Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 5 kún buryn)
Qytaı-qazaq frazeologıalyq sózdigi

Qytaı-qazaq frazeologıalyq sózdigi 汉哈成语词典

Qytaısha

Transkrpsıa

Qazaqsha

A

哀 鸿 遍 野

āi hónɡ biàn yě

Sergeldeń kúıge túsý, aqtaban shubyryndy bolý, kúızelý.

爱 兵 如 命

ài bīnɡ rú mìnɡ

Halyq pen armıanyń etene baılanysy.

哀 爱 不 释 手

ài ài bú shì shǒu

Qolynan tastamaý.

爱 财 如 命

à ài cái rú mìnɡ

Dúnıeqońyzdyq, mal-múlikti janyndaı jaqsy kórý.

爱 民 拥 军

ài mín yōnɡ jūn

Armıanyń halyqty qorǵaýy.

爱 莫 能 助

ài mò nénɡ zhù

 

Járdemdesýge shamasy kelmeý.

爱 屋 及 乌

ài wū jí wū

Qolynan kelgenin aıamaý.

安 插 亲 佼

ān chā qīn jiǎo

Senimdi adamdaryn synalap kirgizý, óz adamdaryn jumysqa ornalastyrý.

安 常 处 顺

ān chánɡ chù shùn

Úıli-barandy bolyp, irge tebý, ornyǵyp mekendeý.

按等 交 配

ān děnɡ jiāo pèi

Taptyq kózqaraspen qudalasý.

安 分 守 已

ān fèn shǒu yǐ

Halyqty tynyshtandyrý.

安 如 泰 山

ān rú tài shān

Beıne Taıshan taýyndaı tapjylmaıtyn, myzǵymas, tapjylmas.

安 土 重 迁

ān tǔ zhònɡ qiān

Óz arnasynan shyqpaý, óz sybaǵasyn mise tutý.

安 之 若 素

ān zhī ruò sù

Tártipsiz jumys isteý.

暗 暗 喝 采

àn àn hè cǎi

İshteı máre-sáre bolý.

按 兵 不 动

àn bīnɡ bú dònɡ

Alańsyz jasap, qýanyshpen eńbek etý.

按 部 就 班

àn bù jiù bān

Beıbit ómir súrip, qýanyshty jumys isteý, alańsyz tirshilik etý.

暗 箭 伤 人

àn jiàn shānɡ rén

Jasyryn zıankestik isteý.

按 劳 分 配

àn láo fēn pèi

Eńbegine qaraı aqy berý.

暗 送 秋 波

àn sònɡ qiū bō

Oraı kútip jatý, baspalap jatý.

昂 首 望 天

ánɡ shǒu wànɡ tiān

Aspanǵa qaraý, kókiregin kerip alda turý.

暗 探 军 情

àn tàn jūn qínɡ

Áskerı qupálardy jasyryn tyńdaý.

按图索骥 

àn tú suǒ jì

En-tańbasy boıynsha izdeý.

暗 无 天 日

àn wú tiān rì

Esh nársemen jumysy bolmaý.

按需分配

àn xū fēn pèi

Árkimge qajetine qaraı bólý.

暗谚喝彩

àn yǎn hè cǎi

Jumbaq sóz, astarly sóz.

暗 中 流 泪

àn zhōnɡ liú lèi

Kóz jasyn kórsetpeý, jasyryn jylaý.

V

八仙过海各显其能

bā xiān ɡuò hǎi ɡè xiǎn qí nénɡ

Óner salystyrý, óner kórsetý.

八各山上草木 兵

bá ɡè shān shànɡ cǎo mù bīnɡ

Taýdaǵy aǵash butalary ásker bolyp elesteý, qoryqqanǵa qos kóriný.

八 面 玲 珑

bá miàn línɡ lónɡ

Ákki qý, aılaker.

拔苗助长

bá miáo zhù zhǎnɡ

Qylshyǵyn shyǵaramyn dep bylshyǵyn shyǵarý, ósiremin dep órkenin julý.

跋山涉水

bá shān shè shuǐ

Taý asyp, darıa keshý; tar jol, taıǵaq keshý.

白 璧 微 瑕

bái bì wēi xiá

Soqyr tumandy serpiltip, shyndyqqa kóz jetkizý.

百 般 刁 难

bǎi bān diāo nàn

Qatty áýreleý, áýre-sarsań bolý.

百 般 奉 承

bǎi bān fènɡ chénɡ

Artyqsha syı-sıapat kórsetý, ásire madaqtaý.

百 般 咒 骂

bǎi bān zhòu mà

Meıilinshe balaǵattaý, qarǵap sileý.

百步穿杨

bǎi bù chuān yánɡ

Quralaıdy kózinen atý, atqan oǵy jerge túspeý.

百 尺 竿 头, 更 进 一 步

bǎi chǐ ɡān tóu,ɡènɡ jìn yí bù

Ortaq nysanaǵa qaraı ilgerleý.

百 川 归 海

bǎi chuān ɡuī hǎi

Barlyǵy bir arnaǵa toǵysý.

百 端 待 举

bǎi duān dài jǔ

İsteýge tıisti kóp ister, kóp salaly isti jolǵa qoıý.

百 发 百 中

bǎi fā bǎi zhònɡ

Dál tıgizý, atqan oǵy qur ketpeý.

百 废 待举

bǎi fèi dài jǔ

Jańadan isteıtin ister, isteýdi kútip turǵan jumystar, tyńnan jolǵa qoıatyn ister.

百废俱兴

bǎi fèi jù xīng

Kereksiz jumystar jolǵa qoıý.

百花齐放,百家争鸣

bǎi huāqífànɡ, bǎi jiā zhēnɡ mínɡ

Barlyq gúlder sheshek atsyn, jalpy jarysa ún qatsyn.

百孔千疮

bǎi kǒnɡ qiān chuānɡ

Toz-tozy shyqqan, tamtyǵy qalmaǵan, shuryq tesik.

百 炼 成 钢

bǎi liàn chénɡ ɡānɡ

Quryshtaı shynyqqan.

摆 老 资 格

bǎi lǎo zī ɡé

Eńbek ótelin buldaý.

败 军 之 将

bài jūn zhī jiānɡ

Áskerinen aıyrylǵan qolbasy.

斑 驳 陆 离

bān bó lù lí

Túrli-tústi, ala-qula.

班 门 弄 斧

bān mén nònɡ fǔ

Saýsaǵynan bal tamǵan, ónerli-ónermen kózge túser.

搬 弄 是 非

bān nònɡ shì fēi

Qara quryqtandyrý, durys pen burysty shatastyrý.

搬 起 石头,打自己的脚

bān qǐshí tou,dǎ zìjǐde jiǎo

Bireýge siltegen shoqpary ózine tıý.

半 壁 江 山

bàn bì jiānɡ shān

Jarym terıtorıa, qonysynyń jartysy.

半 斤 八 两半

bàn jīn liǎnɡ bàn

Eki segiz on alty, jarym jyń segiz sári, bar bolǵany sol.

半 路 出 家

bàn lù chū jiā

Shala-sharpy úırengen óner, at ústi óner úırený.

百 年 大 计

bǎi nián dà jì

Júz jyldyq jospar, uzaq jyldyq jospar.

百 年 大 业

bǎi nián dà yè

Júz jyldyq zor is.

百 年 树 人

bǎi nián shù rén

Uzaq jyldar tárbıelep jetistirý, san jylda adam bolyp jetisip shyǵý.

百 思 不 解

bǎi sī bù jiě

Qansha bas qatyrsa da túsinbeý, túsine almaý.

白 手 起 家

bái shǒu qǐ jiā

Qalaýyn tapsa qar janar.

白头到老

bái tóu dào lǎo

Qosaǵymen qosa qartaıý.

白头谐老

bái tóu xié lǎo

Tatý-tátti ómir ótkizý, aq saqaldy, sary tisti bolý.

百 闻 不 如 一见

bǎi wén bù rú yí jiàn

Myń estigennen bir kórgen artyq.

百 无 聊 赖

bǎi wú liáo lài

Mánsiz, maǵynasyz, kúder úzý.

百 业 萧 条

bǎi yè xiāo tiáo

Kásip ataýly toqyrap qalý.

百 依 百 顺

bǎi yī bǎi shùn

Aıtqanǵa kónip, aıdaǵanǵa júrý; kóngish.

百 无 一 是

bǎi wú yí shì

Tıtteı de týra jeri joq, eshqandaı durystyǵy joq.

百 无 一 失

bǎi wú yì shī

Qate jibermeý, jaza baspaý.

百 战 百 胜

bǎi zhàn bǎi shènɡ

Jeńimpaz, barlyq soǵysta jeńip shyǵý.

百折不饶 (百折不 回)

bǎi zhé bù ráo(bǎi zhé bù huí)

Qajymas, qaısar, qaıtpas, muqalmas, qaısarlyq.

百 战 不 殆

bǎi zhàn bú dài

Soǵysta jeńilmeıtin bolý, sátsizdikke ushyramaý.

百 事 大吉

bǎi shì dà jí

Barlyq istiń sáti túsý.

拜 人 为 师

bài rén wéi shī

Basqalardy ustaz tutý.

败 军 亡 国

bài jūn wánɡ ɡuó

Armıa jeńilip, memleket qurý.

败 家 毁 业

bài jiā huǐ yè

Otbasy buzylyp, shańyraǵy ortasyna túsý.

半 途 而 废

bàn tú ér fèi

Jarym jolda toqtap qalý, aıaqsyz tastaý.

半 推 半 就

bàn tuī bàn jiù

Jartylaı qabyldaý, syzdaný, buldaný.

半 信 半 疑

bàn xìn bàn yí

Dudamal, sener senbes, eki oıly bolý.

半 心 半 意

bàn xīn bàn yì

Shala-sharpy.

包 办 代 替

bāo bàn dài tì

Baýrap alý, barlyǵyn óz aldyna tartyp alý.

包 藏 祸 心

bāo cánɡ huò xīn

Jaman nıet, aram nıet, ishi tolǵan jamandyq.

包 罗 万 象

bāo luó wàn xiànɡ

Barlyǵyn qamtyǵan, izdeseń bári bar.

包 治 百 病

bāo zhì bǎi bìnɡ

Barlyq aýrýǵa em bolady.

宝 贵 财 富

bǎo ɡuì cái fù

Baǵaly baılyq, qymbatty baılyq, qundy qazyna.

饱 汉 不 如 饿 汉饥

bǎo hàn bù rú è hàn jī

Basy aýyrmaǵannyń basqamen isi joq, ash bala toq balamen oınamaıdy.

保 家 卫 国

bǎo jiā wèi ɡuó

Týǵan elin, Otanyn qorǵaý; eldi aıalap, otanyn qorǵaý.

饱 经 风 霜

bǎo jīnɡ fēnɡ shuānɡ

Ystyq-sýyqty bastan ótkizgen, ashshy men tushshyny tatqan, kóp qıynshylyqtardy bastan ótkizgen.

饱 食 终 日

bǎo shí zhōnɡ rì

Aram tamaq, kúni boıy tamaqtan basqa jumysy joq, as iship aıaq bosatý.

抱 残 守 缺

bào cán shǒu quē

Ker baqpalyq.

报 仇 解 恨

bào chóu jiě hèn

Kek alý, ósh alý.

暴 风 骤 雨

bào fēnɡ zhòu yǔ

Nóserli daýyl, doly boran.

暴 虎 冯 河

bào hǔ pínɡ hé

Qara kúshi myǵym bolǵanmen aqyly az, urynshaqtyq qur keýde.

暴 露 无 遗

bào lù wú yí

Shıyn shyǵarý, jerine jete áshkereleý.

葆 其 美 妙

bǎo qí měi miào

Tamasha, kórkem, gúljaınaǵan, qulpyrǵan.

抱 头 鼠 窝

bào tóu shǔ wō

Baıtal túgil bas qaıǵy, kirerge tesik tappaý.

暴 殄 天 物

bào tiǎn tiān wù

Mal-múlikti oırandaý, dúnıeni ońdy-soldy shashý.

暴 跳 如 雷

bào tiào rú léi

Kúıip-pisý, ot alyp qopaǵa túsý.

豹 死 留 皮,人 死 留名

bào sǐ liú pí,rén sǐ liú mínɡ

Artyna ataq qaldyrý, ózi ólgenmen aty ólmeıdi.

抱 薪 救 火

bào xīn jiù huǒ

Jyǵylǵan ústine judyryq, otqa maı quıǵandyq, odan ary údetip jiberý, asqyndyryp jiberý.

悲 惨 填 胸

bēi cǎn tián xiōnɡ

Kókirek tolǵan yzaly kek, kernegen kek, ashý-yza kernegen.

卑 躬 屈 节

bēi ɡōnɡ qū jié

Aramzalyq, qýlyq, sumdyq, sumdyqshyl. Basyn ıip tájim etý.

悲 观 失 望

bēi ɡuān shī wànɡ

Toryǵý, kúder úzý, úmitsizdik.

悲 观 治 调

bēi ɡuān zhì diào

Sary ýaıymda, kúdersiz, úmitsiz.

悲 欢 离 合

bēi huān lí hé

Qaıǵy men qýanysh muń men lázzat.

悲 天 悯 人

bēi tiān mǐn rén

Muńlyq, zarlyq.

背 城 借 一

bèi chénɡ jiè yī

Bir shaıqasyp kórmekshi bolý, nar táýekel deý, silkilesip kórý.

背 道 而 驰

bèi dào ér chí

Bútindeı qarama-qarsy, kerisinshe, ker baqqan.

背 后 打 击

bèi hòu dǎ jī

Syrtynan soqqy berý.

背 后 支 持

bèi hòu zhī chí

Artynda turyp qoldaý, syrttaı qoldaý.

背 信 弃 义

bèi xìn chuān yì

Ýádeni buzý, sertten taıý.

奔 腾 高 涨

bēn ténɡ ɡāo zhǎnɡ

Tasqyndap órleı berý.

奔 腾 澎 湃

bēn ténɡ pénɡ pài

Gúldengen, kórkeıgen.

奔 走 相 告

bēn zǒu xiānɡ ɡào

Júgire júrip, bir-birine habarlaý.

本 未 到 置

běn wèi dào zhì

Shatasqan, del-sal bolyp shyǵý.

逼 上 梁 山

bī shànɡ liánɡ shān

Láń shan taýyna shyǵýǵa májbúr bolǵan, isteýge májbúr bolý.

比 比 皆 是

bǐ bǐ jiē shì

Barlyq jerde bar, ekiniń biri.

笔 赌 注 押

bǐ dǔ zhù yā

Bar nazaryn aýdarý.

比 肩 继 踵

bǐ jiān jì zhǒnɡ

Iin tiresý, qaraqurtsha qaptaǵan, seńdeı soǵylysqan.

笔 力 雄 健

bǐ lì xiónɡ jiàn

Qalamy ótkir, tili oramdy..

比 上不足,比 下 有 余

bǐshànɡ bù zú,bǐ xià yǒu yú

El qatarynda júrý, jurttan aldynda da, artynda da bolmaý.

避 而 不 答

bì ér bù dá

Jaýap berýden jaltarý, bultaryp jaýap bermeý.

闭 关 自 守

bì ɡuān zì shǒu

Tomaǵa tuıyq.

毕 恭 毕 敬

bì ɡōnɡ bì jìnɡ

Qurmet bildirý, shashbaýyn kóterý.

避 坑 落 井

bì kēnɡ luò jǐnɡ

Qasqyrdan qashyp, jolbarysqa jem bolý.

闭 口 不 信

bì kǒu bú xìn

Qulaqqa urǵan tanadaı, tym-tyrys, lám-memsiz.

壁 垒 森 严

bì lěi sēn yán

Berik qamal.

闭 门 造 车

bì mén zào chē

Óz qıaly boıynsha is qylý, syrtynan ton pishý.

闭 目 塞 听

bì mù sè tīnɡ

Shyndyqtan alystaý, boıyn aýlaqqa salý, basy kózin tumshalap alý.

闭 门 思 过

bì mén sī ɡuò

Tomaǵa tuıyq qıalǵa shógý.

避 难 就 易

bì nán jiù yì

Qıynnan qashyp, ońaıǵa umtylý.

毕 其 功 于 一役

bì qí ɡōnɡ yú yí yì

Birden tyndyra salý, bir jolda bárin isteı salý.

闭 其 锐 气,击 其 惰归

bìqíruìqì,jīqíduòɡuī

Myqtylardan qorqyp, álsizderge soqqy berý.

必 然 趋 势

bì rán qū shì

Sóz betalysy, sóz baǵdary.

闭 塞 眼 睛 捉 麻 雀

bì sāi yǎn jinɡ zhuō má què

Kózdi jumyp torǵaı ustaý.

毕 生 悔 之 莫 及

bì shēnɡ huǐ zhī mò jí

Ómir boıy ornyna kelmeıtin ókinish.

避 实 就 虚

bì shí jiù xū

Kúshtilerge jolamaı, álsizderge tıisý.

必 由 之 路

bì yóu zhī lù

Sózsiz basyp ótetin jol.

敝 帚 自 珍

bì zhǒu zì zhēn

Qarǵa balasyn «appaǵym» der.

避 重 就 轻

bì zhònɡ jiù qīnɡ

Aýyrdyń ústimen, jeńildiń astymen, aýyrdan qashyp, jeńilge umtylý.

鞭 长 莫 及

biān chánɡ mò jí

Shamasy jetpeý, kúshi kelmeý.

边 破 边 立

biān pò biān lì

Bir jaǵynan buzyp, bir jaǵynan jasaý.

变 本 加 厉

biàn běn jiā lì

Janyn sala, barǵan saıyn kúshteý.

遍 地 开 花

biàn dì kāi huā

Jappaı órkendeý, barlyq jer kórkeıip gúldený.

变 化 无 常

biàn huà wú chánɡ

Ózgermeli turaqsyz, qubylmaly.

变 幻 莫 测

biàn huàn mò cè

Ózgergish bulttaı, aýmaly-tókpeli, hameleon.

遍 体 鳞 伤

biàn tǐ lín shānɡ

Kógala qoıdaı qylý, denesiniń saý-tamtyǵy qalmaı jaralanǵan.

彪 炳 显

biāo bǐnɡ xiǎn

Kózge túserlik, nur shashqan, kózdiń jaýyn alatyn.

表 里 如一

biǎo lǐ rú yī

İshi-syrty birdeı, sózimen isi birdeı.

别 出 心 裁

bié chū xīn cái

Jurttan bólek aqyl tabý.

别 具 一 格

bié jù yì ɡé

Erekshe stıl, ózgeshe úlgi, erekshe forma.

别 开 生 面

bié kāi shēnɡ miàn

Jańa bastama, erekshe tapqyrlyq.

别 树 一 帜

bié shù yí zhì

Óz aldyna bólektenip isteý, derbestik qurý, tótenshe jasampazdyq.

别 有 天 地

bié yǒu tiān dì

Basqa bir dúnıe.

别 有 用 心

bié yǒu yònɡ xīn

Jaman nıet, bóten nıet, aram oı.

彬 彬 有礼

bīn bīn yǒu lǐ

Ádepti, sypaıy.

宾 至 如 归

bīn zhì rú ɡuī

Óz úıi óleń tósegindeı, óz úıindeı...

兵 不 血 刃

bīnɡ bú xuè rèn

Qan tókpeı jeńiske jetý, tyshqan murny qanamaı tabysqa jetti.

兵 不 厌 诈

bīnɡ bú yàn zhà

Soǵysta aıla istetýden jalyqpaý, jalyqpaı amal-aıla qoldaný.

冰 冻 三 尺,非 一 日 之 寒

bīnɡdònɡsān chǐ,fēi yírìzhīhán

Úsh kez qalyń muz bir kúnde qatqan emes.

兵 贵 神 速

bīnɡ ɡuì shén sù

Áskerge ıkemdilik kerek.

兵 荒 马 乱

bīnɡ huānɡ mǎ luàn

Alasaprandyq, qalaımaqanshylyq.

冰 火 不 相 容

bīnɡ huǒ bù xiānɡ rónɡ

Ot pen sýdaı otasa almaıdy, ózara syıysa almaý.

兵 力 不 足

bīnɡ lì bù zú

Ásker kúshi jetersiz, kúshi jetispeý.

兵 马 已 到,粮 草 未 备

bīnɡ mǎ yǐdào,lián cǎo wèi bèi

Qalyń qol jetip kelgende, azyq-túlik daıyn bolmaý, daıyndyqsyz.

冰 天 雪 地

bīnɡ tiān xuě dì

Aq qar kók muz.

冰 消 瓦 解

bīnɡ xiāo wá jiě

Kóńilinde kir qalmaý, joıylý, sheshilý.

并 肩 齐 驱

bìnɡ jiān qí qū

Birlikte alǵa basý, qatar ilgerleý, bir-birinen qalmaı alǵa umtylý.

并 肩 作 战

bìnɡ jiān zuò zhàn

Tize qosyp kúres jasaý, birlikte kúresý.

病来如山倒,病去如抽丝

 

bìnɡ lái rú shān dǎo,bìng qù rú chōu cī

Aýrý batpańdap kirip, mysqyldap shyǵady.

病 入 膏 盲

bìnɡ rù ɡāo mánɡ

Em qonbaıtyn naýqas, amalsyz qalý, qutqara almaý.

并 行 不 悖

bìnɡ xínɡ bú bèi

Bir-birin shetke qaqpaıtyn, qaqtyǵyspaıtyn.

波 澜 壮 阔

bō lán zhuànɡ kuò

Keń serpigen, asqaq, aryndy, aıbyndy etek alǵan, keń óris alǵan.

驳 得 体 无 完 肤

bó dé tǐ wú wán fū

Jer jastaný.

博 古 通 今

bó ɡǔ tōnɡ jīn

Barlyǵyn bilý, burynǵyǵa shejire qazirgige qanyq.

博 闻 强 记

bó wén qiánɡ jì

Asqan bilimdi, zerdeli.

博 学 多 才

bó xué duō cái

Talantty, qabiletti, jettik bilimdi.

不 辨 菽 麦

bú biàn shū mài

Parqyn bilmeý, aıyrmashylyǵyn bilmeý.

不 到 黄 河 心 不 死

bú dào huánɡ hé xīn bù sǐ

Maqsatqa jetpeı belin sheshpeý, degenine jetpeı kóńili kónshimeý.

不 练 不 成

bú liàn bù chénɡ

Shyńdalyp shynyqpaǵan, tóselip pyspaǵan.

不 斗 则 已,斗 则 必 胜

bú dòu zé yǐ,dòu zé bì shènɡ

Kúres bolady eken sózsiz jeńiske jetý.

不 胜 其 烦

bú shènɡ qí fán

Usaq-túıek.

不 速 之客

bú sù zhī kè

Qudaıy qonaq, ǵaıyp meıman.

不 痛 不 痒

bú tònɡ bù yǎnɡ

Sylap, sıpap qorǵashtaý.

不 问 清 红 变白

bú wèn qīnɡ hónɡ biàn bái

Aq-qarany aıyrmaýshylyq, mán-jaıyn surastyrmaý.

不 分 皂 白

bù fēn zào bái

Durys pen burysty aıyrmaý, qara quryqtandyrý.

不 屑 一 顾

bú xiè yí ɡù

Kórýge tatymaıtyn, kóreri joq.

不 厌 其 烦

bú yàn qí fán

Jalyqpaı, zerikpeı.

不 厌 其 详

bú yàn qí xiánɡ

Muqıattylyqpen-uqyptylyqpen.

不 翼 而 飞

bú yì ér fēi

Ǵaıyp bolý, aıaqsyz joǵaltý.

不 亦 乐 乎

bú yì lè hū

Jigi japar bolý; jaıylyp jastyq, ıilip tósek bolý.

不 易 之 论

bú yì zhī lùn

Bútindeı týra tujyrym, múlde durys tujyrym.

不在 话 下

bú zài huà xià

Esh nárse emes, sóz emes, túkke turǵysyz..

不 置 可 否

bú zhì kě fǒu

Ári sári, jarytyp birdeńe demeý.

不 自 量 力

bú zì liànɡ lì

Óz kúshin mólsherlemeý, álin bilmeı álek bolý, áline qaramaý.

不 白 之 冤

bù bái zhī yuān

Naqaq, beıkúná.

不 逞 之 徒

bù chěnɡ zhī tú

Buzyq adam, sodyrlar, júgensizder.

不 成 体 系

bù chénɡ tǐ xì

Túkke turǵysyz , bolymsyz.

不 求 进 取

bù qiú jìn qǔ

Alǵa umtylý, ilgeri basqysy kelmeý.

不 忘 本

bú wànɡ běn

Ótken kúndi umytpaý, tegin umytpaý.

捕 风 捉 影

bǔ fēnɡ zhuō yǐnɡ

Turlaýsyz, tıtteı negizi joq.

补偏 救 弊

bǔ piān jiù bì

Qatesin túzetip, kemin tolyqtaý, aǵattyqty túzetý

不 出 所 料

bù chū suǒ liào

Oılaǵanynan shyqpaý, mólsherlegendeı bolmaý, jaza baspaý.

不 打 自 招

bù dǎ zì zhāo

Ózdiginen moıyndaý.

不 得 人 心

bùdé rén xīn

Adamdardyń nazarynda bolmaý, jek kórinshti bolý, jurttyń peıiline ıe bola almaý.

不 得 要 领

bù dé yào lǐnɡ

Qanaǵattandyra almaý, túıinin ustaı almaý.

不 登 大 雅 之堂

bù dēnɡ dà yǎ zhī tánɡ

Qastersiz, qadirsiz, mensinbeıtin, kádege jaramaıtyn.

不 乏 其 人

bù fá qí rén

Ondaı adamdar az emes.

不 甘 亦 弱

bù ɡān yì ruò

Álsizdigine moıynsal bolmaý, bóri aryǵyn bildirmeı, syrtqa júnin qampıtyp.

不 甘 后 人

bù ɡān hòu rén

Artta qalǵysy kelmeý.

不 敢 越 雷 池 一步

bù ɡǎn yuè léi chí yí bù

Ot basy, oshaq qasynan shyǵa almaý, shekten bir attaı almaý.

不 攻 自 破

bù ɡōnɡ zì pò

Shabýylǵa ushyramaı-aq ózdiginen kúıreý.

不 苟 言 笑

bù ɡǒu yán xiào

Orynsyz kúlmeıtin.

不 关 痛 痒

bù ɡuān tònɡ yǎnɡ

Jumysy bolmaý, qatyssyz is dep qaraý.

不 管 三 七 二 十 一

bù ɡuǎn sān qí èr shí yī

Eki segiz on alty, bári birdeı, qorjynnyń eki basy teń.

不 寒 而 栗

bù hán ér lì

Qaradaı qaltyraý, tońbaı qaltyraý, bosqa dirildeý.

不 含 实 意

bù hán shí yì

Shyndyqqa saı kelmeý, jaǵdaıǵa saı kelmeıtin (janaspaıtyn).

不 欢 而 散

bù huān ér sàn

Kóńilsizdikpen tarqaý.

不 近 不 离

bú jìn bù lí

Salqyn baılanys, onsha jýyqtap ne alystap ketpeý.

不 急 之 务

bù jí zhī wù

Jaı sharýa, asyǵys emes mindet .

不 假 思 索

bù jiǎ sī suǒ

Oılanbaı-aq, eki oıly bolmastan.

不 经 一 事,不 长 一 智

bù jīnɡ yí shì ,bù zhǎnɡ yí zhì

Kóre-kóre kósem bolasyń.

不 经 之 座

bù jīnɡ zhī zuò

Myljyń sandyraq sóz, ótirik sóz.

不 拘 小 节

bù jū xiǎo jié

Usaq-túıek istermen jumysy bolmaý, usaq isterdi elemeý.

不 拘 一 格

bù jū yì ɡé

Bir túrli ereje men formýlaǵa jabysyp almaý, belgili bir formamen shektelmeý.

不 拘 绝 如 缕

bù jū jué rú lǚ

Úni óshý, tynysy tarylý.

不 堪 回 首

bù kān huí shǒu

Ótkendi eske túsirmeýge bolmaıdy.

不 堪 一 击

bù kān yì jī

Bir taıaqtan qalmaıdy, bir judyryqtan aspaıdy.

不 堪 造 就

bù kān zào jiù

Bolashaǵy joq.

不 利 之 论

bú lì zhī lùn

Shek keltirýge bolmaıtyn tujyrym.

不 可 救 药

bù kě jiù yào

Em qonbaıtyn, shıpa bolmaıtyn.

不 磨 不 利

bù mó bú lì

Qaıramasań ótpeıdi.

不 失 时机

bù shī shí jī

Ýaqytty keshiktirmeý, oraıdy qoldan bermeý.

不 治 之 症

bù zhì zhī zhènɡ

Jazylmaıtyn naýqas, shıpa bolmaıtyn dert.

不 可 告人

bù kě ɡào rén

Aramzalyq, jymsymalyq.

不 可 调和

bù kě tiáo hé

Kelise almaıtyn, ymyralaspaıtyn.

不 可 估 量

bù kě ɡū liànɡ

Mólsherleýge bolmaıtyn, mejeleýge bolmaıtyn.

不 可 开 交

bù kě kāi jiāo

Aıyrylsýǵa kónbeý, aıyrylyspaý.

不 可 违 抗

bù kě wéi kànɡ

Qarsylasýǵa bolmaıtyn, qarsylyq kórsetýge bolmaıtyn.

不 可 理 喻

bù kě lǐ yù

Sóz ótpeıtin, aıtqanǵa unamaıtyn, til almaý.

不 可 磨 失

bù kě mó shī

Óshpes, muqalmas.

不 可 企 及

bù kě qǐ jí

Qol jetpeıtin, shańyna da ilese almaý.

不 可 胜 数

bù kě shènɡ shù

San-sanaqsyz.

不 可 思 议

bù kě sī yì

Oıǵa da kelmegen, eske de túspeıtin, túsinýge ońaıǵa túspeıtin.

不 可 缺 少

bù kě quē shǎo

Kem bolsa bolmaıtyn, azdyq etedi.

不 可 捉 摸

bù kě zhuō mō

Ustaýǵa bolmaıtyn.

不 可 挽 救

bù kě wǎn jiù

Qutqaryp alýǵa bolmaıtyn.

不 可 分 割

bù kě fēn ɡē

Aıyrylmas, bólip tastaýǵa bolmaıtyn.

不 可 避 免

bù kě bì miǎn

Saqtanýǵa bolmaıtyn, bultarýǵa bolmaıtyn, qutylýǵa bolmaıtyn.

不 可 同 目 而语

bù kě tónɡ mù ér yǔ

Teńeýge bolmaıtyn, teńeý qıyn.

不 可 言 状

bù kě yán zhuànɡ

Aıtyp jetkizý qıyn, sózben jetkizý qıyn.

不 可 一 世

bù kě yí shì

Eki ıyǵynan demalý, maqtaný.

不 良 不 莠

bù liánɡ bù yǒu

Madaqtaýǵa kelmeıtin, túkke jaramaıtyn.

不 劳 而 获

bù láo ér huò

Eńbek etpeı ıe bolý. Daıyn asqa tik qasyq.

不 了 了 之

bù liǎo liǎo zhī

Aıaqsyz tastap qoıý, bir jaqqa qaıyryp qoıý.

不 留 余 地

bù liú yú dì

Bos oryn joq, barar jer basar taýy qalmaý.

不 命 不 类

bú mìnɡ bú lèi

Eshnársege uqsamaıtyn.

不 毛 之 地

bù máo zhī dì

Qý taqyr, qyltan ónbeıtin jer.

不 明 不 白

bù mínɡ bù bái

Kúńgirttik, meń-zeńdik, súleı-sapa.

不 谋 而 合

bù móu ér hé

Oıy bir jerden shyǵý.

不 讲 情 面

bù jiǎnɡ qínɡ miàn

Kóńiline qaramaý, betiń-júziń demeý.

不 义 之 财

bú yì zhī cái

Aram jolmen tapqan mal-múlik.

不 能 自 拔

bù nénɡ zì bá

Ózdiginen qutyla almaý, ózdiginen shyǵa almaý.

不 偏 不 倚

bù piān bù yǐ

Bir tarapta bolmaý, bir jaqta bolmaý.

不 平 则 鸣

bù pínɡ zé mínɡ

Teńsizdikten zar ıleý, qorlanýdan shyqqan ún.

不 期 而 然

bù qī ér rán

Kútpegen jerden, oılamaǵan jerden.

不 期 而 遇

bù qī ér yù

Kenetten kezdesý, oılamaǵan jerden kezdesý, tosynnan ushyrasý.

不 求 甚 解

bù qiú shèn jiě

Qadaǵalap bilip almaý, egjeı-tegjeıli uǵyspaý.

不 求 有 助,但 求 有 过

bù qiú yǒu zhù,dàn qiú yǒu ɡuò

Jaza baspaý jaǵyn qaraılastyrý.

不屈不挠

bù qū bùnáo

Qaısarlyq isteý, qajymas-qaıtpas, bas ımeý.

不 容 之 地

bù rónɡ zhī dì

Aýyz ashtyrmaý.

不 容 置 疑

bù rónɡ zhì yí

Kúmánsiz, kúmándaný qajetsiz.

不 三 不四

bù sān bú sì

Kelse-kelmes, qaıdaǵy bir, sandyraq sóz.

不 衫 不 履

bù shān bù lǚ

Uqypsyz salaq, saldyr-salaq

不 声 不 响

bù shēnɡ bù xiǎnɡ

Jym-jyrt, ún-túnsiz.

不 识 时 务

bù shí shí wù

Aǵymǵa ilese almaý, jaǵdaıdy ańǵara almaý.

不 识 抬 举

bù shí tái jǔ

Qadirleýdi bilmeý, syılaǵandy bilmeý.

不 识 一 丁

bù shí yì dīnɡ

Álipti taıaq dep bilmeý.

不 识 之 需

bù zhì zhī xū

Tosynnan bolǵan muqtajdyq, aıaq astynan bolǵan muqtajdyq.

不 闻 不 问

bù wén bú wèn

Jumysy bolmaý.

不 同 凡 响

bù tónɡ fán xiǎnɡ

Kórnekti, aıtýly, úzdik.

不 相 上 下

bù xiānɡ shànɡ xià

Birinen-biri qalyspaý, qara talasý.

不 相 闻 问

bù xiānɡ wén wèn

Ózara baılanysy joq, at izin salyspaý.

不 省 人 事

bù xǐnɡ rén shì

Esinen taný, esi aýyp qalý.

不 修 边 幅

bù xiū biān fú

Minep-synap otyrý.

不 常 无 求

bù chánɡ wú qiú

Bilimsiz, qabiletsiz.

不 言 而 喻

bù yán ér yù

Aıtpasa da túsinikti, demese de bilinip tur.

不 一 而 足

bù yì ér zú

Jetkilikti.

不 遗 余力

bù yí yú lì

Barlyq kúshin sarqa jumsaý.

不 以 为 然

bù yǐ wéi rán

Týra dep tanymaý, jaqtyrmaý.

不 由 分 说

bù yóu fēn shuō

Lám-mıem degizbeı, áıt-búıtke qaramaı.

不 由 自 主

bù yóu zì zhǔ

Eriksiz, ózin bılep tura almaý.

不 约 而 同

bù yuē ér tónɡ

Ýaǵdalasyp qoıǵandaı, oıda joq jerden.

不 择 手 段

bù zé shǒu duàn

Qoldan kelgenin isteý, barlyq tásilderdi isteý.

不 折 不 扣

bù zhé bú kòu

Qalpyn quratpaı, aına qatesiz.

不知所以

bù zhī suó yǐ

Sebebin bilmeý.

不 知 所 云

bù zhī suǒ yún

Ne aıtyp, ne qoıǵanyn bilmeý, ne derin bilmeý.

不 知 自 爱

bù zhī zì ài

ózin aıalamaý, ózine jany ashymaý.

不 着 边 际

bù zhuó biān jì

Alshaq qalý, jolamaý.

不 足 挂 齿

bù zú ɡuà chǐ

Aýyzǵa alarlyǵy joq, tiske syzdyq bolmaıtyn, bolymsyz.

不 足 轻 重

bù zú qīnɡ zhònɡ

Túkke turǵysyz, bolymsyz, usaq-túıek.

不 足 为 奇

bù zú wéi qí

Ǵajaptanarlyq emes, tańǵalarlyq emes.

不 足 为 训

bù zú wéi xùn

Zań-ereje etýge bolmaıtyn, qaǵıda etip alýǵa bolmaıtyn.

不 知 羞 耻

bù zhī xiū chǐ

Ar-namysty bilmeý, uıatsyz, arsyz, shimirikpeý.

不 畏 强 暴

bú wèi qiánɡ bào

Eleń qurly kórmeý, zorekerlikten qoryqpaý.

不 止 一 次

bù zhǐ yí cì

Qaıta-qaıta, art-artynan qaıtalaý.

不 止 不 行

bù zhǐ bù xínɡ

Bógemeıinshe aǵyzýǵa bolmaıdy. Toqtatpaıynsha júrgizýge bolmaıdy.

不 分 胜 负

bù fēn shènɡ fù

Jeńisi men jeńilisi málimsiz.

不 积跬 步,无 以 至 千 里

bù jī kui bù,wú yǐ zhì qiān lǐ

Aqsha tınnnan, jylqy qulynnan ósedi.

不 积 小 流,无 以 成 江 海

bù jī xiǎo liú,wú yǐ chénɡ jiānɡ hǎi

Kóp túkirse kól bolar, tama-tama kól bolar.

不 解 之 缘

bù jiě zhī yuán

Myqtap, berik baılanǵan.

不 知 所 从

bù zhī suǒ cónɡ

Qaıdan kelip, qaıda bararyn bilmeý, qaıda baryp qaıda turaryn bilmeý.

不 敢 唠 劳

bù ɡǎn lào láo

Sharshap-shaldyqtym demeı.

不 顾 后 果

bú ɡù hòu ɡuǒ

Keıigi zardabymen isi bolmaý, ne bolaryn aılamaý.

不 淉 不 透

bù ɡuǒ bú tòu

Tereń túbegeıli bolmaý.

不 胜 向 足

bú shènɡ xiànɡ zú

Tezdikpen qadam tastaý.

不 幸 不 中

bú xìnɡ bù zhōnɡ

Qyrsyq shalyp, utylyp qalý.

不 为 所 动

bù wéi suǒ dònɡ

Qymsynbaý, sekem almaý.

不 贵 一 弹

bú ɡuì yí dàn

Bir oq shyǵarmaı-aq.

不 值 一 打

bù zhí yì dá

Bir soqqannan qalmaý.

不 可 阻 挡

bù kě zú dǎnɡ

Tosýǵa bolmaıtyn, yryq bermeıtin.

不 犯 其 余

bú fàn qí yú

Qalǵanyna tıispeý.

不 可 战 胜

bù kě zhàn shènɡ

Jeńýge bolmaıtyn, jeńimpaz.

不 足 为 据

bù zú wéi jù

Buǵan dálel bola almaıdy.

不 得 其 时

bù dé qí shí

Oraıǵa úılespeý.

不 言 麻 烦

bù yán má fan

Áýresinbeý.

不 讲 道 理

bù jiǎnɡ dào lǐ

Jolsyzdyq isteý, jón-josyqty bilmeý.

不 想 得 罪

bù xiǎnɡ dé zuì

Jaman atty bolǵysy kelmeý.

不 要 自 首

bú yào zì shǒu

Táýba qylmaý.

不 是 好 惹

bú shì hǎo rě

Bózek etpeý.

不 肖 子 孙

bù xiāo zǐ sūn

Ákege tartpaǵan bala.

不 成 样 子

bù chénɡ yànɡ zi

İske alǵysyz, sıyqsyz.

不 仅 如 此

bù jǐn rú cǐ

Ol-olma, ony qoıyp.

不 断 流 入

bú duàn liú rù

Toqtaýsyz aǵý.

不 朽 文 献

bù xiǔ wén xiàn

Óshpes qujat.

不 耻 下 问

bù chǐ xià wèn

Suraýdan arlanbaý.

不 幸 而 言 中

bú xìnɡ ér yán zhōnɡ

Baqytqa qarsy aıtqanymyzdaı bolyp shyqty.

不 甘 心 于 灭 亡

bù ɡān xīn yú miè wánɡ

Ólimine moınsal bolmaý.

不 宜 厚 此 薄 彼

bù yí hòu cǐ bó bǐ

Bireýin qasterlep, bireýin qorlaýǵa bolmaıdy.

不 分 彼 此

bù fēn bí cǐ

Sen-men dep bólinbeý, alalamaý.

不 受 欢 迎

bú shòu huān yínɡ

Jeksuryn, jek kórinishti.

不 肯 罢 休

bù kěn bà xiū

Toqtaǵysy kelmeı.

守信用

shǒu xìn yònɡ

Sózinen qaıtpaý.

不 放 在 眼 里

bú fànɡ zài yǎn lǐ

Eleń-qurly kórmeý, kózge ilmeý, mensinbeý.

不 持 偏 见

bù chí piān jiàn

Syńar jaqtylyqtan aýlaq bolý.

不 准 还 手

bù zhǔn huán shǒu

Qol kóterýge jol berilmeıdi.

不 怕 一 万,只 怕 万 一

bú pà yí wàn,zhǐ pà wàn yī

Shólmek myń kún synbaıdy, bir kúnde synady.

不 教 而 诛

bù jiào ér zhū

Tárbıe bermeı turyp jazalaý

不 辞 劳 苦

bù cí láo kǔ

Japadan qashpaý.

不 明 事 理

bù mínɡ shì lǐ

İstiń jónin bilmeıtin.

不 明 真 相

bù mínɡ zhēn xiànɡ

İstiń shyn syryn bilmeıtin

步 步 为 营

bù bù wéi yínɡ

Qadam saıyn qamal qaıý, qorǵana turý.

步 调一 致

bù diào yí zhì

Aıaq alysy retti, qadamy retti.

步 步 迟 证

bù bù chí zhènɡ

Qadam saıyn jol qoıý, jol bere berý

步 伐 整 齐

bù fá zhěnɡ qí

Aıaq alysy retti, qadamy retti.

步 履 维 艰

bù lǚ wéi jiān

Múshkil qalge túsý, qımyldaýy qıynǵa soǵý.

步 人 后 尘

bù rén hòu chén

Dúrmekke ilesý, qatardan qalmaý.

 

称 兄 道 弟

chēnɡ xiōnɡ dào dì

Tonnyń ishki baýyndaı, bir týysqandaı, balyq pen sýdaı.

成 败 立 决

chénɡ bài lì jué

Jeńis pen jeńilis, sáttilik pen sátsizdik.

成 败 论 人

chénɡ bài lùn rén

Adamǵa istiń nátıjesine qaraı baǵa berý.

乘 敌 不 备

chénɡ dí bú bèi

Jaýdyń osal tusyn tabý, jaýdy tarpa bas salý.

乘 风 破 浪

chénɡ fēnɡ pò lànɡ

Tolqyn jaryp alǵa ilgerleý, jeldeı esip zýlaý.

乘 风 转 航

chénɡ fēnɡ zhuǎn hánɡ

Aýqymǵa qarap is qylý, kósherin jel, qonaryn saı bilý, jeldiń yǵyna qaraı kóshý.

成 家 立 业

chénɡ jiā lì yè

Úıli-barandy bolyp, kásip isteý.

成 了 时 发

chénɡ le shí fā

Sánge aınalý.

城 门 失 火,殃 及 池 鱼

chénɡ mén shī huǒ,yānɡ jí chí yú

Qyrsyqqanda qymyran irıdi, isi ilgeri baspaý.

成 名 成 家

chénɡ mínɡ chénɡ jiā

Dańqyn shyǵarý, ataq abyroı shyǵarý.

成 千 累 万

chénɡ qiān lèi wàn

Sansyzdaǵan, san-sanaqsyz, myńdaǵan, on myńdaǵan.

成 千 上 万

chénɡ qiān shànɡ wàn

Myńdaǵan-on myńdaǵan.

惩 前 怒 后

chénɡ qián nù hòu

Aldyńǵyny jazalap keıingige ǵıbarat berý.

成 仁 取 义

chénɡ rén qǔ yì

Aqıqat úshin qurban bolý, ádilet úshin jan qıý.

成 人 之 美

chénɡ rén zhī měi

Adamnyń jaqsylyǵyn madaqtaý.

乘 人 之 危

chénɡ rén zhī wēi

Oraıdan paıdalaný, basqa is túskende oraıdy paıdalaný.

承 上启下

chénɡ shànɡ hù xià

Joǵary-tómendi jalǵastyrý.

乘 胜 前 进

chénɡ shènɡ qián jìn

Jeńispen alǵa ilgerleý.

成 事 不 足,败事 有 余

chénɡ shì bù zú , bài shì yǒu yú

Túzeımin dep kúzeý, artyq qylamyn tyrtyq qylý.

城下之盟

chénɡ xià zhī ménɡ

Amalsyzdan sheshim jasaý.

承 前启 后

chénɡ xiān qǐ hòu

Burynǵyǵa murager, keıngige bastaýshy.

乘 兴 而 来

chénɡ xìnɡ ér lái

Qýanyshtan jaryla jazdap kelý.

呈 性 妄 为

chénɡ xìnɡ wànɡ wéi

Oıyna kelgenin isteý.

乘 虚 而 入

chénɡ xū ér rù

Bostyqtan paıdalanyp kirip alý, álsiz jerinen suǵyný.

惩 一 儆 百

chénɡ yì jǐnɡ bǎi

Birdi jazalap, myńǵa tárbıe berý.

成 则 为 王,败 则 为 盗

chénɡ zé wéi wánɡ, bài zé wéi dào

Jeńgender han bolyp, jeńilgender bosqyn bolý.

成 竹 在 胸

chénɡ zhú zài xiōnɡ

Kóńilinde san bolý. (kóńilinde baılam bolý)

吃 二 遍 苦

chī èr biàn kǔ

Azapty ústi-ústine shegý, qos qabattalǵan japa.

吃 饭 忘 记 种 田 人

chī fàn wànɡ jì zhònɡ tián rén

Tegin umytý, asyn iship, aıaǵyn tebý.

吃 苦 耐 劳

chī kǔ nài láo

Japaǵa shydaý, beınettenip eńbek isteý, qıynshylyqqa tózimdi bolý.

吃苦在前,享受在后

chī kǔ zài qián,xiǎnɡ shòu zài hòu

Japada alda, rahatta artta bolý.

吃 力 不 讨 好

chī lì bù táo hǎo

El kózine túse almaý, qansha tyryssa da jurt maqtaýyna iline almaý.

吃 轻 不 吃 轻

chī qīnɡ bù chī qīnɡ

Jyly sózge qýaný, jaqsy sózge jubaný.

痴 人 说 梦

chī rén shuō mènɡ

Esýastyq, sandyraq, aqymaqtyq.

吃一暂长一智

chī yí zàn zhǎnɡ yí zhì

Bir sátsizdik, bir sabaq, at súrinbeı jer tanymas, er súrinbeı el tanymas.

痴 心 妄 想

chī xīn wànɡ xiǎnɡ

Esek dameli bolý, qur qıal.

嗤 之 以 鼻

chī zhī yǐ bí

Myrs etip kúlý(mysqyl kúlki).

嗤 之 有 效

chī zhī yǒu xiào

Oryndy is, tabysty bolý.

持 平 之 论

chí pínɡ zhī lùn

Ádil qazy, týra sóz.

赤 膊 上 阵

chì bó shànɡ zhèn

Eki bilegin sybanyp maıdanǵa shyǵý.

赤 手 空 拳

chì shǒu kōnɡ quán

Qur qol.

赤 子 之 心

chì zǐ zhī xīn

Aq kóńil, adal nıet, kirshiksiz.

充 当 炮 灰

chōnɡ dānɡ pào huī

Zeńbirekke jem bolý.

充 耳 不 闻

chōnɡ ěr bù wén

Estimegensý, qulaq aspaý.

充 分 涌 流

chōnɡ fēn yǒnɡ liú

Telegeı teńiz bolyp aǵý.

冲 锋 陷 阵

chōnɡ fēnɡ xiàn zhèn

Shepke buzyp-jaryp kirý, atoı salyp alda júrý.

冲 口 而 出

chōnɡ kǒu ér chū

Betaldy sóıleý, aýzyna kelgenin kóký.

充 满 阳 光

chōnɡ mǎn yánɡ ɡuānɡ

Kún nury bar álemdi sharpyǵan, nurǵa tolǵan.

冲 杀 出 来

chōnɡ shā chū lái

Atoı salyp alda, buzyp jaryp shyqqan.

重 重 叠 叠

chónɡ chónɡ dié dié

Qat-qabat.

重 见 天 日

chónɡ jiàn tiān rì

Dúnıege jańa kelgendeı, ótken ómirin qaıtalaý.

崇 论 闳 议

chónɡ lùn hónɡ yì

Mártebeli sózder men qundy pikirler.

重 起 炉 灶

chónɡ qǐ lú zào

Óz aldyna otaý tigý, qaıtadan bastaý, tyńnan isteý.

崇 山 峻岭

chónɡ shān lǐnɡ línɡ

Asqar taýlar, zańǵar shyńdar.

重 温 旧 梦

chónɡ wēn jiù mènɡ

Ótkenin umytý.

重 演 故 伎

chónɡ yǎn ɡù jì

Daǵlyly qylyǵyna qaıta basý.

重 整 族 鼓

chónɡ zhěnɡ zú ɡǔ

Qaıtadan áldenip alý, kúsh jınaý.

重 足 而 立

chónɡ zú ér lì

Jańadan qadam tastaý, qaıta serpilý.

宠 辱 不 惊

chǒnɡ rǔ bù jīnɡ

Dańqqa da, qorlyqqa da shydaý, paıda-zıanǵa ókinbeý.

抽薪止沸

chōu xīn zhǐ fèi

Qaınaý toqtasyn deseń, shoǵyn tart.

踌 躇 不 前

chóu chú bù qián

Ańdyp baspaý, mysyq tabandap.

踌 躇 满 志

chóu chú mǎn zhì

Toqmeıilsý, qorazdaný.

愁 眉 不 展

chóu méi bù zhǎn

Qaıǵydan qabaǵy ashylmaý, qabaǵy qars túsý.

愁 眉 苦 脸

chóu méi kǔ liǎn

Jabyrqańqy, júdeý.

愁 云 惨 淡

chóu yún cǎn lù

Qaıǵyly qara túnek, qaıǵy-qasiretti kúı.

丑 恶 面 貌

chǒu è miàn mào

Jıirkenishti beıne.

丑 态 百 出

chǒu tài bǎi jī

Abyroıy tógilý, shıy shyǵý.

丑 角 作 用

chǒu jué zuò yònɡ

Jaǵymsyz ról, qý-sumdyqshyl.

丑 恶 嘴 脸

chǒu è zuí liǎn

Surqıa bet-beıneli, jıirkenishti.

臭 名 远 扬

chòu mínɡ yuǎn yánɡ

Aty shýly, aty shyqqan.

臭 名 昭 著

chòu mínɡ zhāo zhù

Aty shýly, jaman aty jer jarǵan.

初 出 茅 庐

chū chū máo fánɡ

Endi ǵana ómir esigin attaǵan, uıadan endi ǵana ushqan jas túlek.

出 乘 露 丑

chū chénɡ lòu chǒu

Adam kórgisiz.

出 尔 反 尔

chū ěr fǎn ěr

Sóziniń turaǵy joq, sózine opa qylmaý.

出 风 头

chū fēnɡ tou

Ózin kórsetý.

出谷迁乔

chū ɡǔ qiān qiáo

Kishkeneden úlkeıý, tómennen bıikke.

出 口 成 章

chū kǒu chénɡ zhānɡ

Qubyjyq bolyp kóriný.

出 类 拔 萃

chū lèi bá cuì

Sózge sheshen, sózge sheber, sýyryp salma.

初 露 锋 芒

chū lù fēnɡ lǎo

Ónerin kórsete bastaý, jaman jaǵyn kórsetý.

出 谋 划 策

chū móu huà cè

Kóz qulaq bolý, jón-josyq kórsetý.

出 其 不 意

chū qí bú yì

Tańdaýly, úzdik shyqqan, jurttan erekshe.

出 奇 不 胜

chū qí bú shènɡ

Kútpegen jerden, oılamaǵan jerden jeńiske jetý.

出 全 部 本 领

chū quán bù bén lǐnɡ

Bar ónerin shyǵarý, óner ataýlysyn kórsetý.

出 人 头 地

chū rén tóu dì

Ózgeden ózgeshe sanaý, basqadan artyq sanaý.

出 神 八 化

chū shén bá huà

Tań qalarlyq sheber.

出 生 八 死

chū shēnɡ bā sǐ

Ómirine tóngen qaýipke qaramaı, ólim men ómirdi eleń qylmaı.

初 生 牛犊不 畏 虎

chū shēnɡ niú dú bú wèi hǔ

Jas qyran, esh nárseden ımenbeıdi, jańa týǵan buzaý jolbarystan qoryqpaıdy.

出 头 露 面

chū tóu lòu miàn

Toptan shyǵyp kózge túsý, qara kórsetý, bas kóterý.

出 言 不 逊

chū yán bú xùn

Ókireshtep sóıleý, betiń-júziń demeı aıtyp salý.

除 暴 安 良

chú bào ān liánɡ

Jemqorlardy alastap, halyqty qamtamasyzdandyrý.

除 恶 务 尽

chú è wù jìn

Buzyqtyqty, jamandyqty toqytý.

除 旧 更 新

chú jiù ɡēnɡ xīn

Kónelikti joǵaltyp, jańalyqty qabyldaý.

锄 强 扶 弱

chú qiánɡ fú ruò

Jýandardy jer etip, álsizderge dem berý.

处 境 孤 立

chǔ jìnɡ ɡū lì

Jetimsiregen halge túsý, elden ketý.

处 心 积 虑

chǔ xīn jī lǜ

Oıyna búkken, aram nıettilikpen.

处 于 绝 境

chǔ yú jué jìnɡ

Quryp bitý, nashar halge túsý.

处 之 泰 然

chǔ zhī tài rán

Baısaldylyqpen bir jaqtyly etý, sabyrlylyqpen basqarý.

触 景 生 情

chù jǐnɡ shēnɡ qínɡ

Ótken istiń elesi oı sezimin qozǵaý.

触 类 旁 通

chù lèi pánɡ tōnɡ

Birin jetik bilse, basqalarynda jetik bilý.

触 目 皆 是

chù mù jiē shì

Barlyq jerde, kóz jetken jerdiń bárinde.

触 目 惊 心

chù mù jīnɡ xīn

Kóre sala úreıi ushý, kóz kórip kóńil túrshigý.

川 流 不 息

chuān liú bù xī

Toqtaýsyz aǵylý, sapyrylysqan.

穿 云 裂 石

chuān yún liè shí

Aspanda shadqylyp, taý-tasty jańǵyrtyp, oı men qyrdy jańǵyrtyp.

穿 针 引 线

chuān zhēn yǐn xiàn

Ine kózinen ótip, jol tabý. Sheberlikpen jumys isteý.

喘 息 未 定

chuǎn xī wèi dìnɡ

Tynym almaǵan, entigi basylmaǵan.

串 通 一 气

chuàn tōnɡ yí qì

Ámpaı-jámpaı bolý.

窗 明 几 净

chuānɡ mínɡ jī jìnɡ

Typ-tınaqtaı, ip-iretti, tap-taza.

疮 痛 满 目

chuānɡ tònɡ mǎn mù

Aýyr oırandalǵan, aýyr zardap, aýyr jaralanǵan.

窗 扇 敢 闯

chuānɡ shàn ɡǎn chuǎnɡ

Ústi-ústine úıip tógý.

创 巨 痛 深

chuànɡ jù tònɡ shēn

Aýyr azap, qatty beınet.

吹 吹 打 打

chuī chuī dǎ dǎ

Aıǵaı-shý kóterý, daýryǵý.

吹 吹 拍 拍

chuī chuī pāi pāi

Jaramsaqtaný, qoshemet qylý.

吹 胡 子 瞪 眼

chuī hú zǐ dènɡ yǎn

Saqaly shoshańdap, kózi shatynaý, ejireıip ashýlaný.

吹 毛 求 庇

chuī máo qiú bì

Qazymyrlaý, qyr sońynan qalmaý.

吹 得 天 花 乱 坠

chuī dé tiān huā luàn zhuì

Kókke kótere maqtaý, jer sýǵa syıǵyzbaý.

吹 嘘 捧 坜

chuī xū pěnɡ lì

Kókke kótere maqtaý.

垂 死 挣 扎

chuí sǐ zhēnɡ zhá

Ólim aldynda jan talasý.

垂 头 丧 气

chuí tóu sànɡ qì

Salyny sýǵa ketý, uryqsyzdaný.

垂 涏 三 尺

chuí tǐnɡ sān chǐ

Kózi qyzaryp, silekeıi shubyrý.

垂 涏 欲 滴

chuí tǐnɡ yù dī

Aýzynyń sýy quryp, ashkózdený.

春 风 满 面

chūn fēnɡ mǎn miàn

Júzinen qýanysh lebi esip, jaırań qaǵý.

春 耕 秋 收

chūn ɡēnɡ qiū shōu

Kóktemgi egis pen kúzgi jıyn-terim.

唇 齿 相 依

chún chǐ xiānɡ yī

Et pen terideı baılanysqan.

蠢 蠢 欲 动

chún chǔn yù dònɡ

Árekettenbek bolyp qybyrlaý, jasyryn áreket.

唇 强 舌 剑

chún qiánɡ shé jiàn

Betpe-bet kergilesý, qarsylasý.

唇 亡 齿 寒

chún wánɡ chǐ hán

Erin tistiń qorǵany, erin ketse tiske soqqy.

鹑 衣 百 结

chún yī bǎi jié

Qyryq shoqpyt,jamaý-jamaý, jyrtyq kıim.

此 地 无 银 三 百 两

cǐ dì wú yín sān bǎi liǎnɡ

Kókek óz atyn ózi shaqyrady.

此 起 彼 落

cǐ qǐ bǐ luò

Art-artynan shyǵý, birinen keıin biri shyǵý.

刺 刀 见 红

cì dāo jiàn hónɡ

Qylyshynan qan tamǵan (batyr).

次 动 全 盘

cì dònɡ quán pán

Barlyǵyn áreketke keltirý.

刺 伤 痛 楚

cì shānɡ tònɡ chǔ

Shymbaıyna batý, shıqanyna tıý.

匆 匆 忙 忙

cōnɡ cōnɡ mánɡ mánɡ

Asyp-sasyp. Abyr-sabyr.

从 容 不 迫

cōnɡ rónɡ bú pò

Baısaldy, kerbez.

从容 就 义

cōnɡ rónɡ jiù yì

Ádilet úshin basyn báıgige tigý, ádilet jolynda janyn qıý.

从 长 计 议

cónɡ chánɡ jì yì

Baıyptylyqpen aqyldasý, baısaldylyqpen keńesý.

沧 海 桑 田

cónɡ hǎi sānɡ tián

Zor ózgeris.

从 善 如 流

cónɡ shàn rú liú

Keńpeıildilik, izgi nıettilik.

粗 暴 践 踏

cū bào jiàn tà

Óreskeldilik, aıaq asty etý.

粗 茶 淡 饭

cū chá dàn fàn

Kóje-kólmekti as etip, aıran shalapty qorek etý.

粗 心 大 意

cū xīn dà yì

At ústi qaraý.

粗 枝 大 叶

cū zhī dà yè

Shalaǵaılyq, alańǵasarlyq.

粗 制 滥 造

cū zhì làn zào

Sanyna qarap, sapasyna mán bermeý.

摧 毁 清

cuī huǐ qīnɡ

Kúl-talqanyn shyǵarý.

摧 枯 拉 朽

cuī kū lā xiǔ

Qýys qýraı, qur qańqa, qaýsap turǵan.

脆 而 不 坚

cuì ér bù jiān

Sany bar da, sapasy joq, dármensizdik.

存 而 不 积

cún ér bù jī

Keıinge qaldyrý, aýyz ashpaı tura turý.

寸 步 不 离

cùn bù bù lí

Eki eli aıyrylmaý.

寸 步 难 行

cùn bù nán xínɡ

Attap basa almaý, attap basý qıynǵa túsý.

寸 草 不 留

cùn cǎo bù liú

Qyltıǵan shóp te qaldyrmaý, qyltanaq ta qaldyrmaý.

寸 草 春 晖

cùn cǎo chūn huī

Ananyń aq sútin, shapaǵatyn aqtaý qıyn.

寸 草 不 生

cùn cǎo bù shēnɡ

Qyltan shyqpaıtyn qý taqyr. Ómirdi bosqa ótkizý.

寸 土 必 争

cùn tǔ bì zhēnɡ

Quqyqtyń barlyǵyn tartyp alý.

寸 土 必 争

cùn tǔ bì zhēnɡ

Súıemdeı jerge talasý.

寸 余 必 得

cùn yú bì děi

Barlyq paıdany ıemdený.

措 大 积 薪

cuò dà jī xīn

Jaý joq deme jar astynda, qaýip qater qasyńda.

错 落 不 齐

cuò luò bù qí

Qalaımaqan, yǵy-jyǵy.

措 寻 不 及

cuò xún bù jí

Tótep berýge murshasy bolmaý, qapyda qalý.

错 误 百 击

cuò wù bǎi jī

Qateligi kóriný, qatelikke toly.

错 综 复 杂

cuò zōnɡ fù zá

Qym-qýyt, kúrdeli.

D

打 抱 不 平

dǎ bào bù pínɡ

Teńsizdikten qorlanǵanǵa járdem berý, qorlanýshylardyń joǵyn joqtaý.

打 草 惊 蛇

dǎ cǎo jīnɡ shé

Sekem aldyrý, úrkitip alý, sezdirip alý.

打 成 一 片

dǎ chénɡ yí piàn

Qıan-qoltyq aralasý, etene bolý.

打 得 干 脆

dǎ dé ɡān cuì

Kelistirip soǵý, sileıtý.

打 翻 在 地

dǎ fān zài dì

Alyp soǵý, jer jastandyrý, uryp jyǵý.

打 击 报 复

dǎ jī bào fù

Soqqy berip óshin alý.

打 家 劫 舍

dǎ jiā jié shě

Bulańshylyq, talan-tarajy qylý.

打开 门 户

dǎ kāi mén hù

Esikti aıqara ashý.

打 破 常 规

dǎ pò chánɡ ɡuī

Kóne josyndy buzyp tastaý, kóne erejelerdi buzý.

打 退堂 鼓

dǎ tuì tánɡ ɡǔ

Sheginý dabylyn qaǵý.

打 肿 脸,充 胖 子

dǎ zhǒnɡ liǎn,chōnɡ pànɡ zi

Uıalmas betke talmas jaq bitedi.

大 材 小 用

dà cái xiǎo yònɡ

Bıtke pyshaq sýyrǵandaı, úlken materıaldy kishkene orynǵa istetý.

大 唱 大 跳

dà chànɡ dà tiào

Án shyrqap, bı bıleý.

大 吃 大 喝

dà chī dà hē

Beı-bereket iship-jeý.

大 吃 一 惊

dà chī yì jīnɡ

Qatty qorqý, úreılený.

大 处 着 墨

dà chù zhuó mò

Negizgi túıinnen bastaý.

大 吹 大 擂

dà chuī dà lèi

Kópirmelik, jer-kókke syıǵyzbaı maqtaý.

大 刀阔 斧

dà dāo kuò fǔ

Apyl-ǵupyl istep tastaý. Apyryp-japyryp istep tastaý.

大 丢 其 脸

dà diū qí liǎn

Qatty uıatty bolý, uıattan beti kúıý.

大 而 无 当

dà ér wú dānɡ

Dardıtý, boı jetkisiz.

大 发 牢 骚

dà fā láo sāo

Qatty keıý, qatty muńaıý, qatty qaıǵyrý.

大 发 雷 霆

dà fā léi tínɡ

Baıbalam salyp shý kóterý, bulqan-talqan bolý.

大 发 横财

dà fā mō cái

Baılyqqa belshesinen batý.

大 发 慈 祥

dà fā cí xiánɡ

Barynsha meıir-shapaǵatyn kórsetý.

大 敌 当 前

dà fānɡ dānɡ qián

Kúshti jaý aldynda.

大 放 厥 词

dà fànɡ jué cí

Sandyraqtaý, bos syldyr sóz.

大 风 大 浪

dà fēnɡ dà lànɡ

Surapyl daýyldar.

大 腹 便 便

dà fù pián pián

Mes qaryn, jýan qursaq.

大干 特 干

dà ɡàn tè ɡān

Keń kólemde istetý.

大 功 告 成

dà ɡōnɡ ɡào chénɡ

Sátti oryndalý, zor nátıjeli aıaqtaý.

大 公 无 私

dà ɡōnɡ wú sī

Ádil, kópshil, halyqshyl.

大 海 捞 针

dà hǎi lāo zhēn

Teńizden ıne izdegendeı, kereksiz, qajetsiz.

大 喊 一 声

dà hǎn yì shēnɡ

Aqyrý, aıǵaılaý.

大 喊 大 叫

dà hǎn dà jiào

Aıǵaı-shý kóterý, aıǵaı salý.

大 惑 不 解

dà huò bù jiě

Baıbalam salý. Basy qatyp, baıybyna bara almaý.

大 叫 大 喊

dà jiào dà hǎn

Órshilene shý kóterý, daýryǵý.

大 惊 失 色

dà jīnɡ shī sè

Úreıi ushý, óń-túsi qashý.

大 惊 小 怪

dà jīnɡ xiǎo ɡuài

Qorqyp ǵajaptaný, úreıi ushyp tańdaný.

大 惊 人 心

dà jīnɡ rén xīn

Adamnyń kóńilin shattandyrý, adamdy qatty qýantatyn.

大 举 进 犯

dà jǔ jìn fàn

Keń kólemde shabýyl jasaý.

大 开 绿 灯,大 敲 战 鼓

dà kāi lǜ dēnɡ,dà qiāo zhàn ɡǔ

Jasyl shyraq jaǵyp, shaıqas dabylyn qaǵý.

大 开 眼 界

dà kāi yǎn jiè

Oı órisin keńeıtý.

大 力 扩 充

dà lì kuò chōnɡ

Zor kúshpen keńeıtý.

大 梦 初 醒

dà mènɡ chū xǐnɡ

Uıyqtap turǵandaı, uzyn sonar tús kórip turǵandaı.

大 鸣 大 放

dà mínɡ dà fànɡ

Barlyǵy jarysa ún qatý.

大 名 鼎 鼎

dà mínɡ dǐnɡ dǐnɡ

Mártebeli, ataqty.

大 逆 不 道

dà nì bú dào

Buzaqylyq, kórgensizdik, jónsizdik.

大 破 大 立

dà pò dà lì

Zor kólemde buzyp, zor kólemde jasaý.

大 事 化 小,小事化无

dà shì huà xiǎo , xiǎo shì huà wú

Úlken isti kishireıtip, kishkene isti joq qylý.

大 肆 泛 滥

dà sì fàn làn

Meıilinshe órbý, meıilinshe órshý.

大 肆 吹 捧

dà sì chuī pěnɡ

Barynsha maqtaý, maqtaýyn jetkizý.

大 杀 风 景

dà shā fēnɡ jǐnɡ

Jaý tıgendeı, shyryqty buzý, jarasqan jaıdy buzý.

大 声 疾 呼

dà shēnɡ jí hū

Óńeshi úzilgenshe aıǵaılaý.

大 势 所 趋

dà shì suǒ qū

Zor jaǵdaıdyń úlken betalysy.

大 失 所 望

dà shī suǒ wànɡ

Toryǵý, úmiti úzilý.

大 势 已 去

dà shì yǐ qù

Tıimdi jaǵdaıdan aıyrylyp qalý.

大 肆 誧 陈

dà sì bū chén

Birden keńeıtip jiberý.

大 肆 贩 卖

dà sì fàn mài

Keń kólemde bazarǵa salý.

大 肆 叫 喊

dà sì jiào hǎn

Aýzy jappaı daýryǵý, zarlaý.

大 肆 叫 嚷

dà sì jiào rǎnɡ

Súreń salý, daýryǵý.

大 肆 美 化

dà sì měi huà

Jan sala áshekeıleý, barynsha ádemileý.

大 肆 散 布

dà sì sàn bù

Meıilinshe tarqatý.

大 施 威 风

dà shī wēi fēnɡ

Ózin sonsha kórsetý, qyrlaný.

大 使 老 爷

dà shǐ lǎo yé

Elshi, elshi taqsyr.

大 手 大 脚

dà shǒu dà jiǎo

Kópes, qoly ashyq.

大 题 小 作

dà tí xiǎo zuò

Mańyzdy isterdi qol ushymen isteý.

大 庭 广 众

dà tínɡ ɡuǎnɡ zhònɡ

Orta toly jurt, sharshy top.

大 同 小 异

dà tónɡ xiǎo yì

Uqsastyǵy kóp, aıyrmashylyǵy az.

大无畏

dà wú wèi

Asqan erjúrek, erekshe qaharly.

大 喜 过望

dà xǐ ɡuò wànɡ

Kókten tilegeni jerden tabylǵandaı qýaný.

大 显 身 手

dà xiǎn shēn shǒu

Keremetin kórsetý, ónerin barynsha kórsetý.

大 相 径 庭

dà xiānɡ jìnɡ tínɡ

Jer men kókteı parqy bar, óte alshaq.

打 小 算 盘

dǎ xiǎo suàn pán

Jymsymalyq esebin soǵý, usaq esep qurý.

大 言 不 惭

dà yán bù cán

Shimirikpesten, mizbaqpastan kópire sóıleý.

大 摇 大 摆

dà yáo dà bǎi

Barynsha terbelý, ary-beri yrǵalý.

大 义 厌 亲

dà yì yàn qīn

Aqıqat talap etse, týystyń da kemistigin aıt. Aqıqatta berik turý.

大 义 豪 然

dà yì háo rán

Kóregen, alysty boljaıtyn.

大 有 天 地

dà yǒu tiān dì

Parasatty, kishipeıil.

大 造 声 势

dà zào shēnɡ shì

Saltanatty qozǵalys óris aldyrý.

大 智 若 愚

dà zhì ruò yú

Bilimi mol, aqyldy, danyshpan.

呆 若 木 鸡

dāi ruò mù jī

Sileıip qatyp qalý, ańyrý.

代 代 相 传

dài dài xiānɡ chuán

Urpaqtan urpaqqa qaldyrý.

代 价 而 沾

dài jià ér zhān

Oraıyn taýyp qymbat satý.

待 机 破 敌

dài jī pò dí

Oraı kútip jaýdy talqandaý, jaýdy mórti kelgende talqandaý.

待 理 不 理

dài lǐ bu lǐ

Eleń qurly kórmeý.

待 人 以 诚,而 丢 其 诈

dài rén yǐ chénɡ,ér diū qí zhà

Alaıaqtyqpen emes, adaldyqpen mámile jasaý.

待 人 以 宽,而 丢 其 益

dài rén yǐ kuān , ér diū qí yì

Keń peıildilikpen mámile jasaý.

单 刀 直 入

dān dāo zhí rù

Short kesý, tótesinen.

单 枪 匹 马

dān qiānɡ pǐ mǎ

Jalǵyz attyń shańy shyqpas, salt bas sabaý qamshy.

