Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 1 kún buryn)
Qý patsha

Burynǵy ótken zamanda bir patshanyń qalasynan kún saıyn ár túrli qazyna, hám altyn, kúmis nárseler urlana beretin bolypty, sol sebepti patsha jarlyq qylypty:

         — Jeti kún, jeti túnge deıin eshkim úıinen dalaǵa shyqpasyn, árkim óz úıinde bolsyn, túnde eshkim ot, ıakı sham jaqpasyn. Kimde-kim ámirimdi oryndamasa, bastaryn kesip, maldaryn qazynaǵa alamyn! – dedi. Patshanyń jarlyǵy jurtqa málim bolǵan soń, qaladaǵy adamdar esh jaqqa shyqpastan úılerinde boldy. Eshkim ot hám sham jaqpady. Patshanyń ózi ár kún túnde qolyna balta alyp, eshkimge bildirmeı kóshede júretin boldy.

         Birneshe kúnnen keıin bir kúni túnde patsha bir buryshta otyryp kóredi, úsh atty adam qoldarynda qylyshtary bar, týra patshanyń qazynasyna kelip kiredi. Olar da buryshta otyrǵan muny kórip, óltirý úshin qylyshtaryn sýyryp, qasyna keledi. Sonda patsha ózin bildirmeı:

         — Men jurttan asqan ury edim, osy patshanyń qazynasyna kirmekke talap etip em, biraq jalǵyz bolǵan soń, kire almaı tur edim, – dedi. Sonda olar:

         — Bizder seni ózimizge serik qylyp alar edik, biraq seniń ne qasıetiń bar? – dedi.

         — Senderdiń ne qasıetteriń bar? – dep patsha olardyń ózinen suraıdy. Sonda bul úsh ury:

         — Bizderdiń qasıetimiz ár túrli, bireýimiz on segiz myń álemniń tilin bilemiz, bireýimiz altyn-kúmistiń qaı jerde jatqanyn bilemiz,– dedi. Bireýi aıtty:

         — Men qarańǵyda kórgenimdi kúndiz tanımyn,– dep. Sonda patsha:

         — Meniń bir qasıetim bar, – dedi, – qapylysta patshaǵa kimde-kim jazyqty bop kelse, patsha darǵa aspaqqa ámir etse, sonda men basqalarǵa bildirmeı, patshaǵa kózimdi qysyp qoısam, patsha ol adamdy óltirmeı jiberetin edi,– dedi. Urylar qýanyp ketip:

         — Bizdiń qorqatynymyz jalǵyz patsha edi, oǵan sen aıla etetin bolsań, bizge serik bol, qazynaǵa kireıik, – dedi. Sol sózbenen tórteýi qazynaǵa kirip, patshanyń altyndaryn alyp, sol saǵatta bári de dalaǵa shyǵyp ketti. Jolaı úsh ury patshaǵa:

         — Sen bizge jaqsy joldas boldyń, endi bizdiń mekenimizdi kórińiz, – dedi. Patsha:

         —Jaqsy, – dedi. Sol sózben úsh urynyń mekenine keldi. Bir jerde kóp molanyń ishinde úlken tas bar eken, tasty aýdaryp tastap, bir tegistegen jerge kirip júre berdi. Bulardyń jer astynda mekenderi bar eken, jaılaryn kórsetip ury: «Qazir qolyńa bir myń dilda al, erteń bazarǵa baryp bir at, bir qylysh satyp alyp, keshke osy jerge kel, kúndiz bizder uıyqtaımyz», – dedi. Patsha jaqsy dep myń dildany alyp, óz qalasyna keledi. Qalaǵa kelse, patshamyz joǵaldy dep, óziniń qyryq ýáziri: «Men patsha bolamyn, men patsha bolamyn», – dep, urys shyǵaryp jatyr eken. Patsha bulardy kórip, árqaısysyn ár jaqqa qýyp jiberip, ózi taqqa minip, jıyrma batyryna qarý-jaraqtaryn asyndyryp, baıaǵy úsh urynyń jatqan jerin izdetip jiberedi. Batyrlar baryp olardy uıyqtap jatqan jerinde ustap, baılap patshaǵa alyp keledi. Kelgen soń, patshany tanyǵan urylardyń biri:

         — Oıbaı, túndegi bizdiń serigimiz patshanyń ózi eken ǵoı, – dedi. Sonda bireýi:

         — Áı, taqsyr, kózińdi qysar bolsań, qysar jerińiz keldi, – dedi. Sonan soń patsha adam jiberip, olardyń jatqan jerinen barsha qaladan urlap alǵan nárselerin aldyryp, árqaısysyn óziniń ıesine qaıtarypty. Urylardy da óltirmeı, budan keıin urlyq jasamaımyn degen ýádelerin alyp, qol beripti.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama