Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 apta buryn)
Qant alynatyn aǵash

Bizdiń túsinigimizshe qant — qant qyzylshasynan nemese qant qamysynan alynatyny belgili. Al, aǵashtan qant jasalatyny bizge onsha tanys emes. Ol qandaı aǵash, qaıda ósedi, qant qalaı alynady jáne t.b.? Ǵalymdar úıeńkiniń 150-den astam túri bar dep esepteıdi. Solardyń ishinde qant úıeńkisi degen túri Soltústik Amerıkanyń shyǵys bóliginde ósedi. Úıeńkilerdiń ishindegi eń bıigi (bıiktigi 40 m). Bul úıeńkiniń japyraǵy kanadalyqtardyń ulttyq rámizi (sımvoly) bolyp sanalady. Ol sol eldiń týynda, sportshylarynyń kıimderinde beınelengen. Qant úıeńkisi (klen saharnyı) eń alǵash Amerıkany mekendeıtin  baıyrǵy turǵyn halyqtar (aborıgender) men Amerıkaǵa qonystana bastaǵan aq násilderge qant kózi bolǵan. Qant úıeńkisinen qant, syra, sırop (jemis sýy) alý óndirsi Kanadada XIX ǵasyrda damydy. Úıeńkiniń dińinde shyryn aqpan-naýryz aılarynda óte qarqyndy qozǵalady. Qant úıeńkisiniń dińiniń jýandyǵy 1,5 metrge jetedi. Bir aǵashtan aǵyzyp alynǵan shyrynnan 2-4 kg deıin qant jasaıdy. Shyrynnyń quramynda 20%-ǵa deıin qant bolady. Shyryndy temirden jasalǵan shelekke nemese kúbige aǵyzyp alady. Alynǵan shyryndy qaınatyp qant daıyndaıdy. Kanada men Amerıka Qurama Shtatynda úıeńki shyrynynan jylyna shamamen 4000 tonna qant daıyndaıdy.      

Oqýǵa keńes beremiz:  

Sheker tarıhy

Sheker týraly ýly aqıqat

Qant jáne onyń paıdasy men zıany


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama