Oıý-órnek túrleri. Oıý - elementterimen tanysý
Sabaqtyń taqyryby: «Oıý - órnek túrleri. Oıý elementterimen tanysý, shyǵý tarıhy»
Sabaqtyń maqsaty: - oqýshylarǵa oıý - órnek týraly bilim berý, oıýdyń túrlerin, shyǵý tarıhyn áńgimeleý. Qazaqtyń ulttyq oıý - órnegimen, halyq ónerimen tanystyryp, qasterleýge tárbıeleý, oıý oıýdy úıretý, óz betinshe jumys jasaýdy meńgertý.
- oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin damytý maqsatynda qyz balalardy ádemilikke, sulýlyqqa baýlý, talǵamdarynyń joǵary bolýyn damytý.
- Sabaqqa qyzyǵýshylyq yntasyn arttyrý, oqýshylardy shapshańdyqqa, óz betinshe eńbektenýge jáne ejelgi salt - dástúrge baýlyp, tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Pánaralyq baılanys: syzý, beıneleý, matematıka, qazaq ádebıeti, tarıh.
Sabaqtyń kórnekiligi: oıý - órnek túrleri, turmystyq buıymdar, býkletter, maqal - mátelder, tirek - syzbalar, jumbaqtar, jýrnaldar
Sabaqtyń barysy: I. Uıymdastyrý bólimi.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý.
III. Jańa sabaq bólimi.
1. Kirispe
2. Saıahat «Ájeı aýyly»
3. Saıahat «Ǵulama ata»
4. «Oıýdan ertegisi»
5. Sabaqty bekitý
6. Úıge tapsyrma
7. Saramandyq jumys
8. Qorytyndylaý
9. Baǵalaý
Kirispe:
Adamdar erteden – aq óz jerin qorshaǵan dúnıeni tasqa beınelegen, birtin kele kıim – keshekterine, qoldanylatyn zattardyń sýret retinde salǵan. Osylaı birte - birte oıý - órnek paıda boldy. Al bizdiń halqymyzdyń tirshiliginde oıý - órnektiń alatyn orny úlken. Ol urpaqtan – urpaqqa jalǵasyp, damyp kele jatqan birden - bir óner. Sheberler oıý - órnektiń tilin, syryn, tarıhyn óte jaqsy túsine bilgen. Ata - babadan qalǵan oıý - órnekti, mádenı shejiremizdi saqtap, barynsha ulyqtanýymyz qajet.
Oıý - órnekti, kimnen úırendińiz degen saýalǵa ataqty sýretshi Ábilhan Qasteev:
Taýdyń bulaǵynan,
Qoıdyń qulaǵynan,
Anamnyń kıizinen
Eshkiniń múıizinen, - dep tabıǵattyń naǵyz óner ekenin, sol ónerden úlgi ala bilińder degen astarly oımen jaýap beripti.
Oıý - órnek úsh topqa bólinedi:
♦ Ósimdik tıptes oıý - órnekter
- gúli
- sabaǵy
- japyraǵy
♦ Zoomorftyq oıý - órnekter
- janýar
- ań
- qus, balyq
♦ Kosmologıalyq oıý - órnekter
- dóńgelek
- ırek
- shımaı, torkóz
Oıý - órnektiń ataýy men túrń óte kóp. Ǵalymdar búginge deıin 200 - deı túrin anyqtaǵan. Solardyń ishinde eń kóp taralǵany – múıiz tektes oıý.
Saıahat «Ájeı aýyly»
«Óner – taýsylmas azyq, jumatas baılyq» deıdi halyq. Qazaqtyń qolóneri halqymyzdyń ǵasyrlapdan qalǵan asyl qazynasy. Babalarymyzdan qalǵan qandaı qazyna bar? Onyń biri – oıý - órnek, olardy joǵaltpaı ári qaraı jalǵastyrý bizdiń mindetimiz.
Búgin biz ájeı aýylyna saıahatqa shyǵamyz. «Qarty bar úıdiń qazynasy bar». Ertede halqymyz tutynǵan nárseleriniń bárin oıýmen áshekeılep bezendirgen.
Mine, balalar, bizder ájeı aýylyna baryp, kóptegen maǵlumat aldyq. Sondyqtan bizder eńbek, qolóner týraly óleńderimizdi aıtaıyq:
1. Saýsaqtary maıysyp,
Túrli oıý oıysyp
Sheber bolar ma ekensiń!
2. Qazaǵymnyń oıýyn
Biz de izdep qaraıyq
Oıý menen órnektiń
Ádemisin tabaıyq.
3. Ǵasyrǵa salt - dástúrdi
Halqymnyń jalǵasyýda
Buǵy múıiz oıýy sándikpenen
Kóz tartyp urpaqtarǵa almasýda
4. Kórshi ájeı ónerli
Baryp tutam sheberdi
Qurmet tutam sheberdi
Oıý - órnek úırenem
5. Ájeı keste tigedi
Oıyp túrli oıýdy
Jiberedi órnegi
Sharyqtynyp ónerdi
6. Oıýlarǵa súısinip
Qaıran qalyp turasyń
Kóre bilseń túsinip
Odan kóp syr uǵasyń.
Saıahat «Ǵulama ata aýyly»
«Aýylyńda qartyń bolsa, jazyp qalǵan hatpen teń!» degendeı, bizder qazir maqal - mátel tańdaımyz.
«Ónerli elden ónerli bala týar».
«Ónerli balanyń on saýsaǵy teń, Ónersiz balanyń bir saýsaǵy kem».
«Qyz erkem, kestesimen kórkem, Ul erkem ónerimen kórkem».
«Altyn baldaq – qol sáni, Áshekeı keste – tán sáni».
«Balańdy ónerli bolsyn deseń, ustaǵa qos».
«Oıý – han» ertegisi: Sýretti jumbaq.
- Jaraıdy balalar, endi bizder Oıý han eline baramyz. (ertegi aıtylady)
- Sýret talqylanady.
Oqýshylar bilimin bekitý:
Test suraqtary beriledi:
1. Ulttyq oıýlar: a) aıshyq b) órkesh v) qoshqarmúıiz
2. Oıý - órnektiń neshe túri bar?
a) 200 b) 300 v) 400
3. «Gúl» oıýy neni beıneleıdi?
a) beıbitshilik b) qýanysh v) toqshylyq
4. Aspan álemine baılanysty oıý - órnek:
a) aıshyq b) balta v) kóbelek
5. Qustarǵa baılanysty órnekter:
a) juldyz b) qaztaban v) aıshyq
6. Geometrıalyq oıýdy tap:
a) qoshqarmúıiz b) gúl v) súıir
7. Ertede oıý - órnekti mataǵy túsirý úshin qandaı tásildi qoldanǵan?
a) qaryndash b) ýyz v) bor
8. «... aýzynan shóp almaıtyn» momyn teńeýi qaı túlikke arnalǵan oıý - órnekte kezdesedi? Kóp núkteniń orny qaı túlikke arnalǵan?
a) ıtquıryq b) synyq múıiz v) qoshqarmúıiz
Úıge tapsyrma:
- Oıý túrlerinen býklet jasaý.
- Ótkendi eske alyp, oıǵa tósem,
Suryptap tezge salyp, kóp oılanam,
Qolyma qaıshy alyp, oıý oıam, - dep
Baýyrjan Momyshuly aıtqandaı, biz de kelesi saramandyq jumys bólimine kóshemiz.
Saramandyq jumys:
Taqyryby: «Oıý - órnektiń eskızin syzý, qıý»
1. Sabaqqa baılanysty quraldaryn daıyndaý.
2. Tehnıkalyq qaýipsizdik erejesin eske túsirý.
3. Qaǵazdy úsh búktep oıý.
4. Qoshqarmúıiz órneginiń tolyq jáne jartylaı úlgisi taqtaǵa ilinedi.
5. Sabaqta túrli - tústi qaǵaz betine qoshqarmúıiz órneginiń jarty kórinisiniń eskızin tez syzylyp, ony qaıshymen qıyp kórsetiledi.
6. Alynǵan oıýdy basqa tústi qaǵazǵa jelimdep, úlgi oqýshylarǵa kórsetiledi.
Halqymyzdyń súıikti aqyn qyzy F. Ońǵarsynovanyń óleńinen úzindi.
Túrin - aı tekemettiń, asyl qandaı!
Úńildim únsiz ǵana basymdy almaı.
Kele ǵoı qoshaqanym ózimen dep,
Ájem kep sıpaǵandaı shashymnan jaı.
Kúıimdi keshseńder - aý sol bettegi,
Turǵandaı ana kóńil terbep meni.
Jan bitip jaırańdady jan - jaǵymda
Qazaqtyń qoshqarmúıiz órnekteri, dep sabaǵymyzdy qorytyndylaımyz.
