InfoHub Logo

Aqyn Ǵalym Jaılybaı shyǵarmashylyǵy haqynda

Ózimiz kúndelikti ortasynda júrgen, aptabymen kúıdirip, aıazymen tońdyratyn, birde tabasyna salyp shyjǵyryp, birde arqańnan qaǵyp marqaıtatyn, qyzyǵy da, qyjyly da kóp qym-qýyt myna dúnıe áýen men áýezge, saryn men sazǵa tunyp tur.

Tabıǵatqa qulaq túrińizshi. Tereńinen tolqyn kóterip, astań-kesteń bolyp jatqan kók doly teńizdiń arsy-gúrsi demi; bir jotanyń omyraýyn ıneniń kózindeı tesip, jylt-jylt etip aǵyp jatqan bulaqtyń sylq-sylq kúlgen sylqym syldyry; jer-dúnıeni túgel qozǵalysqa túsirip, aspan astyn shý men dýǵa toltyryp jiberetin jel gýili; júregiń men janyńdy qatar qytyqtap jatatyn gúl men shóp sybdyry; ishińdegi sher men shemendi qozǵap qamyqtyryp ketetin qaz qańqyly; suńǵaǵyn sozyp saı-súıegińdi syrqyratatyn aqqý suńqyly; suńqar shańqyly; boz torǵaı shyryly... qansha aıtsań da, myna jumyr jerdiń sıqyrly jumbaq sazy men sarynyn aıtyp taýysý múmkin emes. Oǵan zaman men ýaqyttyń dúbir men dirilge toly únin, sol zaman men ýaqyttyń, birde balǵasy men tósiniń arasynda ılenip, endi birde jaı oǵyndaı jarqyldap júrgen adamnyń kúıinish pen súıinishke toly jan-júreginiń qysqa kúnde qyryq qubylyp turatyn syry men gábin qosyńyz.

Dúnıeniń tunyp turǵan saryny men sazy, áýeni men áýezi bir-birine qansha uqsamasa, sol saryn men sazdy, áýen men áýezdi tula boıynan súzip ótkizetin, qandaı dybys, qandaı únge de qulaǵy túrik, kóńili oıaý, sergek te elgezek jilikti aqyndarymyzdyń sazy men saryny da bir-birimen sonshalyqty uqsamaıdy, árqaısysynyń óz úni, óz daýysy bar, árqaısysynyń dúnıeniń túkpir-túkpirinen tyń-tyńdap, tylsymnan ún tartatyn san alýan áýe tolqyndary bar. Taǵy da ol áýe tolqyndary telegraf symdarynan da ushqyr, radıo efırlerinen de alǵyr. Men óz basym búgingi qazaq poezıasyndaǵy, dúnıe syryna alań, «ár dybystan dúbir izdep turatyn» Ǵalym Jaılybaıdy da óz úni, óz daýysy bar ári sergek, ári erek aqyndarymyzdyń biri dep bilem. Baıqasaq, onyń uıtqyp-burqamaı da, tasyp-tógilmeı de bir yrǵaqpen asyǵyp-aptyqpaı sóıleıtin arnaly aqyndyǵy men «jyrlarynyń juldyzyn jaǵyp qoıyp» suhbattasatyn kósheli minezi óleń súıer qaýymnyń talaıyn tánti etkenine biraz ýaqyt bolǵan eken.

Men Ǵalym jyrlarynyń tabıǵatyn kókireginde qordalanyp qalǵan sher men shemendi qoparyp tastaıtyn adýyn kúshke emes, sol sher men shemendi sıpalap otyryp sylyp alatyn sıqyrly kúshke ıe shertpe kúıge teńegen bolar edim.

Shynynda da Ǵalym Jaılybaı shyǵarmalary - búgingi qazaq óleńindegi shertpe kúı! Egilip otyryp et-júregińdi eljiretip, shym-shymdap syr tógip otyryp súıegińdi úgetin onyń jyrlaryndaǵy bappen qaǵylyp, baıyppen shertiletin áýenge qulaq qoısańyz, olaı demeske lajyń qalmaıdy.

Shóleıtteý jerdiń shóbi edim
Shólirkep áli kelemin,
Aq jańbyr minez óleńim,
Kezertpeı erinderimdi
Quıyp bir ótse dep edim.
Súmbile sońy — sary tamyz,
Sary tamyz, tilden bal tamyz.
Sarǵaıǵan shyǵar alqańyz,
Sarǵaıtyp meni sáýirde
Saǵym bop ketken qalqa qyz.
Botadaı jyrym bozdap júr,
Botaly zaryn qozǵap júr.
Mazala meni, Maǵjan jyr,
Aınamkóz armandarymdaı
Arqaǵa jaýǵan aq jańbyr...
Súmbile sońy —
Túngi yzǵar.
Aıqabaq barda — kim muzdar.
Sarǵaıa kórme, gúl-qyzdar,
Alqara kókti qaq tilip
Iz tastap aqty juldyzdar...

Mundaı óleńdi «shóleıtteý jerdiń shóbi» bolyp ósken aqyn ǵana jaza alsa kerek. Aqyn jany tunshyqqandaı bop qumyǵyp shyǵatyn kúmbirge, erinin taqasa-aq júregińdi eljiretip qoıa beretin qupıaǵa toly kúbir men sybyrǵa, úzilip keterdeı bop úzdigip syr aıtatyn dirilge netken baı edi?! Bul jyr mynaý ótkinshi ómirdiń ózeginde jatqan ókinishińdi oıatyp, sarsha tamyzdyń shuǵyla jipterimen dál júregińniń ústine kelistirip keste tógip, botadaı bozdap turǵan sazymen kóńilińniń túbinde kómilip qalǵan qaı-qaıdaǵyny qolamtadaı qozǵap, alaqandaı-alaqandaı bop baıaý tógilip jatatyn saǵynyshynyń sarala japyraqtaryn bir sátte úıirip uıtqytyp, sazyńdy nazdaı, nazyńdy sazdaı ıirimge túsirip qyryq qubyltyp, qyryq quıqyljytyp keteri sózsiz. Óıtkeni adam, qamshynyń sabyndaı ǵana qysqa ǵumyrynda, kóbine-kóp tapqanyn joǵaltýmen ótedi. Jalańaıaq, jalańbas qum keship shapqylap júrip - kúnderdiń kúninde! - balalyǵyn joǵaltyp alady, mańdaıyna túsken kekilin shalqasynan qaıyryp úlgermeı alǵashqy mahabbatynan, «qalqa qyzdan» kóz jazyp qalady, tikken qosynan kóshýge, tapqan dosynan ketisýge týra keledi. Joǵaltý, joǵaltý... Al joǵaltqan qyzyq dáýrenderińnen ótken asyl, odan ótken qymbat ne bar. Al olardy ańsaryń aýyp izdeı bastasań-aq ishki dúnıeńniń jyqpyl-jyqpylyna kirip tyǵylyp jatqan júz syrly saz ben myń qyrly áýen kól ústindegi qustardaı dúr kóterilip osyndaı óleń bop ushyp shyqpaı ma?!

«Baqyttyń sońy... ókindiredi» deıdi Ǵalym aqyn. Joq, olaı emes deı almaısyń. Óıtkeni tóbesinen altyn quıylyp, tabanynyń astyna kúmis tógilip jatqan adamnyń da jan-júregin syzdatyp muń emip, qabyrǵasyn qaqyratyp qaıǵy qaýsatyp ketetin sátter az bolmaıdy. Ókinishsiz ǵumyr joq.

Adam ómirinde tatqan dáminiń tatýsyz, tapqan baǵynyń turlaýsyz bolatyn tustary jeterlik.

Árıne, jumyr basty pende ókinem dep ómir súrmeıdi. Biraq bul dúnıe qaı bir, seniń aıtqanyńa kónip, aıdaýyńa júrip tur. Bul dúnıe qaı bir, shóńge men tiken kirmesin dep tabanyńnyń astyna túbit tósep, kún ótpesin dep tóbeńe aqsha bult ilip qoıypty. Bul qatybas, kisápir dúnıeniń túbirine omaqasa súrinbeýiń, arqanyna bashpaıyńnan ilinbeýiń múmkin emes qoı.

Ǵalymnyń kóp-kóp óleńderiniń ózegi ókinishke toly. Biraq aqyndy ol úshin sóge almaısyń. Óıtkeni adam óziniń ókinishimen ósip, óziniń ókinishimen jetiledi. Ókingen adam ǵana ótkennen dáris alady, boıyn meıirimge, oıyn qaıyrymǵa toltyrady. Ókinishi joq adam, qashan da qaýipti. Ókinishi joq adamnyń ózegine óńmeńdegen órkókirektik pen kóńiliniń kózi joq kórkókirektiktiń jegi qurty túsedi. Ókinishi joq adam ótken ómirimniń bári durys dep oılaıdy. Ondaı adam bir kezde bireýlerdiń janyn jabyrqatqanyn, óńmeninen ıterip jasytqanyn, aıaǵynan shalyp etpetinen túsirgenin esine de almaıdy. Esine alsa da, ondaı kúnáli tustaryn úlken maqtanyshpen, zor marhabatpen esine alýy múmkin. Ondaı adamnyń jany tarynyń qaýyzyndaı tar bop keledi. Ondaı adamnyń kóńiline ózinen basqa eshkim sımaıdy.

