InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Qannyń arterıalyq qysymy. Qannyń tamyrlarmen qozǵalýy

Sabaqtyń maqsaty: Qannyń tamyrlar boıymen qozǵalýy qalaı júzege asyrylatynyn túsindirý, “Qan qysymy”, “Tamyrdyń soǵýy” uǵymdaryn tujyrymdaý
A) Bilimdiligi: “Qan qysymy”, “tamyrdyń soǵýy” degen jańa anatomıalyq - fızıologıalyq túsinikter berý. “Qan aınalym” taqyryby boıynsha alǵan bilimderin qaıtalaý, bekitý jáne tekserý. Jańa jaǵdaılarda áreket etý joldaryn meńgerý
Á) Damytýshylyǵy: Turaqty túrdegi erikti zeıin qoıýdy damytý, oqýshylardyń analız, sıntez, salystyrý, qorytyndylaý, naqtylaý, jikteý qabiletterin damytý. Júıke júıesiniń shıraqtylyǵyn damytý
B) Tárbıeliligi: Ózin - ózi baqylaý daǵdysyn tárbıeleý. Jınaqylyq pen kóńil aýdarýǵa úıretý. Sanıtarlyq - gıgıenalyq daǵdylaryn tárbıeleý, denesin jetildirý qajettiligin sezinýge baýlý.

Sabaq túri: Aralas
Sabaqqa qoldanylatyn ádis - tásilder: aýyzsha, dáris - suhbat, kórnekilendirý, ózindik jumys, synaq
Sabaqqa qoldanylatyn kórnekilikter: ınteraktıvti taqta, oqýlyq, synaq paraqshalary

Sabaq barysy: İ. Uıymdastyrý
- Oqýshylarmen amandasý
- Oqý - quraldaryn tekserý
- Tártip, tazalyqty qadaǵalaý

İİ. Úı tapsyrmasy
§36. Qanaınalym. Qanaınalymnyń úlken jáne kishi sheńberleri. 87 - sýret
1. “Mıǵa shabýyl” (Slaıd)
Qanaınalym
Tuıyq
úlken
23 sek 4 sek
kishi
qolqa
kapıllár
vena

2. Anyqtamalar (Slaıd)
Júrek sıkli
Júrek avtomatızmi
Epıkard
Mıokard
Endokard
3. Sáıkestigin tap (Slaıd)

1. Eń usaq, jińishke qan tamyrlary. a) arterıalar
2. Júrekten qandy alyp shyǵady. á) venalar
3. Qabyrǵasy jasýshalardyń bir qabatynan turady. b) kapıllárlar
4. Qabyrǵasy juqa jáne jumsaq. v) qolqa
5. Qabyrǵalary tyǵyz, serpimdi tamyrlar. g) lımfa tamyrlary

6. Qabyrǵasy eń qalyn qan tamyry.
7. Qan men ulpalar arasynda almasý júretin oryn.
8. Saryǵysh suıyqtyqty júrekke qaraı tasıdy.
9. Sol jaq qarynshadan qandy alyp shyǵady.
10. Qoldyń syrt jaǵynan kórinip turady.
11. Jasýsha aralyq suıyqtyqty qabyldaıdy.
12. Qaqpaqshalary bar.
13. Qandy júrekke qaraı aparady.
14. Arterıa qany aǵady.

İİİ. Jańa sabaq
(Oqýshylarǵa aldyn - ala jańa sabaq boıynsha baǵyt baǵdar kórsetilip, tapsyrmalar berildi)
Jospar:
1. Qannyń arterıalyq qysymy
2. Qan qysymyn ólsheý
3. Qannyń tamyrlarmen qozǵalýy
4. Neırogýmoraldy rettelýi

İV. Zerthanalyq jumys № 9
Mólsherli júktemege deıin jáne keıin tamyrdyń soǵýyn esepteý
Kerekti qural - jabdyqtar: sekýndtyq baǵdarshasy bar saǵat nemese sekýndomer.

Jumys maqsaty:
1. Tamyrdyń soǵýyn esepteýge úırený.
2. Tamyrdyń soǵýyn esepteý arqyly júrek jıyrylýynyń jıiligin anyqtaýdy úırený. Onyń ár túrli jaǵdaıdaǵy jumysynyń erekshelikteri týraly qorytyndy jasaý.

Jumys reti
1. Oqýlyqtǵy39 - paragrafty oqyńdar. Mynadaı suraqtarǵa jaýap berińder: tamyrdyń soǵýy degenimiz ne? Ony qaıdan anyqtaýǵa bolady? Nelikten tamyrdyń soǵýyn adam denesiniń sol jerinen tabýǵa bolatynyn túsindirińder.
2, Kári jilik súıeginiń bilezik mańynan tamyrdyń soǵýyn esepteýdi úırenińder.
3. 1 mınýttaǵy: a) otyryp; á) turyp; b) 10 ret otyryp turǵannan keıingi tamyrdyń soqqysyn sanańdar.
Ár túrli bulshyq et júktemesi kezindegi tamyrdyń soǵýynyń ózgerýi
1 mınýttaǵy tamyr soǵysynyń sany
Tynyshtyq kúıde otyrǵanda
Qozǵalyssyz turǵanda
10 ret otyryp, turǵannan keıin

Durys jaýabyn tabyńyz
1. Arterıalyq qysym qaı kezde eń kóp bolady?
a) júrekshe jıyrylǵanda
á) qarynsha jıyrylǵanda
b qarynsha bosańsyǵanda
v) jalpy bosańsyǵanda
2. Qan qysymy nede joǵary?
a) arterıada
á) venada
b) kapıllárda
v) arterıolada
3. Qan aǵysynyń jyldamdyǵy nede joǵary?
a) ókpe arterıasynda
á) qolqada
b) kapıllárda
v) venada
4. Tamyrdyń soǵýy degenimiz ne?
a) júrekshelerdiń yrǵaqty jıyrylýy
á) arterıa qabyrǵasynyń yrǵaqty terbelisi
b) qannyń venamen qozǵalýy
v) arterıalyq qysym
5. kapıllárdaǵy qan qozǵalysynyń jyldamdyǵy
a) 0, 5 m/s
á) 0, 25 m/s
b) 0. 50 m/s
v) 0, 5 mm/s

V. Úıge tapsyrma
§ 37 Qannyń arterıalyq qysymy
Qannyń tamyrlarmen qozǵalýy
VI. Baǵalaý