箪食壶浆

dān shí hú jiānɡ

Asty-ústine túsip kútý.

胆 大 妄 为

dǎn dà wànɡ wéi

Esersoqtyqpen uryný.

胆 大 心 细

dǎn dà xīn xì

Batyl da baıypty.

胆 吞 气 魄

dǎn tūn qì pò

Qaırat, jiger.

胆 小 如 鼠

dǎn xiǎo rú shǔ

Qoıan júrek, sý júrek.

胆 战 心 惊

dǎn zhàn xīn jīnɡ

Úreıi ushý, záre quty qashý.

弹 尽 授 绝

dàn jìn shòu jué

Oq-dárileri taqa taýsylyp, járdemsiz qalý.

但 求 无 过

dàn qiú wú ɡuò

Jaza baspaý, jańylmaý.

淡 漠 处 之

dàn mò chǔ zhī

Qannen qapersiz, eleń qurly kórmeý.

弹 丸 之 地

dàn wán zhī dì

Tilimdeı jer, alaqandaı jer, ultaraqtaı jer.

弹 药 不 继

dàn yào bú jì

Oq-dári tapshy bolý.

当 机 立 断

dānɡ jī lì duàn

Der kezinde tujyrym jasaý, qolma-qol kesim jasaý.

当 家 作 主

dānɡ jiā zuò zhǔ

Ózi bı, ózi qoja bolý.

当 局 者 迷,旁 观 者 清

dānɡ jú zhě mí ,pánɡ ɡuān zhě qīnɡ

Shaqmatty júrgen bilmeıdi, baıqap otyrǵan biledi.

当 面 是 人背 后 是 鬼

dānɡ miàn shì rén bèi hòu shì ɡuǐ

Kóriniste adam, kómeskide jyn.

当 清 夜 门 心 有 着 愧

dānɡ qīnɡ yè mén xīn yǒu zhe kuì

Jym-jyrt tańda, az da bolsa uıalatyn bolý.

当 仁 不 让

dānɡ rén bú rànɡ

İsteýge tıisti isterdi kesheýildetpeý.

当 同 代 异

dānɡ tónɡ dài yì

Sybaılastaryn janyna tartyp, qarsylastaryna soqqy berý.

当 头 捧 喝

dānɡ tóu pěnɡ hē

Kókesin kózine kórsetý, táýbasyn esine túsirý.

当 头 一 捧

dānɡ tóu yì pěnɡ

Basyna tıgen áńgir taıaq.

当 务 之 急

dānɡ wù zhī jí

Shuǵyl mindet, ýaqyt kúttirmeıtin is.

当 之 无 愧

dānɡ zhī wú kuì

Atyna daq túsirmegen, taza, pák.

当 作 耳 旁 风

dànɡ zuò ěr pánɡ fēnɡ

Eleń qurly kórmeý, qulaq aspaý.

刀 钻 古 怪

dāo zuàn ɡǔ ɡuài

Zalym, alaaıaq, qý, sumdyqshyl.

刀 山 敢 上,大 海 敢 闯

dāo shān ɡǎn shànɡ,dà hǎi ɡǎn chuǎnɡ

Quz qıaǵa shyǵýǵa, ot teńizine túsýge batyldyq etý.

蹈 海 移 山

dǎo hǎi yí shān

Taýdy qoparyp, teńizdi qotarý.

道 不 拾 遗

dào bù shí yí

Jolda jatqandy almaıtyn, ala jip attamaıtyn, altyn jatsa almaıtyn adal.

道 貌 岸 然

dào mào àn rán

Dońyz aıbatyn syrtyna salǵan, tákappar.

到 什么 山 ,唱 什 么 歌

dào shén me shān ,chànɡ shén me ɡē

Eliń qalaı bolsa, bórkiń solaı. Qaı taýǵa barsań, sol taýdyń jyryn jyrla.

道 听 途 说

dào tīnɡ tú shuō

At ústi estigen, qaýeset sózder.

倒 行 逆 施

dào xínɡ nì shī

Kerbaqpalyqqa basý, keri ketý.

得 不 偿 失

dé bù chánɡ shī

Shyǵymyn óteı almaý, beker shyǵyn.

德 才 兼 备

dé cái jiān bèi

Ári muraldy, ári qabiletti.

得 寸 进 尺

dé cùn jìn chǐ

Arany ashylý, alǵan saıyn alǵysy kele berý.

得 过 且 过

dé ɡuò qiě ɡuò

Eptep-septep kún ótkizý, ne bolsa sol bolsyn.

得陇望

dé lǒnɡ wànɡ

Qanaǵatsyz, ashkóz.

得 胜 回 朝

dé shènɡ huí cháo

Jeńispen ordaǵa oralý.

得 天 独 厚

dé tiān dú hòu

Jaıly orta, tabıǵaty jarasqan jaǵdaı.

得 暇 无 眼

dé xiá wú yǎn

Mursasy kelmeý, qarbalas.

得 心 应 寻

dé xīn yīnɡ xún

Kóńildegideı, oıyna isi saı kelý, kóńilde san bolsa, isi sátti bolady.

得 意 荣 作

dé yì rónɡ zuò

Kórnekti shyǵarma.

得 意 忘 形

dé yì wànɡ xínɡ

Qýanyshy qoınyna sımaý, qýanǵanynan esi ketý.

得 鱼 忘 筌

dé yú wànɡ quán

Asyn iship, aıaǵyn bosatý.

登 峰 造 极

dēnɡ fēnɡ zào jí

Asqar shyń joǵary beles.

灯 红 酒 绿

dēnɡ hónɡ jiǔ lǜ

Oıyn kúlkige mas bolý, irip-shirigen turmys.

等 量 齐 观

děnɡ liànɡ qí ɡuān

Birdeı sanaý, birdeı kórý.

灯 扑火

dēnɡ pū huǒ

Ajal aıdap otqa túsý, saıtan kóbelekteı otqa túsý.

登 堂 入 室

dēnɡ tánɡ rù shì

İshkerleı kirý, onan ary tereńdeı túsý.

等 而 之 下

děnɡ ér zhī xià

Tómendeý, barǵan saıyn tómendeý, nasharlaý, quldyraý.

等 闲 视 之

děnɡ xián shì zhī

Eleýsiz qaraý, jeńil-jelpi qaraý.

低 级 趣 味

dī jí qù wèi

Pasyq nıet.

低 三 下 四

dī sān xià sì

Tómen sanaý.

低 声 下 气

dī shēnɡ xià qì

Qyńq etpeý.

低 头 无 言

dī tóu wú yán

Eńsesi túsip, aýyzyn asha almaý.

敌 对 双 方

dí duì shuānɡ fānɡ

Bir-birine jaý eki jaq.

敌 进 我 退

dí jìn wǒ tuì

Jaý shabýyl jasasa, biz sheginemiz.

敌 军 猖 狂

dí jūn chānɡ kuánɡ

Jaý armásy ala suryp.

敌 疲 我 踏

dí pí wǒ tà

Jaý sharshasa, biz soqqy beremiz.

敌 同仇

dí tónɡ chóu

Qas dushpanǵa birlikte qarsy turý.

敌 驻 我 扰

dí zhù wǒ rǎo

Jaý toqtasa, biz mazasyn alamyz.

敌 追 我 追

dí zhuī wǒ zhuī

Jaý sheginse, biz óksheleı qýamyz.

敌 之 劣 势

dí zhī liè shì

Jaýdyń osaldyǵy.

敌 之 优 势

dí zhī yōu shì

Jaýdyń kúshtiligi. Jaýdyń artyqshylyǵy.

地 大 物 博

dì dà wù bó

Jeri ken, baılyǵy mol.

地 广 人 稀

dì ɡuǎnɡ rén xī

Jeri keń, adamy sırek.

地 是 活 宝越 种 越 好

dì shì huó bǎo yuè zhǒnɡ yuè hǎo

Jer asyl, egin ekken saıyn óń kiredi.

颠 簸 流 离

diān bǒ liú lí

Aqtaban shubyryndy, qaıyrshylyqtan qańǵý, aýyrtpalyqtan tentireý.

颠 簸 不 破

diān bǒ bú pò

Muqalmas, moıymas, buzýǵa bolmaıtyn, shek keltirýge bolmaıtyn.

颠 倒 是 非

diān dǎo shì fēi

Durys pen burysty shatastyrý, almastyrý.

颠 来 倒 去

diān lái dǎo qù

Aýdaryp tóńkeristrý, astań-kesteńin shyǵarý.

颠 三 倒 四

diān sān dǎo sì

Qalaımaqan isteý, bylyqtyryp jibeý.

点 石 成 金

diǎn shí chénɡ jīn

Óńdeý, tasty altynǵa aınaldyryp jiber.

典 型 示 范

diǎn xínɡ shì fàn

Tıiptik úlgi.

电 光 闪 闪

diàn ɡuānɡ shán shǎn

Najaǵaıdaı jarqyldaý.

调 兵 遣 将

diào bīnɡ qiǎn jiānɡ

Ásker men qolbasshylaryn jiberý, taı-tuıaǵyn qaldyrmaı attandyrý.

雕 虫 小 技

diào chónɡ xiǎo jì

Áshekeıleý, úkilep bezendirý.

调 虎 离 山

diào hǔ lí shān

Jolbarysty eliktirip taýdan túsirý, jolbarysty apanynan shyǵarý.

调 动 忧 敌

diào dònɡ yōu dí

Alasapyrandyq týdyrý.

掉 以 轻 心

diào yǐ qīnɡ xīn

Jeńil-jelpi sanaý.

叠 床 架 屋

dié chuánɡ jià wū

Qaıtalaı berý, ústi-ústine úımeletip.

喋 喋 不 休

dié dié bù xiū

Aýyz jappaı myljyńdaý, sóılep toqtamaý.

跌 跌 撞 撞

diē diē zhuànɡ zhuànɡ

Alshańdaı basý, yrǵala basý.

丁 是 丁,铆 是铆

dīnɡ shì dīnɡ , liǔ shì liǔ

Ár istiń jóni basqa, úsh qaınasa sorpasy qosylmaý, birine- biri juǵyspaý.

顶 天 立 地

dǐnɡ tiān lì dì

Eshnárseden ımenbeý, tóbesimen kók, tabanymen jer tiregen.

鼎 足 之 势

dǐnɡ zú zhī shì

Oshaqtyń úsh butyndaı, ıtis-tartys jaǵdaı.

定 时 炸 弹

dìnɡ shí zhà dàn

Málim merzimde jarylatyn bomba.

丢 盔 弃 甲

diū kuī qì jiǎ

Baıtal túgil bas qaıǵy, qarý-jaraǵyn tastaı qashý, at tonyn ala qashý.

东 奔 西 闯

dōnɡ bēn xī chuǎnɡ

Odan salsa, budan shyǵý.

东 倒 西 歪

dōnɡ dǎo xī wāi

Qyńyr-qısyq.

东 风 压 倒 西 风

dōnɡ fēnɡ yā dǎo xī fēnɡ

Shyǵys jeli batys jelin basyp túsý. Sheginen shyǵaryp jiberý.

东 轨 附 近

dōnɡ ɡuǐ fù jìn

Qıt etse qyr jelkesinen túspeý.Tyrnadan jasaýyl qoısań, basyńnan qıqý ketpeıdi.

东 拉 西 扯

dōnɡ lā xī chě

Ámpeı-jámpeı bolý, til biriktirý.

东 鳞 西 爪

dōnɡ lín xī zhǎo

Odan-budan jınaý, qyryq shoqpyt temirden qurastyrý.

东 山 再 起

dōnɡ shān zài qǐ

Qaıtadan bas kóterý.

东 施 效颦

dōnɡ shī xiào pín

Uqsatam dep sıqy ketý.

东 张 西 望

dōnɡ zhānɡ xī wànɡ

Ár nársege ańyrý.

栋 梁 之 材

dònɡ liánɡ zhī cái

Beldi arqaý bolatyndar, arqa súıerlikteı.

动 人 心 弦

dònɡ rén xīn xián

Adamdardyń júrek qylyn shertý, adamdy qatty áserlendiretin.

动 人 情 景

dònɡ rén qínɡ jǐnɡ

Áserli kórinister.

动 摇 不 是

dònɡ yáo bú shì

Bir sheshimge kele almaý.

洞 烛 其 奸

dònɡ zhú qí jiān

Anyq kóre alý, ábden baıqap alý.

斗 私 批 修

dòu sī pī xiū

Jeke menshikke qarsy turý.

斗 转 灿 恒

dòu zhuǎn càn hénɡ

Tań raýandaǵandaǵan, sholpan týǵanda, tań qulan ıektegende.

斗 志 昂 扬

dòu zhì ánɡ yánɡ

Jigerli jaýyngerlik, asqan yntaly.

独 霸 全 球

dú bà quán qiú

Jer sharyny jeke ıemdený.

独 步 一 时

dú bù yì shí

Óz ortasynda teńdessiz bolǵan, óz kezinde shoqtyǵy bıik.

独 裁 一 切

dú cái yì qiè

Barlyǵyn óz aldyna jeke bıleý.

独 出 心 裁

dú chū xīn cái

Elden erekshe úlgi tabý.

独 当 一 面

dú dānɡ yí miàn

Bir isti derbes istep kete alatyn, bir isti ózi-aq dóńgelek aınaldyrady.

独 断 专 行

dú duàn zhuān xínɡ

Bir ózi bılep tósteý.

独 具 匠 心

dú jù jiànɡ xīn

Artyqsha sheberlik, sheberligi jurttan bólek.

独 立 自 在

dú lì zì zɑi

Ózi- ózimen bolý.

独 立 王 国

dú lì wánɡ ɡuó

Derbes patshalyq, táýelsiz handyq.

独 木 不 成 材

dú mù bù chénɡ cái

Jalǵyz attyń shańy shyqpas, jalǵyz aǵash orman bolmas.

独 木 难 支

dú mù nán zhī

Jalǵyzdyń shamasy jetpeıdi, jalǵyzdyq.

独 善 其 勇

dú shàn qí yǒnɡ

Óz basyn kúıitteý, jeke basynyń qamyn jeý.

独 树 一 帜

dú shù yí zhì

Erekshe jańalyq jaratý, óz aldyna úlgi kórsetý.

独 一 无 二

dú yì wú èr

Teńdesi joq, bolyp kórmegen.

独 占 鳌 头

dú zhàn áo tóu

Teńdessiz, aldyna jan salmaǵan.

赌 咒 发 誓

dǔ zhòu fā shì

Anyt sý iship qarǵaý, qarǵap-sileý.

度 日 如 年

dù rì rú nián

Bir kún bir jyldaı.

短 兵 相 接

duǎn bīnɡ xiānɡ jiē

Jekpe-jekke túsý, qoıan-qoltyq aıqasý.

短 简 残 绵

duǎn jiǎn cán mián

Qalǵan-qutqan, jarym-jarty, bólek-salaq, usaq-túıek.

短 小 精 悍

duǎn xiǎo jīnɡ hàn

Boıy alasa, aqyly kóp.

断 绝 关 系

duàn jué ɡuān xi

Baılanysyn shoryt úzý, at kekilin kesisý.

断 章 取 义

duàn zhānɡ qǔ yì

Úzip-julyp. Jyrym pushpaqtap, ol jer-bul jerden termeshtep.

对 牛 弹 琴

duì niú tán qín

Sıyrdyń qulaǵyna dombyra shertkendeı, dalaǵa sóılegendeı.

对 外 贸 易

duì wài mào yì

Syrtqy saýda.

对 症 下 药

duì zhènɡ xià yào

Aýyrýyna qarap em qoldaný, shyndyqqa qarap is júrgizý.

顿 开 茅 塞

dùn kāi máo sè

Soqyrǵa taıaq ustatqandaı, kókeıine birdeńe qoný.

多 才 多 艺

duō cái duō yì

On saýsaǵynan óner tamǵan, ónerpaz.

多 此 一 举

duō cǐ yì jǔ

Beker áýreshilik, qajetsiz is.

多 愁 善 感

duō chóu shàn ɡǎn

Qaıǵy basqan, qasiretshil.

咄 咄 逼 人

duō duō bī rén

Dúrse qoıa berý, aıǵulaqtanyp aqyrý.

咄 咄 怪 事

duō duō ɡuài shì

Ǵajaıyp is.

多 多 益 善

duō duō yì shàn

Qansha kóp bolsa sonsha jaqsy, kóptik qylmaý.

多 快 好 省

duō kuài hǎo shěnɡ

Kóp, tez, jaqsy, únemshil.

多 劳 多 得

duō láo duō dé

Kóp eńbek etkender kóp alady.

多 面手

duō miàn shǒu

Sheber, ónerpaz, besaspap.

多 事 之 秋

duō shì zhī qiū

Qaýip- qater únemi tónip turady.

多 思 苦 想

duō sī kǔ xiǎnɡ

Kóp oılap bas qatyrý.

躲 躲 闪 闪

duǒ duó shán shǎn

Qoıan bultaqqa salý, tıip qashý.

E

阿 谀 逢 迎

ē yú fénɡ yínɡ

Jaǵympazdaný, jaǵattaný, shashpaýyn kóterý.

恶 毒 诬 蔑

è dú wū miè

Zymıandyqpen ıanattaý.

恶 性 未 改

è xìnɡ wèi ɡǎi

Surqıalyǵyn ózgertpeý.

恶 言 毒 语

è yán dú yǔ

Jırenishti ýly sózder.

恶 语 中 伤

è yǔ zhònɡ shānɡ

Ýly tilimen shaǵyp alý.

恶作剧

è zuò jù

Tálkek qylý, mazaq qylý, masqaralaý.

恩 将 仇 报

ēn jiānɡ chóu bào

Jaqsylyqqa jamandyq.

而 小 聪 明

ér xiǎo cōnɡ mínɡ

Bilermensý.

耳 边 风

ěr biān fēnɡ

Eleń qurly kórmeý, aqpa qulaq, qulaq aspaý.

耳 鬓 厮 若

ěr bìn sī ruò

Birge týyp, birge ósken, qulyn-taıdaı aıqasqan, tatý tátti.

耳 目 失 灵

ěr mù shī línɡ

Qulaǵy estip kózi kórmeý.

耳 目 一 新

ěr mù yì xīn

Shyt jańa bolyp kóriný.

耳 濡 目 染

ěr rú mù rǎn

Qulaqqa sińisti, kózge qanyq bolyp ketken.

耳 熟 能 详

ěr shú nénɡ xiánɡ

Qanyq bolyp ketken, jattandy.

耳 提 面 命

ěr tí miàn mìnɡ

Qulaǵyna quıyp otyrý, eskertý.

耳 闻 不 如 目 睹

ěr wén bù rú mù dǔ

Myń estigennen bir kórgen artyq.

耳 闻 目 睹

ěr wén mù dǔ

Kóz kórip, qulaq estigen.

二 五 成 租

èr wǔ chénɡ zū

Jer maıyn 25%ke kemeıtý.

尔 虞 我 诈

ěr yú wǒ zhà

Birin biri aldap arbaý.

尔 诈 不 清

ěr zhà bù qīnɡ

Bireýdi bireý aldap arbaý.

二 者 其 一

èr zhě qí yī

Ekiniń biri.

F

发 财 致 富

fā cái zhì fù

Aqsha taýyp baıý.

发 号 施 令

fā hào shī lìnɡ

Buıryq túsirip, jarlyq shashý.

发 奋 图 强

fā qí tú qiánɡ

Beldi bekem baılap, qúsh sala isteý.

发 人 深 思

fā rén shēn sī

Adamdy tereń oıǵa salý.

发 扬 跋扈

fā yánɡ bá hé

Aıýandyq isteý, istemegen jamandyǵy qalmaǵan.

发 扬 大 胆

fā yánɡ dà dǎn

Batyrlyqqa jebeý, shaqyrý.

发 扬 光 大

fā yánɡ ɡuānɡ dà

Anaǵurlym keń etek aldyrý, keń qanat jaıdyrý.

发 展 进 步 势 力

fā zhǎn jìn bù shì lì

Kóktep japyraq jaıý, gúl ashyp túıin tastaý.

发 展 经 济

fā zhǎn jīnɡ jì

Sharýashylyqty órkendetý, ekonomıkany damytý.

罚 不 当 罪

fá bù dānɡ zuì

Berilgen jaza qylmysqa saı kelmeý, lyıyqsyz jazalaý.

翻 江 倒 海

fān jiānɡ dǎo hǎi

Teńiz dárálardy shatastyrý.

翻 来 覆 去

fān lái fù qù

Aýnaqshý, dóńbekshý, ary-beri yrǵalý.

幡 然 悔 悟

fān rán huǐ wù

Shyndap táýbesine kelý, qatty ókiný.

翻然悔改,弃旧图新

fān rán huí ɡǎi,qì jiù tú xīn

Tez jáne tolyq raıdan qaıtý, eskilikti tastap jańalyqqa umtylý.

翻 然 改 进

fān rán ɡǎi jìn

Tez ózgerý.

翻 天 覆 地

fān tiān fù dì

Jer kókti dúr silkindiretin.

翻 箱 倒 柜

fān xiānɡ dǎo ɡuì

Oıran botqasyn shyǵarý, astan-kesteńin shyǵarý.

翻 云 覆 雨

fān yún fù yǔ

Jáıdiń bultyndaı qubylý, qyryq qubylý, toǵyz saqqa jiberý.

翻 云 覆 雨

fān yún fù yǔ

Myń qubyltyp, toǵyz saqqa júgirtý.

凡 举 事 无 为 亲厚者所痛,而为见仇者所峡

fán jǔ shì wú wéi qīn hòu zhě suǒ tònɡ,ér wéi jiàn chóu zhě suǒ xiá

İstegen isteri dostardy kúıindirip, dushpandaryńdy súıindiretin bolmasyn. Nátıjesiz, tabyssyz.

凡 事 预 则 立,不 预 则 废

fán shì yù zé lì,bú yù zé fèi

Boljaı bilgen bolǵyzady, boljaı bilmegen tozdyrady.

繁 文 缛 礼

fán wén rú lǐ

Usaq, kóne jón-josyq.

反 唇 相 讥

fǎn chún xiānɡ jī

Egesý, qaǵytyp, kekeı sóıleý.

反 党 小 丑

fǎn dǎnɡ xiáo chǒu

Partıaǵa qarsy element.

反 对 浪 费,力 行 节 约

fǎn duì lànɡ fèi,lì xínɡ jié yuē

Ysyrapshyldyqqa qarsy turyp, únemshil bolý.

反 对 走 私

fǎnduìzǒusī

Kontrabandylyqqa qarsy túrý.

反 复 冲 杀

fǎn fù chōnɡ shā

Qaıtalaı shabýyl jasaý.

反 复 磨 练

fǎn fù mó liàn

Qaıta-qaıta shyńdalý.

反 复 无 常

fǎn fù wú chánɡ

Turaqsyz, ózgerip turatyn, qubylmaly.

反 复 循 环

fǎn fù xún huán

Aınalmaly túrde qaıtalaý.

反 戈 一 击 有 功

fǎn ɡē yì jī yǒu ɡōnɡ

Naızany qaıtara shanshý qyzmet kórsetkendik, jaýyn dos sanaý.

反 躬 自 问

fǎn ɡōnɡ zì wèn

Ózi -ózine suraq qoıý, ishteı ózine suraq qoıý.

反 躬 自 省

fǎn ɡōnɡ zì xǐnɡ

Óziniń ótkendegisin tekserý.

反 骨 痹 露

fǎn ɡǔ bì lù

Kópe-kórneý.

反 其 道 而 行 之

fǎn qí dào ér xínɡ zhī

Kerisinshe jolmen júrý, basqa jaqqa laǵý.

反 口 咬 人

fǎn kǒu yǎo rén

Qaıta qaıyrylyp adam qabý.

返 老 还 童

fǎn lǎo hái tónɡ

Qaıtadan jasaý.

泛 泛 而 谈

fàn fàn ér tán

Súle-sapa aıtý, nemquraılylyqpen aıtý.

泛 滥 成 灾

fàn làn chénɡ zāi

Tasqyn sý qaptaý, topan sý qaptaý.

方 纳 园 凿

fānɡ nà yuán záo

Juǵyspaıtyn, otasa almaıtyn, shyǵyspaıtyn.

方 兴 未艾

fānɡ xìnɡ wèi jí

Qulpyra gúldený, qaryshtap damý.

防 不 胜 防

fánɡ bú shènɡ fánɡ

Qorǵanýǵa úlgirmeý, saqtana almaý.

放 荡 不 羁

fànɡ dànɡ bù jī

Beıbastaq, áı deıtin áje, qoı deıtin qoja joq. Júgensiz.

放 高 利 贷

fànɡ ɡāo lì dài

Ósimqorlyq, joǵary ósim alý.

防 患 未 然,防 患 于 未 然

fánɡ huàn wèi rán ,fánɡ huàn yú wèi rán

Apattyń aldyn alý, saqadaı saı turý.

放 宽 言 论 尺 度

fànɡ kuān yán lùn chǐ dù

Sóz tizginin berý.

放 任 自 流

fànɡ rèn zì liú

Yrqyna qoıa berý.

防 微 杜 渐

fánɡ wēi dù jiàn

Tabanda jaıpaý, qylyt etkende qyrý.

放 下 屠 刀,立 地 成 佛

fànɡ xià tú dāo , lì dì chénɡ fó

Qandy qylyshty tastap sofy bolý.

放 下 包 袱

fànɡ xià bāo fú

Boqshasyn tastaý.

放下架子,当小学生

fànɡ xià jià zi,dānɡ xiǎo xué shenɡ

Sasyq tákaparlyqty tastap, shákirt bolý.

放 眼 世 界

fànɡ yǎn shì jiè

Dúnıege nazar salý.

放 之 四 海 而 皆 准

fànɡ zhī sì hǎi ér jiē zhǔn

Dúnıeniń barlyq jerine úılesetin.

飞 蛾 投 灭,自 取 灭 亡

fēi é tóu miè , zì qǔ miè wánɡ

Ajal túrtip, jyndy kóbelektiń otqa túsýi.

飞 黄 腾 达

fēi huánɡ ténɡ dá

Birden sekirý, biraq shyrqaý, mánsábi birden joǵarlaý.

非 驴 非 马

fēi lǘ fēi mǎ

Keıipsiz, suryqsyz, eshteńege uqsamaıtyn.

飞 沙 走 石

fēi shā zǒu shí

Daýyl, alaı-dúleı boran.

非 同 小 可

fēi tónɡ xiǎo kě

Ońaı ospaq is emes, jeńil-jelpi is emes.

肥 的 拖 瘦

féi de tuō shòu

Semizdi súırep aryqtatý.

废 话 连 篇

f èi huà lián piān

Uzyn sonar, bos myljyń.

费 尽 心 思

fèi jìn xīn si

Bar aqylyn saryp etip, jan sala oılaý.

费 尽 力 气

fèi jìn lì qi

Barlyq kúshin sarqa jumsaý.

费 力 不 讨 好

fèi lì bù táo hǎo

Bosqa dalbaqtaý, qur dalbasa.Qansha kúsh jumsasada, jurt aýzyna iline almaý.

废 寝 忘 食

Fèi qǐn wànɡ shí

Uıqy kórmeı, nár tatpaı.berile isteý.

分崩离析

fēn bēnɡ lǐ chāi

Kúırep ydyraý.

分道扬镳

fēn dào yánɡ biāo

Árkim óz baǵytyna qaraı ketý.

分 工 合 作

fēn ɡōnɡ hé zuò

Árkim óz jónimen ketý. Jumysty bólisip, selbesip isteý.

分 秒 必 争

fēn miǎo bì zhēnɡ

Bir mınýt ýaqyttyda qoldan bermeı.

分 清 主 次

fēn qīnɡ zhǔ cì

İstiń mańyzdy-mańyzsyzyn aıyrý.

分 庭 抗 礼

fēn tínɡ kànɡ lǐ

Úzeńgi soǵystyrý, básekelesý.

纷 至 沓 来

fēn zhì tà lái

Aryt-artynan ulasý, damyssyz, tolassyz.

焚 尸 扬 灰

fén shī yánɡ huī

Kúlin kókke ushyrý.

焚 香 膜 拜

fén xiānɡ mó bài

Shyraǵyn jaǵyp sıyný.

粉 膏 继 绺

fěn ɡāo jì liǔ

Kúni-túni damylsyz, kúndi túnge jalǵap.

粉 墨 登 场

fěn mò dēnɡ chǎnɡ

Opa-dalap jaǵyp bezený.

粉 身 碎 骨

fěn shēn suì ɡǔ

Súıegi kúl talqan bolý.

粉 饰 太 平

fěn shì tài pínɡ

Jamanyn jasyryp, jaqsysyn asyrý.

奋 不 顾 身

fèn bú ɡù shēn

Qaýipke qaramaı alǵa umtylý, janqıarlyqpen, janaıamaı.

愤 愤 不 平

fèn fèn bù pínɡ

Narazylyq bildirý, nazalaný, kegin basa almaý.

奋 起 直 追

fèn qǐ zhí zhuī

Qajyrlylyqpen tyrysý, kúressheńdilikpen alǵa umtylý.

奋 起 迎 战

fèn qǐ yínɡ zhàn

Qaharlana kúreske attaný, kárin tógip, kárlene soǵysqa attaný.

奋 发 图 强

fèn fā tú qiánɡ

Kórkeıý jolynda kúsh kórsetý.

愤 世 嫉 俗

fèn shì jí sú

Kóne dúnıege kektene qarǵys jaýdyrý, jaman nárseden jırený.

奋 战 激 流

fèn zhàn jī liú

Asaý tolqynlarmen kúresip. Ómirmen alysyp.

浮 光 掠 影

fú ɡuānɡ lüè yǐnɡ

Qur eles, kórgen tústeı, saǵymdaı.

扶 老 携 幼

fú lǎo xié yòu

Kárilerdi súıemeldep, balalardy jetektep.Úlkendi sılap, kishini aıalaý.

扶 弱 抑 强

fú ruò yì qiánɡ

Álsizderge dem berip, ozbyrlardy tejegen.

扶 危 济 困

fú wēi jì kùn

Qınshylyqtan qutqaryp, qaýipten aman alyp qalý.

拂 袖 而 去

fú xiù ér qù

Qolyn sermep tastap, júrip ketý.

扶 摇 直 上

fú yáo zhí shànɡ

Birden joǵarlaý, tike órleý.

釜 底 抽 薪

fǔ dǐ chōu xīn

Túpkilikti bir jaqtyly etý, der kezinde istiń sheshimin tabý.

釜 底 游 鱼

fǔ dǐ yóu yú

Ajaly aýyzyna kelý, balyqty bıdaıdaı qýyrý.

腐 化 堕 落

fǔ huà duò luò

İrip-shirip quldyraý, azǵyndaý.

俯 首 帖 耳

fǔ shǒu tiē ěr

Bas ıip quldyq urý.

俯 首 听 命

fǔ shǒu tīnɡ mìnɡ

Bas ıip jarlyq tyńdaý.

腐 朽 庸 俗

fǔxiǔ yōnɡ sú

İrip-shirigen, jemenqor. El esebinen baıýshylar.

腹 背 受 敌

fù bèi shòu dí

Aldy-artynan birdeı qyspaqqa ushyraý, ortaǵa alyp shabýyldaý.

覆 巢 无 完 卵

fù cháo wú wán luǎn

Uıa buzylsa, jumyrtqa byt-shyt bolar.

复 车 之 鉴

fù chē zhī jiàn

Aldyńǵa arba aýdarylsa, keıingi arbaǵa sabaq bolar. Aldyńǵylardan ǵıbarat alý.

附 敌 叛 国

fù dí pàn ɡuó

Jaýǵa berilip, otanǵa opasyzdyq jasaý.

富 贵 不 阹 瀅

fù ɡuì bù qū yìnɡ

Altyn-kúmispen, mánsappen azdyra almaý.

覆 水 难 收

fù shuǐ nán shōu

Ókingenmen ótken is ornyna kelmeıdi.

赴 汤 蹈 火

fù tānɡ dǎo huǒ

Órt keship, tolqyn jaryp, qaýyp-qaterden bultarmaı.

负 刑 请 罪

fù xínɡ qǐnɡ zuì

Dúre qamshyny ala baryp, keshirim suraý. Buqpantaılap qarsylyq kórsetý.

付 诸 东 流

fù zhū dōnɡ liú

Bosqa ketý, úmiti selge ketý.

付 之 一 炬

fù zhī yí jù

Bir tal sirińkemen dý etkizý, órtep jiberý.

附 赘 悬 优

fù zhuì xuán yōu

Kereksizi, qaldyǵy, sypryndysy.

G

改 头 换 面

ɡǎi tóu huàn miàn

Kóriniste ózgergen bolyp, is júzinde burynǵy qalpyn saqtaý. Qubylý.

改 弦 易 辙

ɡǎi xián yì zhé

Ádis amaldy ózgertý.

改 邪 归 正

ɡǎi xié ɡuī zhènɡ

Jamandyqtan qaıtyp, aqıqatqa kóshý.

盖 棺 论 定

ɡài ɡuān lùn dìnɡ

Jaman áreketti tastap, týra jalǵa túsý. Aýyrýyńdy jasyrǵanyńmen ólimiń áshkere, jaqsylyq pen jamandyq ólimde baıqalady.

盖 世 无 双

ɡài shì wú shuānɡ

Dúnıede teńdesi joq.

高 度 戒 备

ɡāo dù jiè bèi

Joǵary saqtyq, úlken ázirlik.

高 高 挂 起

ɡāo ɡāo ɡuà qǐ

Eshkimmen jumysy bolmaý.

高 贵 品 质

ɡāo ɡuì pǐn zhì

Asyl murat, óskeleń qasıet.

高 利 贷 者

ɡāo lì dài zhě

Joǵary ósimqorshy.

膏 粱 子 弟

ɡāo liánɡ zǐ dì

Baı balalar, aq alaqan myrzalar.

高 山 密 林

ɡāo shān mì lín

Asqar taý, ný orman.

高 山 低 头

ɡāo shān dī tóu

Asqar taýlar bas ıý.

高 一 阵,低 一 阵

ɡāo yí zhèn , dī yí zhèn

Birde joǵarylap, birde tómendep.

高 压 手 段

ɡāo yā shǒu duàn

Qysym tásili, joǵary basym ádisi.

告 一 段 落

ɡào yí duàn luò

Bir satyny aıaqtastyrý.

歌 功 颂 德

ɡē ɡōnɡ sònɡ dé

Jyrlaý, madaqtaý.

歌 声 不 断

ɡē shēnɡ bú duàn

Án áýeni tolassyz shyrqalý.

歌 舞 升 平

ɡē wǔ shēnɡ pínɡ

Beıbitshilikti jyrlaý.

隔 岸 观 火,隔 世 之 感

ɡé àn ɡuān huǒ,ɡé shì zhī ɡǎn

Basqalardyń qınshylyǵyn kóre tura, qol sozbaı tamashalaý.

革 故 鼎 新

ɡé ɡù dǐnɡ xīn

Kóneni ózgertip, jańany qurý.

革 命 气 魄

ɡé mìnɡ qì pò

Tóńkerstik jiger.

格 杀 勿 论

ɡé shā wù lùn

Kisi óltirsede suraqsyz.

隔 世 之 感

ɡé shì zhī ɡǎn

Ótken is sol zamandy kórsetip turǵandaı.

格 外 耀 眼

ɡé wài yào yǎn

Kóz uıaltarlyqb, óte nurly.

隔 靴 搔 痒

ɡé xuē sāo yǎnɡ

Sylap sıpaý, jaımashýaqtaý, eleń qurly kórmeý.

各 奔 前 程

ɡè bēn qián chénɡ

Aldy-aldyna ketý, jón-jónine ketý.

各 持 己 见

ɡè chí jǐ jiàn

Ár kim óz pikirinde qalý. Ár kim ózine tıisti oryn alý.

各 个 击 破

ɡè ɡè jī pò

Bir-birlep talqandaý.

各 怀 鬼 胎

ɡè huái gǔi tāi

Ár qaısysy óz basyn kúıitteý.

各 尽 所 能,按 劳 分 配

ɡè jìn suǒ nénɡ, àn láo fēn pèi

Ár kim qabiletine qaraı istep, eńbegine qaraı aqy alý.

个 洽 相 处

ɡè qià xiānɡ chǔ

Tatý-tátti bolý.

各 人 自 扫 门 前 雪,莫 管 他 人 户 上 霜

ɡè rén zì sǎo mén qián xuě,mò ɡuǎn tā rén hù shànɡ shuānɡ

Ózińdi bil, ózgeni qoı.

各 行 其 是

ɡè xínɡ qí shì

Ár kim ózinikin ras deý, árkim óziniń qalaǵany boıynsha isteý.

各 有 千 秋

ɡè yǒu qiān qiū

Ár kimniń ózindik ereksheligi bar.

各 有 各 的

ɡè yǒu ɡè de

Ár biri óz aldyna.

各 自 为 政

ɡè zì wéi zhènɡ

Aldy-aldyna bı bolý.

各 摘 一 套

ɡè zhāi yí tào

Ár biri óz isimen bolý.

根 深 蒂 固

ɡēn shēn dì ɡù

Tereń tamyr tartqan.

亘 古 未 有

ɡèn ɡǔ wèi yǒu

Buryn sońdy bolyp kórmegen.

更 加 不 灵

ɡènɡ jiā bù línɡ

Onan ary jansyz bolyp qalý, ıkemsiz.

功 败 垂 成

ɡōnɡ bài chuí chénɡ

Jeńeıin degende jelkesi úzilý.

供 不 应 求

ɡōnɡ bù yìnɡ qiú

Talabyn qanaǵattandyra almaý, talapqa saı emes.

功 臣 自 居

ɡōnɡ chén zì jū

Eńbek sińirdim dep ózin buldaıtyn.

功 大 过 小

ɡōnɡ dà ɡuò xiǎo

Eńbegi zor, qateligi az.

供 过 于 求

ɡōnɡ ɡuò yú qiú

Talaptan tys joǵary qamdaý.

公 平 合 理

ɡōnɡ pínɡ hé lǐ

Ádil ári aqylǵa úılesimdi.

攻 其 无 备

ɡōnɡ qí wú bèi

Qapyda soǵysý, qapyda bassalý.

公 而 忘 私

ɡōnɡ ér wú sī

Jalpynyń isi úshin ózi umtylý, kópshil.

公说公有理,婆说婆有理

ɡōnɡ shuō ɡōnɡ yóu lǐ,pó shuō pó yóu lǐ

Ár kim ózinikin jón kórý, eri ózinikin , áeıli ózinikin jón deý.

工 团 主 义

ɡōnɡ tuán zhǔ yì

Usaq býrjýazıalyq aǵym.

攻 无 不 克,战 无 不 胜

ɡōnɡ wú bú kè,zhàn wú bú shènɡ

Kózdegen qamalyn almaı qoımaıtyn jeńimpaz.

公 正 合 理

ɡōnɡ zhènɡ hé lǐ

Týrashyl ári aqylǵa qonymdy.

公 诸 同 好

ɡōnɡ zhū tónɡ hǎo

Óz áýesin áýeskerlerge baıan etý.

公 诸 于 世

ɡōnɡ zhū yú shì

Dúnıege jarálaý, álemge jar salý.

拱 手 送 礼

ɡónɡ shǒu sònɡ lǐ

Qos qoldap usyný.

勾 勾 搭 搭

ɡōu ɡōu dā dā

Aýyz jalasqan.

勾 心 斗 角

ɡōu xīn dòu jiǎo

Kúreń qabaqtyq, qyrqysyp múıizdesý, ala aýyzdyq.

勾 引 善 感

ɡōu yǐn shàn ɡǎn

Azǵyryp jeliktrý.

苟 且 偷 安

ɡóu qiě tōu ān

Jannyń rahatyn izdeý.

狗不如

ɡǒu bù rú

Itten qadirsiz.

狗 胆 包 天

ɡǒu dǎn bāo tiān

Ittigi shegine jetý.

狗 苟 绳 营

ɡǒu ɡǒu shénɡ yínɡ

Ataq- abyroı degende, bettiń aryn belbeýge túıý.

狗 急 跳 墙

ɡǒu jí tiào qiánɡ

Kózi qaraıǵan tam súzedi, ólgen tirilgenine qaramaý.

狗 抢 骨 头

ɡǒu qiǎnɡ ɡǔ tou

It óneri súıekke talasý.

狗尾续貂

ɡǒu wěi xù shào

It quıryǵyn qundyz dep baǵalaý, aqqa qara shaptaǵandaı.

狗 血 喷 头

ɡǒu xiě pēn tóu

Meıilinshe balaǵattaý, aýyzyna aq ıt kirip, kók ıt shyǵý.

狗 眼 看 人 低

ɡǒu yǎn kàn rén dī

Adamnyń baı-mánáptyǵa qaraı mámile jasaý, adamǵa ıt kózimen qaraý.

苟 延 残 喘

ɡǒu yán cán chuǎn

Ólmestiń kúnin kórý, tarylǵan tynysyn zorǵa keńeıtý.

狗 仗 人 势

ɡǒu zhànɡ rén shì

It ıesimen kúshti.

狗 嘴 里 吐 不 出 象 牙

ɡǒu zuǐ lǐ tǔ bù chū xiànɡ yá

İrigenniń aýyzynan shirigen sóz shyǵady.

孤独终老

ɡū dú zhōng lǎo

Ózin-ózi kókke kóterý.

孤 单 奋 战

ɡū dān fèn zhàn

Kómeksiz jeke dara shaıqas júrgizý.

孤 家 寡 人

ɡū jiā ɡuǎ rén

Buralqy, saıaq, jetim-jesir.

孤 苦 伶 仃

ɡū kǔ línɡ dīnɡ

Bas panasyz, janashyr jaqyny joq, músápir.

孤 立 无 援

ɡū lì wú yuán

Oqshaýlanyp kómeksiz qalý, esh súıenishsiz.

孤 陋 寡 闻

ɡū lòu ɡuǎ wén

Dúnıeden qabarsyz, órisi tar.

沽 名 钓 誉

ɡū mínɡ diào yù

Ataq-abyroıdy aqshaǵa satyp alý.

姑 思 迁 就

ɡū sī qiān jiù

Kóńilge qarap ótkizip jiberý, jol berý.

姑 思 养 奸

ɡū sī yǎnɡ jiān

Jaýdy aıaǵan jaraly bolady.

姑 妄 听 之

ɡū wànɡ tīnɡ zhī

Estigenniń bárine betaldy sene berýge bolmaıdy.

姑 妄 言 之

ɡū wànɡ yán zhī

Betaldy sóıleı bergenniń bári jón bola bermeıli.

孤 掌 难 鸣

ɡū zhǎnɡ nán mínɡ

Jalǵyzdyń aty shyqpas, jaıaýdyń shańy shyqpas.

孤 注 一掷

ɡū zhù yí zhì

Qumar oınyna bar-joǵyn biraq berý, nede bolsa, táleıin synaý.

鼓 掌 欢 呼

ɡú zhǎnɡ huān hū

Shapalaq qaǵyp qarsy alý, qurmetpen qarsy alý.

古 今 中 外

ɡǔ jīn zhōnɡ wài

Ótkendegimen qazirgi, el ishindegimen sheteldegi.

骨 肉 同 胞

ɡǔ ròu tónɡ bāo

Birge týǵan ini qaryndastar.

骨 肉 相 逢

ɡǔ ròu xiānɡ fénɡ

Etpen terideı baılanys.

古 色 古 香

ɡǔ sè ɡǔ xiānɡ

Erte zamannyń kórkem kórinisin beıneleıdi.

骨 瘦 如 柴

ɡǔ shòu rú chái

Arýaqtaı aryǵan, qara aǵashtaı qatqan.

古 往 今 来

ɡǔ wǎnɡ jīn lái

Álmısaqtan beri, erte zamannan tartyp búginge deıin.

鼓 足 干 劲

ɡǔ zú ɡàn jìn

Tasyǵan jiger.

固 步 自 封

ɡù bù zì fēnɡ

Alǵa baspaı toqyrap qalý.

顾 此 失 彼

ɡù cǐ shī bǐ

Birin ustap, birin tastaý.

顾 名 思 义

ɡù mínɡ sī yì

Sózine qarap mánisin bilý, atyna qaraı zatyn taný.

故 弄玄虚

ɡù nònɡ xuán xū

Qasaqana saıqaldyq isteý, ádeıi istegen zıan.

顾 前 不 顾 后

ɡù qián bú ɡù hòu

Aldyna mán berip, artyna mán bermeý.

顾 全 大 局

ɡù quán dà jú

Jalpy jaǵdaıǵa mán berý.

故 态 复 萌

ɡù tài fù ménɡ

Kóne aýyrýy qozǵalý, jyny ustaý.

故 意 回 避

ɡù yì huí bì

Qasaqana ózin shetke tartý, ádeıi tasalaný.

故 意 混 淆

ɡù yì hùn xiáo

Qasaqana shatastyrý.

顾 影 自 怜

ɡù yǐnɡ zì lián

Óz kóleńkesinen ózi qorqý.

固 执 己 见

ɡù zhí jǐ jiàn

Óz kózqarasynda berik turý.

刮 目 相 看

ɡuā mù xiānɡ kàn

Jańalyq kózben qaraý, jyly shyraı bildirý.

瓜 熟 蒂 落

ɡuā shú dì luò

Pysqan qaýyn sabaǵynda turmaıly, pysyp jetilgen.

瓜 田 李 下

ɡuā tián lǐ xià

Op-ońaı kúman týǵyzý, kúmandndyrý.

寡 不 敌 众

ɡuǎ bù dí zhònɡ

Kópke topyraq shashý, jalǵyz-jarym kópke tótep bere almaý.

寡 见 少 闻

ɡuǎ jiàn shǎo wén

Kórip bilgeni az, túk kórmegen.

寡 麻 鲜

ɡuǎ má xiān

Ar namyssyz, ujdansyz, beti shimirikpeý.

挂羊头卖狗肉

ɡuà yánɡ tóu mài ɡǒu ròu

Qoı basyn ilip, ıt etin satý.

挂 一 漏 万

ɡuà yí lòu wàn

Az asty aıaǵan kóp astan qur qalar, birdi qarmap, myńnan aıyrylý.

拐 弯 抹 角

ɡuǎi wān mǒ jiǎo

Toǵyz saqqa júgirtý, qoıan bultaqqa salý.

官 逼 民 反

ɡuān bī mín fǎn

Patysha zulymdyq istese, halyq qarsy shyǵady.

官 官 相 扩

ɡuān ɡuān xiānɡ kuò

Bı bıdi qoldaıdy, mánsaptylar birin-biri qorǵaıdy.

关 门 大 吉

ɡuān mén dà jí

Saýdasy keri ketý, baǵy qaıtý. Esigi jabylyp, túńligi ashýsyz qalý.

冠 冕 堂 皇

ɡuān miǎn tánɡ huánɡ

Qorazdanyp aıbar shegý, qoqılanyp qojańdaý.

官 气 十 足

ɡuān qì shí zú

Mánsapqumar.

关 山 迢 递

ɡuān shān tiáo dì

Qır shet, shalǵaı jer, alys jol.

官 样 文 章

ɡuān yànɡ wén zhānɡ

Syldyr sóz, mazmunsyz qur taqpaq, maǵynasyz bos sóz.

管 见 所 反

ɡuǎn jiàn suǒ fǎn

Kórip bilgenderi kóp emes, jartymsyz.

管 窥 蠡 豺

ɡuǎn kuī lí chái

Jarym-jarty baıqaǵan, kózben mólsherlep qaraý.

管 中 窥 豹

ɡuǎn zhōnɡ kuī chái

Kóńilmen tarazylaý, kóńil qazy, kóz tarazy.

光 彩 夺 目

ɡuānɡ cǎi duó mù

Kózdiń jaýyn alatyn tamasha, kórki kóz tartarlyq.

光 复 回 物

ɡuānɡ fù huí wù

Qoldan ketken jerlerdi qaıtaryp alý.

光 怪 陆 离

ɡuānɡ ɡuài lù lí

Alýan tústi, kóz tartarlyq.

光 辉 灿 烂

ɡuānɡ huī càn làn

Nur sáýleli, nur shuǵylaly.

光 辉 开 象

ɡuānɡ huī kāi xiànɡ

Dańyqty obyraz.

光 可 鉴 人

ɡuānɡ kě jiàn rén

Aınadaı jaltyr, bet kórinetin jaltyr, móp-móldir.

光 芒 四 射

ɡuānɡ mánɡ sì shè

Barlyq jaqqa(tóńirekke)shuǵyla shashý.

光 芒 万 丈

ɡuānɡ mánɡ wàn zhànɡ

Shuǵylasy sheksiz.

光 明 磊 落

ɡuānɡ mínɡ lěi luò

Ashyq-jarqyn.

光 明 正 大

ɡuānɡ mínɡ zhènɡ dà

Dańyqty ádilet.

光 天 化 日

ɡuānɡ tiān huà rì

Ashyqtan-ashyq, kórneý.

广 开 言 路

ɡuǎnɡ kāi yán lù

Sóıleýshilerge esik bos, sóz sóıleýge esik keń ashylǵan.

规 成 矩 步

ɡuī chénɡ jǔ bù

Qoı aýyzynan shóp almas, spaıy, syrly minezdi, ádep saqtaý.

归 根 结 底

ɡuī ɡēn jié dǐ

Saıyp kelgende. At aınalyp qazyǵyn tabady, er aınalyp elin tabady.

归 心 似 箭

ɡuī xīn sì jiàn

Júregi alyp ushyp.

鬼 斧 神 工

ɡuǐ fǔ shén ɡōnɡ

İsmer, ónerpaz, on saýsaǵynan óner tamǵan.

鬼 鬼 祟 祟

ɡuǐ ɡuǐ suì suì

Ákki, qý, sýmań qaqqan, jylannyń aıaǵyn kórgen.

诡 计 多 端

ɡuǐ jì duō duān

Qaskúnemdik, pasyq, alýan aıla sharǵylar, asa aılaly.

鬼 哭 神 嚎

ɡuǐ kū shén háo

Zar eńireý, qusa balyp óksip jylaý, qan qaqsaý.

鬼 使 神 差

ɡuǐ shǐ shén chāi

Oıda túste joq, sáti túsý, oılamaǵan jerden yńǵaıy kelý.

鬼 头 鬼 脑

ɡuǐ tóu ɡuǐ nǎo

Shaıtandyq.

滚 瓜 烂 熟

ɡǔn ɡuā làn shú

Sýdaı simirip, jattap alý. Qurannyń súresindeı sýdyratyp.

国 难 日 深

ɡuó nán rì shēn

Eldiń jaǵydaıy barǵan saıyn aýrlaý.

国 难 深 重

ɡuó nán shēn zhònɡ

El basyna aýyr kún týý.

国 破 家 亡

ɡuó pò jiā wánɡ

Memileket kúırep, jurt joıylý.

裹足不前

ɡuǒ zú bù qián

Alǵa baspaı toqtap qalý, qorynyp alǵa baspaý.

过 分 颂 扬

ɡuò fèn sònɡ yánɡ

Shekten tys maqtaý.

过 河 拆 桥

guò hé chāi qiáo

Asyn iship, aıaǵyn shaǵý. Ózennen ótip, kópirdi buzý.

过 甚 其 词

ɡuò shèn qí cí

Asyra sóıleý.

过 五 关 斩 六 将

ɡuò wǔ ɡuān zhǎn liù jiānɡ

Qat-qabat qıynshylyqtardy jeńý, bes asý asyp, alty kedergini joıý.

过 于 勉 强

ɡuò yú mián qiǎnɡ

Qatty zorlaný.

过 自 成 诵

ɡuò zì chénɡ sònɡ

Óte zerek, bir kórgennen jattap alý.

H

海 底 捞 针

hái dǐ lāo zhēn

Qur aramter bolǵandyq, áýre sarsań bolǵandyq, teńizden teben izdeý.

海 枯 石 烂

hǎi kū shí làn

Teńiz quryp, tas qıraý.

海 阔 天 空

hǎi kuò tiān kōnɡ

Úshi qırsyz keń dúnıe, shalqar teńiz, sheksiz aspan.

海 阔 任 鱼 跃

hǎi kuò rèn yú yuè

Shalqar teńizder erkin júzgen balyqtaı.

海内存知己,天涯若比邻

hǎi nèi cún zhī jǐ,tiān yá ruò bǐ lín

Teńiz bólip jatsada syrlasqan. Dosyń shalǵaı jerde bolsa da, beıne jaqyn kórshińdeı aralasý.

海 誓 同 盟

hǎi shì tónɡ ménɡ

Myzǵymas dostyq, aınymasqa serttesken.

海 水 不 可 斗 量

hǎi shuǐ bù kě dǒu liánɡ

Osal sanamaý, boıyna qaramaı oıyna qara, teńiz sýyn ólsheý ońaı emes.

海 外 奇 谈

hǎi wài qí tán

Baryp turǵan sandyraq, jóni joq sýaıttyq.

害 群 之 马

hài qún zhī mǎ

Bir qaryn maıdy , bir qumalaq shiritedi. Jamannan kesapat.

害 人 告 终

hài rén ɡào zhōnɡ

Adamdarǵa zán jetkizýmen tyný.

骇 人 听 闻

hài rén tīnɡ wén

Jantúrshigerlik.

邯 郸 学 步

hán dān xué bù

Elge elikteımin dep, ejelgisinen aıyrylý. Ár taýdyń shóbin kóksegen buǵy ashtan óledi.

含 糊 其 辞

hán hú qí cí

Kúńgirttendirý, dúdámal.

含 沙 射 影

hán shā shè yǐnɡ

Kómeskilendirip, astarlap.

含 辛 茹 苦

hán xīn rú kǔ

Beınettenip japa tartý.

含 血 喷 人

hán xuè pēn rén

Jappaǵan jalasy, jaqpaǵan kúıesi qalmaý. Jalǵannan jala jabý.

汗 流 侠 背

hàn liú xiá bèi

Terlep qara súmekke túsý, alty aıryǵynan ter ketý.

汗 马 功 劳

hàn mǎ ɡōnɡ láo

At terletip eńbek kórsetý, qyzmet kórsetý.

汗 牛 充 栋

hàn niú chōnɡ dònɡ

Iin tiregen, kóptigine san jetpeıtin.

悍 然 不 顾

hàn rán bú ɡù

Eshtememen eseptespeıtin zulym, taǵylyq isteý.

行 行 出 状 元

hánɡ hánɡ chū zhuànɡ yuɑn

Ár kásiptiń ózine tán tańdaýlylary men mamandary bolady.

毫 不 相 干

háo bù xiānɡ ɡān

Tıtteıde qatysy joq.

毫 不 动 摇

háo bú dònɡ yáo

Myzǵymas, eshqandaı aýytqymaý.

毫 不 逊 色

háo bú xùn sè

Eshqandaıdaı aıyrmashylyǵy joq.

毫 不 留 情

háo bù liú qínɡ

Tıtteıde raqym qylmaý.

毫 厘 不 爽

háo lí bù shuǎnɡ

Quıyp qoıǵandaı uqsastyq, bir qalyptan shyqqandaı.

毫 无 疑 义

háo wú yí yì

Sózge opa qylmaý, sózinde turmaý.

豪 言 壮 语

háo yán zhuànɡ yǔ

Erdiń maqtanyshy aıbyndy sóz. Yrqyna júgirý, bárin jaqsy dep qutylý.

好 景 不 长

hǎo jǐnɡ bù chánɡ

Jaǵdaı ylǵyı jaqsy bolyp tura bermeıdi.

好 大 喜 功

hào dà xǐ ɡōnɡ

Jyǵylsań túıeden jyǵyl, ataqqumarlyqpen istiń úlkenine júgirý.

浩 浩 荡 荡

hào hào dànɡ dànɡ

Aıbyndy.

好 高 骛 远

hào ɡāo wù yuǎn

Álin bilmeı álekke túsý, qoly jetpeske qol sozý.

好 为 人 师

hào wéi rén shī

Dánishpansý, ózin ustaz sanaý, basqalarǵa ustaz bolýǵa qumartý.

好 逸 恶 劳

hào yì wù láo

Tynyǵýdy ábzal kórip, eńbekten jırený. Jan rahatyn kúıittep, eńbekten jırený.

欢 呼 热 闹

huān hū rè nɑo

Dýamndatý, toılaý.

何 等 地 步

hé děnɡ dì bù

Qanshalyq dárejede.

和风细雨

hé fēnɡ xì yǔ

Samal jel, jaǵymdy jaýýyn, sary maıdan qylshyq sýyrǵandaı.

何 乐 不 为

hé lè bù wéi

İstemeıtin nesi bar, oılanbaı-aq sheshimge kelý.

和 盘 托 出

hé pán tuō chū

Barlyǵyn aqtara salý.

和 平 共 处

hé pínɡ ɡònɡ chǔ

Beıbit qatar ómir súrý.

和 平 竞 争

hé pínɡ jìnɡ zhēnɡ

Beıbit qatar báseke.

和 平 演 变

hé pínɡ yǎn biàn

Beıbit jolmen ózgerý.

合 情 合 理

hé qínɡ hé lǐ

Aqylǵa qonymdy, úılesimdi.

何 去 何 从

hé qù hé cónɡ

Qaısysyn alyp, qaısysyn tastaryn. Qaıdan kelip, qaıda bararyn.

合 二 为 一

hé èr wéi yī

Ekiniń qosyndysy bir.

何 足 挂 齿

hé zú ɡuà chǐ

Tiske syzdyq bolmaıtyn, aýyzǵa alarlyǵy joq.

何 止 十 万 八 千 里

hé zhǐshí wàn bā qiān lǐ

Aıdalaǵa laǵyp ketý.

赫 赫 有 名

hè hè yǒu mínɡ

Dańqy bar, aty shyqqan

黑 白 分 明

hēi bái fēn mínɡ

Aqpen qarany jyǵa taný.

黑 白 颠 倒

hēi bái diān dǎo

Aq qarany aralastyrý, shatastyrý.

黑 风 速 雾

hēi fēnɡ sù wù

Aǵy aq, qarasy qara. Qara boran, soqyr tuman.

恨 铁 不 成 钢

hèn tiě bù chénɡ ɡānɡ

Bıtke ókpelep ,tonyńdy otqa jaqpa.

很 不 得 力

hěn bù dé lì

Qulshynys jasamaý, dármensiz kúıde qalý.

很 不 理 解

hěn bù lí jiě

Jete túsine almaý.

很 不 认 真

hěn bú rèn zhēn

Óte muqát emes.

恨 之 入 骨

hèn zhī rù ɡǔ

Ólerdeı óshigý, tis-tyrnaǵyna deıin óshigý.

横 冲 直 撞

hénɡ chōnɡ zhí zhuànɡ

Soqtyǵyp kımeleý.

横 七 竖 八

hénɡ qí shù bā

Álemtapyryq, óte qalaımaqan, astań-kesteńi shyqqan.

横 说 竖 说

hénɡ shuō shù shuō

Olaı dep, bulaı dep. Ony aıtyp, buny aıtyp.

横 行 霸 道

hénɡ xínɡ bà dào

Zorlyq zombylyq isteý.

横 行 无 忌

hénɡ xínɡ wú jì

Júgensizdikpen zorlyq zomblyq isteý.

横 征 暴 敛

hénɡ zhēnɡ bào liǎn

Aýyr alym salyqpen súlikteı sorý.

轰 轰 烈 烈

hōnɡ hōnɡ liè liè

Dabyraly, dýmandy.

烘 云 托 月

hōnɡ yún tuō yuè

Teńeýler arqyly negizgi obyrazdy kórnektilendirý.

红 绿 缤 纷

hónɡ lǜ bīn fēn

Tótenshe áshekeıli, kórkem.

红 旗 飘 扬

hónɡ qí piāo yánɡ

Qyzyl týlar jelbireý.

洪 水 猛 兽

hónɡ shuǐ měnɡ shòu

Baryp turǵan jyrtqysh haıýan.

洪 水 冲 走

hónɡ shuǐ chōnɡ zǒu

Tasqyn sý alyp ketý, selge ketý.

红 透 专 深

hónɡ tòu zhuān shēn

Tolyq mamandaný.

后顾之忧

hòu ɡù zhī yōu

Artqy shepten alań bolý.

厚 古 薄 今

hòu ɡǔ báo jīn

Ertedegige mán berip, keıingige sál qaraý. Ertedegiden kóri qazirgige mán berý.

后 患 无 穷

hòu huàn wú qiónɡ

Keıingi zardabyn aıtyp taýysqysyz, úlken pálege qalý.

后 继 无 人

hòu jì wú rén

Urpaqsyzqalý, múragersiz, artyna iz basarsyz qalý.

后 来 居 上

hòu lái jū shànɡ

Buryn shyqqan qulaqtan, keıin shyqqan múıiz ozady. At tuıaǵyn taı basady.

后 浪 推 前 浪

hòu lànɡ tuī qián lànɡ

Birin- biri kótermelep ilgeri bastyrý.

后 起 之 秀

hòu qǐ zhī xiù

Jańadan shyqqan saıgúlikter, jas talanttar.

后 生 可 畏

hòu shēnɡ kě wèi

Jas túlekterge mán berý.

厚 颜 无 耻

hòu yán wú chǐ

Betpaq, beti shimirikpeıtin.

吼 声 震 天

hǒu shēnɡ zhèn tiān

Kókke jańǵyrta oıǵaılaý.

呼 风 唤 雨

hū fēnɡ huàn yǔ

Asqan tózimdilik, asqar taýdy ózgertedi.

呼 之 来,挥 之 去

hū zhī lái,huī zhī qù

Otymen kirip sýymen shyǵý, aıtqanyna kónip aıdaǵanyna júrý.

狐 假 虎 威

hú jiǎ hǔ wēi

Jolbarystyń aıbatynan paıdalanǵan túlkideıú.

糊 里 糊 涂

hú lǐ hú tu

Qalaımaqan.

狐 群 狗 党

hú qún ɡǒu dǎnɡ

Jemqorlar. Ákki-qý alaıaqtar.

胡 说 八 道

hú shuō bá dào

Aýzyna kelgenin kóký.

胡 思 乱 想

hú sī luàn xiǎnɡ

Bet aldy qıalǵa shomý.

胡 言 乱 语

hú yán luàn yǔ

Jalǵan sóıleý.

胡 作 非 为

hú zuò fēi wéi

Qalaǵanynsha jamandyq isteý.

虎 头 蛇 尾

hǔ tóu shé wěi

Basy týdaı aıaǵy qyldaı, basyn bastap aıaǵyn shalaǵaı tastaý.

虎 恶 不 梭

hǔ è bù suō

Jamandyq isteýden qaıtpaý, jamandyǵyna jabysyp taýba qylmaý.

互 不 得 罪

hù bù dé zuì

Bir-biriniń kóńilin qaltyrmaý.

互 不 侵 犯

hù bù qīn fàn

Bir-birine suǵanaqtyq jasamaý, bir-birine tıspeý.

互 相 残 杀

hù xiānɡ cán shā

Birin-biri qyrý, ózara qyryq pyshaqtasý.

互 相 隐 瞒

hù xiānɡ yǐn mán

Ózara jarysý.

互 助 互 济

hù zhù hù jì

Ózara jardamdasý.

花 好 月 圆

huā hǎo yuè yuán

Esten ketpes aıly keshter, qyzyqty keshter.

花 花 世 界

huā huā shì jiè

Bezengen dúnıe gúldengen álem.

花 花 绿 绿

huā huā lǜ lǜ

Qyzyldy-jasyldy.

花 言 巧 语

huā yán qiǎo yǔ

Maıda sózder, jyly sózdiń maıyn tamyzý.

滑 稽 可 笑

huá jī kě xiào

Ajýaly kúlki, masqaralyqqa qalý.

华 而 不 实

huá ér bù shí

Gúli barda dáni joq, sáni barda máni joq, syty jalt-jult, ishi qalt-qult.

哗 众 取 宠

huá zhònɡ qǔ chǒnɡ

Jurtshylyqqa jaqsy tanys, jurtshylyqtyń senimine ıe bolý.

画 饼 充 饥

huà bǐnɡ chōnɡ jī

Alma pis aýzyma tús, al balyq aýzyma kel balyq.

化 大 为 小

huà dà wéi xiǎo

Úlkendi kishireıtý.

化 公 为 私

huà ɡōnɡ wéi sī

Kópshilikti ózine aınaldyrý.

画 龙 点 睛

huà lónɡ diǎn jīnɡ

At qoıyp aıdar taǵý, sýrettep súren bitirý.

画 蛇 添 足

huà shé tiān zú

Jylynǵa aıaq jamaý. Basy artyq jumys isteý.

化 为 乌 有

huà wéi wū yǒu

Eshteńe qalmaý, bári seıilip ketý.

化 险 为 夷

huà xiǎn wéi yí

Qaýpi aıyǵyp, kóńili ornyǵý.

化 整 为 零

huà zhěnɡ wéi línɡ

Topty bytyratý, shoǵyrdy bólý.

欢 度 佳 节

huān dù jiā jié

Shattyq mereke ótkizý.

欢 声 雷 动

huān shēnɡ léi dònɡ

Qýanyshty úni kókke kóterilý, shattyq úndermen tebirený.

欢 天 喜 地

huān tiān xǐ dì

Shat-shadyman.

还 我 河 山

huān wǒ hé shān

Otanymyzdyń jer sýyn qaıtaryp alý.

欢 欣 鼓 舞

huān xīn ɡú wǔ

Shattyq mereıi.

欢 喜 若 狂

huān xǐ ruò kuánɡ

Erekshe máz bolyp qýaný, máz maıram bolý.

缓 兵 之 计

huǎn bīnɡ zhī jì

Ýaqytty kesheýildetip, ásker tynqtyrý.

患 得 患 失

huàn dé huàn shī

Óz paıda zıanynyń qamyn jeý, ózine keler-keter paıdany kúıitteý.

焕 然 一 新

huàn rán yì xīn

Shyt jańa.

换 景 不 换 药

huàn jǐnɡ bú huàn yào

Kórinisin ózgertip, mazmunyn ózgertpeý.

荒 诞 无 稽

huānɡ dàn wú jī

Ushyna shyqqan saıqaldyq, adam sengisiz sýaıttyq

慌 慌 张 张

huānɡ huānɡ zhānɡ zhānɡ

Sasqalaqtap, asyp-sasyp.

慌 恐 不 安

huānɡ kǒnɡ bù ān

Qobaljyp otyra almaý.

荒 凉 一 梦

huānɡ liánɡ yí mènɡ

Sháı qaınatym tátti tús, qur qál, tary pysyrym tús.

荒 唐 透 顶

huānɡ tánɡ tòu dǐnɡ

Ushyna shyqqan soraqylyq.

荒 无 人 迹

huānɡ wú rén jì

Jan ıesi qalmaǵan, ańyrap ıen qalǵan.

荒 淫 无 耻

huānɡ yín wú chǐ

Soraqylyqqa salynǵan arsyzdyq. Baryp turǵan soraqylyq.

慌 语 可 笑

huānɡ yǔ kě xiào

Kúlkili, maǵynasyz.

荒 证 不 经

huānɡ zhènɡ bù jīnɡ

Túkke turǵysyz myljyń, aqylǵa sımaıtyn sandyraq.

恍 然 大 悟

huǎnɡ rán dà wù

Birden-aq túsinip alý.

恢 复 名 誉

huī fù mínɡ yù

Bedelin qalpyna keltirý.

挥 汗 成 雨

huī hàn chénɡ yǔ

Alty aıryǵynan ter ketý, syǵyp alardaı terleý.

挥 霍 浪 费

huī huò lànɡ fèi

Barlyǵyn sháship ysyrap qylý.

挥 金 如 土

huī jīn rú tǔ

Mal-múlikti topyraqtaı shashý.

灰 心 丧 气

huī xīn sànɡ qì

Salyndysy sýǵa ketý, úmitsizdený, kúder úzý.

回 光 返 照

huí ɡuānɡ fǎn zhào

Ólim aldynda boı túzeý, ólerde sózi túzelip esi kirý.

回 头 是 岸

huí tóu shì àn

Jar qabaqtan at tizginin tartý.

回 味 无 穷

huí wèi wú qiónɡ

Máńgi esten ketpes.

回 心 转 意

huí xīn zhuǎn yì

Raıynan qaıtý, ashý aldynda aqyl sońynda.

回 旋 余 地

huí xuán yú dì

Aınalyp júretin jer.

诲 人 不 厌

huì rén bú yàn

Jalyqpaı úırený, qajyrlylyqpen úırený.

讳 疾 忌 医

huì jí jì yī

Aýyrýyn jasyryp emdelýden bas tartý.

绘 声 绘 色

huì shēnɡ huì sè

Maıyn tamyzyp sýretteý, óńdep bezendirý.

诲 淫 诲 窍

huì yín huì qiào

Shiriktesip azǵyndaý,qaraqshylyqqa baýlý, jaman jolǵa túsirý.

昏 昏 沉 沉

hūn hūn chén chén

Eseńgireý.

昏 天 黑 地

hūn tiān hēi dì

Jer júzin qara túnek basqan, kózge túrtse kórgisiz qarańǵy.

魂 不 附 体

hún bú fù tǐ

Shoshyǵanynan jany shyǵyp kete jazdaý, záresi ushý.

魂 飞 胆 裂

hún fēi dǎn liè

Qorqyp júregi jarylyp kete jazdaý, boıynda jany qalmaý.

浑 然 一 体

hún rán yì tǐ

Bólýge bolmaıtyn bútin tulǵa, tutasqan.

混 水 摸 鱼

hún shuǐ mō yú

Sýdy ylaılap balyq ustaý.

浑 身 发 抖

hún shēn fā dǒu

Óne boıy qaltyraý, záresi ushý.

混 乱 不 堪

hùn luàn bù kān

Qalaımaqan.

混 淆 不 清

hùn xiáo bù qīnɡ

Nazary bóliný.

混 淆 黑 白

hùn xiáo hēi bái

Aq-qarany shatastyrý.

混 为 一 谈

hùn wéi yì tán

Shatastyrý.

混 战 一 场

hùn zhàn yì chǎnɡ

Qalaımaqan shaıqas júrgizý.

活 灵 活 现

huó línɡ huó xiàn

Jandy ári oramdy.(jazǵan shyǵarma).

火 上 浇 油

huǒ shànɡ jiāo yóu

Ot ústine maı quıǵandaı.

火 树 银 花

huǒ shù yín huā

Qyzyldy-jasyldy túske bólenip, alýan tústi nurǵa bólenip.

火 中 取 栗

huǒ zhōnɡ qǔ lì

Aldanyp zánǵa ushyraý.

祸 不 单 行

huò bù dān hánɡ

Sor jalqy kelmes, baqyt egiz bolmas.

祸 国 殃 民

huò ɡuó yānɡ mín

Memileketke , halyqqa apat ákelý.

豁 然 大 悟

huò rán dà wù

Beti ashyq, keń tynysty, jazıraly, keń dúnıe.

恍 然 大 悟

huǎnɡ rán dà wù

Oıaný, serpilý, jadyraý, sergý.

J

饥 不 择 食

jī bù zé shí

Qarny ashqan tamaq talǵamas, bárin jalmaý.

机 不 可 失,时 不 再 来

jī bù kě shī , shí bú zài lái

Oraıdy qoldan ótkizbeý, ýaqyt qaıta oralmas.

饥 寒 交 迫

jī hán jiāo pò

Ash-jalańash.

积 劳 成 疾

jī láo chénɡ jí

Zoryǵyp aýyrý, qanjilik bolý.

鸡 零 狗 碎

jī línɡ ɡǒu suì

Usaq-túıek, kirazymas, kishkene ister.

鸡 毛 蒜 皮

jī máo suàn pí

Kirazymas, qaı-qaıdaǵy birdemeler, bolmsyz is.

鸡 鸣 狗 盗

jī mínɡ ɡǒu dào

Jylpostyq, jymsyma, qýlyq.

鸡 犬 不 惊

jī quǎn bù jīnɡ

Úreıin ushyrmaý, mazasyn almaý.

鸡 犬 不 宁

jī quǎn bù nínɡ

Azan-qazan bolý, ıt ulyp, sıyr móńirep azan-qazan bolý.

击 一 猛 掌

jī yì měnɡ zhǎnɡ

Qatty nuqyp qalý.

及 时 行 乐

jí shí xínɡ lè

Barynda oralyńnyń oınada kúl, tisiń barda tas shaına.

积 水 成 河

jī shuǐ chénɡ hé

Tama-tama kól bolar.

积 重 难 迈

jī zhònɡ nán mài

Aýyrý ketsede ádet ketpeıdi.

极 端 热 忱

jí duān rè chén

Tótenshe meıirimdilik, sheksiz qyzǵyndylyq.

极 端 不 满

jí duān bù mǎn

Tótenshe narazy bolý.

疾 恶 如 仇

jí è rú chóu

Ittiń etindeı jek kórý, jamandyqqa jany ósh.

急 风 暴 雨

jí fēnɡ bào yǔ

Nóserli daýyl.

疾 风 扫 落 叶

jí fēnɡ sǎo luò yè

Daýyldaı japyrý, jaýdy japyraqsha túsirý.

疾 风 知 劲 草

jí fēnɡ zhī jìnɡ cǎo

Batyr maıdanda synalady, qajyrly qaısar.

岌 岌 可 危

jí jí kě wēi

Tótenshe aýyr qaýyp tóný, asa qaýypti.

济 济 一 堂

jí jǐ yì tánɡ

Bir jerge toptalý.

急 功 迫 利

jí ɡōnɡ pò lì

Asyqsań jaqsylyqqa asyq, nátıje men múddeni qolǵa keltirýge asyǵý.

急 来 抱 佛 脚

jí lái bào fó jiǎo

Qoıshynyń qyzy qoı kelgende keste tigedi, aqsaq qoı tústen keıin mańyraıdy.

极 力 表 白

jí lì biǎo bái

Janyn sala aqtaý.

极 力 逃 避

jí lì táo bì

Aýyzǵa alǵysy kelmeý, adastyrý.

急 时 直 追

jí shí zhí zhuī

Basqa tússe baspaqshyl.

集 思 广 益

jí sī ɡuǎnɡ yì

Jurtshylyqtyń aqyl parasatyn shoǵyrlandyrý.

急 如 星 火

jí rú xīnɡ huǒ

Qýyp jetý, óksheleı qýyp jetý, tyǵyz taıań, óte shuǵyl.

极 为 混 乱

jí wéi hùn luàn

Meıilinshe bylyqqan.

疾 言 厉 色

jí yán lì sè

Dóreki, dúleı, toń minez.

即 以 其 人 之 道,还 给 其 人 之 身

jí yǐ qí rén zhī dào , hái ɡěi qí rén zhī shēn

Basqalardyń óz istegenin ózine isteý.

急 中 生 智

jí zhōnɡ shēnɡ zhì

Qysyltaıańda aqyl tabý.

急 转 直 下

jí zhuǎn zhí xià

Tez ózgerý, aıaq astynan ózgerý.

己 所 不 欲,勿 施 于 人

jǐ suǒ bú yù, wù shī yú rén

Pyshaqty ózińe sal, aýyrmasa basqaǵa sal.

记 恨 装 心

jì hèn zhuānɡ xīn

Kek saqtaý.

既 成 事 实

jì chénɡ shì shí

Bolǵan is, shyndyqqa aınalǵan is.

记 忆 犹 新

jì yì yóu xīn

Áli de kóz aldynan ketpeý, áli kúnge deıin esinen shyqpaý.

继 往 开 来

jì wǎnɡ kāi lái

Aldyńǵylardyń isin jalǵastyryp, keıingige jol ashý, burynǵylarǵa muragerlik, keıingilerge buıdager bolý.

记 忆 力 强

jì yì lì qiánɡ

Eske ustaý qabileti kúshti.

家 常 便 饭

jiā chánɡ biàn fàn

Daǵdyly, ádettegideı

家 丑 不 可 外 扬

jiā chǒu bù kě wài yánɡ

Bas jarylsa, bólik ishinde. Qol synsa, jeń ishinde.

家 给 人 足

jiā jǐ rén zú

Molshylyqqa kenelý.

家 破 人 亡

jiā pò rén wánɡ

Adamy ólip, úıi oıran bolý. Shańyraǵy ortasyna túsý.

家 徒 之 璧

jiā tú zhī bì

Tórt kerege tamnan basqa eshtemesi joq,

家 喻 户 晓

jiā yù hù xiǎo

Jurtqa aıan, úı-uıdiń bári bilý.

假 欠 济 私

jiǎ qiàn jì sī

Kóptiń atyn jamylyp, jeke isin isteý. Memileket esebinen jeke basyna paıda keltirý.

假 仁 假 义

jiǎ rén jiǎ yì

Aldamkóstik, meıirim shapaǵat istegensip kólgirsip kólkekteý.

假 气 十 足

jiǎ qì shí zú

Óte asqaq.

假 借 名 义

jiǎ jiè mínɡ yì

Jalǵan syltaýlar.

嫁 祸 于 人

jià huò yú rén

Basqalarǵa pále jabý.

廉 物 美

jià lián wù měi

Arzan ári kórkem.

驾 轻 就 熟

jià qīnɡ jiù shú

Bilgenge ońaı, bilgenge buıym emes.

价 值 连 城

jià zhí lián chénɡ

Erdiń quny, nardyń puly. Shama kelmeıtin baǵa.

家 败 人 亡

jiā bài rén wánɡ

Kúlin kókke ushyrý, tuqymyn qurtý.

坚 持 不 渝

jiān chí bù yú

Tabandylyq, bosońsymaý.

坚 忍 不 拔

jiān rěn bù bá

Qaısarlyq, tózimdilik.

坚 贞 不 屈

jiān zhēn bù qū

Qaısar, tize búgip bas ımeıtin.

廉 收 并 蓄

lián shōu bìnɡ xù

Ship-shirǵasyn shyǵarmaı qabyldaý, qalpyn quratpaı jıyp alý.

兼 听 则 明

jiān tīnɡ zé mínɡ

Eki jaǵyn tyńdasań, anyǵyn bilesiń. Bir jaǵyn tyńdasań, dúdámal qalasyń.

见 多 识 广

jiàn duō shí ɡuǎnɡ

Kópti kórgen kóp biler, kórip bilgeni kóp.

见 风 转 舵

jiàn fēnɡ zhuǎn duò

Jeldiń yǵyna qaraı kóshe berý, aýqymǵa júgirý.

见 机 而 行

jiàn jī ér xínɡ

Aqýalǵa qaraı is qylý.

见 利 忘 义

jiàn lì wànɡ yì

Bas paıdasy úshin aqıqatty umytý.

见 仁 见 智

jiàn rén jiàn zhì

Ár kim ózinikin jón sanaý, ár kim óz bilgeninshe isteý.

见 黑 思 迁

jiàn hēi sī qiān

Turlaýsyz, shópten shópke ushqan kóbelek, ár shóptiń basyn shalý, kórse qyzarlyq.

见 义 勇 为

jiàn yì yǒnɡ wéi

Ádilet degende janyn aıamaý.

剑 拔 弩 张

jiàn bá nǔ zhānɡ

Keskin jaǵydaı, qysylǵanda qynaptan qylysh, qoramsaqtan oq sýrý.

鉴 往 知 斗

jiàn wǎnɡ zhī dòu

Aldyńǵydan sabaq alyp, keıingige ǵıbarat etý.

简 而 易 行

jiǎn ér yì xínɡ

Jáı isti isteý ońaı, jeńil-jelpi is.

艰 苦 奋 斗

jiān kǔ fèn dòu

Qajyrlylyqpen kúresý.

艰 苦 卓 绝

jiān kǔ zhuó jué

Asa qıyn, kúrdeli.

艰 难 险 阻

jiān nán xián zǔ

Qıynshylyqtar men qateler.

艰 难 困 苦

jiān nán kùn kǔ

Qıyn-qystaý, japa mashaqatty.

将 错 有 错

jiānɡ cuò yǒu cuò

Qate bolsada, qate kúıinde isteı berý.

将 功 赎 罪

jiānɡ ɡōnɡ shú zuì

Qyzmet kórsetip, qylmysyn jýý.

江 河 日 下

jiānɡ hé rì xià

Barǵansaıyn kúni qaran bolý, barǵansaıyn qara basý.

将 计 就 计

jiānɡ jì jiù jì

Óz qylǵanyn ózine qylý.

将 功 补 过

jiānɡ ɡōnɡ bǔ ɡuò

Qyzmet kórsetip, kinásin joıý.

将 山 难 移,本 性 难 改

jiānɡ shān nán yí,běn xìnɡ nán ɡǎi

Tabıǵatty ózgertýden, týa bitken minezdi ózgertý qıynǵa soǵady. Aýyrý ketsede, ádet ketpeıdi.

将 信 将 疑

jiānɡ xìn jiānɡ yí

Sener-senbes, naǵaıbyl.

将 心 比 心

jiānɡ xīn bǐ xīn

Basqalardyń muńyna ortaq bolý.

骄 傲 自 大

jiāo ào zì dà

Dandaısý, tákápparlaný.

骄 兵 必 败

jiāo bīnɡ bì bài

Dandaısyǵan ásker jeńilmeı qoımaıdy, asqaqtaǵan jaý aldyrady.

交 臂 之 失

jiāo bì zhī shī

Súıkep óte shyǵý, qasynan óte shyǵý.

骄 奢 淫 逸

jiāo shē yín yì

Maskúnemdik.

娇 生 惯 养

jiāo shēnɡ ɡuàn yǎnɡ

Qarshadaıynan erke ósý, sholjańdap erke ósken.

交 头 接 耳

jiāo tóu jiē ěr

Shúıirkelesip qalý, sybyrlasý.

礁 头 烂 额

jiāo tóu làn é

Tas-talqany shyǵý, toz-tolańy shyǵý, basy kúıip, shekesi jarylý.

矫 糊 过 正

jiǎo hú ɡuò zhènɡ

Qısyqty túzetemin deseń, asyra ıe tús.

矫 揉 造 作

jiǎo róu zào zuò

Aqsaqty tyńdaı, ótirikti shyndaı qylý.

脚 踏 实 地

jiǎo tā shí dì

Tabandylyq.

狡 兔 三 穴

jiǎo tù sān xué

Aılaly túlki izin taptyrmas, ushyna shyqqan ala aıaq, qý túlkide úsh aýyzdy in bolady.

叫 苦 连 天

jiào kǔ lián tiān

Zar eńirep kúńirený, daýysy kókke jetý.

教 学 相 长

jiào xué xiānɡ zhǎnɡ

Oqý men oqytý da birlikte damıdy, úırený men úıretý birge júredi

教 育 为 主,处 分 为 次

jiào yù wéi zhǔ,chǔ fèn wéi cì

Tárbıe berýdi negiz etip, jazalaýdy qasymsha etý.

接 报 颂 传

jiē bào sònɡ chuán

Qýanysh qabarlarynyń taralýy.

皆 不 应 求

jiē bù yīnɡ qiú

Talabyn qanaǵattandyra almaý.

皆 大 欢 喜

jiē dà huān xǐ

Barlyǵy máz-máıram bolý, shat-shadymanǵa bólený.

揭 竿 而 起

jiē ɡān ér qǐ

Tý kóterip shepke attaný.

接 二 连 三

jiē èr lián sān

Art-artynan, ústi-ústine, birinen soń biri.

接 三 败 退

jiē sān bài tuì

Shegingen saıyn shegine berý. Aryt-artynan jeńilip sheginý.

街 颂 巷 尾

jiē sònɡ xiànɡ wěi

Túpkir-túpkirdiń bárine, aýyl-aımaqqa deıin.

截 长 补 短

jié chánɡ bǔ duǎn

Biriniń artyqshylyqtaryn biri qabyldap, olqylyqtaryn tolyqtyrý.

节 次 论 比

jié cì lùn bǐ

Tizbektelgen marjandaı, qazdaı tizilgen.

劫 富 济 穷

jié fù jì qiónɡ

Baılardyń mal-múlkin alyp, kedeılerge berý.

接 风 混 雨

jiē fēnɡ hún yǔ

Boran qaqty, jańbyr soqty bolǵan.

节 节 生 枝

jié jié shēnɡ zhī

Búırekten sıraq shyǵarǵandyq.

洁 尾 聱 牙

jié wěi áo yá

Túsiniksiz, baldyr-bytpaq, qısynsyz.

节 衣 缩 食

jié yī suō shí

Kútip kıip, únemdep ishý, únemshildik.

洁 自 身 好

jié zì shēn hǎo

Óz basyn ǵana kúıittep, basqalarmen isi bolmaý.

捷 足 先 登

jié zú xiān dēnɡ

Talaptyǵa nur jaýar, aıaǵy shápshań aldymen jeter.

解 放 思 想

jiě fànɡ sī xiǎnɡ

Ideıany azat etý.

解 甲 归 田

jiě jiǎ ɡuī tián

Áskerden bosap, eginshilikpen shuǵyldaný. Otty jaqqanǵa, maldy baqqanǵa ber.

借 刀 杀 人

jiè dāo shā rén

Bireýdiń bergenimen bireýdi esirkeý.

Pyshaq qaryzǵa alyp adam óltirý.

借 尺 还 魂

jiè chǐ hái hún

Ólgeni tirilgendeı.

借 古 讽 今

jiè ɡǔ fěnɡ jīn

Basqalardy aıtaqtap, qastyq isteý. Ótkendi maqtap, búgindi dattaý.

戒 骄 戒 躁

jiè jiāo jiè zào

Dandaısýdan, ushqalaqtaqtan saqtaný.

结 成 一 伙

jié chénɡ yì huǒ

Seriktesý, sybaılasý.

竭 泽 而 渔

jié zé ér yú

Barlyǵyn alamyn dep búldirý, ozbyrlanyp kerin ketirý.

竭 蹶 状 态

jié jué zhuànɡ tài

Taryǵý, del-sal bolý.

金 碧 辉 煌

jīn bì huī huánɡ

Áshekeıli, gúl jaınaǵan, ádemi oıý, ásem órnektermen bezelgen.

金 蝉 脱 壳

jīn chán tuō qiào

Kóz boıap qutylyp ketý, amaldap sytylyp shyǵý.

今 非 昔 比

jīn fēi xī bǐ

Ótkendegimen salystyrýǵa bolmaıdy.

金 光 灿 烂

jīn ɡuānɡ càn làn

Altyn nur shyshý, nur sáýlesi jaltyldaý.

斤 斤 计 较

jīn jīn jì jiào

Ine sabaq jibine deıin esepteý.

津 津 有 味

jīn jīn yǒu wèi

Asa qyzyǵyp, aýyzynyń sýy quryp.

津 津 乐 道

jīn jīn lè dào

Qyzyǵa qumartyp áńgime etý.

金 料 玉 律

jīn liào yù lǜ

Buljymaıtyn zań, tártip.

今 是 昨 非

jīn shì zuó fēi

Búgindi ótkenmen teńeýge bolmas, qazirgi durys, ótkeni burys.

金 属 切 削

jīn shǔ qiē xiā

Metaldardy kesip óńdeý.

金玉其外,败絮入其中

jīn yù qí wài , bài xù rù qí zhōnɡ

Mal alasy syrtynda, adam alasy ishinde. Syrty syrly, ishi ýly.

金 玉 之 言

jīn yù zhī yán

Asyl sóz, dýaly sóz, qundy sóz.

金 玉 良 言

jīn yù liánɡ yán

Maǵynaly sóz, marjan sóz.

锦 绣 前 程

jǐn xiù qián chénɡ

Nurly bolashaq.

锦 业 添 花

jǐn yè tiān huā

Qamqa ústine keste tigý,

谨 言 慎 行

jǐn yán shèn xínɡ

Baıqap sóıleý, ańdyp basý.

尽 到 责 任

jìn dào zé rèn

Jaýapkershiligin ótep bolý.

尽 付 东 流

jìn fù dōnɡ liú

Bárine jurdaı bolyp aıyrylý, qur alaqan qalý.

尽 如 人 意

jìn rú rén yì

Barlyǵy oıdaǵydaı bolý, kóńilinen shyǵý.

尽 善 尽 美

jìn shàn jìn měi

Min joq, kóńildegideı, múlitksiz.

尽 心 竭 力

jìn xīn jié lì

Barlyq kúshin sarqa jumsap, kóńil qoıyp isteý.

尽 力 而 为

jìn lì ér wéi

Áline qaraı is qylý.

近 情 直 逐

jìn qínɡ zhí zhú

Týra jol, túzý jol.

噤 若 寒 蝉

jìn ruò hán chán

Jumǵan aýyzyn ashpaý.

近 水 楼 台

jìn shuǐ lóu tái

Elde bolsa, eringe tıedi. Aǵaıyn tatý bolsa at kóp abysyn tatý bolsa as kóp.

进 退 失 据

jìn tuì shī jù

Aldyǵa tartsań arba synady, keıin tartsań ógiz óledi.

进 退 维 谷

jìn tuì wéi ɡǔ

Sharasyz qalý. Tuıyqqa tirelý, ary-beri júre almaı qalý.

近 朱 者 赤,近 墨 者 墨

jìn zhū zhě chì,jìn mò zhě mò

Ulym jaqsy bolsyn deseń, uly jaqsymen kórshi bol. Jaqsydan sharapat, jamannan kesapat.

禁 止 贪 污

jìn zhǐ tān wū

Ysyrapshyldyqqa qarsy turyp jemqorlyqqa tıim salý.

精 兵 简 政

jīnɡ bīnɡ jiǎn zhènɡ

Áskerdi suryptaý, úkimetti yqshamdaý.

精 诚 团 结

jīnɡ chénɡ tuán jié

Adal nıetimen yntymaqty bolý.

精 打 细 算

jīnɡ dǎ xì suàn

Jińishkelikpen esepteý.

经 典 著 作

jīnɡ diǎn zhù zuò

Klasıkter, úzdik jazýshylar.

经 风 雨,见 世 面

jīnɡ fēnɡ yǔ,jiàn shì miàn

Boran shashyndy bastan ótkizgen, dúnıeden habardar.

经 费 开 支

jīnɡ fèi kāi zhī

Soǵystyń shyǵyny.

惊 慌 失 措

jīnɡ huānɡ shī cuò

Oqtan shoshynǵan qustaı, záresi ushyp, quty ketý.

精 化 糟 粕

jīnɡ huà zāo pò

Asyly-jasyǵy.

兢 兢 业 业

jīnɡ jīnɡ yè yè

Jan tanymen, yqylaspen.

经 久 不 息

jīnɡ jiǔ bù xī

Tynymsyz tirlik, toqtaýsyz.

精 明 强 干

jīnɡ mínɡ qiánɡ ɡān

Pysyq, zeıindi, jumysty tyndyryp isteıtin.

经 年累 月

jīnɡ nián lěi yuè

Aılap-jyldap.

精 疲 力 尽

jīnɡ pí lì jìn

Maǵdyry qurý, ál-dármensiz, tıtyǵy qurý.

精 疲 力 尽

jīnɡ pí lì jìn

Shárshap-shaldyǵý, qur súlderi qalý.

经 清 胃 浊

jīnɡ qīnɡ wèi zhuó

Aq pen qaranyń jer men kókteı parqy bar.

精 神 振 奋

jīnɡ shen zhèn fèn

Kóterińki rýh.

精 神 焕 发

jīnɡ shen huàn fā

Óskeleń rýh.

惊 涛 骇 浪

jīnɡ tāo hài lànɡ

Jan túrshiktiretin, býyrqanǵan asaý tolqyn.

惊 天动 地

jīnɡ tiān dònɡ dì

Jer kókti dúr silkindirgen.

精 卫 填 海

jīnɡ wèi tián hǎi

Erinbegen úıshi bolady, tabandy, tyrsshań.

惊 心 动 魄

jīnɡ xīn dònɡ pò

Jan túrshiktiretin qorqynysh pen taǵatsyzdyqtar.

精 心 设 计

jīnɡ xīn shè jì

Bas qatyra jobalaý.

精 心 炮 制

jīnɡ xīn páo zhì

Bas qatyryp jazý.

精 益 求 精

jīnɡ yì qiú jīnɡ

Barǵansaıyn kemeline kelý.

井 底 之 蛙

jǐnɡ dǐ zhī wā

Qudyq túbindegi baqadaı.

井 井 有 条

jǐnɡ jǐnɡ yǒu tiáo

Tártipti, ip-iretti.

井 水 不 犯 河水

jǐnɡ shuǐ bú fàn hé shuǐ

Ózińdi bil, ózgeni qoı. Birine biri aralaspaýshylyq.

敬 而 远 之

jìnɡ ér yuǎn zhī

Kóriniste ızet(qurmet) bildirgenimen, shyndyǵynda at tonyn ala qashý.

浄 渭 不 分

jìnɡ wèi bù fēn

Aq qarany aıyra almaý, jaqsy men jamandy aıyra almaý.

炯 炯 有 神

jiǒnɡ jiǒnɡ yǒu shén

Ottaı jaınaǵan rýh.

迥 然 不 同

jiǒnɡ rán bù tónɡ

Jer men kókteı parqy bar.

酒 囊 饭 袋

jiǔ nánɡ fàn dài

Mes qaryn, meshkeı, qomaǵaı.

九 牛 二 虎 之 力

jiǔ niú èr hǔ zhī lì

Óte zor kúsh, arystaı alyp kúsh.

九 牛 一 毛

jiǔ niú yì máo

Túımedeı ǵana.

九 死 一 生

jiǔ sǐ yì shēnɡ

Talaı ajal aýyzynyn qalý.

九 霄 云 外

jiǔ xiāo yún wài

Toǵyz qabat aspannyń ar jaǵynda.

旧 调 重 弹

jiù diào chónɡ tán

Kóne sarynǵa qaıta basý.

就 地 取 材

Jiù dì qǔ cái

Óz jerinen máterál alý.

旧 瓶 装 新 酒

jiù pínɡ zhuānɡ xīn jiǔ

Kóneni jańalaý, ózgeris engizý.

就 是 论 虚

jiù shì lùn xū

Naqty isti zeritteý, zańdylyǵyn zeritteý.

就 事 论 事

jiù shì lùn shì

Teorıa men praktıkany ushtastyrý.

救 死 扶 伤

jiù sǐ fú shānɡ

Jaralylardy qutqaryp ólimnen arashalaý.

旧 态 复 发

jiù tài fù fā

Burynǵy jaǵydaıdy qalpyna keltirý.

咎 由 自 取

jiù yóu zì qǔ

Basyna kelgen páleni ózi tapqan.

咎 由 应 得

jiù yóu yīnɡ dé

Kezdesetin apat, tilegeniń qarnyńa.

就 在 于 此

jiù zài yú cǐ

Túıindi, negizgi jeri.

久 别 重 逢

jiǔ bié chónɡ fénɡ

Uzaq ýaqyt ótken soń qaıta ushyrasý.

久 经 考 验

jiǔ jīnɡ kǎo yàn

Uzaq jyl syndardan ótý.

居 高 临 下

jū ɡāo lín xià

Asqar shyńnyń basynda otyryp etektegini baıqaý.

居 心 难 测

jū xīn nán cè

Aramzalyǵyn baıqaý.

鞠躬尽瘁,死而后己

jū ɡōnɡ jìn cuì, sǐ ér hòu jǐ

Aqtyq demine deıin barlyq kúshin sarqa jumsaý, jan-tanymen berile isteý.

局 促 不 安

jú cù bù ān

Tartyný, yńǵyısyzdaný.

举 不 胜 举

jǔ bú shènɡ jǔ

Mysalǵa keltirip túgetýge bolmaıdy, aıtyp bitrý qıyn.

举 共 不 足

jǔ ɡònɡ bù zú

Bir baılamǵa kele almaý.

举 进 国 知

jǔ jìn ɡuó zhī

Bútkil dúnıege málim, álemge áıgili.

举 目 无 亲

jǔ mù wú qīn

Týǵan týysy joq jat jer.

举 世 无 双

jǔ shì wú shuānɡ

Dúnıe júzinde teńdesi joq.

举 世 闻 名

jǔ shì wén mínɡ

Álemge dańqy shyqqan.

举 一 反 三

jǔ yì fǎn sān

Basyn aıtsań, aıaǵyn ózi biledi.

拒 不 交 待

jù bù jiāo dài

Qarsylaq etip tapsyrmaý.

据 理 力 争

jù lǐ lì zhēnɡ

Aqıqattan aınymaı shamasy jetkenshe aıtysý.

聚 精 会 神

jù jīnɡ huì shén

Shyn yqylaspen, shyn peıilmen.

据 人 于 千 里 之 外

jù rén yú qiān lǐ zhī wài

Bas tartyp, at boıyn ala qashý, janyna jolatpaý.

聚 沙 成 塔

jù shā chénɡ tǎ

Kóp túkirse kól bolar, azdan kóbeıý.

聚 沙 成 塔

jù shā chénɡ tǎ

Kóp jıylsa el bolar, qum úıilse tóbe bolar.

聚 讼 纷 纭

jù sònɡ fēn yún

Jurt jıylyp ý-shý bolyp aıtysý.

具 体 而 作

jù tǐ ér zuò

Fakti boıynsha doklat jasaý.

据 为 已 有

jù wéi yǐ yǒu

Basqalardyń dúnıesin ımdenip alý, ózgenikin de meniki deý.

据 为 己 有

jù wéi jǐ yǒu

Tartyp alý, ózi ıemdený.

具 有 兽 性

jù yǒu shòu xìnɡ

Jyrtqyshtyq, haıýandyq.

卷 土 重 来

juǎn tǔ chónɡ lái

Jyǵylǵan kúreske toımas, qaıta oralyp jarmasý.

绝 路 逢 生

jué lù fénɡ shēnɡ

Ólimnen qutylý, ajaldan qalý.

绝 绝 不 软

jué jué bù ruǎn

Raqym qylmaý.

绝 无 仅 有

jué wú jǐn yǒu

Ne bary bir ǵana, basqa joq.

倔 头 倔 脑

juè tóu juè nǎo

Dóreki, toń minez.

K

开 诚 布 公

kāi chénɡ bù ɡōnɡ

Oıyndaǵyny jurtqa adaldyqpen baıan etý.

开 花 结 果

kāi huā jiē ɡuǒ

Gúl ashyp, jemis berý.

开 卷 有 益

kāi juàn yǒu yì

Kitap oqý paıdaly.

开 口 闭 口

kāi kǒu bì kǒu

Ekiniń birinde, jatsada-tursada.

开 阔 眼 界

kāi kuò yǎn jiè

Oı órisin keńeıtý.

开 门 见 山

kāi mén jiàn shān

Týrasyn aıtý.

开 门 请 盗

kāi mén qǐnɡ dào

Esik ashyp, qaraqshyǵa jol qoıý.

开 明 人 生

kāi mínɡ rén shēnɡ

Ashyq oıly adamdar.

开 山 祖 师

kāi shān zǔ shī

Tuńǵysh jol salǵan ustaz, jasampazdyqtyń arǵy atasy.

开 天 辟 地

kāi tiān pì dì

Atamzamannan beri bolyp kórmegen.

开 脱 罪 恶

kāi tuō zuì è

Jaýapkershilikten qashý.

开 源 节 流

kāi yuán jié liú

Baılyǵyn molaıtyp, shyǵymyn azaıtý.

开 小 差 逃 跑

kāi xiǎo chāi táo pǎo

Qashý, qashyp ketý.

侃 侃 而 谈

kǎn kǎn ér tán

Baıyptylyqpen sóıleý.

看 菜 吃 饭 , 量 体 裁 衣

kàn cài chī fàn , liánɡ tǐ cái yī

Tamaqqa qarap as ish, boıǵa qarap kıim pish.

看 风 转 舵

kàn fēnɡ zhuǎn duò

Jeldiń yǵyna qaraı jyǵylý, aýqymǵa qaraı is kórý.

抗 拒 从 严

kànɡ jù cónɡ yán

Qarsylyq kórsetkenderge qatty shara kórý.

慷 慨 激 昂

kānɡ kǎi jī ánɡ

Óskeleń rýh, asqaqtaǵan aryn.

慷 慨 就 义

kānɡ kǎi jiù yì

Erlikpen qaza tabý.

康 庄 大 道

kānɡ zhuānɡ dà dào

Dańǵyl jol.

可 歌 不 泣

kě ɡē bú qì

Súıinerlikte kúıinerlik, umtylmas, esten ketpes.

可 供 思 索

kě ɡònɡ sī suǒ

Oı júgirterlik.

可 望 而 不 可 既

kě wànɡ ér bù kě jì

Kózge kóringenmen qol jetpeıtin, boı jetkisiz asqaq.

可 笑 不 自 量

kě xiào bú zì liànɡ

Álin bilmegen álek, óz álin shaqtamaý.

可 有 可 无 的

kě yǒu kě wú de

Bolsada bolmasada bolatyn.

刻 不 容 缓

kè bù rónɡ huǎn

Tıtteı de kesheýildetýge bolmaıtyn.

刻 骨 仇 恨

kè ɡǔ chóu hèn

Ólermendene óshigý, súıegine sińgen óshtik.

刻骨铭心

kè ɡǔ mínɡ xīn

Esten shyqpas, júrektiń tereń túkpirine ornaǵan, tasqa basqan tańbadaı óshpeıtin.

克己奉公

kè jǐ fènɡ ɡōnɡ

Óz isin qoıa turyp, qoǵamdyq isti atqarý. Kóptiń múddesi úshin, óz múddesin qıý.

克 勤 克 俭

kè qín kè jiǎn

Eńbekshildikpen, uqyptylyqpen.

刻 舟 求 剑

kè zhōu qiú jiàn

Túıe ústinen túıme qaraý, qaıyqqa belgi salyp qanjar izdeý.

可 空 间 挂

kě kōnɡ jiān ɡuà

Daǵdyǵa aınalǵan, adetke aınalǵan, kóndigip qalǵan.

刻 苦 学 习

kè kǔ xué xí

Berik úırený.

空 洞 无 物

kōnɡ dònɡ wú wù

Mazmunsyz, qurǵaq, syldyr.

空 前 绝 后

kōnɡ qián jué hòu

Burynda bolǵan emes, budan keıin de balmaq emes.

空 前 未 有

kōnɡ qián wèi yǒu

Bulyn sońdy bolyp kórmegen.

空 空 洞 洞

kōnɡ kōnɡ dònɡ dònɡ

Bos, qýys, syldyr.

空 手 楼 阁

kōnɡ shǒu lóu ɡé

Aspandaǵy saraı, aspandaǵy qazdyń sorpasy.

空 头 支 票

kōnɡ tóu zhī piào

Qurǵaq shek, iske aspaıtyn qurǵaq ýáde.

空 头 说 大 话

kōnɡ tóu shuō dà huà

Aýyzyna kelgenin aıtyp lepirý.

空 谈 一 阵

kōnɡ tán yí zhèn

Bos sózge aınaldyrý.

恐 慌 不 安

kǒnɡ huānɡ bù ān

Úreılenip beımazalyqqa túsý.

恐 吓 欺 骗

kǒnɡ hè qī piàn

Úreılendirip aldamshylyq isteý.

口 惠 而 不 致

kǒu huì ér bú zhì

Aýyzben jarylqýshylyq. Qur sóz.

口 出 不 言

kǒu chū bù yán

Aýyzymen oraq orý.

口 口 声 声

kǒu kǒu shēnɡ shēnɡ

Aýyz jappaı kúńkildeý.

口蜜腹剑

kǒu mì fù jiàn

Tilinen bal tamǵan, qylyshtan qan tamǵan.

口 若 悬 河

kǒu ruò xuán hé

Sózge sheshen, tili maıda.

口 软 心 硬

kǒu ruǎn xīn yìnɡ

Tili bal, ishi zár. Tili jumsaq, dini qatty.

口是心非

kǒu shì xīn fēi

Sózi dulys, nıeti burys. Aýyzyndaǵy bir bólek, ishindegisi bir bólek.

口 问 自 写

kǒu wèn zì xiě

Aýyz eki surap jazý.

口 诛 笔 伐

kǒu zhū bǐ fá

Aýyzben jazǵyryp, qalammen qarǵys aıtý.

扣 人 心 弦

kòu rén xīn xián

Júrek syryn qozǵaý, júrek kúıin shertý.

苦 大 仇 深

kǔ dà chóu shēn

Aýyr azapqa tereń óshpendilik.

苦 尽 甜 来

kǔ jìn tián lái

Azapty kúnder ketip, baqytty kúnder kelý.

苦 口 婆 心

kǔ kǒu pó xīn

Keńes berý, aqyl aıtý.

苦 心 孤 谐

kǔ xīn ɡū xié

Tabys jolynda bas qatyrý.

苦 心 经 营

kǔ xīn jīnɡ yínɡ

Bas qatyra ekonomıka basqarý.

苦 心 所 在

kǔ xīn suǒ zài

Bas qatyratyn túıin.

夸 夸 其 谈

kuā kuā qí tán

Qurǵaq kópirme sóz, bos sóz.

快 马 加 鞭

kuài mǎ jiā biān

Barǵan saıyn tezdetý, júırikke qamshy basqandaı tezdete túsý.

快 斩 乱

kuài zhǎn luàn

Máseleni tezdikpen bir jaqtyly etý.

脍 炙 人 口

kuài zhì rén kǒu

Barlyq adam maqtaıtyn, aýyzdan tastamaıtyn, aýyzdan dámi ketpeıtin.

宽 大 为 标

kuān dà wéi biāo

Keńshidik, qamqorlyq.

宽 待 俘 虎

kuān dài fú hǔ

Tutqyndarǵa keń mámile jasaý.

狂 风 暴 雨

kuánɡ fēnɡ bào yǔ

Surapyl daýyldar men nóserli jaýyndar.

狂 颶 雷 电

kuánɡ jù léi diàn

Alaı-dúleı boran, najaǵaıly daýyl.

旷 日 持 久

kuànɡ rì chí jiǔ

Beker kún ótkize berý, kún ótip, ýaqyt uzara berý.

溃 不 战 军

kuì bú zhàn jūn

Tas talqanyn shyǵaryp kúıretý.

困 难 境 地

kùn nán jìnɡ dì

Múshkil jaǵdaı.

困 兽 犹 斗

kùn shòu yóu dòu

Shalma túsken asaýdaı týlaý.

L

来 来 往 往

lái lái wánɡ wǎnɡ

Qarym-qatynas jasaý, barys-kelis jasaý.

来 龙 去 脉

lái lónɡ qù mài

Zańdylyǵyn ıeleý, ár istiń aldy-artynyń júıeliligi bolady.

来 日 方 长

lái rì fānɡ chánɡ

Aldaǵy kúnder áli uzaq.

来 势 之 猛

lái shì zhī měnɡ

Kelýi qaharly, kelýi tebindi.

来 踪 去 迹

lái zōnɡ qù jì

Barǵan jer, basqan iz. Barǵan-kelgen izderi.

来 之 不 易

lái zhī bú yì

Kelýi ońaı emes.