Ókpe artar jaı joq ǵalamǵa myna,
Jaýtań da jaýtań janary.
Janyńnyń Balqash, Araldary da
Tartylyp nege barady?..
Oınasa ǵajap sanańda jasyn,
Jasynǵa jastan qushtarmyz.
Apatqa bastar Adam balasyn
Kóńil kólinen ushqan tuz...

Adam jany tazarmaı, dúnıe tazarmaıdy. Adam jany neǵurlym lastanǵan saıyn, bizdi qorshap turǵan orta da, tabıǵat ta, pıǵyl men nıet te soǵurlym lastana túspek. Osyndaıda Lev Tolstoıdyń bir ápsanasy eske túsedi. Kúnderdiń kúninde bir pomeshıktiń kókoraı shabyndyǵynda aramshópter kóbeıip bara jatady. Árıne, pomeshık aramshópterdiń shyqqanyn shyqqanynsha túbinen orǵyzyp otyrady. Biraq aramshópter orǵan saıyn burynǵysynan da kóbeıe beredi. Bir kúni dana bir shal kelip, aramshópterdi ormańdar, olardy tamyrymen sýyryp tastańdar deıdi.

Biraq, danagóı shaldyń sózine eshkim de qulaq aspaıdy. Aramshópti orýlaryn toqtatpaıdy. Al aramshóp orǵan saıyn qaptap kóbeıip, qaýlap óse beredi. Óıtkeni onyń tamyry jer astymen jaıyla túsedi ǵoı. Aqyrynda kókoraı jasyl shabyndyqty aramshóp múlde basyp, qurtyp jiberedi.

Biz de qazir sol qoǵamdyq, rýhanı álemimizdi qaýlap basyp bara jatqan aramshópterdi orǵan bolýdamyz. Al onyń tamyr-talshyqtary kózge kórinbeıtin shapshańdyqpen bizdiń rýhanı topyraǵymyzdyń qunaryn astynan keýlep, soryp, búldirip bara jatqan joq pa?! Bárimiz de «ot aýyzdy, oraq tildimiz». Tilimizben orýyna oryp-aq jatyrmyz. Amal ne, naqty áreket shamaly. Aramshóptiń tamyryn julyp alýǵa dátimiz de, dármenimiz de jetpeı tur. Bul jerde biz Ǵalym Jaılybaı meńzep otyrǵan rýhanı qýatty aıtyp otyrmyz.

Lev Tolstoıdy aýyzǵa alǵannan keıin, bir áńgimeden ekinshi áńgimege kóshýge týra keledi. Jaqynda «Lıteratýrnaıa gazetadan» orys ádebıeti ınstıtýtynyń dırektory, belgili ádebıetshi Nıkolaı Skatovtyń maqalasyn oqydym. Ol keıbir orys baspasózi óz ultynyń rýhanı «shabyndyqtaryn» aramshópterden tazartý úshin bar ǵumyryn sarp etken Lev Tolstoı sıaqty álemdik alyp tulǵany «haltýrshık» dep bir kelekelep, ol (Lev Tolstoı) «Natasha Rostovanyń, eń bolmasa bir ret, qalaı dáret syndyrǵanyn jazbaǵan» ( on ne opısal, hot raz, kak Natasha Rostova pısaet) dep eki kelemej etkenin ashyna jazady. Kórdińiz be, qolyna qasıetti qalam ustap, aldyna qasterli aq qaǵaz jaıyp otyrǵan áldeqandaı qalamgerlerdiń Lev Tolstoı sekildi áýlıe jazýshyǵa til tıgizip, qandaı rýhanı azǵyndyq pen qandaı rýhanı qaskóılikke deıin barǵanyn. Ókinishke oraı, mundaı rýhanı aıarlyqtar men arsyzdyqtar bizde de az boı kórsetken joq...

Mine, Ǵalym aqynnyń eki-aq shýmaq óleńi adam janynda osyndaı tebirenis pen tolqynys týdyrady. ásili, óleń qýaty oı aıtýynda emes, oılandyra bilýinde jatsa kerek.

