maǵjan aqynnyń qandaı shyǵarmasyn oqysaq ta, biz onyń júrek jylýyn, mahabbatyn sezemiz.
Maǵjan – kúltýrasy zor aqyn. Abaı – aqyldyń aqyny, al Maǵjan – aqynnyń aqyny, sondyqtan biz Maǵjannan úırenýimiz kerek.
(M. Áýezov)
Maǵjannyń atasy Jumabaı qajy úsh jasar nemeresiniń basynan sıpap:
“Osy baldyrǵanym túbinde meniń atymdy kúlli ǵalamǵa áıgili etedi”, - dep danyshpandylyqpen boljaǵan.

5. Plasıka
Maǵjan sózi týraly oılaryńyzdy
qorytyndylap, sýretteńder

6. Jarnamalaý
«Saǵyndym» óleńin oqýǵa shaqyrý.

7. Refleksıa.
Óleń unady ma? Nelikten?
“Saǵyndym” óleńin lırıkalyq shyǵarma dep ataýǵa bola ma?
Aqyn týraly ne aıtasyń?
Júıeleý, oı - túıin jasa
«Ádebı teorıalyq uǵymdar» modýli
Lırıka jáne onyń túrleri týraly túsinik
Interaktıvti tapsyrmalar bólimi
Neni túsindim, neni jete túsine almadym?
Úı tapsyrmasyn belgileý
Maqsaty: Shyǵarmashylyq izdenisterin damytý. Óleńnen ózińe unaǵan úzindini jattaý, oı tolǵaý jazý.
Óz betinshe oryndaýǵa arnalǵan tapsyrma:
“Maǵjandaı bolý armanym” atty shaǵyn shyǵarma jazý