滥 竽 充 数

làn yú chōnɡ shù

Qara kórsetip san toltyrý.

拦 腰 断 斩

lán yāo duàn zhǎn

Jamandy jaqsyǵa balap ekige bólý.

攔 洪 作 用

lán hónɡ zuò yònɡ

Roly, mańyzy.

拦 路 劫 人

lán lù jié rén

Qaraqshylyq jasaý, jol tosyp adam bulaý.

懒 婆 娘 的 裹 脚 布又长又臭

lǎn pó niánɡ de ɡuǒ jiǎo bù yòu cháng yòu chòu

Jalqaý qatynnyń shulǵaýy ári uzyn ári sasyq.

狼 狈 不 堪

lánɡ bèi bù kān

Beısharalyq hálge túsý, sory qaınaý.

狼 狈 为 奸

lánɡ bèi bù jiān

Birlesip jamandyq isteý, birigip buzaqylyq jasaý.

狼 吞 虎 咽

lánɡ tūn hǔ yàn

Qylǵyp salý, qasqyrsha jutý, jolbaryssha qylǵý.

狼 心 狗 肺

lánɡ xīn ɡǒu fèi

Ujdansyzdyq, qanpezer, qanquıly.

狼 心 不 死

lánɡ xīn bù sǐ

Jaýyz nıetinen qaıytpaý.

狼 子 野 心

lánɡ zǐ yě xīn

Taǵylyq nıet, qasqyrdyń kúshigi taýǵa qarap ulıdy.

浪子回头金不换

lànɡ zǐ huí tóu jīn bú huàn

Qatelesýshi táýba qylyp týra jolǵa qaıytsa, sılaýǵa ylaıyqty.

牢 不 无 破

láo bù wú pò

Buzylmas, myzǵymas, berik.

劳 动 强 度

láo dònɡ qiánɡ dù

Eńbek aýyrtpalyǵy.

劳 而 无 功

láo ér wú ɡōnɡ

Ónimsiz eńbek, eńbegi esh ketý.

劳 苦 贡 献

láo kǔ ɡònɡ xiàn

Japalyqpen istep, baǵaly eńbek sińirý.

劳 民 伤 财

láo mín shānɡ cái

Halyqty tynyshtandyryp, qazynany taýsý.

牢 守 阵 地

láo shǒu zhèn dì

Shepti berik ustaý, myqty saqtaý.

劳 逸 结 合

láo yì jié hé

Eńbekpen demalysty birlestirý.

老 当 益 壮

lǎo dānɡ yì zhuànɡ

Jas ulǵaıǵan saıyn mereıi ústem bolady.

老 将 持 重

lǎo jiānɡ chí zhònɡ

Ornyqtylyq, baısaldylyq, ysylǵan, salmaqty.

老 骥 伏 枥

lǎo jì fú lì

Ózi kári bolsada, bereri mol.

老 奸 巨 猾

lǎo jiān jù huá

Baryp turǵan qý, ákki, ala aıaq.

老 马 识 途

lǎo mǎ shí tú

Jaqsy at jershil keledi, tájirıbeli adam iske qanyq bolady.

老 气 横 秋

lǎo qì hénɡ qiū

Aqsaqalsý, bilgirsiný.

老 生 常 谈

lǎo shēnɡ chánɡ tán

Qulaqqa sińisti jaǵymsyz sózder.

老 鼠 过 街 , 人 人 喊 打

láo shǔ ɡuò jiē , rén rén hǎn dǎ

Kóshege shyqqan tyshqan jurttyń ur-uryna qalar.

老 态 龙 钟

lǎo tài lónɡ zhōnɡ

Kárilik meńdetken, kárteıip qaýsaǵan.

老 羞 成 惚

lǎo xiū chénɡ hū

Uıalǵanynan jylap jiberý, ólimnen uıat kúshti.

老 于 天 下 第 一

lǎo yú tiān xià dì yī

Álemde bir qoja.

乐 极 生 悲

lè jí shēnɡ bēi

Kóp oınaǵan bir jylar.

雷 打 不 动

léi dǎ bú dònɡ

Jáı tússede qozǵalmaıtyn, najaǵaı soqsada tapjylmaý.

雷 锋 热 潮

léi fēnɡ rè cháo

Qaǵytyp syqaq etý.

雷 厉 风 行

léi lì fēnɡ xínɡ

Asa aıbyndy, qarqyndy.

雷 声 大 , 雨 点 小

léi shēnɡ dà , yú diǎn xiǎo

Gúrili barda jańbyry joq, aıtýǵa bar isteýge joq, isiniń tamtyǵy joq.

雷 声 隆 隆

léi shēnɡ lónɡ lónɡ

Kún kúrkireý.

雷 霆 万 钧

léi tínɡ wàn jūn

Jer kókti dúr silkindirgen.

冷 眼 旁 观

lénɡ yǎn pánɡ ɡuān

Jaqtyrmaı shetke shyǵyp qarap turý.

冷 风 刺 骨

lěnɡ fēnɡ cì ɡǔ

Sýyq aıaz súıekten ótý.

冷 箭 杀 人

lěnɡ jiàn shā rén

Jasyryn zánkestik isteý.

冷 酷 冰 霜

lěnɡ kù bīnɡ shuānɡ

Qabaǵynan qar jaýyp túnerý, tasbaýyr, meıirmsiz.

冷 酷 无 情

lěnɡ kù wú qínɡ

Raqymsyzdyq qylý.

冷 冷 清 清

lěnɡ lěnɡ qīnɡ qīnɡ

Selqostyq, salǵyrttyq.

冷 言 冷 语

lěnɡ yán lěnɡ yǔ

Astarlap keketý, muqasyn sóz.

冷 眼 相 还

lénɡ yǎn xiānɡ hái

Jegideı jeý, sýyq kózben qaraý.

离 经 背 道

lí jīnɡ bèi dào

Qaǵıdadan qol úzip, joldan taıý.

离 群 索 居

lí qún suǒ jū

Jurttan shyqqan saıaq.

离 题 万 里

lí tí wàn lǐ

Taqyryptan aıdalaǵa laǵyp ketý.

离 乡 背 井

lí xiānɡ bèi jǐnɡ

El jurttan bezý.

历 宾 株 马

lì bīn zhū mǎ

Shuǵyl daıarlyq kórý, at jaratyp jasaǵyn saılaý.

励 精 图 治

lì jīnɡ tú zhì

Óskeleń rýhpen ebin taýyp memileketti jaqsy basqarý.

历 史 使 命

lì shǐ shǐ mìnɡ

Tarıhı mindet.

连 成 一 条 线

lián chénɡ yì tiáo xiàn

Jipselesý.

连 绵 不 断

lián mián bú duàn

İrkes-tirkes.

连 篇 累 续

lián piān lèi xù

Shubalshań, uzyn sonar.

联 山 而 至

lián shān ér zhì

Artynan kelý, úzdiksiz kelý.

恋 恋 不 舍

liàn liàn bù shě

Aıyrylysýǵa qımaý.

脸 不 变 色 , 心 不 跳

liǎn bú biàn sè , xīn bú tiào

Óńin ózgertpeý, júregi dúrsildemeý.

良 方 不 齐

liánɡ fānɡ bù qí

Jaqsy- jamany aralas, jaqsysy da, jamany da bar.

凉 风 凉 面

liánɡ fēnɡ liánɡ miàn

Salqyn samal bet sıpap.

良 师 益 友

liánɡ shī yì yǒu

Jaqsy ustaz, janashyr dos.

梁 上 君 子

liánɡ shànɡ jūn zǐ

Ury.

量 体 裁 衣

liánɡ tǐ cái yī

Shamaǵa qarap is qylý.

良 药 苦 口

liánɡ yào kǔ kǒu

Dos jylatyp aıtady, jaqsy dári ishkenge ashshy.

两 败 俱 伤

liǎnɡ bài jù shānɡ

Ár eki jaǵy birdeı zán tartý.

两 面 三 刀

liǎnɡ miàn sān dāo

Eki betkeı.

两 面 手 法

liǎnɡ miàn shóu fǎ

Eki betkeılik, eki qoldylyq.

两 全 其 美

liǎnɡ quán qí měi

Ár eki jaǵy birdeı ábden qanaǵattanarlyq.

两 条 腿 走 路

liǎnɡ tiáo tuǐ zǒu lù

Eki aıaqpen jol júrý.

两 眼 发 楞

liǎnɡ yǎn fā lénɡ

Kózderin alaıtý.

量 久 为 出

liànɡ jiǔ wéi chū

Jaǵydaıǵa qaral is qylý, kórpege qarap kósilý.

量 力 而 行

liànɡ lì ér xínɡ

Áline qarap is is qylý.

寥 寥 无 几

liáo liáo wú jǐ

Óte az, sanaýly ǵana, joqtyń qasy.

燎 原 之 火

liáo yuán zhī huǒ

Ushqynnan jalyn qaýlaıdy.

聊 以 自 慰

liáo yǐ zì wèi

Ózin-ózi jubatý.

了 如 指 掌

liǎo rú zhǐ zhǎnɡ

Alaqandaǵydaı aıan, ábden aıqyn bilý.

了 然 如 画

liǎo rán rú huà

Ap-anyq kóriný.

料 事 如 神

liào shì rú shén

İsti áýlıedeı boljaý, áýlıedeı boljaýy tup-týra shyǵý.

离 心 离 德

lí xīn lí dé

Bóten nıetpen, daýshyldyqqa alyný.

理 想 境 界

lí xiǎnɡ jìnɡ jiè

Uly murat, kórkem kórnis.

理 屈 词 穷

lǐ qū cí qiónɡ

Aıtar dáleli bollmaı aýzy býylý, jumǵan aýzyn asha almaý.

礼 尚 往 来

lǐ shànɡ wǎnɡ lái

Ózara barys-kelis tartý-taralǵylyq, ózara alym-berim.

理 所 当 然

lǐ suǒ dānɡ rán

Óte oryndy, mundaı bolý tabıǵı.

里 应 外 合

lǐ yìnɡ wài hé

İshki-syrtqy jaqtan sáıkesý, ishki-syrqy jaǵdaıǵa úılesý.

理 直 气 壮

lǐ zhí qì zhuànɡ

Qatal da oryndy pozıtsıada bolý.

历 兵 株 马

lì bīnɡ zhū mǎ

Shuǵyl taıarlyq kórý, at jaratyp jasaǵyn saılaý.

力 不 从 心

lì bù cónɡ xīn

İstegisi kelsede shamasy bolmaý, kóńilindegi isti steýge shamasy kelmeý.

立 锤 之 地

lì chuí zhī dì

Ine shansharlyqtaı jer joq.

立 竿 见 影

lì ɡān jiàn yǐnɡ

Dereý ónim alý.

力 攻 自 帻

lì ɡōnɡ zì zé

Eńbek kórsetip kúnasyn jýý.

利 害 攸 关

lì hài yōu ɡuān

Paıda záánmen tyǵyz baılanysty.

利 害 冲 突

lì hài chōnɡ tū

Paıda zán qaqtyǵysy.

力 竭 声 嘶

lì jié shēnɡ sī

Óńeshi jyrtylǵansha aıǵaılaý, ólerdeı baı- balam salý.

力 尽 筋 疲

lì jìn jīn pí

Ábden sharshaý, ábden tıtyqtaý.

利 令 智 盾

lì lìnɡ zhì dùn

Altyn kórse aqyldan adasý, baılyqtan basy aınalý.

历 历 在 自

lì lì zài zì

Kóz aldynda turý, kóz alda ap-aıqyn.

力 求 精 干

lì qiú jīnɡ ɡàn

Kúsh salyp sheberlikke jetý.

力 所 能 及

lì suǒ nénɡ jí

Áli keletin, qableti jetetin.

历 史 使 命

lì shǐ shǐ mìnɡ

Tarıhı mindet.

立 身 处 世

lì shēn chǔ shì

Dúnıede ózim bolsam boldy deýshilik, dúnıede jeke dara jasaý.

立 于 不 败 之 地

lì yú bú bài zhī dì

Jeńilmes orynda turý.

利 益 均 沾

lì yì jūn zhān

Múddege teń ortaq bolý, oljaǵa árkim ortaq, paıda kópke ortaq.

利 欲 熏 心

lì yù xūn xīn

Aqsha úshin aryn satý, aqsha jolynda janyn qyıý.

力 争 上 游

lì zhēnɡ shànɡ yóu

Qarqyndy qaıratpen alǵa júzý.

立 足 之 地

lì zú zhī dì

Taban tıerlik jer, aıaq basar jer.

鳞 次 擳 比

lín cì zhì bǐ

Tizilgen marjandaı qaz-qatar.

林 弓 蛇 形

lín ɡōnɡ shé xínɡ

Qoryqqanǵa qos kóriner.

临 渴 掘 井

lín kě jué jǐnɡ

Shóldegen ýaqytta qudyq qazý, qoıshynyń qyzy qoı kelgende is qylady.

琳 琅 满 目

lín lánɡ mǎn mù

Samsyp tur, úıip tógilgen asyl qazyna kóz nuryn alady.

淋 漓 尽 致

lín lí jìn zhì

Rýhanı dúnıesi súısiný, jany rahatqa kenelý.

临 难 不 惧

lín nàn bú jù

Dýshar bolǵan qaýipten qoryqpaý.

林 盘 狼 籍

lín pán lánɡ jí

Berekesiz, oıran botqasy shyǵyp qalý.

临 时 应 付

lín shí yìnɡ fù

Ýaqytsha tótep berý, ýaqytsha eptep-septep tura turý.

林 水 车 薪

lín shuǐ chē xīn

Tıtteı, jumyryna juq bolmaý, tisine syzdyqta bolmaý.

淋 雨 擳 风

lín yǔ zhì fēnɡ

Jel qaqty sý soqty bolý.

临 阵 磨 枪

lín zhèn mó qiānɡ

Basqa tússe baspaqshyl, kirerde ǵana qylyshyn qaıraý.

临 阵 脱 逃

lín zhèn tuō táo

Qan maıdanǵa kirisimen dúrkireı qashý.

灵 丹 圣 药

línɡ dān shènɡ yào

Qasıetti dári.

伶 仃 孤 苦

línɡ dīnɡ ɡū kǔ

Janashyry joq, jalǵyz, baspanasyz, jetim.

伶 牙 俐 齿

línɡ yá lì chǐ

Sózge júırik, sheshen.

另 起 炉 灶

lìnɡ qǐ lú zào

Qaıtadan isteý, isti tyńnan isteý.

令 人 发 指

lìnɡ rén fà zhǐ

Adamnyń saı-súıegin syrqyrytý, tóbe shashy tik turatyn.

令 人 作 呕

lìnɡ rén zuò ǒu

Adamdy jırendiretin.

令 人 激 动

lìnɡ rén jī dònɡ

Adamdy erekshe áserlendiretin.

令 人 惊 讶

lìnɡ rén jīnɡ yà

Adamdy tańǵaldyrarlyq.

令 人 钦 佩

lìnɡ rén qīn pèi

Adamdy moıyndatyn.

令 人 高 兴

lìnɡ rén ɡāo xìnɡ

Adamdy qýantarlyq.

另 眼 相 看

lìnɡ yǎn xiānɡ kàn

Basqa bir kóz qaraspen qaraý, ekinshi bir qaraspen kóz jibeý.

愣 头 愣 脑

lènɡ tóu lènɡ nǎo

Aıtqan sóz istegen istiń týra qatesine qaramaý

溜 之 大 吉

liū zhī dà jí

Quıryǵyn butyna qysyp zytyp berý, isin tastap qashý.

流 芳 百 世

liú fānɡ bǎi shì

Jaqsy ataq urpaqtan urpaqqa qalady.

流 浪 街 头

liú lànɡ jiē tóu

Sergeldeńdikke túsý, kóshede tentireý.

流 离 失 所

liú lí shī suǒ

El jurtynan aıyrylyp, sergeldeńdikke túsý.

流 离 转 徒

liú lí zhuǎn tú

Qonysyn tappaı sergeldeńdikke túsý, tentirep barmaǵan jeri qalmaý.

流 连 忘 返

liú lián wànɡ fǎn

Qıyp qaıytqysy da kelmeý.

流 水 不 腐

liú shuǐ bù fǔ

Aǵyn sý sasymaıdy, esik urshyǵy shirimeıdi.

流 血 惨 案

liú xuè cǎn àn

Qandy ýaqıǵa.

流 血 牺 牲

liú xuè xī shēnɡ

Qan tógip qurban bolý.

留 有 余 地

liú yǒu yú dì

Múmkinshilik qaldyrý.

流 言 蜚 语

liú yán fēi yǔ

Buralqy sózder.

六 亲 不 认

liù qīn bú rèn

Tas baýyr, týystan bezgen.

龙 飞 凤 舞

lónɡ fēi fènɡ wǔ

Júırik, qadamy júırik.

龙 蟠 虎 踞

lónɡ pán hǔ jù

Aıdaǵardaı ıirilip, barystaı shókken.

龙 争 虎 斗

lónɡ zhēnɡ hǔ dòu

Surapyl shaıqas, aıdaǵardaı alysyp, jolbarystaı julysqan.

龙 锺 老 态

lónɡ zhōnɡ lǎo tài

Qartaıyp qaıratynan aıyrylý, kárilik meńdetken, qaýsap bitken.

漏 洞 百 出

lòu dònɡ bǎi chū

Kem-ketigi kóp.

炉 火 纯 青

lú huǒ chún qīnɡ

Jalyndaǵan, kirshiksiz, asqaqtaǵan.

庐 山 真 面 目

lú shān zhēn miàn mù

Naǵyz bet-beınesi, dál ózi.

路 不 抬 遗

lù bù tái yí

Ala jipti attamaý, jolda jatsada qaramaý.

路 不 见 平 , 拔 刀 相 助

lù bú jiàn pínɡ,bá dāo xiānɡ zhù

Ádiletsizdik kórse, ádilet jolynda óledi.

陆 续 上 映

lù xù shànɡ yìnɡ

Art-artynan quıyla bastady.

路遥知马力,日久见人心

lù yáo zhī mǎ lì , rì jiǔ jiàn rén xīn

At alys jolda synalady, adam qıyn iste synalady.

绿 化 荒 山

lǜ huà huānɡ shān

Qulazyǵan shólderdi jasyldandyrý.

露 宿 风 支

lù sù fēnɡ zhī

OrmaQar jastanyp, Muz tósený. Ormannan balyq izdeý.

露 出 牙 齿

lòu chū yá chǐ

Aqsıa kúlý.

乱 七 八 糟

luàn qī bā zāo

Qalaımaqan

乱 放 一 通

luàn fànɡ yì tōnɡ

Albaty sóıleý, albaty ashýlaný.

乱 碰 乱 撞

luàn pènɡ luàn zhuànɡ

Betaldy soqtyǵý.

论 功 行 赏

lùn ɡōnɡ xínɡ shǎnɡ

Kórsetken eńbegine qaraı sılaý.

落 花 流 水

luò huā liú shuǐ

Kúlin kókke ushyrý, jermen jeksen qylý.

落 荒 而 逃

luò huānɡ ér táo

Qý medán dalaǵa qaraı josý, ıen dalaǵa qaraı qashý.

落 井 下 石

luò jǐnɡ xià shí

Jyǵylǵan ústine judyryq.

落 落 大 方

luò luò dà fānɡ

Aq kóńil, ashyq jarqyn.

落 脚 生 根

luò jiǎo shēnɡ ɡēn

Mekendep, tamyr tartý.

络 绎 不 绝

luò yì bù jué

Ersili-qarsyly kidirsiz aǵý.

驴 唇 不 对 马

lǘ chún bú duì mǎ

Bas dese qulaq deý.

屡 次 三 番

lǚ cì sān fān

Qaıta-qaıta, san ret, talaı ret.

屡 见 不 鲜

lǚ jiàn bù xiān

Únemi baıqalý, ekiniń birinde kezdesedi.

略 见 一 斑

lüè jiàn yì bān

Shet jaǵasyn ǵana kórý, bir bólimin ǵana jobalaý.

略 加 点 缀

lüè jiā diǎn zhuì

Azdy-kópti áshekeıleý.

屡 教 不 改

lǚ jiāo bù ɡǎi

Talaı ret qaıta tárbıe bersede ózgermeıdi.

屡 试 不 爽

lǚ shì bù shuǎnɡ

San ret synaqtardan súrinbeı ótý.

略 有 多 余

lüè yǒu duō yú

Biraz artyq.

M

麻 痹 大 意

má bì dà yì

Beıǵamdyq, jaıbyraqattyq, ashyq aýyzdyq.

麻 木 不 仁

má mù bù rén

Jaıbyraqatqa salyný, selqostyq.

蚂 蚁 啃 骨 头

má yǐ kěn ɡǔ tou

Qumyrsqanyń súıek kemirgenindeı.

马 到 成 功

mǎ dào chénɡ ɡōnɡ

Tez jeńiske jetý.

马 后 炮

mǎ hòu pào

İs ótip ketkennen keıin kijiný.

马 马 虎 虎

mǎ mǎ hu hǔ

Qalaımaqan, nem quraılylyq.

骂 不 倒 底

mà bù dǎo dǐ

Muqata almaý, qalaı bolsa solaı

蛮 不 讲 理

mán bù jiánɡ lǐ

Tońmoıyndyqpen qasarysý.

蛮 无 人 性

mán wú rén xìnɡ

Turpaıylyq, ujdansyzdyq, adamshylyǵy joq.

满 不 在 乎

mǎn bú zài hu

Eleń qurly kórmeý. Qaperinede almaý.

满 城 蜚 语

mǎn chénɡ fēi yǔ

Qalany qaptaǵan qıqý sózder.

满 腹 经 纶

mǎn fù jīnɡ lún

Bilermensý, bárin ishine toqyp alǵandaı bolý.

满 口 舆 论

mǎn kǒu yú lùn

Sandyraq sózderdi aýyzynan tastamaý.

满 满 当 当

mǎn mǎn dānɡ dānɡ

Lyq tolǵan.

满 面 通 红

mǎn miàn tōnɡ hónɡ

Beti qzarý, kelbeti nárlengen.

满 面 春 风

mǎn miàn chūn fēnɡ

Júzinen qýanysh lebi esý.

满 腔 热 情

mǎn qiānɡ rè qínɡ

Tula boıy kernegen qyzý ynta.

满 天 飞

mǎn tiān fēi

Qaptap júr

满 有 理 由

mǎn yóu lǐ yóu

Barlyq sebepteri dáleldi.

满 载 而 归

mǎn zài ér ɡuī

Jeńispen qaıta oralý, qanjyǵasy toq qaıtý,

满 招 损 ,谦 受 益

mǎn zhāo sǔn , qiān shòu yì

Asqaqtyq uıat keltirer, kishipeıildilik jaqsylyq keltirer.

满 足 现 状

mǎn zú xiàn zhuànɡ

Qazirgi jaǵydaıǵa qanaǵattaný.

漫 不 经 心

màn bù jīnɡ xīn

Oılanyp kórmeý, kóńil qoımaý, bet albatylyq.

慢 慢 吞 吞

màn màn tūn tūn

Silemeılep jutý.

慢 慢 腾 腾

màn màn ténɡ ténɡ

Shubatylyp, súıretilip, teńselip, yrǵalyp.

漫 天 大 流

màn tiān dà liú

Qaptap ketken sandyraq, el jurtqa jaıylǵan ótirik sóz.

慢 条 斯 理

màn tiáo sī lǐ

Baıypty, aspaı-saspaı, súıretpe, shabandyq.

漫 无 边 际

màn wú biān jì

Shetsiz-sheksiz úshi qıyry joq.

芒 刺 在 皆

mánɡ cì zài jiē

Sezikti sekirer, tyqyrshý, jybyrlap otyra almaý.

盲 人 摸 象

mánɡ rén mō xiànɡ

Soqyrdyń pildi sıpaýy, soqyr kórgeninen jazbaıdy.

盲 人 瞎 子

mánɡ rén xiā zi

Ápkeme jezdem saı, qaterli jaǵdaı.

盲 目 乐 观

mánɡ mù lè ɡuān

Kózsizdikpen masaıraý.

盲 目 崇 拜

mánɡ mù chónɡ bài

Kózsizdikpen tabyný.

毛 骨 悚 然

máo ɡǔ sǒnɡ rán

Qoryqqanynan jany shyǵyp kete jazdaý.

毛 肉 兼 用

máo ròu jiān yònɡ

Etpen artyq paıda kórý..

毛 手 毛 脚

máo shǒu máo jiǎo

At ústi, qol úshinde, asyǵyp-úsigý.

毛 遂 自 孝

máo suí zì xiào

Ózin-ózi kótermeleý, ózi tyndyrǵansý.

毛 遂 自 荐

máo suí zì jiàn

Ózin-ózi tanystyrý.

茅 塞 顿 开

máo sè dùn kāi

Kókeıine qona ketý, aqylǵa sıymdy.

冒 天 上 之 大

mào tiān shànɡ zhī dà

Dúnıe halqynyń qarǵysyna ushyraýǵa qaramaı.

貌 似 强 大

mào tiān shànɡ zhī dà

Alystan qarasań aıbatty, janynan qarasań qaltyrap turý, kórinske qúdiretti

眉 飞 色 舞

méi fēi sè wǔ

Máz-máıram bolý.

没 精 打 采

méi jīnɡ dǎ cǎi

Dińkesi qurý, kóńili tartpaý, del-sal.

眉 毛 胡 子 一 把 抓

méi máo hú zǐ yì bǎ zhuā

Qasymen qabaǵyn biraq sheńgeldegendeı.

眉 头 一 皱 , 计 上 心 来

méi tóu yí zhòu , jì shànɡ xīn lái

Qabaǵyńly túıseń-aq oı týady.

没 有 良 心

méi yǒu liánɡ xīn

Kisilik qasıeti joq, ujdansyzdyq.

没 齿 不 忘

mò chǐ bú wànɡ

Ómiri umytpaý, óle-ólgenshe umytpaý.

美 不 胜 收

měi bú shènɡ shōu

Jaqsylyǵyn aıtyp taýysa almaý.

每 况 愈 下

měi kuànɡ yù xià

Aqýaly barǵansaıyn tómendeý.

美 丽 如 画

měi lì rú huà

Sýretteı ásem, sýdaı sulý.

美 中 不 足

měi zhōnɡ bù zú

Jaqsyǵada bir min, júırikkede bir tomar.

密 切 搭 配

mì qiè dā pèi

Tyǵyz birlesý.

弥 天 大 罪

mí tiān dà zuì

Shekten asqan qylmystar.

迷 惑 人 心

mí huò rén xīn

Adamdardyń júregin qaımyqtyrý

门 户 之 间

mén hù zhī jiān

Toptar arasyndaǵy qaqtyǵystar, ózara qyrǵı qabaq bolý, alashtyń ala aýyzdyǵy.

门 户 看 市

mén hù kàn shì

Qaınaǵan bazardaı qyzý, dýman bazardaı.

梦 幻 泡 井

mènɡ huàn pào jǐnɡ

Bos qıal.

梦 寐 以 求

mènɡ mèi yǐ qiú

Ańsaý, yntyzar bolý.

蒙 混 过 关

ménɡ hùn ɡuò ɡuān

Kóz boıap ótkelden ótip ketý.

面 红 深 赤

miàn hónɡ shēn chì

Qulaǵyna deıin qyzarý, bet aýyzy qyzaryp.

面 临 灭 亡

miàn lín miè wánɡ

Bútindeı joıylý, ó limnen alyp qalý, asqan sheberlikpen.

面 面 俱 升

miàn miàn jù shēnɡ

Barlyq jaǵyn qamtyǵan, jan-jaǵy typ-tınaqtaı.

面 命 耳 提

miàn mìnɡ ěr tí

Qulaǵyna quıyp otyrý, qadaǵalaý.

面 目 全 非

miàn mù quán fēi

Múlde uqsamaý, bútindeı basqasha.

妙 手 回 春

miào shǒu huí chūn

Janyn alyp qaldy.

民 不 聊 生

mín bù liáo shēnɡ

Ólimge ara shashy bolyp adamdyq qasıetin qalpyna keltirý.

民 怒 沸 腾

mín nù fèi ténɡ

Halyqtyń yza kegi qozý.

民 穷 财 尽

mín qiónɡ cái jìn

Halyq kúneltýge sharasyz qalý. Memilekettiń qazynasy sarqylý.

民 脂 民 膏

mín zhī mín ɡāo

Halyqtyń taban et mańdaı teriniń jemisi.

民 族 同 化

mín zú tónɡ huà

Ulyttyq assımlıasıalasý.

名 不 虚 传

mínɡ bù xū chuán

Beker dańqy shyqpaǵan, aıtsa aıytqandaı.

明 辨 是 非

mínɡ biàn shì fēi

Durys pen burysty aıqyndaý.

名 不 符 实

mínɡ bù fú shí

Aty barda zaty joq.

明 察 暗 访

mínɡ chá àn fǎnɡ

Áshkere tekserip, jasyryn surastyrý.

明 察 秋 毫

mínɡ chá qiū háo

Kóregen, qyran kóz

名 存 实 亡

mínɡ cún shí wánɡ

Aty zatyna saı bolmaý, aty barda zaty joq.

名 副 其 实

mínɡ fù qí shí

Aty zatyna saı.

明 高 耀 眼

mínɡ ɡāo yào yǎn

Kózge shaǵylysý.

名 缰 利 锁

mínɡ jiānɡ lì suǒ

Ataq pen aqshaǵa shyrmalǵan.

名 利 双 收

mínɡ lì shuānɡ shōu

Ataq alsań baq keler.

名 列 前 茅

mínɡ liè qián máo

Aldyńǵy qatardaǵylar, úzdikter.

名 落 孙 山

mínɡ luò sūn shān

Emtıqannan óte almaý.

鸣 锣 开 道

mínɡ luó kāi dào

Dabyl qaǵyp jol ashý.

明 目 张 胆

mínɡ mù zhānɡ dǎn

Kópe-kórneý, ashyqtan ashyq.

冥 思 苦 索

mínɡ sī kǔ suǒ

Tereń oıǵa túsý.

鸣 冤 叫 屈

mínɡ yuān jiào qū

Naqaq obaldy boldy dep zarlaý.

名 正 言 顺

mínɡ zhènɡ yán shùn

Oryndy sóz júıesin tabady.

名 自 为 政

mínɡ zì wéi zhènɡ

Ózi úkimet bólyp alý.

明 哲 保 身

mínɡ zhé bǎo shēn

Aqyldy óz basyn aıaıdy.

明 争 暗 斗

mínɡ zhēnɡ àn dòu

Áshkerede jasyrynda julysady, kórineýde kómeskidede múıizdesedi.

明 知 故 问

mínɡ zhī ɡù wèn

Bilip turyp, qasaqana suraý.

明 珠 暗 投

mínɡ zhū àn tóu

Altynnyń qadirin bilmeý, jaqsynyń qadirin bilmeý.

明 知 不 对

mínɡ zhī bú duì

Burys ekenin bilip turý.

谬 种 流 传

miù zhǒnɡ liú chuán

Oıdan shyǵarylǵan qate nárselerdi taratý.

摸 索 两 可

mō suǒ liánɡ kě

Sózi eki ushty, pikiriniń tamtyǵy joq.

魔 高 一 尺 , 道 高 一 丈

mó ɡāo yì chǐ , dào ɡāo yí zhànɡ

Ótirik órge baspaıdy, jaqsylyq jerde jatpaıdy.

磨 竿 作 针

mó ɡān zuò zhēn

Temir taıaqtan egep teben jasaǵandaı. Talaptyǵa nur jaýar.

模 糊 杂 乱

mó hu zá luàn

Shym-shytyryq.

磨 井 观 天

mó jǐnɡ ɡuān tiān

Qudyq ishinde turyp, álemge nazar salý.

摩 肩 接 踵

mó jiān jiē zhǒnɡ

Iin tiresken. Kóp.

摩 拳 擦 掌

mó quán cā zhǎnɡ

Judyryǵyn túıip, bilegin sybana.

漠 不 关 心

mò bù ɡuān xīn

İsi bolmaýshylyq.

莫 测 高 深

mò cè ɡāo shēn

Qol jetkisiz bıik, ólsheýsiz tereń.

没 齿 不 忘

mò chǐ bú wànɡ

Óle-ólgenshe umytpaý.

莫 大 侮 辱

mò dà wú rǔ

Qatty qrlaný.

莫 名 其 妙

mò mínɡ qí miào

Eshnárseni túsinýge bolmaıdy, tańǵajaıyp.

默 默 无 闻

mò mò wú wén

Atsyz-ataqsyz jym-jylas bolyp ketý.

莫 逆 之 交

mò nì zhī jiāo

Syrlas dos bolý, kóńildes aǵaıyn

漠 然 置 之

mò rán zhì zhī

Nemquraılylyqqa salyný.

没 入 水 中

mò rù shuǐ zhōnɡ

Sýǵa shógip joq bolý.

墨 守 成 规

mò shǒu chénɡ ɡuī

Eski qaǵıda erejelerge jarmasyp alý.

莫 衷 一 是

mò zhōnɡ yí shì

Birlikke kele almaý, durys-burysyna jip taǵý qıyn.

目 不 认 丁

mù bú rèn dīnɡ

Álipti taıaq dep bilmeý, bir áripti de tanymaý.

目 不 暇 接

mù bù xiá jiē

Kórip úlgirte almaý.

目 不 分 才

mù bù fēn cái

Telmirip kirpik qaqpaý.

目 不 转 睛

mù bù zhuǎn jīnɡ

Telmire qarap qalý, kóz aıyrmaý.

目 瞪 口 呆

mù dènɡ kǒu dāi

Kózi badyraıyp, aýyzy ańqıyp qarap turyp qalý.

目 光 如 豆

mù ɡuānɡ rú dòu

Kóz nury álsiz, alysty kóre almaý, kózi jaqsy aıyra almaý.

目 光 短 浅

mù ɡuānɡ duǎn qiǎn

Oı órisi táz.

目 空 一 切

mù kōnɡ yì qiè

Eshteńeni kózge ilmeýshilik.

目 迷 五 色

mù mí wǔ sè

Kózi aıqyn aıyra almaý.

木 已 成 舟

mù yǐ chénɡ zhōu

Bolary bolyp, boıaýy sińyp. İsi bitti endi oralmaıdy

目 中 无 人

mù zhōnɡ wú rén

Eshkimdi kózge ilmeý, murnyn shúıirý.

N

拿 手 好 戏

ná shǒu hǎo xì

Sheber, maman, ár is qolynan keledi.

拿 原 则 作 交 易

ná yuán zé zuò jiāo yì

Prınsıpten attaý, zańdy aıaqqa taptaý.

呐 喊 助 威

nà hǎn zhù wēi

Shý shyǵaryp, oıran salý.

男 盗 女 娼

nán dào nǚ chānɡ

Qaraqshylar men buzyqtar, jezóksheler.

难 分 难 解

nán fēn nán jiě

Aıyrý qıyn, ajyratý qıyn.

南 柯 一 梦

nán kē yí mènɡ

İske aspaıtyn qur qál, bos oı, bir kórgen tústeı-aq.

难 能 可 贵

nán nénɡ kě ɡuì

Ońaılyqpen qolǵa túspeıtin ári qymbat.

南 腔 北 调

nán qiānɡ běi diào

Sózderi uqsamaý.

难 舍 难 分

nán shě nán fēn

Qıysyp aıyrylysa almaý.

难 言 的 苦 哀

nán yán de kǔ āi

Aıta almaıtyn qaıǵy qasiret.

难 言 之 隐

nán yán zhī yǐn

Aıta salýǵa bolmaıtyn ishki sóz, aıtýǵa qıyn bolǵan syry.