Men, jalyqtym, jalyqtym...
Keshir meni meńireý tún, jaryq kún!
Artyn baǵyp otyram dep áliptiń —
Arty ashylyp qalǵan búgin ǵarippin.
Aqynsynyp joqty barǵa teńeımiz,
Abaıyma,
Aǵaıyn, á,
Ne deımiz:
Biz qazaqpyz — Baıqońyrmyz, Aralmyz,
Arýaqtarǵa at oınatqan Semeımiz,
Án ornyna óksik tolǵan kómeımiz.

Mine, seniń de kómeıińe bir túıin kepteldi de qaldy. Búkil muńyń men zaryńdy, qaıǵy men qasiretińdi ashyna aıttyń.

Biraq ony esitip jatqan jan bar ma? Beıne bir myna dúnıe eki kózin tars jumyp soqyr, eki qulaǵyn qos qolymen basyp kereń bop qalǵandaı. Amalyń taýsylyp, aılań sarqylǵandaı hal keshesiń. Sodan da Ǵalym:

...Elden erek atqan joq jeke tańym,
Jalǵasymyn jetiler jeti atanyń.
Keshir baba!
Jyryma núkte qoıdym
Synyǵynyń ústine raketanyń!..

Endi qaıtsin! Yza men óksikke toly óleńińdi eshkim estimese, eshkim qulaq aspasa ne istemeksiń?! Raketa synyǵynyń ústine aparyp jyryna núkte qoıǵannan basqa ne amalyń bar. Bul — qarsylyq. Aqynnyń rýhanı jigersiz ynjyqtyqqa, qulqynynan basqa oılaıtyny joq áleýmettik qulyqsyzdyqqa, sanasyn sor basqan nemketti mesheýlikke, tula boıyn tósek emip jatqan boıkúıez salǵyrttyqqa degen azamattyq qarsylyǵy.

Aqyn qolynda dúnıeni búldirip, buzyp jatqan áperbaqan keleńsizdikterge de, áýleki kesapattyqqa da tosqaýyl qoıatyn tutqa buryn da bolmaǵan, qazir de joq. Bolmaıdy da.

Biraq ol, shyn aqyn bolsa, áleýmettiń úni, ulttyń dili bolýy kerek. Basty boryshy da, paryzy da sol. Onyń bas buǵyp, aınala dúnıege buta-butanyń arasynan boı tasalap syǵalaýǵa da, «sen tımeseń men tımen badyraq kóz» dep, toıǵanyna máz, tolǵanyna rıza bop toǵysharlyq kúı keshýge de haqysy joq. Sondyqtan da ol boıyndaǵy búkil qýatyn júreginen qan aǵyzyp, tilinen kerek bolsa, ý sorǵalatyp aıtady. Tipti, onyń daýysy jańǵyryqqa aınalyp ketse de aıtýǵa tıis. Jańǵyryq demekshi, jańǵyryqty Abaı da, Maǵjan da jazǵan. Eki uly aqynnyń bul taqyryptaǵy óleńderi, eki túrli oryndalǵanmen, qansha aıqaılap aıtsa da selt etpeıtin meńireýlikke baǵyshtalǵan ǵoı. Árıne, birin-biri tolyqtyryp, birin-biri tereńdetip turǵan bul óleńderdi taratyp sóıleseń taram-taram joldarǵa túsip ketetiniń haq.

Biraq sol taram-taram joldardyń túıisetin túıini báribir sol álginde biz aıtqan áleýmettik tosańdyq pen rýhanı meńireýlik bop shyǵady.

Biraq bul jerde bizdiń aıtpaǵymyz, ýaqyt óte kele, zaman ózgere kele jańǵyryq ekesh jańǵyryqtyń da tabıǵaty ózgeredi eken! Endi jańǵyryq jurt meńireýligin kórsetetin obraz ǵana emes, sol jurtty múlde qurtyp jiberetin asa qaterli, asa qanquıly zulmat kúshke aınalypty.

Daýysym shyqty jańǵyryp,
Jan-jaǵym tolǵan jańǵyryq.
Sizden soń ómir-óleńge
Biz qaıdan keldik qańǵyryp?
Adasqan kúshik sekildi
Oılarym jurtta qaldy ulyp.
Tulpar tuıaǵy ketildi
Alashqa tilep Arlylyq.
Eı, Shyńǵystaýdyń balasy,
Zapyran qustym
Zar qylyp,
Qazaqtyń qaıran dalasy -
Jańǵyryqtardan máńgirip
Esimnen ketti tandyryp.
Aımalap óstik Kún, Aıdy
Kókeıde kóktep, kóp óleń.
Jańǵyryq shyqsa jylaıdy,
Abyraly, Myrjyq, Degeleń...

Qaterli jańǵyryq. Et pen súıekten jaralǵan tiri pende túgili, qara jerdiń ózin keýdesine óksik toltyryp, zar ıletip jylatyp qoıǵan jańǵyryq! Árıne, bul jańǵyryq ózinen ózi qaýip pen qaterge aınalǵan joq. Tasyńdy úgip topyraq, topyraǵyńdy tútip tozań etip jiberetin, jer astynan qubyjyqtaı qoparylyp kóteriletin dıý minezdi bul jańǵyryqtyń da tegi - sol Abaı men Maǵjan aıtqan rýhanı meńireýlikte jatyr.

Olaı bolsa, elin eńiretip, jerin egiltip ketken jańǵyryqtar ishinde ósken urpaqtyń tól aqyny qalaı yzalanbaı, qalaı kúıinbeı, qalaı ókinbeı sóıleı almaq?!

Sol jańǵyryqtardyń alapat dúmpýimen aspanǵa ósip shyqqan alyp sańyraýqulaqtardyń shań-tozańy uzaq ýaqyt boıy qanymyzdy ǵana buzyp qoımaı, sanamyzdy da múlde basyp qalǵan eken. Endi, mine, sanamyzdy da, rýhymyzdy da, qanshama jyl boldy, qaǵyp-silkip, jonyp-qyryp tazarta almaı jatyrmyz. Kóp-kóp qandastarymyzdyń sanasy surqıa ıdeologıanyń betonymen bekitilip, temirimen qursalyp qalypty. Qaǵyp-silikkenge de, jonyp-qyrǵanǵa da kónbeı tur. Biraq, sondaı bir abdyrap, sharasyz qalar sátterde de aqyn, sirá da, únsiz qalmaq emes. Baıyz tappaq emes.

Eı, enesi ólgen qulyn kún,
Qulyny ólgen baıtal kún —
Balaýyz shamdaı ǵumyrdyń
Sáýlesi bolyp shaıqaldym.
Birine túspeı kóp izdiń
Qabaǵyn baqtym taǵdyrdyń.
Daýyl turǵanda teńizdiń
Tolqyny bolyp jardy urdym...

Aqyn máńgilik kúreste. Aspan alaqandaı, jer tebingideı bolar shaq týyp, dúnıe ishi alaǵaı da bulaǵaı bolyp ketse de; semserdiń júzindeı qylpyldap turǵan almaǵaıyp zaman týyp, «qulyn kúnniń enesi, baıtal kúnniń qulyny ólip» jatsa da Aqyn sóz boryshyn aqtaý úshin «balaýyz shamdaı sáýlesin» tógip, «teńizdiń tolqyny bop jardy uryp» jatpaq.

Eliniń etin talap, jeriniń súıegin kemirip jatqan zymıan jyrtqyshtyq pen surqıa qorqaýlyqtyń Sózbenen keńirdegin qyrqyp, óńeshin jyrta almaǵanyna opynǵan aqyn, amalsyz, «kókjal-kóńil kókke qarap ulıdy, ıt-tirshilik tyshqan aýlap jerde júr» dep nalyp qana qoımaıdy, «kók tolqyndy kóldeı eken kúnderim, beles-beles beldeı eken bul jalǵan» dep, bul en tirliktiń shegine shyǵa almaıtynyna opynǵandaı bárinen syrt aınalyp túńilgendeı, tomyryq minez tanytyp óz ishine ózi kirip alady. Olaı etpeı qaıtsin, «esirkeýge ebi joqtaı eski Aıdyń, jarylqaýǵa jaıy joqtaı jańa Aıdyń»...

Eli men jeriniń, ýaqyt pen zamanynyń qamyn, ultynyń sanasy men sapasyn oılap, burynǵydan da lapyldap jansyn dep, órtenip jatqan ózegin jeldiń ótine shyǵaryp, burynǵydan da shıryǵa tússin dep, alpys eki tamyryn qyl shylbyrdaı shıratyp sóıleıtin aqyn qatygez kezeńniń bar qataldyǵyn kórip qana qoımaı, soǵan sharasyz kónip kele jatqan urpaq taǵdyryna da beı-jaı qaraı almaq emes.

Qaltyrap gúl...
Qalady ma qyrmyzy,
Jarqyrap bir janady ma juldyzy.
Qap arqalap bara jatyr kóshede
Arys týar alashymnyń bir qyzy.
Ajary da ashyq eken aq tańdaı,
Bazaryna jetse deımin qaqtalmaı.
Aýzyn býǵan qytaı qaptyń ishinde
Taǵdyrynyń bar salmaǵy jatqandaı.
Muqym qaıǵy,
Taıaz baqyt.
Kúz.
Qala
Syqyrlaıdy aıaz ýaqyt syzdana.
Jyn-ǵasyrdyń júgin jeńildetem dep
Qap arqalap bara jatyr qyz bala.

Qazir, sóz joq, eldiń ıyǵyna, kóterilip kele jatyrmyz desek te, zil batpan aýyrtpalyq túsip tur. Ol aýyrtpalyq kúni keshe bizdi shyrmap býyp turǵan alyp ımperıanyń aýyr qara shynjyrlary shirigen jipteı bop byrt-byrt úzilip túskennen keıin elimizdiń arsy-gúrsi bop týlap burqyrap jatqan álemdik muhıt ishinde, á degende, baǵyt-baǵdaryn taba almaı abdyrap qalǵanynan, zorlana da bir-birine jan berip turǵan tamyr-talshyqtardyń qysyr sıyrdyń jelinindeı semip, sýalyp ketkendiginen, tájirıbemiz joqtyqtan óz kúıimizdi ózimiz shuǵyl kúıtteı almaı ár jaqqa bir jaltaqtap kúıbeńdep júrip alǵandyǵymyzdan, bázbireýlerdiń bostandyq pen azattyqty ózderiniń toıymsyz arandarynyń qulqynyna paıdalanyp, óz jeriniń asty-ústin qomaǵaılana qoparyp, halqyna qysastyq pen qıanat jasaǵanynan týǵan-dy. Árıne, ol zil batpan aýyrtpalyqtyń salmaǵy aldymen adamdarǵa túsedi. Ol júktiń áıelderimizdiń, sonyń ishinde alaqanymyzǵa sap aıalap otyratyn, qıaǵa ushyryp qyzyǵyn kórýge tıis qyzdarymyz ben otbasymyzdyń oshaǵyn óshirmeı otyrýǵa mindetti kelinderimizdiń arqasyna qap pen qanar bop minip alǵany qandaı óki­nishti! Qursaǵynda arystaı bala kóteretin kelinshek tańalakeýimnen qyzylińirge deıin alaqapshyq kóterip júr...

Ǵalym Jaılybaı osy bir óleńimen seniń de janyńdy zil batpan bop ezip jatqan biraz nárseni qozǵap, kóńilińdegi «góı-góıińdi» burynǵydan da kóbeıtip ketedi.

Biraq aqyn týym jyǵyldy dep qamyqpaıdy da, taýym qulady dep qamyryqpaıdy da, kúni erteń eliniń jaly qaıta kóterilip, sheriniń túgi qaıta qulpyryp shyǵa kelgende, «aq-qaranyń arasy ashylarda - bir qararmyn, dúnıe, dıdaryna» dep erteńgi kúnnen tórelik kútip, ishten tynǵandaı qatal baılam jasaıdy.

Óz oqyrmandarymen - kózimen kórgenderimen de, kóńilge túıgenderimen de aıqara ashylyp, alǵaýsyz syrlasatyn Ǵalym Jaılybaı endi birde:

Basyna Balqash kóldiń baq qonaqtar,
Aq aıdyn,
Aq óleńde,
Aqpan,
Aq qar.
Aq álem, aqynyńda aq qanat bar.
Aǵataı, qalsyn bizder jaqqan ottar.
Aq aıdyn,
Aq óleńde
Aqpan...
Aq qar, —

dep tolǵanady. Dúnıe múlde basqa reńkke, túr men túske enip shyǵa keldi. Beıne bir aınalańnyń bárine appaq shamdar men appaq shyraqtardy jamyratyp jaǵyp qoıǵandaı.

Manadan beri bizdiń kóńilimizdi jaýlap alǵan muńnan da, ókinishten de túk qalmaǵandaı...

Búgingi poezıamyzdaǵy sırek-sırek kezdesetin qýatty aqyndarymyzdyń biri Ǵalym Jaılybaıǵa biz endi alǵaýsyz sóılep turǵan aq júregińnen, budan bylaı da, elińniń erinin tushshytyp, kóńiliniń meıirin qandyratyn aq tuma jyrlar aqtara ber demekpiz.

---