InfoHub Logo

Elimiz jańa tarıhı kezeńge qadam basqan sátten elimizde joǵary deńgeıdegi birqatar ýnıversıtetter ashylyp, zıatkerlik mektepter júıesi qalyptasty. Qazaqstandaǵy mártebesi joǵary ýnıversıtterdiń biri – Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti. Ol ozyq úlgi men ózindik salt-dástúrge baı, bilim salasyndaǵy jáne ǵylymı jumystarda kópjyldyq tájirıbesi bar birden-bir joǵary oqý orny. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti – memlekettik attestasıadan alǵashqylardyń biri bolyp ótkeni málim.

Elbasynyń «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy 2017 jyly jarıalaǵan bolatyn. Onda qazirgi jańa tehnologıalar men ınovasıalar zamanynda bilimdi, básekege qabiletti urpaq qalyptastyrý úshin jańa qural-jabdyqtarmen jabdyqtalǵan  bilim jáne ǵylym oryndaryn ashý kózdelgen. Blimdi, kózi ashyq azamattardy qalyptastyrý – búgingi zaman talaby ekeni de anyq. Búginde QazUÝ - elimizdegi oqý oryndar júıesiniń aldyńǵy qatarynan oryn alatyn jáne kóshbasshy ýnıversıtetterdiń biri. Bulaı dep aıtýymyzǵa birneshe sebepter bar: birinshiden, Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti – Qazaqstan JOO basty reıtıńisi boıynsha kóshbasshy, memleketimizdiń tarıhynda birinshi bolyp Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń «Sapa salasyndaǵy jetistikteri úshin» syılyǵynyń laýreaty, Táýelsiz Memleketter Dostastyǵynyń «Qyzmetter men ónim sapasy salasyndaǵy jetistikteri úshin» syılyǵynyń dıplomanty atandy. Ekinshiden, Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti álem boıynsha joǵary oqý oryndarynyń eń úzdik 200 ýnıversıtettiń qataryna endi. Ǵylymı zertteýler men ádistemelerdi júrgizýde joǵary deńgeıdegi tehnologıalardy paıdalanatyn, ony qoǵamda jáne ekonomıkada utymdy júzege asyratyn aldyńǵy qatarly zamanaýı ýnıversıtet qatarynda. Keleshekte QazUÝ  respýblıkalyq, halyqaralyq bilim berý ortalyǵy bolmaq. Úshinshiden, Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ Qazaqstan men Ortalyq Azıa elderiniń joǵary oqý oryndary tarıhynda 2003 jyly Italıanyń Bolone qalasynda ýnıversıtetterdiń Uly Hartıasyna qol qoıǵan bolatyn. Bul - Ortalyq Azıa aımaǵynyń álemdik bilim berý keńistigine enýine zor múmkindik.

Qazirgi kezde  QazUÝ-de 16 fakúltet, 67 kafedra, 32 ǵylymı-zertteý ınstıtýty men ortalyqtar, tehnopark jumys isteıdi. Ýnıversıtet ujymy 2000-nan astam profesor, doktor, ǵylym kandıdaty men fılosofıa doktorlary, 100-den astam akademıalardyń akademıkteri, 40-tan asa Qazaqstan Respýblıkasyna eńbek sińirgen qaıratkerleri, 40-qa jýyq Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik jáne ataýly syılyǵynyń laýreattary, sondaı-aq 40 jas ǵalymdar syılyǵynyń laýreattary men 47 memlekettik ǵylymı stıpendıalardyń stıpendıanttarynan turady. Búginde ýnıversıtettiń 400-den astam  seriktes joǵary oqý oryndary bar.

Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ álemniń basqa ýnıversıtetterimen tyǵyz baılanysta. Ýnıversıtet profesorlar-oqytýshylar quramy men stýdentter Úndistan, Qytaı, Koreıa, Túrkıa, Egıpet jáne Eýropanyń úzdik degen joǵary oqý oryndarynda tildik jáne ǵylymı praktıkadan ótýge múmkindigi bar. QazUÝ 400-den astam sheteldik ýnıversıtettermen yntymaqtastyq týraly kelisimderge qol qoıyp, yntymaqtastyq túzýde. Magıstranttar men doktoranttarǵa arnalǵan qosdıplomdy oqytý tájirıbesi keńinen damýda.  Bul – QazUÝ-niń stýdentteriniń halyqaralyq deńgeıde oqýy men zertteýler júrgizýine keninen jol ashatyny sózsiz. Kóp jyldar boıy júzege asyrylyp jatqan QR BǴM-nyń «Qos dıplomdy bilim berý» baǵdarlamasy bilim berý baǵdarlamasynyń áleýetin kóterýde mańyzdy ról atqarýda.

Sondaı-aq, QazUÝ-niń «Reseı halyqtar dostastyǵy» ýnıversıtetimen baılanystarynyń bolashaǵy zor. Bul oraıda, QazUÝ magıstranttarynyń «Qos dıplomdy bilim berý» baǵdarlamasy boıynsha Máskeý qalasyndaǵy «Reseı halyqtar dostastyǵy» joǵary oqý ornyna stýdentterge granttyq oryndar bólinip, shákirtaqy taǵaıyndalǵanyn aıtqan jón. Bul - QazUÝ-niń magıstranttaryna jol ashýymen qatar básekege qabiletti jastar qatarynyń kóbeıýine  zor yqpal ete alady. Óegeli oqý ordasy ótken jyly 85-jyldyq mereıtoıyn jáne Ál-Farabıdiń 1150 jyldyǵyn atap ótýi - XXI ǵasyrdaǵy ýnıversıtet damýynyń jańa satysyna kóterilýiniń aıǵaǵy bola alady. Bilimdi de bilikti mamandary bar, búkil álemge tanymal JOO-da bilim alýdyń ózi - úlken mártebe.

Ý.M.Djoldybaeva - Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń Qazaqstan tarıhy kafedrasynyń dosenti, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty
N.Rahman - Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-niń Geografıa jáne Tabıǵatty paıdalaný fakúltetiniń 1-kýrs stýdenti

---