南 辕 北 撤

nán yuán běi chè

Baǵyty ońtústik, barary soltústik, is áreketi qarama-qaıshy

南 征 北 战

nán zhēnɡ běi zhàn

Talaı-talaı joryqtar, talaı soǵys shaıqastar.

耐 人 寻 味

nài rén xún wèi

Adamǵa tereń oı salatyn.

脑 差 成 怒

nǎo chà chénɡ nù

Masqaralaǵanyna yzalaný, uıalǵanynan yzalaný.

脑 满 肠 肥

nǎo mǎn chánɡ féi

Mes qaryn.

能 屈 能 伸

nénɡ qū nénɡ shēn

Aqýalǵa úılese almaý.

能 说 会 道

nénɡ shuō huì dào

Sózge sheber, sóz qýaty kúshti.

能 者 多 劳

nénɡ zhě duō láo

Qolynan keletinder kóbirek isteý.

能 文 能 武

nénɡ wén nénɡ wǔ

Qalamǵa da, qarýǵa da sheber bolý.

泥 塑 木 雕

ní sù mù diāo

Qatyp qalǵan, músindeı melshıgen.

你 死 我 活

nǐ sǐ wǒ huó

Ólispeı berispeıtin.

逆 来 顺 受

nì lái shùn shòu

Lajsyzdan baǵyný, amalsyzdan moıynsal bolý.

逆 水 行 舟

nì shuǐ xínɡ zhōu

Yqqa qaraı kóshe berý, el qalaı kóshse, solaı kóshý.

逆 者 则 亡

nì zhě zé wánɡ

Qarsy shyqqandar qurıdy.

鸟 语 花 香

niǎo yǔ huā xiānɡ

Qustar saırap, gúlder ańqý.

宁 死 不 屈

nìnɡ sǐ bù qū

Bas ketsede bas ımeý, tize búkpeý.

宁 为 玉 碎 ,不 为 瓦 全

nìnɡ wéi yù suì , bù wéi wǎ quán

Tize búgip ómir súrgennen, jaý qolynda ólgen artyq.

牛 鬼 蛇 神

niú ɡuǐ shé shén

Jyn shaıtandar, saıqaldar, ıt basty sıyr aıaqty.

牛 头 不 对 马 嘴

niú tóu bú duì mǎ zuǐ

Bas dese qulaq deý.

弄 假 成 真

nònɡ jiǎ chénɡ zhēn

Ótirikti shyndaı soǵý.

弄 取 暴 利

nònɡ qǔ bào lì

Ústeme paıda alý.

弄 巧 成 拙

nònɡ qiǎo chénɡ zhuō

Jylpostyq, qýlyq istetý.

弄 清 是 非

nònɡ qīnɡ shì fēi

Duryspen burysty aıqyndaý.

弄 虚 作 假

nònɡ xū zuò jiǎ

Mystandyq, saıqaldyq.

奴 颜 婢 膝

nú yán bì xī

Jaǵymsyp qoshamet etý, jaqsy attaný.

怒 不 可 忍

nù bù kě rěn

Qany qaınap shydap tura almaý.

怒 发 冲 冠

nù fà chōnɡ ɡuān

Tóbe sháshi tik turý.

怒 火 中 烧

nù huǒ zhōnɡ shāo

Kek oty jalyndaǵan, yza –ashý kernegen.

怒 火 冲 天

nù huǒ chōnɡ tiān

Yzaly kek shegine jetý

怒 形 于 色

nù xínɡ yú sè

Yza kegi betinen baıqalý.

O

藕 断 丝 连

ǒu duàn sī lián

Kóriniste baılanys úzgendeı bolǵanymen is júzinde astasypjatý.

偶 偶 为 之

ǒu ǒu wéi zhī

Kezdeısoq, biden bitire salý.

P

怕 丢 面 子

pà diū miàn zi

Betke shirkeý bolýdan qorqý.

怕 麻 烦 图 省 事

pà má fán tú shěnɡ shì

Aýresinen qashyp, qulaq tynshtyǵyn izdeý.

怕 强 欺 弱 , 怕 硬 欺 软

pà qiánɡ qī ruò , pà yìnɡ qī ruǎn

Kúshtiden qorqyp, osaldardy basyný.

怕 失 威 信

pà shī wēi xìn

Abyroıy tógilýden qorqý.

排 除 异 己

pái chú yì jǐ

Ózine qarsylardy qaqpaılaý, shetke qaǵý.

排 除 万 难

pái chú wàn nán

Barlyq qınshylyqtardy jeńý.

排 列 成 阵

pái liè chénɡ zhèn

Sap túzep, shep tartý.

排 山 倒 海

pái shān dǎo hǎi

Taýdy qoparyp, teńizdi qotaratyn.

排 索 而 起

pái suǒ ér qǐ

Ústeldi qoıyp qalyp, ornynan atyp turý.

攀 龙 附 凤

pān lónɡ fù fènɡ

Kúshtilerge arqa súıeý.

攀 亲 皆 有

pān qīn jiē yǒu

Týǵan dos taýyp alý, aǵaıyn týǵan bolyp alý.

磐 石 之 固

pán shí zhī ɡù

Taýdaı tapjylmas, myzǵymas.

叛 徒 匪 邦

pàn tú fěi bānɡ

Bandıt satqyndar toby.

旁 观 者 清

pánɡ ɡuān zhě qīnɡ

Tý syrttan qaraýshylarǵa aıqyn, shette turyp baıqaýshylarǵa aıan.

旁 门 左 道

pánɡ mén zuǒ dào

Barmaq bastylyq, kóz qystylyq. Úıdiń asty, jerdiń asty.

旁 敲 侧 击

pánɡ qiāo cè jī

Saban astyna sý júgirtý, toǵyz saqqa júgirtý.

庞 然 大 物

pánɡ rán dà wù

Dáý nárseler, alyp nárseler.

旁 若 无 人

pánɡ ruò wú rén

Basqalardy kózge ilmeý, basqalardy mensinbeý.

旁 征 博 引

pánɡ zhēnɡ bó yǐn

Kóptegen dálel, sıpat keltirý.

抛 到 九 霄 云 外

pāo dào jiǔ xiāo yún wài

Toǵyz qabat aspannyń ar jaǵynan laqtyryp tastaý.

抛 头 额 , 洒 热 血

pāo tóu é , sǎ rè xuè

Óz ómirin qıyp, ystyq qanyn tógý.

抛 头 露 面

pāo tóu lòu miàn

Arsyzdyq, kórgensizdik, masqaralyq.

抛 砖 引 玉

pāo zhuān yǐn yù

Sóz bastar bolsyn.

跑 马 观 花

páo mǎ ɡuān huā

At ústinde gúl kórý.

赔 礼 道 歉

péi lǐ dào qiàn

Keshirim suraý, ǵapý ótiný.

赔 了 他(夫) 人 , 又 折 兵

Péi le tā rén , yòu zhé bīnɡ

Attyǵa erem dep tańy aıyrylý, jyǵylǵan ústine judyryq.

配 套 成 龙

pèi tào chénɡ lónɡ

Bir qalypqa túsirý, bir júristendirý.

朋 比 为 好

pénɡ bǐ wéi hǎo

Astasyp jamandyq isteý.

捧 到 天 上

pěnɡ dào tiān shànɡ

Kókke kóterý.

鹏 程 万 里

pénɡ chénɡ wàn lǐ

Bolashaǵy zor, samuryq alysqa samǵaıdy.

批 臭 驳 倒

pī chòu bó dǎo

Toıtarys beripqýyp shyǵý, jer jastandyrý.

披 挂 上 阵

pī ɡuà shànɡ zhèn

Saýyt kıinip maıdanǵa shyǵý.

披 坚 执 锐

pī jiān zhí ruì

Saýyt kıinip, qarý asyný. Jaýynger bolyp qarý asyný.

披 荆 斩 辣

pī jīnɡ zhǎn là

Japa- mashaqattardy joıý.

披 沙 数 金

pī shā shù jīn

Qumnan altyn shaıqaǵandaı.

披 头 散 发

pī tóu sàn fā

Sháshi dýdardaı, sháshi úrpıgen.

披 星 戴 月

pī xīnɡ dài yuè

Arymaı-talmaı isteý, japan dalany kezip, kúndi túnge jalǵaý.

疲 尽 奔 命

pí jìn bēn mìnɡ

Qaljyrap qur súlderi qalý.

皮 开 肉 烂

pí kāi ròu làn

Denesin mylja-myljasyn shyǵarý, birden soıý.

疲 劳 泪 丧

pí láo lèi sànɡ

Sharshap súlkini túsý.

皮 笑 肉 不 笑

pí xiào ròu bú xiào

Saıqal kúlki, ótirik kúlki.

皮 之 不 存 , 毛 将 焉 附

pí zhī bù cún , máo jiānɡ zī fù

Teri balmasa, túk qaıdan shyqsyn.

匹 夫 有 责

pǐ fū yǒu zé

Ár adamnyń óteıtin mindeti bar.

匹 马 单 枪

pǐ mǎ dān qiānɡ

Salyt atty, sabaý qymshyly. Jalǵyz attyń shańy shyqpas.

偏 信 则 暗

piān xìn zé àn

Bir jaqqa senseń dúdámal qalasyń.

骗 取 信 任

piàn qǔ xìn rèn

Senimge jalǵannan ıe bolý.

片 言 只 语

piàn yán zhǐ yǔ

Shala-sharpy birneshe aýyz sóz.

拼 命 散 步

pīn mìnɡ sàn bù

Jan talasa taratý.

贫 病 交 迫

pín bìnɡ jiāo pò

Joqshylyqpen aýyrý jáılaǵan.

贫 贱 不 移

pín jiàn bù yí

Joqshylyqqa moıymaıtyn

贫 无 立 锤 之 地

pín wú lì chuí zhī dì

Ine shánshir jeri joq.

平 白 无 敌

pínɡ bái wú dí

Orynsyz, sebepsiz.

平 步 登 天

pínɡ bù dēnɡ tiān

Birden kókke yrshý, aspanǵa attaý.

平 淡 无 奇

pínɡ dàn wú qí

Ádettegideı, ǵajaptanarlyq emes.

平 等 互 利

pínɡ děnɡ hù lì

Teńdik ózara tımdilik jasaý.

平 地 风 波

pínɡ dì fēnɡ bō

Búırekten sıraq shyǵarý, oıda joqta pále shyǵarý.

平 地 起 家

pínɡ dì qǐ jiā

Joqtan bar etip, tyńnan jar etip.

平 地 一 声 雷

pínɡ dì yì shēnɡ léi

Dúnıeni dúr silkindirgen.

平 分 秋 色

pínɡ fēn qiū sè

Teń ortaq, teń bólisip alý.

凭 空 捏 造

pínɡ kōnɡ niē zào

Negizsiz, oıdan jasaý.

平 铺 直 叙

pínɡ pū zhí xù

Negizgi túıindi kórnektilendirý, jadaǵaı jaıdarlyq.

平 起 平 坐

pínɡ qǐ pínɡ zuò

Terezesi teń, úzengiles.

萍 水 相 逢

pínɡ shuǐ xiànɡ fénɡ

Jolshybaı tanysý.

评 头 品 足

pínɡ tóu pǐn zú

Orynsyz syndaý, kelse-kelmes baǵa berý.

评 头 品 足

pínɡ tóu pǐn zú

Bet albaty kynalaý, orynsyz baǵa berý.

平 心 静 气

pínɡ xīn jìnɡ qì

Sabyrlylyq, salqyn qandylyq.

平 易 近 人

pínɡ yì jìn rén

Múláıim, juǵymtal.

泼 冷 水

pō lénɡ shuǐ

Sýyq sý shashý, salqyndatyp jiberý.

迫 不 及 待

pò bù jí dài

Shydap tura almaý, taǵat qyla almaý.

迫 不 得 已

pò bù dé yǐ

Eriksizden, amalsyzdan, lajsyzdan.

破 除 迷 信

pò chú mí xìn

Qurapattyqty joǵaltý.

破 釜 沉 舟

pò fǔ chén zhōu

Jeńiske bel baılaý, sertten taımaý.

破 镜 重 圆

pò jìnɡ chónɡ yuán

Jylasyp kórisý, aıyrylyp tabysý.

破 口 大 骂

pò kǒu dà mà

Barynsha ıanattaý, meıilinshe synaý.

破 烂 不 堪

pò làn bù kān

Toz-tozy shyqqan, ábden eskirgen.

破 浪 前 进

pò lànɡ qián jìn

Tolqyn jaryp alǵa basý.

破 门 而 出

pò mén ér chū

Buzyp shyǵý.

迫 切 心 情

pò qiè xīn qínɡ

Kókeıtesti kóńili.

破 天 荒

pò tiān huānɡ

Buryn-sońdy bolmaǵan.

破 绽 百 出

pò zhàn bǎi chū

Tozyǵy jetken, qaýsaǵan.

颇 为 能 干

pō wéi nénɡ ɡàn

Sonshama ákki, qolynan bar páleniń bári keledi.

颇 为 得 意

pō wéi dé yì

Tegi jaqsy, jaratylys ásem. Maqtaný.

铺 张 浪 费

pū zhānɡ lànɡ fèi

Tógip-sháship ysyrap etý.

朴 素 谦 虚

pǔ sù qiān xū

Qarapaıym, kishpeıil.

普 天 同 乐

pǔ tiān tónɡ lè

Búkil dúnıelik ortaq mereke, búkil eldik mereke.

普 天 之 下

pǔ tiān zhī xià

Búkil álemdegi.

Q

七 颠 八 倒

qī diān bā dǎo

Bylyqqan, qalaımaqan, oıran-topyry shyǵý.

漆 黑 一 团

qī hēi yì tuán

Qarańǵy qapas.

七 孔 八 洞

qī kǒnɡ bá dònɡ

Qyryq shoqpyt, dal-duly shyǵý.

七 零 八 落

qī línɡ bá luò

Oırandalý, torǵaıdaı tozǵan.

妻 离 子 散

qī lí zǐ sàn

Bala- shaǵasynan aıyrylý.

七 零 八 碎

qī línɡ bá suì

Toz-topalańy shyǵý, berekesi qashý.

七 拼 八 凑

qī pīn bá còu

Odan-budan qurastyrý.

欺 骗 支 俩

qī piàn zhī liǎnɡ

Aldamkóstik, saıqaldyq.

欺 人 太 甚

qī rén tài shèn

Basyný,adamdy qatty qorlaý.

欺 软 怕 硬

qī ruǎn pà yìnɡ

Álsizdi aqymaq etý, kúshtiden qorqý.

七 手 八 脚

qī shǒu bā jiǎo

Asyǵyp-úsigip, japa-tarmaǵaı.

欺 世 盗 名

qī shì dào mínɡ

Aldamkóstikpen ataqqa ıe bolý.

七 嘴 八 舌

qī zuǐ bā shé

Shý-shý etken, alty baqan ala aýyz.

奇 耻 大 辱

qí chǐ dà rǔ

Asa zor namys, tótenshe qorlaný.

七 上 八 下

qí shànɡ bá xià

Qobaljý, sasqalaqtaý, júregi lúpildeý.

其 貌 不 扬

qí mào bù yánɡ

Óńi sıyqsyz.

棋 逢 对 手

qí fénɡ duì shǒu

Sańlaqtardyń saıysqa túsýi, kúshtilerdiń tiresýi.

旗 鼓 相 当

qí ɡǔ xiānɡ dānɡ

Kúshteri tepe-teń.

骑 虎 难 下

qí hǔ nán xià

Arystanǵa minseń túsýiń qıyn bolar, pálege qalý.

奇 货 可 居

qí huò kě jū

Sırek ushyraıtyn buıymdar, bazarǵa shyǵarmaı basyp tastaý.

旗 开 得 胜

qí kāi dé shènɡ

A, degennen-aq jeńiske jetý, birden jeńiske jetý.

骑 牛 寻 牛

qí niú xún niú

Astyndaǵy atyn alty aı izdeý.

齐 声 叫 骂

qí shēnɡ jiào mà

Bir áýenmen balaǵattaý.

其 味 无 穷

qí wèi wú qiónɡ

Tereń maǵynaly.

齐 心 合 力

qí xīn hé lì

Bir jaǵadan bas, bir jeńnen qol shyǵarý. Bir aýyzdy, yntymaqty.

奇 形 怪 状

qí xínɡ ɡuài zhuànɡ

Tańǵajaıyp.

奇 珍 贵 宝

qí zhēn ɡuì bǎo

Asyl qazynalar, qymbatty baılyqtar.

起 伏 一 样

qǐ fú yí yànɡ

Kóterilip báseńdegen sáqty.

杞 人 忧 天

qǐ rén yōu tiān

Sary ýaıym.

起 死 回 生

qǐ sǐ huí shēnɡ

Ólimnen alyp qalý, ólimnen qutqarý.

岂 有 此 理

qǐ yǒu cǐ lǐ

Bundaı jón-josyq qaıda bar.

弃 甲 归田

qì jiǎ guī tián

Qarý-jaraqtaryn tastaı salý, baıtal turǵoı bas qaıǵy.

弃 明 投 暗

qì mínɡ tóu àn

Jamandyqty tastap aqıqatqa kelý, qarańǵylyqtan serpilip jaryqqa shyǵý.

弃 农 经 商

qì nónɡ jīnɡ shānɡ

Eginshilikti tastap, saýdagerlikpen shuǵyldaný.

气 势 磅 礴

qì shì pánɡ bó

Asa aıbyndy, asa ekpindi.

气 势 汹 汹

qì shì xiōnɡ xiōnɡ

Aıqulaqtaný.

气 势 如 暴 风 骤 雨

qì shì rú bào fēnɡ zhòu yǔ

Nóserli, aıbyndy, daýyldy, ekpinmen.

气 吞 山 河

qì tūn shān hé

Taý men tasty bas ıdiretin, alyp kúsh, kóterińki rýh.

气 味 难 闻

qì wèi nán wén

Adam shydaǵysyz sasyq ıis, múńkip tur.

气 息 奄 奄

qì xī yǎn yǎn

Jany murnynyń ushyna kelý, tynysy tarylý, tynysy tarylyp bara jatqan.

气 象 万 新

qì xiànɡ wàn xīn

Qulpyra gúldengen, san alýan ózgerisi.

弃 邪 归 正

qì xié ɡuī zhènɡ

Teris joldan qaıtyp, aqıqatqa kelý

气 焰 更 生

qì yàn ɡēnɡ shēnɡ

Aıbyny neǵurlym kúshti, aıbyny aryndy.

气 焰 嚣 张

qì yàn xiāo zhānɡ

Elirip ketý, esersoqtaný.

弃 置 袈 裟

qì zhì jiā shā

Kóne sharyqty kúresinge laqtyrǵandaı, bir jola bezý, múlde qol úzý.

气 壮 山 河

qì zhuànɡ shān hé

.Kóterińki rýhty, asqaqtaǵan alyp jiger.

恰 到 好 处

qià dào hǎo chu

Aqylǵa sımdy.

恰 如 其 分

qià rú qí fèn

Dúp kelý, qara qyldy qaq jarý.

正中下怀

qià zhōnɡ shànɡ huái

Oıdaǵydaı, kóńildegideı

千 变 万 化

qiān biàn wàn huà

Talaı-talaı ózgerister, kóptegen ózgerister.

千 差 万 别

qiān chà wàn bié

Myń batpan temir qursaý.

牵 肠 挂 肚

qiān chánɡ ɡuà dù

Zorlap tańý, zorlap telý.

千 锤 百 炼

qiān chuí bǎi liàn

Talaı qıyn-qystaýdy basynan keshirip shyńdalǵan, aýyr synnan ótip shyńdalǵan.

千 方 百 计

qiān fānɡ bǎi jì

Alýan túrli aıla-sharǵylar, qolynan kelgenniń bárin isteý.

千 夫 所 指

qiān fū suǒ zhǐ

Halyq kárine jolyqqan, jurt qarǵysyna ushyraǵan, myńdaǵan adamnyń qaharyna ushyraǵan.

千 介 铁 镣

qiān jiè tiě liào

Alań bolý, qam jeý.

千 军 万 马

qiān jūn wàn mǎ

Mılıondaǵan qol, dúbiri jer jarǵan qalyń qol.

千 钧 一 发

qiān jūn yì fā

Aýyrtpalyq batpandaı basý, tótenshe qaýyp, qyl ústinde tur.

千 里 鸿 毛

qiān lǐ hónɡ máo

Az sálemdemeni kózindeı kórý, alystan joldanǵan bolmashy sálemdemeni kópteı kórý.

千 里 迢 迢

qiān lǐ tiáo tiáo

Sonaý shalǵaı, sonaý qıyr shette.

千 辛 万 苦

qiān nián wàn kǔ

Erepaısyz qıyn-qystaýlar, talaı-talaı japa mashaqattar.

千 虑 一 得

qiān lǜ yì dé

Myńnan biri týra bolý, jamannyń kóp sandyraǵynyń biri keler.

千 篇 一 律

qiān piān yí lǜ

Bári birdeı, bir taıaqpen aıdaý.

牵 强 附 会

qiān qiǎnɡ fù huì

Sıyrdyń múıizne ursa, saı súıegi syrqyraıdy.

千 秋 万 代

qiān qiū wàn huà

Kóptegen ózgerister, san-sanaqsyz ózgerister.

千 山 万 水

qiān shān wàn shuǐ

Myńdaǵan, on myńdaǵan taý dárálar.

千 头 万 绪

qiān tóu wàn xù

Bas-aıaǵy san-sanaqsyz.

谦 虚 谨 慎

qiān xū jǐn shèn

Kishpeıil baısaldy bolý.

牵一发而动全身

qiān yì fā ér wéi quán shēn

Bir qaryn maıdy bir qumalaq shiritedi.

千 言 万 语

qiān yán wàn yǔ

Aıtyp túgetkisiz sózder, kóptegen sózder.

千 载 难 逢

qiān zǎi nán fénɡ

Sırek kezdesetin, myńnan bir ushyraıtyn.

千 真 万 确

qiān zhēn wàn què

Myńdaǵan jyldar, uzaq zamandar boıyna.

前 功 尽 弃

qián ɡōnɡ jìn qì

Eńbngi zaıa bolý, eńbegi esh ketý.

前 紧 后 松

qián jǐn hòu sōnɡ

Aldy tyǵyz arty bosańsý.

钱 可 通 神

qián kě tōnɡ shén

Altyn kórse han taqtan taıar, aqshaǵa áýlıe aldanar.

黔 驴 之 技

qián lǘ zhī jì

Esektiń bar óneri ańyraý, baqyldaǵan tekeni qar jaýǵanda kórer.

黔 驴 技 穷

qián lǘ jì qiónɡ

Bar ónerin kórsetý.

前 怕 狼 , 后 怕 虎

qián pà lánɡ , hòu pà hǔ

Aldyna qarap qasqyrdan, artyna qarap jolbarystan qorqý.

前人种树,后人乘凉

qián rén zhǒnɡ shù , hòu rén chénɡ liánɡ

Aldyńǵylary ekken aǵashqa keıingiler saıalar, áke aǵash ekse balam saıalasyn der.

前事不忘,后事之师

qián shì bú wànɡ , hòu shì zhī shī

Ótkendi umytpaǵan keıingilerge ustaz bolar, ótkendi umytpaı keıingige sabaq etý.

前 所 未 闻

qián suǒ wèi wén

Buryn estip kórmegen.

前 所 未 有

qián suǒ wèi yǒu

Buryn bolyp kórmegen.

前 无 古 人

qián wú ɡǔ rén

Aldyńǵylar istep kórmegen.

潜 移 默 化

qián yí mò huà

Baıqalmaı ózgerý, únsiz beınesin ózgerý.

前 因 后 果

qián yīn hòu ɡuǒ

Sebebimen nátıjesi, búkil barysy.

枪 林 弹 雨

qiānɡ lín dàn yǔ

Oq jańbyrdaı boraǵan.

强 盗 收 心

qiánɡ dào shōu xīn

Qaraqshy raıynan qaıtý.

强将手下无弱兵

qiánɡ jiānɡ shǒu xià wú ruò bīnɡ

Qabiletti qolbasshyda álsiz jaýynger bolmas, tez qasynda qısyq aǵash jatpaıdy.

强 湾 之 末

qiánɡ wān zhī mò

Qaýsap bitken, qańǵyp shaldyqqan sadaq oǵyndaı.

强 词 夺 理

qiǎnɡ cí duó lǐ

Jolsyzdyqpen talasý, orynsyz daýlasý.

强 求 一 致

qiǎnɡ qiú yí zhì

Bir aýyzdylyqty qatty talap etý.

强 人 所 难

qiǎnɡ rén suǒ nán

Adamdy bolmasqa zorlaý, adamnyń istegisi kelmegen iske zorlaý.

敲 诈 勒 索

qiāo zhà lè suǒ

Qatty soqqy qylý, qan terin sorý

巧 夺 天 工

qiǎo duó tiān ɡōnɡ

Adam ónedi, tabıǵatty jeńedi.

巧 妇 难 为 无 味 之

qiǎo fù nán wéi wú wèi zhī

Áıel qansha únemshil bolǵanymen unsyzs tamaq ete almas.

巧 取 豪 夺

qiǎo qǔ háo duó

Talan-tarajylyq qylý.

巧 舌 如 谎

qiǎo shé rú huǎnɡ

Ótirik sózdiń maıyn tamyzatyn, ótirikke kómekeıi syldyrap.

且 慢 高 兴

qiě màn ɡāo xìnɡ

Qýanýǵa áli erte.

切 齿 痛 恨

qiè chǐ tònɡ hèn

Meıilnshe jek kórý, qatty kektený.

切 肤 之 痛

qiè fū zhī tònɡ

Janǵa batqan beınet, tula boıdy qaqsatqan.

窃 窃 私 语

qiè qiè sī yǔ

Syttan kúńkildeý, syrttan ǵaıbat aıtý.

窃 窃 私 谈

qiè qiè sī tán

Arttan kúńkildeý, syrttan aıtqan kúńkil sóz.

亲 密 无 间

qīn mì wú jiàn

Aradan qyl ótpeıtin dostyq.

亲 如 兄 弟 ,打 得 火 热

qīn rú xiōnɡ di , dǎ dé huǒ rè

Qyl ótpesteı, aýyz jalasý.

亲 痛 仇 快

qīn tònɡ chóu kuài

Dos kúıinip, lushpan súıiný. Dosqa kúlki, lushpanǵa taba.

亲 眼 目 睹

qīn yǎn mù dǔ

Kózben kórgen.

勤 俭 持 家

qín jiǎn chí jiā

Únemshildikpen semá basqarý.

擒 贼 先 擒 王

qín zéi xiān qín wánɡ

Ury ustasań aldymen bastyǵyn usta.

倾 巢 出 动

qīnɡ cháo chū fàn

Barlyq kúshpen shapqynshylyq jasaý.

轻 车 熟 路

qīnɡ chē shú lù

Úıreinsken jaý atysarǵa jaqsy.

青出于蓝,而青于蓝

qīnɡ chū yú lán , ér qīnɡ yú lán

Buryn shyqqan qulaqtan keıin shyqqan múıiz ozypty, jas urpaqtar aldyńǵylardan ozady.

轻 而 易 举

qīnɡ ér yì jǔ

Tıtteı de kúsh jumsamaı ońaı isteı salý.

轻 歌 善 舞

qīnɡ ɡē shàn wǔ

Jeńil-jelpi jumys ońaı isteý.

清 规 戒 律

qīnɡ ɡuī jiè lǜ

Usaq túıek ereje tártipter.

青 黄 不 接

qīnɡ huánɡ bù jiē

Arqshylyq, jýannyń jińshkergen, jińshkeniń úzilgeni shaǵy.

倾 家 荡 产

qīnɡ jiā dànɡ chǎn

Oıranshylyqqa ushyraý, shańyraǵy ortasyna túsý

轻 举 妄 动

qīnɡ jǔ wànɡ dònɡ

Jeńiltektikpen soqtyǵý, táýekelshildik isteý.

青 面 獠 牙

qīnɡ miàn liáo yá

Túsi sýyq, tisi orsıǵan.

轻 描 谈 写

qīnɡ miáo tán xiě

Jaımashýaqtap aıtý, jáılap aıtý.

倾 盆 大 雨

qīnɡ pén dà yǔ

Shelektep quıǵandaı, sirkiregen qalyń jaýyn.

轻 若 寡 言

qīnɡ ruò ɡuǎ yán

Sózine opa qylmaý, senimsiz jaýap berý.

倾 诉 不 尽

qīnɡ sù bú jìn

Aıtyp taýysýǵa bolmaıtyn.

轻 松 过 关

qīnɡ sōnɡ ɡuò ɡuān

Ótkelden bos ótip ketý, ótkelden op-ońaı ótip ketý.

轻 手 轻 脚

qīnɡ shǒu qīnɡ jiǎo

Qol-aıaǵy jeńiltek, shıraqy.

轻 率 齿 莽

qīnɡ shuài chǐ mǎnɡ

Ushqalaqtyq, degbirsizdengen.

倾 箱 倒 筐

qīnɡ xiānɡ dǎo kuānɡ

Astań-kesteńin shyǵarý, barlyq jaǵyn aqtara qaǵyp silký.

轻 于 鸿 毛

qīnɡ yú hónɡ máo

Qaýyrsynnan da qadyrsyz.

轻 重 倒 置

qīnɡ zhònɡ dào zhì

Aýyr-jeńilin shatastyrý.

情 不 自 禁

qínɡ bú zì jìn

Eriksiz, ózin ustaı almaý, kóńil kúıi yryq bermeı.

情 急 智 生

qínɡ jí zhì shēnɡ

Qaýypti jaǵdaıda aqyl taba qoıý.

情 人 眼 中 出 西 施

qínɡ rén yǎn zhōnɡ chū xī shī

Sulý sulý emes, súıgen sulý.

情 随 变 迁

qínɡ suí biàn qiān

Jaǵydaıǵa qaraı oı sezimde ózgertý.

情 投 意 合

qínɡ tóu yì hé

Mahabbaty jarasqan, maqsaty bir.

情 致 义 尽

qínɡ zhì yì jìn

Sheksiz qamqorlyq isteý, jaqsylyq ataýlynyń bárin istep bolý.

穷兵黩武

qiónɡ bīnɡ zāo wǔ

Soǵusqumar, tis-tyrnaǵymen qarýlanyp soǵys júrgizý

穷 根 追 打

qiónɡ ɡēn zhuī dǎ

Qýalap soqqy berý, óksheleı qýyp soqqy berý.

穷 寇 勿 追

qiónɡ kòu wù zhuī

Tuıyqqa qamalǵan jaýdyń artynan túspe, jaraly aıýdyń izine túspe.

穷 年 累 月

qiónɡ nián lěi yuè

Aılap-jyldap, uzaq ýaqyt boıyna.

穷 山 恶 水

qiónɡ shān è shuǐ

Qulazyǵan qý dala, qý medán.

穷奢极欲,穷途未路

qiónɡ shē jí yù , qiónɡ tú wèi lù

Shekten tys sán-saltanatqa berilý, armanyn meıilinshe qandyrý.

穷 途 未 路

qiónɡ tú wèi lù

Barar jer basar, taýy qalmaý.

穷 乡 僻 址

qiónɡ xiānɡ pì zhǐ

Qulazyǵan jerler, shalǵaıdaǵy ıen jer.

穷 凶 极 恶

qiónɡ xiōnɡ jí è

Baryp turǵan jaýyz, ushyna shyqqan surqá

穷 则 思 变

qiónɡ zé sī biàn

Kedeı óz jaǵdaıyn ózgertýdi qalaıdy.

秋 风 扫 落 叶

qiū fēnɡ sǎo luò yè

Kúz jeliniń japyraqty ushyrǵanyndaı, jaý japyaqtaı jaıpaý.

秋 毫 无 犯

qiū háo wú fàn

Tıtteıde zábirin tıgizbeý, bir tal túginede tıspeý.

秋 毫 之 来

qiū háo zhī lái

Qyldyryqtaı, qyldaı.

求 了 人 情

qiú le rén qínɡ

Jalynyp jalbaryný.

求 全 求 备

qiú quán qiú bèi

Aýyr talap qoıý, múltiksizdikti talap etý.

求 同 存 异

qiú tónɡ cún yì

Aıyrmashylyqty saqtaı otyryp, birlikke umtylý.

求 心 退 却

qiú xīn tuì què

Ortalyqqa umtylǵan sheginis.

求 之 不 得

qiú zhī bù dé

Tilenip qol jetkize almaý.

屈 打 成 招

qū dǎ chénɡ zhāo

Zorlap bas ıdirý, zorlyqpen moıyndatý.

屈 膝 投 降

qū xī tóu xiánɡ

Tize búgý, qol qýsyryp quldyq urý.

趋 炎 附 形

qū yán fù xínɡ

Kúshtilerge qoshamet qylyp ıek súıeý.

屈 指 可 数

qū zhǐ kě shǔ

Sanaýly ǵana.

曲 意 逢 迎

qū yì fénɡ yínɡ

Ólerdeı jaramsaqtaný, qurdaı jorǵalaý.

取 巧 图 便

qú qiǎo tú biàn

Jylpostyq istep ońaıǵa júgirý.

取 长 补 短

qǔ chánɡ bǔ duǎn

Ózara artyqshylyǵyn qabyldap, kemstigin túzetý.

取 而 代 之

qǔ ér dài zhī

Ornyn ıeleý, ornyn basý.

曲 高 和 寡

qǔ ɡāo hè ɡuǎ

Túsiniksiz, basqalarǵa túsiniksiz.

取 消 干 净

qǔ xiāo ɡān jìnɡ

Barlyǵyn alý, eshteńe qaldyrmaý.

取 之 不 尽

qǔ zhī bú jìn

Sarqylmaıtyn, alyp taýysa almaıtyn.

去 恶 务 尽

qù è wù jìn

Jamandyqty jerine jete(túbegeıli)alastaý.

去 旧 补 新

qù jiù bǔ xīn

Kónelikti tastap, jańalyqty tikteý.

去 粗 取 精

qù mǐ cū jīnɡ

Qaýyzyn tastap dánin alý.

去 题 万 里

qù tí wàn lǐ

Taqyryptan tys laǵyp ketý.

去 伪 存 真

qù wěi cún zhēn

Ótirikten qashyp, shyndyqty ustaý.

拳 不 离 手 , 曲 不 离 口

quán bù lí shǒu , qǔ bù lí kǒu

Qoldan túsirmeı, aýyzdan tastamaý.

全 国 一 片

quán ɡuó yí piàn

Bútin memileketti bir tulǵa etip, búkil eldi doıbynyń tasyndaı ornalastyrý.

全 力 以 赴

quán lì yǐ fù

Barlyq kúshin sala.

全 民 皆 兵

quán mín jiē bīnɡ

Bútin halyq ásker bolý.

全 盘 接 受

quán pán jiē shòu

Túgel qabyldaý.

全 配 满 怀

quán pèi mǎn huái

Jappaı uryqtandyryp túgel ishtendirý.

全 然 不 同

quán rán bù tónɡ

Múlde uqsamaý.

全 神 贯 注

quán shén ɡuàn zhù

Búkil kóńilin toptaý, búkil nazaryn aýdarý.

全 心 全 意

quán xīn quán yì

Jan tanymen, bar peıilimen.

犬 牙 交 错

quǎn yá jiāo cuò

Aralasa aıqasqan, birne-biri kirisken.

确 凿 不 移

què zuò bù yí

Myzǵymas aqıqat, buljymaıtyn shyndyq.

缺 一 不 可

què yì bù kě

Biri de kem bolmaý.

群 策 群 力

qún cè qún lì

Kópshilik aqyldasyp jalpy kúsh shyǵarý.

群 龙 无 首

qún lónɡ wú shǒu

Basshysy joq tobyrdaı, serkesiz qoıdaı.