Baǵalaý.
Sabaqtyń maqsaty: - oqýshylarǵa oıý - órnek týraly bilim berý, oıýdyń túrlerin, shyǵý tarıhyn áńgimeleý. Qazaqtyń ulttyq oıý - órnegimen, halyq ónerimen tanystyryp, qasterleýge tárbıeleý, oıý oıýdy úıretý, óz betinshe jumys jasaýdy meńgertý.
- oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin damytý maqsatynda qyz balalardy ádemilikke, sulýlyqqa baýlý, talǵamdarynyń joǵary bolýyn damytý.
- Sabaqqa qyzyǵýshylyq yntasyn arttyrý, oqýshylardy shapshańdyqqa, óz betinshe eńbektenýge jáne ejelgi salt - dástúrge baýlyp, tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Pánaralyq baılanys: syzý, beıneleý, matematıka, qazaq ádebıeti, tarıh.
Sabaqtyń kórnekiligi: oıý - órnek túrleri, turmystyq buıymdar, býkletter, maqal - mátelder, tirek - syzbalar, jumbaqtar, jýrnaldar
Sabaqtyń barysy: I. Uıymdastyrý bólimi.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý.
III. Jańa sabaq bólimi.
1. Kirispe
2. Saıahat «Ájeı aýyly»
3. Saıahat «Ǵulama ata»
4. «Oıýdan ertegisi»
5. Sabaqty bekitý
6. Úıge tapsyrma
7. Saramandyq jumys
8. Qorytyndylaý
9. Baǵalaý
Kirispe:
Adamdar erteden – aq óz jerin qorshaǵan dúnıeni tasqa beınelegen, birtin kele kıim – keshekterine, qoldanylatyn zattardyń sýret retinde salǵan. Osylaı birte - birte oıý - órnek paıda boldy. Al bizdiń halqymyzdyń tirshiliginde oıý - órnektiń alatyn orny úlken. Ol urpaqtan – urpaqqa jalǵasyp, damyp kele jatqan birden - bir óner. Sheberler oıý - órnektiń tilin, syryn, tarıhyn óte jaqsy túsine bilgen. Ata - babadan qalǵan oıý - órnekti, mádenı shejiremizdi saqtap, barynsha ulyqtanýymyz qajet.
Oıý - órnekti, kimnen úırendińiz degen saýalǵa ataqty sýretshi Ábilhan Qasteev:
Taýdyń bulaǵynan,
Qoıdyń qulaǵynan,
Anamnyń kıizinen
Eshkiniń múıizinen, - dep tabıǵattyń naǵyz óner ekenin, sol ónerden úlgi ala bilińder degen astarly oımen jaýap beripti.
Oıý - órnek úsh topqa bólinedi:
♦ Ósimdik tıptes oıý - órnekter
- gúli
- sabaǵy
- japyraǵy
♦ Zoomorftyq oıý - órnekter
- janýar
- ań
- qus, balyq
♦ Kosmologıalyq oıý - órnekter
- dóńgelek
- ırek
- shımaı, torkóz
Oıý - órnektiń ataýy men túrń óte kóp. Ǵalymdar búginge deıin 200 - deı túrin anyqtaǵan. Solardyń ishinde eń kóp taralǵany – múıiz tektes oıý.
Saıahat «Ájeı aýyly»
«Óner – taýsylmas azyq, jumatas baılyq» deıdi halyq. Qazaqtyń qolóneri halqymyzdyń ǵasyrlapdan qalǵan asyl qazynasy. Babalarymyzdan qalǵan qandaı qazyna bar? Onyń biri – oıý - órnek, olardy joǵaltpaı ári qaraı jalǵastyrý bizdiń mindetimiz.
Búgin biz ájeı aýylyna saıahatqa shyǵamyz. «Qarty bar úıdiń qazynasy bar». Ertede halqymyz tutynǵan nárseleriniń bárin oıýmen áshekeılep bezendirgen.
Mine, balalar, bizder ájeı aýylyna baryp, kóptegen maǵlumat aldyq. Sondyqtan bizder eńbek, qolóner týraly óleńderimizdi aıtaıyq:
1. Saýsaqtary maıysyp,
Túrli oıý oıysyp
Sheber bolar ma ekensiń!
2. Qazaǵymnyń oıýyn
Biz de izdep qaraıyq
Oıý menen órnektiń
Ádemisin tabaıyq.
3. Ǵasyrǵa salt - dástúrdi
Halqymnyń jalǵasyýda
Buǵy múıiz oıýy sándikpenen
Kóz tartyp urpaqtarǵa almasýda
4. Kórshi ájeı ónerli
Baryp tutam sheberdi
Qurmet tutam sheberdi
Oıý - órnek úırenem
5. Ájeı keste tigedi
Oıyp túrli oıýdy
Jiberedi órnegi
Sharyqtynyp ónerdi
6. Oıýlarǵa súısinip
Qaıran qalyp turasyń
Kóre bilseń túsinip
Odan kóp syr uǵasyń.
Saıahat «Ǵulama ata aýyly»
«Aýylyńda qartyń bolsa, jazyp qalǵan hatpen teń!» degendeı, bizder qazir maqal - mátel tańdaımyz.
«Ónerli elden ónerli bala týar».
«Ónerli balanyń on saýsaǵy teń, Ónersiz balanyń bir saýsaǵy kem».
«Qyz erkem, kestesimen kórkem, Ul erkem ónerimen kórkem».
«Altyn baldaq – qol sáni, Áshekeı keste – tán sáni».
«Balańdy ónerli bolsyn deseń, ustaǵa qos».
«Oıý – han» ertegisi: Sýretti jumbaq.
- Jaraıdy balalar, endi bizder Oıý han eline baramyz. (ertegi aıtylady)
- Sýret talqylanady.
Oqýshylar bilimin bekitý:
Test suraqtary beriledi:
1. Ulttyq oıýlar: a) aıshyq b) órkesh v) qoshqarmúıiz
2. Oıý - órnektiń neshe túri bar?
a) 200 b) 300 v) 400
3. «Gúl» oıýy neni beıneleıdi?
a) beıbitshilik b) qýanysh v) toqshylyq
4. Aspan álemine baılanysty oıý - órnek:
a) aıshyq b) balta v) kóbelek
5. Qustarǵa baılanysty órnekter:
a) juldyz b) qaztaban v) aıshyq
6. Geometrıalyq oıýdy tap:
a) qoshqarmúıiz b) gúl v) súıir
7. Ertede oıý - órnekti mataǵy túsirý úshin qandaı tásildi qoldanǵan?
a) qaryndash b) ýyz v) bor
8. «... aýzynan shóp almaıtyn» momyn teńeýi qaı túlikke arnalǵan oıý - órnekte kezdesedi? Kóp núkteniń orny qaı túlikke arnalǵan?
a) ıtquıryq b) synyq múıiz v) qoshqarmúıiz
Úıge tapsyrma:
- Oıý túrlerinen býklet jasaý.
- Ótkendi eske alyp, oıǵa tósem,
Suryptap tezge salyp, kóp oılanam,
Qolyma qaıshy alyp, oıý oıam, - dep
Baýyrjan Momyshuly aıtqandaı, biz de kelesi saramandyq jumys bólimine kóshemiz.
Saramandyq jumys:
Taqyryby: «Oıý - órnektiń eskızin syzý, qıý»
1. Sabaqqa baılanysty quraldaryn daıyndaý.
2. Tehnıkalyq qaýipsizdik erejesin eske túsirý.
3. Qaǵazdy úsh búktep oıý.
4. Qoshqarmúıiz órneginiń tolyq jáne jartylaı úlgisi taqtaǵa ilinedi.
5. Sabaqta túrli - tústi qaǵaz betine qoshqarmúıiz órneginiń jarty kórinisiniń eskızin tez syzylyp, ony qaıshymen qıyp kórsetiledi.
6. Alynǵan oıýdy basqa tústi qaǵazǵa jelimdep, úlgi oqýshylarǵa kórsetiledi.
Halqymyzdyń súıikti aqyn qyzy F. Ońǵarsynovanyń óleńinen úzindi.
Túrin - aı tekemettiń, asyl qandaı!
Úńildim únsiz ǵana basymdy almaı.
Kele ǵoı qoshaqanym ózimen dep,
Ájem kep sıpaǵandaı shashymnan jaı.
Kúıimdi keshseńder - aý sol bettegi,
Turǵandaı ana kóńil terbep meni.
Jan bitip jaırańdady jan - jaǵymda
Qazaqtyń qoshqarmúıiz órnekteri, dep sabaǵymyzdy qorytyndylaımyz.
Baǵalaý.
You Might Also Like
