InfoHub Logo

Esirtki-adam aǵzasyp ýlandyratyn qaýipti dert. Qazirgi jastar birinshi temeki shegýden bastaıdy. Temeki esirtkiniń jaqyn dosy desek bolady. Adam aǵzasyn erte ýlap,kóptegen aýrýǵa aparady. Esirtkiniń eń jaman jeri úı tonap,óz týystaryn óltirýge deıin aparady. Ondaıdan múlde aýlaq bolǵan jón! Sonymen qatar esirtkimen aınalysyp júrgen adamdar ár kezde qylmys jasaýǵa daıyn bolady. Qazirgi tańda jasóspirimder jastaryna qaramaı, esirti paıdalanady. Ol múldem zıan,óz ómirlerine balta shaýyp,erte qartaıý prosesine tym jaqyndatady. Esirtki paıdalanatyn adamdardyń tamaqqa tábeti bolmaı,ishken tamaǵyn qusyp,jıi ishi ótedi. Eger esirtkini 12-18saǵat paıdalanbasa mazasy ketip kózinen jas shyǵyp,esirtkini izdeı bastaıdy. Ol degenimiz esirtkige táýeldi bolyp qalǵanyn bildiredi. Kóbinese,esirtkige táýeldi bolyp qalǵan jasóspirimderdiń ata-anasy ýaıymdaıdy. Ata-ana ýaıymdap balasynyń bolashaǵyna alańdaıdy. Nashaqorlyq – bul esirtki zattarǵa eriksiz tartyp turatyn, aǵza qyzmetin qaıtymsyz buzylýlarǵa alyp kelýmen sıpattalatyn aýrý. Esirtki sanaǵa, mıǵa áser etetin zattar bolyp tabylady. Esirtkiler – adam psıhıkasynyń jaǵdaıyn, kóńil-kúıin, sanasyn, aınala qorshaǵan álemdi qabyldaýyn, tártibin ózgertetin zattar. Ádette esirtkilerdi paıdalaný qyzyǵýshylyqtan bastalady. Adam ózine beımálim nárseni tatyp kórýge talpynady. Al keıbireýler esirtkiniń kómegimen qıyndyqtardy jeńip, ómirdiń ashshy shyndyqtarynan alystaǵysy keledi. Birinshi ret kórgende lázzat alyp, sosyn adam táýeldi bolyp, izdeýmen bolady. Sóıtip, qas-qaǵym sátte nashaqorǵa aınalyp shyǵady.  Esirtki – ortalyq júıke júıesine áser etetin qozdyrǵysh zat. Esirtkini birinshi ret qoldanǵan mólsherdiń áseri 3-4 saǵatqa deıin saqtalady. Mólsherden tys paıdalaný júrektiń toqtap qalýyna, ólimge ákelip soqtyrady. Esirtkiniń keıbir túrleri aýyrǵandy basý, tynyshtandyrý maqsatynda tek mólsherimen ǵana medısınada qoldanylady Jastarǵa qarap denniń saýlyqtyń mańyzdylyǵy sonshalyqty qadyrsyz, tómen ekeni janyńdy aýyrtady.  Ózin-ózi ornyqtyrý, áýes kórý,topqa úıirsektik, januıadan ketip qalý, elikteýge umtylý, qurbylary ortasynda qalyptasqan dástúr men normalar jasóspirimderdiń esirtki qoldanýyna edáýir septigin tıgizýde. Qoǵam men áleýmettik orta bul proseske óz yqpalyn tıgizýi qajet. Januıada ata-ana men balanyn arasynda ózara túsinispeýshiliktiń, nemquraıdylyqtyń, ata-analar tarapynan baqylaýdyń tómendigi- munyń bári esirtkige boı urýdyń sebepteri. Jasóspirimdik kezeńniń psıhologıalyq ereksheligi,atap aıtqanda, ózin-ózi baǵalaý, qurbylarynyń yqpalyny kóný, psıhıkalyq aýrý-depressıalyq sındrom, manıaqaldy sındrom jáne mán berý sındromynyń jetispeýshiligi esirtkini qoldanýdy erterekten bastaýǵa sebep bolady.  

Esirtkiniń   ereksheligi sol, adam oǵan bir-aq ret dámin tatqannan keıin áýes bolyp kalady. Mine, adamdardyń nashaqor bolýy sebepteriniń biri sonda jatyr. Esirtkige berilmes úshin salaýatty ómir saltyn ustanyp,jaqsy jolmen júrýimiz kerek. Men endi óziminiń qazaq elime,jastarǵa,úlkenderge esirtkini paıdalanbaýǵa keńes beremin. Esirtki adamǵa eshqashan jaqsylyq ákelmeıdi! Sondyqtanda salaýatty ómir saltyn ustanyp,bundaı jaman qasıetterden aýlaq bolǵan jón.

#ÝPNDPKZO
Najedınova Jarqynaı
8-synyp oqýshysy
№177 orta mektep
Sekseýil kenti Aral aýdany Qyzylorda oblysy

---