群 情 惊 定

qún qínɡ jīnɡ dìnɡ

Jurt shoshynyp dúrligý.

nm群 情 沸 腾

qún qínɡ fèi ténɡ

Jurt kóńili tasqyndaǵan.

群 威 群 胆

qún wēi qún dǎn

Jappaı erlik kórsetý.

R

燃 眉 之 急

rán méi zhī jí

Qaýyp tóný.

饶 有 风 趣

ráo yǒu fēnɡ qù

Áýesqoı, óte qyzyqty, dýmanshyl.

让 步 妥 协

rànɡ bù tuǒ xié

Kelisimpazdyqqa jol qoıý.

让 高 山 低 头 , 叫 河 水 让 路

rànɡ ɡāo shān dī tóu , jiào hé shuǐ rànɡ lù

Taýlar bas ıip, dárálar jol berý.

热 火 朝 天

rè huǒ cháo tiān

Qyzyq dýmandy, kókti sharpyp týlaǵan.

热 情 洋 溢

rè qínɡ yánɡ yì

Tolyp tasyǵan qýanysh, qyzý mereıge tolǵan.

惹 是 生 非

rě shì shēnɡ fēi

Jańjal týdyrǵysh, shataqshyl.

热 血 沸 卷

rè xuè fèi juǎn

Qatty áserlený.

热 心 发 展

rè xīn fā zhǎn

Damýǵa qyzyǵý.

人 不 知 , 鬼 不 觉

rén bù zhī , ɡuǐ bù jiào

Jylyt bildirmeý, adamǵa sezdirmeý.

人 才 辈 出

rén cái bèi chū

Qaıratkerler art-artynan jetilip shyǵý.

人 定 胜 天

rén dìnɡ shènɡ tiān

Adam tabıǵatty jeńedi.

人 浮 于 事

rén fú yú shì

Adam kóp bolyp is jetispeý, basy artyq kisiler.

人 尽 其 才

rén jìn qí cái

Árkim óz qabiletin sáýlelendirý.

人 面 兽 心

rén miàn shòu xīn

Adam beıneli, haıýan júrekti.

人 疲 马 乏

rén pí mǎ fá

Adam sharshap, at boldyrý.

人 山 人 海

rén shān rén hǎi

Adam teńizi, seńdeı soǵylysqyn adam.

人 声 鼎 沸

rén shēnɡ dǐnɡ fèi

Ýlap-shýlaǵan adam, dabyrlaǵan adamdar.

人 手 一 册

rén shǒu yí cè

Adam bas saıyn bir nusqadan.

人 寿 年 丰

rén shòu nián fēnɡ

Ómiri uzartyp, turmysy molshydyqqa kenelý.

容 光 焕 发

rónɡ ɡuānɡ huàn fā

Jaıdary jarqyn qalyppen.

融 会 贯 通

rónɡ huì ɡuàn tōnɡ

Egjeı-tegjeıli ıeleý, bárin jetik bilý.

容 积 一 亿

rónɡ jī yí yì

Sıymdylyq kólemi bir mıllıon.

融 洽 相 处

rónɡ qià xiānɡ chǔ

Qabysyp baılanysqan, qıýlasyp toǵysqan.

冗 词 懊 句

rǒnɡ cí ào jù

Bos sóz, basy artyq qur sózder.

如 此 而 已

rú cǐ ér yǐ

osy ǵana

如 出 一 辙

rú chū yì zhé

Bir jerden shyǵý, bir izben shyǵý.

如 法 炮 制

rú fǎ páo zhì

Qaz-qalpynda istetý, kóshirip qoldaný, bir kórgennen jazbaý.

如火如荼

rú huǒ rú chá

Qaýlaǵan, ottaı qaýlaǵan.

如 获 至 宝

rú huò zhì bǎo

Jerden altyn tapqandaı qýaný, joqtan tapqandaı bolý.

如 饥 似 渴

rú jī sì kě

Qushyrlana ańsaǵan, ańsap ózegi talǵan.

如 箭 在 弦

rú jiàn zài xián

Adyrnaǵa sadaq oǵy salýly, saqadaı saı turý.

如 渴 思 饭

rú kě sī fàn

Saǵynǵandaı ańsaý.

含 辛茹 苦

rú kǔ hán xīn

Japa mashaqatqa tózý

如 狼 似 虎

rú lánɡ sì hǔ

Jyrtqysh aıýandaı, jaýyz, qanpezer.

如 临 大 敌

rú lín dà dí

Kúshti jaýǵa tap bolǵandaı.

茹 毛 钦 皿

rú máo qīn mǐn

Kúldi kómeshti jegen, shıkili-pisili jegen

如 梦 初 醒

rú mènɡ chū xǐnɡ

Uıyqtap oıanǵandaı, tús kórip turǵandaı.

作 鸟 兽 散

rú niǎo shòu sàn

Torǵaıdaı tozý

如入无人之境

rú rù wú rén zhī jìnɡ

Kıip áketý, tús kórip turǵandaı.

如 释 重 负

rú shì zhònɡ fù

Aýyr júkten qutylǵandaı, aýyr júkten moıyny bosap qalǵandaı.

如 数 家 珍

rú shǔ jiā zhēn

Qolymen qoıǵandaı, qanyq bilý, úıdegi qoımadaı aıqyn.

如闻其声,如见其人

rú wén qí shēnɡ , rú jiàn qí rén

Kózben kórip qulaqpen estigendeı. Óz sózin estip ózi kórgendeı.

如 学 如 旧

rú xué rú jiù

Burynǵysyndaı tyrysyp úırený.

如 意 算 盘

rú yì suàn jiù

Esebi boıynsha, oısha esebi.

如 影 随 形

rú yǐnɡ suí xínɡ

Egiz qozydaı, qosaǵyn jazbaı.

如 鱼 得 水

rú yú dé shuǐ

Sýǵa bókken balyqtaı, tilegenindeı bolý.

如 愿 以 偿

rú yuàn yǐ chánɡ

Armanyna jetkendeı bolý.

如 坐 针 毯

rú zuò zhēn tǎn

Astynan sý shyqqandaı otyra almaý, jybyrlap otyra almaý.

仁 其 发 展

rén qí fā zhǎn

Erkin damýyna jol qoıý.

仁 人 志 士

rén rén zhì shì

İzgi nıetti qaıratkerler

人 生 皆 有 善 性

rén shēnɡ jiē yǒu shàn xìnɡ

Adamgershilik izgilikte

仁 心 害 理

rén xīn hài lǐ

Qaskúnem, qara nıet, ujdansyzdyq.

仁 义 道 德

rén yì dào dé

Meıirimdilik jáne ádildik, ádilettik mural.

仁者见仁,智者见智

rén zhě jiàn rén , zhì zhě jiàn zhì

Árkim óz turǵysynan máselege qaraý, árkim kórgenine qaraı is qylý.

仁 至 义 尽

rén zhì yì jìn

Qolynan kelgen jaqsylqtyń bárin isteý, sheksiz qamqorlyq isteý.

仁 重 而 道 远

rén zhònɡ ér dào yuǎn

Mindet aýyr ári jol uzaq.

忍 俊 不 禁

rěn jùn bú jīn

Eriksiz kúlý, ózin toqtata almaı kúlip jiberý.

忍 让 克 制

rěn rànɡ kè zhì

Tózimdiligi men ustamdylyǵy.

忍 辱 负 重

rěn rǔ fù zhònɡ

Qorlanýǵa tózip aýyr mindetti ústine alý.

忍 气 吞 声

rěn qì tūn shēnɡ

Amalsyzdyqtan ishten tyný.

忍 亡 伤 痛

rěn wánɡ shānɡ tònɡ

Jaranyń aýyrǵanyna tózimdilik jasaý.

忍 无 可 忍

rěn wú kě rěn

Tózip tura almaý.

任 劳 任 怨

rèn láo rèn yuàn

Japa mashaqatqada, jabirlenýge de tózý.

任 人 唯 亲

rèn rén wéi qīn

Jaqyndaryn ǵana qyzmetke qoıý.

任 人 唯 贤

rèn rén wéi xián

Jaramdy adamdardy ǵana qyzmetke qoıý.

任 其 兹 长

rèn qí zī chánɡ

Óz meıilinshe ósý.

任 其 不 去

rèn qí bú qù

Yrqyna qoıa berý.

任 意 夸 大

rèn yì kuā dà

Qasaqana ulǵaıtý, ádeıi dárápteý.

任凭风滚起稳坐钓鱼台

rèn pínɡ fēnɡ ɡǔn qǐ wěn zuò diào yú tái

Daýyl soǵyp tolqyn ursada óz kemesinde jaıbyraqat otyra berý, aspan qulap tússede jumysy bolmaý.

认 贼 作 父

rèn zéi zuò fù

Qaraqshyny áke tutý.

认 敌 为 友

rèn dí wéi yǒu

Jaýdy dos dep bilý.

日 薄 月 山

rì báo yuè shān

Kúni bitip jatqan, kúni batyp bara jatqan.

日 积 月 累

rì jī yuè lěi

Aılap, kúndep jınalý.

日 暮 途 穷

rì mù tú qiónɡ

Ólimge bet alý, kúni qaran bolyp bara jatqan.

日 上 三 竿

rì shànɡ sān ɡān

Sıyr tús, kún naıza boıy kóterilgende.

日 新 月 异

rì xīn yuè yì

Kúnnen kúnge ózgerip jańalaný.

日 趋 腐 败

rì qū fǔ bài

Kúnnen kúnge quldyraý, kún saıyn irip-shirý.

人 亡 物 在

rén wánɡ wù zài

Adam ólse múlki qalady, at aýnaǵan jerde túk qalady.

人 微 轻 言

rén wēi qīnɡ yán

Jaı halyqtyń sózi ótpes.

人 心 所 向

rén xīn suǒ xiànɡ

Adamdar júregi talpynǵan.

人穷志不穷

rén qiónɡ zhì bù qiónɡ

Adam kedeı bolǵanymen kóńili toq keledi, adam jarly bolsada kóńili jarym bolmaıdy.

人 间 奇 踪

rén jiān qí zōnɡ

Dúnıedegi keremet.

人 水 欢 笑

rén shuǐ huān xiào

Ózen sýy syńǵyrlaı kúlý, jurt kóńildi kúıge bólený.

人 生 地 不 熟

rén shēnɡ dì bù shú

Bóten el, jat jer.

人 心 向 背

rén xīn xiànɡ bèi

Jurtshylyqtyń qoldaýymen qarama-qarsy shyǵý. Adam kóńiliniń jerýi.

人 不 亦 云

rén bú yì yún

Basqalar ne dese sony deý, el qalaı kóshse solaı kóshý.

人 之 常 情

rén zhī chánɡ qínɡ

Adamdarda únemi bolyp turatyn sezim, adamnyń daǵdyly súıispenshiligi.

人 烟 稀 少

rén yān xī shǎo

Adamy sırek.

人 烟 稠 密

rén yān chóu mì

Adamy tyǵyz.

人 多 议 论 多

rén duō yì lùn duō

Adam kóp bolsa aqyl kóp bolady.

人 口 密 度

rén kǒu mì dù

Adamnyń tyǵyzdyǵy.

人 群 沸 卷

rén qún fèi juǎn

Qalyń jurt dýmanǵa bólený.

人 心 振 奋

rén xīn zhèn fèn

Adamdardyń rýhy kóterilý, jandaný.

人 间 地 狱

rén jiān dì yù

Jahan tozaǵy.

人 无 而 言 , 不 知 其 可

rén wú ér yán , bù zhī qí kě

Senimi joq adamdy adam deýge bolmaıdy.

人 海 战 术

rén hǎi zhàn shù

Adamdy qan teńizge aıdaý taktıkasy.

人 不 为 己 , 天 诛 地 灭

rén bù wéi jǐ , tiān zhū dì miè

Adam óz nápssisin tımasa jer jutady.

人 人 诸 之

rén rén zhū zhī

Jurt oǵan qarǵysyn jaýdyrady.

人 命 危 浅

rén mìnɡ wēi qiǎn

Ómirine qaýyp tóný.

人 莫 予 毒

rén mò yǔ dú

Maǵan eshkim qaýyp tóndirmesin.

人 在 世 上 炼 ,刀 在 石 上 磨

rén zài shì shànɡ liàn , dāo zài shí shànɡ mó

Adam qoǵamda, pyshaq qaıraqta jetiledi.

人 是 衣 裳 ,马 是 鞍

rén shì yī shánɡ , mǎ shì ān

Adam kórki shúperek, aǵash kórki japyraq.

人 老 心 不 老

rén lǎo xīn bù lǎo

Adam kárteısede kóńili kárteımeıdi, aǵash qýrasada tamyry shirimeıdi.

乳 臭 未 干

rǔ xiù wèi ɡān

Aýyzynan sary ýyz ketpegen, býyny bekip buǵanasy qatpaǵan.

入 地 无 门

rù dì wú mén

Kirerge tesik taba almaı.

入 木 三 分

rù mù sān fēn

Taıǵa tańba basqandaı, óte anyq.

入 情 入 理

rù qínɡ rù lǐ

Aqylǵa sıymdy, kókeıge qonymdy.

入 侵 强 盗

rù qīn qiánɡ dào

Suǵanaqtyq jasap kirgen qaraqshy.

锐 不 可 当

ruì bù kě dānɡ

Ótkirligine esh nárse teń kele almaý, tosýǵa bolmaıtyn ekpindilik.

弱 不 禁 风

ruò bú jīn fēnɡ

Názik, jel ushyryp ketetindeı, óte taldyrmash

弱 不 胜 衣

ruò bú shènɡ yī

Aryq atqa qamshy aýyr, qur súlderi.

弱 肉 强 食

ruò ròu qiánɡ shí

Kúshtiler álsizderdi jalmaý.

若 即 若 离

ruò jí ruò lí

Tıer-tımes, irde jýyp birde jýymaý.

若 无 其 事

ruò wú qí shì

Eshnárse bolmaǵandaı, qaninen qapersiz, ony eleń qurly kórmeý.

若要人不知,除非己莫为

ruò yào rén bù zhī , chú fēi jǐ mò wéi

Aýyrýyńdy jasyrǵanyńmen ólimiń áshkere, jamandyq jerde jatpaıdy.

若 有 所 思

ruò yǒu suǒ sī

Oıǵa batqandaı, birdeme oılaǵandaı

软 弱 无 力

ruǎn ruò wú lì

Álsiz, qaýqarsyz, dármensizdik.

软 弱 无 能

ruǎn ruò wú nénɡ

Álsiz, qabiletsiz.

软 硬 兼 施

ruǎn yìnɡ jiān shī

Qatty-jumsaq tásilderdi alma kezek qoldaný.

软 抗 硬 拖

ruǎn kànɡ yìnɡ tuō

Jumsaqtyqpen qarsylasyp, qattylyqty keıinge tartý.

S

塞 翁 失 马

sài wēnɡ shī mǎ

Jamandyqtyń da jaqsylyǵy bar.sabyr túbi sary altyn.

三 长 两 短

sān chánɡ liǎnɡ duǎn

Jazataıym bolý, oqys bolý. Aýmaly-tókpeli.

三 光 政 策

sān ɡuānɡ zhènɡ cè

Úsh qurtý saıasaty.

三 顾 茅 庐

sān ɡù máo lú

Shyn yqylaspen usynys jasaý.

三 降 一 灭

sān jiànɡ yí miè

Úsh tize búgý, birdi joǵaltý.

三 句 话 不 离本 行

sān jù huà bù lí běn hánɡ

Árkim óz kásibin sóıleý. Sóılese-aq bolǵany óz isterin sóıleıdi.

三 令 五 申

sān lìnɡ wǔ shēn

Ústi-ústine buıryq, eskertýler berý.

三人行,必有我师

sān rén xínɡ , bì yǒu wǒ shī

Úsh adam ketip bara jatsa sózsiz birin ustaz tut. ózińdi arys sanasań, basqany barys sana.

三 三 两 两

sān sān liǎnɡ liǎnɡ

Top-top bolyp, eki-úshten bolyp

三十六计,走为上策

sān shí liù jì , zǒu wéi shànɡ cè

Otyz aıla, taban jyltyratý birinshi aıla. Ol aılada, bul aılada taıyp turý birinshi aıla.

三 思 而 行

sān sī ér xínɡ

Úsh oılanyp bir isteý, qaıta-qaıta tolǵanyp baryp isteý.

三天打鱼,两天晒网

sān tiān dǎ yú , liǎnɡ tiān shài wǎnɡ

İstegen isiniń tamtyǵy joq. Úsh kún balyq súzip eki kún aý keptirý.

三 头 六 臂

sān tóu liù bì

Úsh basty alty aıaq. Asqan keremetti.

三 为 一 体

sān wéi yì tǐ

Úsheýi bir tulǵa, úsh jaq birlesip, bir tulǵa bolý.

三 五 成 群

sān wǔ chénɡ qún

Úshten besten birigip.

三 心 二 意

sān xīn èr yì

Ala kóńildik, ári-sári tánaqsyzdyq

三 言 两 语

sān yán liǎnɡ yǔ

Bir-eki aýyz sóz.

桑 海 一 栗

sānɡ hǎi yí lì

Teńizdiń bir tamshysyndaı.

丧 魂 落 魄

sànɡ hún luò bó

Es túsinen aırylý.

丧 家 之 犬

sànɡ jiā zhī quǎn

Kóshten qalǵan ıtteı, jurtta qalǵan ıtteı, buralqy ıtteı.

丧 失 人 心

sànɡ shī rén xīn

Jurttyń seniminen aırylý.

丧 心 病 狂

sànɡ xīn bìnɡ kuánɡ

Es túsinen aıyrylyp jyndaný, esi ketken esirik.

搔 首 抓

sāo shǒu zhuā

Basy qatý, aqyldan taryǵyp basyn qasyp ıegin sıpaý.

色 属 内 荏

sè shǔ nèi rěn

Syrttaı kúshti kóringenimen ishi qaltaraý.

色 泽 纯 美

sè zé chún měi

Syrttaı kúshti kóringenimen ishteı qaýsap turǵan.

杀 回 马 枪

shā huí mǎ qiānɡ

Jalt burylyp naızany qaıra kezeý, jalt berip qaıtarma shabýyl jasaý.

杀 鸡 给 猴 子 看

shā jī ɡěi hóu zi kàn

Birin jazalap basqaǵa ǵıbarat etý, taýyqty jazalap maımuldy shoshytý.

沙 漠 荒 野

shā mò huānɡ yě

Qumdy shól dala.

杀 气 腾 腾

shā qì ténɡ ténɡ

Aıbar shegý, dońyz aıbatyn syrtyna salý.

杀 人 不 见 血

shā rén bú jiàn xiě

Qanquıly jadygoı, adamǵa qastyq isetý.

杀 人 不 眨 眼

shā rén bù zhá yǎn

Adam óltirýdi shybyn qurly kórmeý, qandy qol.

杀 人 如 麻

shā rén rú má

Adamdardy torǵaıdaı qyrǵyndaý.

杀 人 灭 口

shā rén miè kǒu

Adam óltirip únin óshirý.

杀 人 越 货

shā rén yuè huò

Adam óltirip mal-múlikti tonaý.

杀 身 成 仁

shā shēn chénɡ rén

Ádilet úshin janyn qıý.

杀 一 儆 百

shā yì jǐnɡ bǎi

Birin óltirip myńǵa ǵıbrat qylý.

煞 费 苦 心

shà fèi kǔ xīn

Ólip-talyp júrip, oı sanasyn sarqa jumsaý.

煞 有 介 事

shà yǒu jiè shì

Shynynda osyndaı bolyp otyrǵanyn rastaý.

煽 风 点 火

shān fēnɡ dián huǒ

Jelpip ot tutastyrý, irtki salý.

山 高 水 低

shān ɡāo shuǐ dī

Jaza taıym bolý, aýmaly tókpeli.

山 河 美 丽

shān hé měi lì

Kórkem taý darálar.

山 清 水 秀

shān qīnɡ shuǐ xiù

Móldir ózen jasyl taýlar.

山 穷 水 尽

shān qiónɡ shuǐ jìn

Barar jer basar taýy qalmaý, joly bolmaý.

姗 姗 来 迟

shān shān lái chí

Jaıqalyp artta qalý, shubatylyp jaı qalý.

闪 烁 其 词

shǎn shuò qí cí

Sózdi toǵyz saqqa júgirtý, qoıan bulttaqqa salyp sóıleý.

山 头 主 义

shān tóu zhǔ yì

Tóbeshildik, rýyshldyq.

山 雨 欲 来 风 满 城

shān yǔ yù lái fēnɡ mǎn chénɡ

Jańbyr jaýar bolsa jel soǵyp derek berer.

善 罢 甘 休

shàn bà ɡān xiū

Jeńil –jelpi qaraý, nemquraıdylyq.

擅 自 为 某

shàn zì wéi mǒu

Ózine kelgende aldyna jan salmaý, óz basyn kúıtteý.

擅 自 为 谋

shàn zì wéi móu

Óz betinshe qýattama jasaý, óz aldyna basa bıleýshilik.

擅 自 投 降

shàn zì tóu xiánɡ

ózi alda bolý.

擅 自 主 张

shàn zì zhǔ zhānɡ

Óz bilgeninshe usynys berý.

擅 自 变 更

shàn zì biàn ɡēnɡ

Óz betimen ózgertý.

擅 离 职 守

shàn lí zhí shǒu

Óz yqtıarlyǵynsha qyzymet ornynan ajyrap ketý.

伤 风 败 俗

shānɡ fēnɡ bài sú

Ǵuryp adetti buzý, beıbastaq, kórgensiz.

伤 天 害 理

shānɡ tiān hài lǐ

Zánkestik isteý, ujdansyzdyq isteý.

上 层 设 筑

shànɡ cénɡ shè zhù

Qondyrma.

上 刀 山 ,下 火 海

shànɡ dāo shān , xià huó hǎi

Quz qáǵa shyǵyp ot teńizge túsý.

上梁不正,下梁歪

shànɡ liánɡ bú zhènɡ , xià liánɡ wāi

Sýdyń basy qalaı bolsa aıaǵy da solaı bolady.

上天无路,入地无门

shànɡ tiān wú lù , rù dì wú mén

Barar jer basar taýy qalmaý, shyǵar jol kirerge tesik tappaý.

上 行 下 效

shànɡ xínɡ xià xiào

Joǵarǵylar ne istese tómengiler sony isteıdi, aldańǵy arba qalaı júrse keıingi arba solaı júredi.

上 午 略 路 , 下 午 复 原

shànɡ wǔ lüè lù , xià wǔ fù yuán

Tústen buryn tómendep tústen keıin qalpyna kelý.

稍 胜 一 筹

shāo shènɡ yì chóu

Braz jaqsyraq, sál jaqsyraq.

稍 纵 即 逝

shāo zònɡ jí shì

Sál bosatsań joq bolady, synaptaı jylt berý.

少 不 更 事

shǎo bú ɡēnɡ shì

Eshtemeni kórmegen jas, kóp isti bastan keshirmegen.

少 而 精

shǎo ér jīnɡ

Az bolsyn saz bolsyn, az bolsyn nárli bolsyn.

少 见 多 怪

shǎo jiàn duō ɡuài

Túk kórmegendeı tańyrqaý, qaıran qalý.

少 慢 差 费

shǎo màn chà fèi

Az, aqyryn, nashar, ysrapshyl.

少 说 为 佳

shǎo shuō wéi jiā

Aýzyn baǵýdy jaqsy kórý.

少壮不努,老大悲伤

shǎo zhuànɡ bù nǔ , lǎo dà bēi shānɡ

Jas shaǵyńda talpynbasań kárteıgende ókinseńde ornyna kelmeıdi.

少 则 几 年

shǎo zé jǐ nián

Berisi birneshe jyl.

舌 敝 唇 焦

shé bì chún jiāo

Sóıleı-sóıleı tańdaıy keýip erni kebersý.

舍车马,保将帅

shě chē mǎ , bǎo jiānɡ shuài

At arbany qurban etip qolbasshylarmen atamandardy saqtap qalý.

舍 己 为 人

shě jǐ wéi rén

Basqa ary úshin óz múddesin keshý.

舍 己 救 人

shě jǐ jiù rén

Óe ómirin qıyp basqalardy qutqarý.

舍 己 从 人

shě jǐ cónɡ rén

Óz pikirinen teristep, basqalardyń pikirin qostaý.

舍 近 求 远

shě jìn qiú yuǎn

Aldyndaǵyny qoıyp alystaǵyǵa umtylý.

舍 身 为 国

shě shēn wéi ɡuó

Otan úshin óz jnyn qyıý.

舍 生 取 义

shě shēnɡ qǔ yì

Ádilet úshin óz ómirin qyıý.

舍 死 亡 身

shě sǐ wánɡ shēn

Ólimge basyn báı tigý.

设 法 报 复

shè fǎ bào fù

Amal taýyp kek alý.

设 身 处 地

shè shēn chǔ dì

Ózin basqalardyń ornyna qoıý.

身 败 名 裂

shēn bài mínɡ liè

Sátsizdikke tap bolyp abyroıynan aırylyp quryp bitý, jeńilske ushyrap abroıynan aırylý.

身 不 由 己

shēn bù yóu jǐ

Óz erkindigi joq, óz basyn bıleı almaý, bas erkindigi joq.

深 不 可 测

shēn bù kě cè

Túsinýge bolmaıtyn syrly.

深 仇 可 恨

shēn chóu kě hèn

Tereń óshpendilik.

深 得 民 心

shēn dé mín xīn

Halyqtyń qyzǵyn qoldap –qýattaýyna ıe bolý.

深 根 固 蒂

shēn ɡēn ɡù dì

Tereń tamyr jaıǵan.

深 居 简 出

shēn jū jiǎn chū

Óz úıinen aınalsoqtap shyqpaıtyn.

深 谋 远 虑

shēn móu yuǎn lǜ

Ádette eshqandaı barys-kelis jasamaý.

身 价 百 倍

shēn jià bǎi bèi

Mártebesi eselep joǵarlaý, ataǵy birden artý

身 教 利 于 言 教

shēn jiāo lì yú yán jiāo

Óz bolmysy boıynsha tárbıeleý, isimen ónege bolý.

身 经 百 战

shēn jīnɡ bǎi zhàn

Sansyz soǵystardy bastan keshirgen.

伸 开 双 手

shēn kāi shuānɡ shǒu

Qushaq jaıý, qos qolyn sozý.

身 临 其 境

shēn lín qí jìnɡ

Ózi basy qasynda bolǵandaı, ózi sol ortada bolǵandaı.

身 强 体 壮

shēn qiánɡ tǐ zhuànɡ

Som deneli, myqty qýatty.

身 强 力 壮

shēn qiánɡ lì zhuànɡ

Tepse temir úzetin, denesi som qaıraty myǵym.

深 切 同 情

shēn qiē tónɡ qínɡ

Tereń tilektestik.

申 请 报 告

shēn qǐnɡ bào ɡào

Ótinish berip tirkelý.

深 入 人 心

shēn rù rén xīn

Tereń zerttep túsinikti sózdermen beıneleý. Adamdardyń júregine tereń uıalaý.

深 入 骨 髓

shēn rù ɡú suǐ

Súıegine sińip ketý.

深 思 熟 虑

shēn sī shú lǜ

Tereń oı júgirtý.

深 深 耕 细

shēn shēn ɡēnɡ xì

Tereń jyrtyp uqyptylyqpen óńdeý.

身 体 力 行

shēn tǐ lì xínɡ

Ózi ómirge aralasyp qulshyna isteý.

身 心 交 病

shēn xīn jiāo bìnɡ

Oı soqty bolyp usqyny túsý, múlde rýhsyz.

身 在 曹 营 心 在 汉

shēn zài cáo yínɡ xīn zài hàn

Ózi jat elde turǵanmen júregi óz elinde.

深 恶 痛 绝

shēn wù tònɡ jué

Meıilinshe jek kórý,barynsha óshigý.

神 采 奕 奕

shén cǎi yì yì

Asqan rýhty jaıdary jarqyn júzben.

神 差 鬼 使

shén chāi ɡuǐ shǐ

Kezdeısoq reti kelý, oıda joqta sáti túsý.

神 出 鬼 没

shén chū ɡuǐ mò

Tıp- qashty(áreketi), jip taǵýǵa bolmaıtyn.

神 工鬼 斧

shén ɡōnɡ ɡuǐ fǔ

Tańqalarlyq sheberlik.

神 经 失 常

shén jīnɡ shī chánɡ

Aqylynan aırylý, qalypty adamshylyq uǵymdardy joıǵandyq.

神 机 妙 算

shén jī miào suàn

Nanymdy aqylmen utymdy shara.

神 如 不 淆

shén rú bù xiáo

Aqylynan adasý.

神 思 恍 惚

shén sī huǎnɡ hū

Esi aýý, mıy aınalý, meń zeń bolý. Ónerli ári epti, asqan sabaz.

神 圣 职 责

shén shènɡ zhí zé

Qasıetti minez qulqy.

蜃 楼 海 市

shèn lóu hǎi shì

Qur qál, buldyr eles, qalqyǵan saǵym.

甚 器 上 上

shèn qì shànɡ shànɡ

Ý-shý bolyp dúrligý, shańdy aspanǵa shyǵarý.

生 不 逢 时

shēnɡ bù fénɡ shí

Dúnıege kesh kelý.

生 动 活 泼

shēnɡ dònɡ huó po

Jandy oramdy, jandy da sergek.

声 东 击 西

shēnɡ dōnɡ jī xī

Shyǵystan dybys berip, batystan soqqylaý.

升 官 发 财

shēnɡ ɡuān fā cái

Mánsaby joǵarlap baıý.

生 花 妙 笔 , 进 花 之 笔

shēnɡ huā miào bǐ , jìn huā zhī bǐ

Tili oramdy, qalamy júırik.

生 灵 涂 炭

shēnɡ línɡ tú tàn

Azap-tozaǵyna túsý.

生 龙 活 虎

shēnɡ lónɡ huó hǔ

Aıdaǵardaı aıbatty jolbarstaı qaıratty.

声 名 狼 藉

shēnɡ mínɡ lánɡ jí

Abroıy aırandaı tógilý.

生 气 勃 勃

shēnɡ qì bó bó

Sergekte jalyndy, ómirge jarasymdy qaǵlez.

声 色 俱 厉

shēnɡ sè jù lì

Aıbar shegip qatýlana sóıleý, ejireńdep zeký.

声 势 日 大

shēnɡ shì rì dà

Yqpaly kún saıyn joǵarlaý.

声 势 浩 大

shēnɡ shì hào dà

Saltanatty, dabyraly.

生 杀 予 夺

shēnɡ shā yǔ duó

Talan-tarajyǵa salý, súlikteı sorý.

生 死 存 亡

shēnɡ sǐ cún wánɡ

Ómir súrý ne ólý, ólimmen ómir.

生 死 离 别

shēnɡ sǐ lí bié

Máńgilik aırylysý, kelmeske ketý.

声 嘶 力 竭

shēnɡ sī lì jié

Óńeshi úzilgenshe aıqaılaý, daýysy qarlyqqansha.

生 死 攸 关

shēnɡ sǐ yōu ɡuān

Ómir men ólim kezeńi, qysyltaıań kezeń.

生 吞 活 剥

shēnɡ tūn huó bō

Talǵaýsyz, shaınamaı jutý.

升 堂 入 室

shēnɡ tánɡ rù shì

Birtidep joǵarlaý, birte-birte ishkeleý.

声 誉 扫 地

shēnɡ yù sǎo dì

Abroıyn jermen jeksen etý.

盛 行 一 时

shènɡ xínɡ yì shí

Bir mezet dáýrendeý, bir mezgil gúldený..

盛 大 节 日

shènɡ dà jié rì

Saltanatty mereke.

盛 气 凌 人

shènɡ qì línɡ rén

Basqalarǵa qoqılanyp qorańdaý.

剩 余 价 值

shènɡ yú jià zhí

Qosymsha qun.

失 败 是 成 功 之 母

shī bài shì chénɡ ɡōnɡ zhī mǔ

Jeńilis jeńistiń anasy.

师 出 无 名

shī chū wú mínɡ

Eshqandaı sebepsiz ásker shyǵarý.

失 道 寡 助

shī dào ɡuǎ zhù

Az ǵagna jardemder, járdemsiz qalý.

失 魂 落 魄

shī hún luò bó

Qoldy aıaqqa turmaı bezekteý, záresi ushý.

失 业 人 群

shī yè rén qún

Jumyssyzdar toby.

师 直 为 壮

shī zhí wéi zhuànɡ

Ádilet úshin óskeleń batyrlyq kórsetý.

尸 位 素 餐

shī wèi sù cān

Ataǵyna súıenip aramtamaqtyqpen ómir súrý.

时 不 待 我

shí bú dài wǒ

Ýaqyt bizdi kútip turmaıdy.

石 沉 大 海

shí chén dà hǎi

Habar osharsyz qaloý. Qumǵa sý sepkendeı.

时 乘 命

shí chénɡ mìnɡ

Táleıi joq, sory qaınaǵan, baqytsyzdyq.

实 地 考 察

shí dì kǎo chá

Naqtyly tekserý.

十 恶 不 赤

shí è bú chì

Keshirmsiz qylmys isteý.

食 古 不 化

shí ɡǔ bú huà

Ótken zamandaǵy nárselerdi túsine almaý.

拾 金 不 昧

shí jīn bú mèi

Altyn taýyp alsada jasyrmaý.

时 紧 时 松

shí jǐn shí sōnɡ

Birde qataıyp birde bosańsý.

矢 口 抵 赖

shí kǒu dǐ lài

Óle-ólgenshe qasarysyp moındamaý, aıtbasqa ant ishý.

实 力 地 位

shí lì dì wèi

Kúsh kórsetý, qara kúshke basý.

十目所视,十指所指

shímù suǒ shì , shí zhǐ suǒ zhǐ

Kópshilik kózben kórip qolmen ustaý, jurt baqylap qá bastyrmaý.

十 拿 九 稳

shí ná jiǔ wěn

Ashsa alaqanynda jumsa judyryǵynda.

十 年 寒 窗

shí nián hán chuānɡ

Uzaq japalyqpen úırený, uzaq beınette óner úırený.

十年树林,百年树人

shí nián shù lín , bǎi nián shù rén

Eń qıyny adam tárbıeleý. Aǵashty on jyl ósirseń adamdy júz jyl baýlısyń.

石 破 大 惊

shí pò dà jīnɡ

Dúnıe zil-zala bolyp ketý.

时 起 时 伏

shí qǐ shí fú

Birde kóterilip, birde bosańsý.

十 全 十 美

shí quán shí měi

Kemeline kelgen tórt túligi saı

十 室 九 空

shí shì jiǔ kōnɡ

Kúńirenip bos qalý, qulazyp ıen qalý. Óte shuǵyl óte tyǵyz.

食 肉 寝 皮

shí ròu qǐn pí

Jep jibererdeı, etin jep súıegin búrkip tastaıtyndaı.

十 月 怀 胎

shí yuè huái tāi

On aı júkti bolý.

时 移 俗 遗

shí yí sú yí

Dáýir ózgerisimen ǵuryp ádette ońaı ózgeredi.

实 在 离 奇

shí zɑi lí qí

Shyndyqty shekteý.

十 字 路 口

shí zì lù kǒu

Toǵyz joldyń toraby.

史 无 前 例

shǐ wú qián lì

Buryn sońdy bolyp kórmegen, tarıhta bolyp kórmegen.

始 终 不 懈

shǐ zhōnɡ bú xiè

Bastan aıaq bosańsymaý, bastan aqyry talmaý.

始 终 不 渝

shǐ zhōnɡ bù yú

Bastan aıaq ózgermeý, bastan aıaq buljymaý.

始 终 如 一

shǐ zhōnɡ rú yī

Bastan aqyr bir qalypta.

事 半 功 倍

shì bàn ