Men saǵan esirtki jaıly aıtyp beremin...
Men jolda kelemin. Qysqy demalysqa shyǵyp, ata- anama jetkenshe asyǵýdamyn. Zýlaǵan poıyz týǵan jerge, asyl ata- anama júıitkitip alyp keledi. Týǵan jerge de jettik. Aýasy netken tamasha. Anam kútip aldy. Ana men balanyń qaýyshqan sáti netken keremet!Anam ekeýmizdiń qushaǵymyz endi ajyramastaı, bir- birimizdi qatty saǵynǵan ekenbiz. Kenet. . .
Bul qýanyshym bir mezette sý sepkendeı basyldy. Sebebi, kelesi vagonnan taǵy bir ananyń óz balasyn jylap qarsy alyp jatqanyna kýá boldym. Kóńili jabyrqaýly ananyń múgedek balasyn poıyzdan túsirip jatqanyn baıqadyq. Meniń jasymdaǵy ǵana jas jigittiń osyndaı kúıge qalaı túskenin bilgim keldi. Ana kúrsingen saıyn, ózegin órter ókinishin syrtqa shyǵarǵysy kelgendeı bolatyn sıaqty. Bir kezde aq jaýlyqty ana balasynyń arbasyna súıenip, toqtaýsyz jylaı bastady. Úlkenderdiń áńgimelerine aralaspaý kerek, olardyń áńgimelerin tyńdamaý kerektigin bilemin. Biraq, men janaǵy apany aıap qasyna bardym. Meniń nege tez- tez basyp, bógde adamdardyń qasyna jetip baryp turǵanymdy kórip túsinbeı qalǵan anam da janyma keldi. Anam mektepte muǵalim bolyp jumys jasaıdy. Ol kez - kelgen adammen tez til tabysady. Tanysa kele, janaǵy apany úıge shaıǵa da shaqyrdyq. Biraq ol apa «barmaımyn», - dedi. Sonda anam: - Apa sizge ne boldy?- dedi - Eıı ómir- aı. . . Osynshama qatygez, qatalmysyń?Óz balamdy sondaı maqulyq qalaı qyldym? - dep óz- ózin túrtkileı berdi. Sher tarqatqysy keldi me, «men senderge barlyǵyn túsindirip bereıin», - dedi apa.
. . . . «Bul- meniń jalǵyz ulym. Balamdy ákesi ekeýimiz kishkentaıynan betin qaqpaı, erkeletip ósirdik. Ne aıtsa sony alyp berip, aıtqanyn eki etpeı jasap júrdik. Mektepte oqyǵan kezinde túrli úıirmelerge berdik. Qazir joǵary oqý ornyna tústi. Jańa orta, jańa dostar tapty. Balamyzǵa sendik pe, álde basqa ortaǵa qalaı sińisedi dep oılamadyq pa, bilmeımin, biraq men sol kezdegi dostarynyń kim ekenderin bilmep edim. Sońǵy kezderi balam kúrt ózgerip ketti. Tez ashýlanyp shyǵa keledi. Úıge arasynda bir qonady. Balamnan surasam nege úıge qonbaısyń desem , «dostarymmen sesıaǵa daıyndalyp júrmiz», - deıdi. «Jaqsy», - dep senip júrdim. Bir kúni balam toıyp araq iship keldi. Biraq bizge bildirtkisi kelmedi. Ana bolǵasyn júregiń sezedi ǵoı, men sezdim , biraq balam moıyndamady. Kelesi kúni quqyq organdary úıge keldi. Sóıtsem, balam araq ishkenimen qoımaı, urlyq ta jasap júr eken. Jáne nashaqor eken. . . Men qatty tań qaldym. Sodan balamdy emdetý úshin emhanaǵa jatqyzdym. Biraq , balamnyń ómirge talpynysy bolmasa, ózdiginen emdelip kete almaıtyndyǵyn aıtty. Úsh jyl ótti. Balamda múldem talpynys joq. Solaı júrgende kúıeýim balany ýaıymdaǵasyn júregi aýyryp, múgedektikke ushyrady. Endi qazir balam da múgedek bolyp qaldy. Eki úlken er adamdy baǵyp , qasyqtap tamaq berip otyrmyn. Alladan jatsam, tursam medet suraımyn. Osy turǵanda balamdy kezekti eminen alyp kele jatyrmyn. Talaı shańyraqty ortasyna túsirip, talaıdyń baqytyn baıansyz qylǵan tajalmen qoǵamnyń kúresýge sonshalyq dármensiz bolǵany meni qynjyltady. El bolyp biriksek , almas asýlarymyz bolmas edi ǵoı?!»- dep apa áńgimesin kúrsinip toqtatty. Sonda men: - «Ol tajal ne?», - dep suraǵanda - "Esirtki"- dep jaýap berdi. Anam ekeýmiz ana qaıǵysyna júregimiz aýyryp, bar jaqsylyqty tilep, qımaı qoshtastyq.
Qorytyndylaı kele, bul dert - bir ǵana otbasynyń emes, qanshama osyndaı ana qasireti, zaman qasireti degim keledi. «Esirtki», «nashaqorlyq»degen zamana dertinen qutylý úshin jas jetkinshekterdi ata- analar baqylaýda ustaý kerek dep oılaımyn. Tıimdi is- sharalarǵa qatystyryp, durys ómir súrýdi úıretetin baǵyttar kóp bolsa, jaman qylyqtarǵa áýestenbeıdi. Óıtkeni, bolashaq- jastar qolynda!
#ÝPNDPKZO
Qyzylorda oblysy
Aral aýdany, Sekseýil kenti,
№177 orta mektebi, 8v synyp oqýshysy
Aıbolatqyzy Bıbinur