InfoHub Logo

Komýnıs partıasynyń jalpyrossıalyq 12-jıylysy turmystyń árbir qaltarysyn bajaılap aqtaryp, tekserip qarap, keńestik Rossıanyń quramasynyń jalpy turmysyn jóndeýge, 14-shi jyldan beri syrtqy ám ishki soǵystardyń saldarynan halyqtyń kúızelgen, búlingen sharýasyn, shaıqalǵan dáýletin ońdaý maqsatyn kózdep, keńes quramasynyń árbir burynǵy ezilgen, burynǵy kemdikte júrgen ulttaryn bir-birimen teńeltip, barlyǵynyń turmysyn is júzinde jóndeýge túrli sharttar kórsetip, qararlar shyǵardy.

Qazaqstan tárizdi buryn Rossıanyń patshasynyń ám ulyqtarynyń yzǵaryn kórip qalǵan, óz arasynda eńbekshil — kedeı taby óz baılarynyń tizesin kórip qalǵan halyqtarǵa 12-partıa jıylysynyń eń birinshi maǵynaly, kerekti máselesi — ult máselesin týra sheshýge jol kórsetip qarar qylǵany. Bul týraly «Eńbekshi qazaq» gazetiniń nusqap, jol kórsetip shyǵarǵan qararyn qazaqshaǵa aýdaryp basqanbyz.

Ult máselesin týra sheshýge jol kórsetkende 12-partıa jıylysynyń biraýyzdan aıtqan sózderiniń shyǵarǵan qararynyń qorytyndysy mynaý:

1. Burynǵy qorlyqta, kemdikte júrip qalǵan ulttardyń arasy men Rossıanyń enbekshi tabynyń arasyn jaqyndastyrý, burynǵy qoja bolyp qalǵan orys ultyna ýaq ulttardyń senimsiz qaraýlaryn joıdyrý.

2. Bul aıtqan maqsatqa jetý úshin is júzinde orys eńbekshil tabynyń keńes úkimetiniń ýaq ulttarǵa teńdik, erik, bılik beretinin kórsetý, jergilikti ýaq ulttardyń kóp jerinde mekemelerde isti sol ýaq ulttardyń ana tilinde júrgizý.

3. Mekemelerdiń basqarmalaryna jergilikti ulttardyń adamdaryn kóp kirgizý.

4. Burynǵy óner-bilim retinde, ónerkásip dúkenderi, kásip sharýalar retinde artta qalǵan ýaq ulttardyń mekenderinde óner dúkenderin, kásip dúkenderin ornatyp, solardy júrgizý (promyshlennost.

5. Ásker alynbaı júrgen ýaq ulttardan ásker alynyp, olardan bólek ult áskerin jasaý kerek degen.

Qysqasy, burynǵy kemdik kórip qalǵan ulttarǵa kóbirek senim qylý kerek degen.

Mine, birazy osy. Taǵy da kóp sharttar, kóp nusqalar kórsetken.

12-jıylystyń bul aıtqandaryn ornyna keltirsek, Komýnıs partıasynyń burynǵy kemdik kórip qalǵan Rossıadaǵy ýaq ulttar bylaı tursyn, kúlli kúnshyǵys halyqtaryna alaqany jaıylady.

Sonda ǵana Keńes úkimetiniń negizi bekip, jer-dúnıege qanatyn erkin jaıady. Muny jıylystyń qararynda anyq qylyp aıtty.

1923 jyl

---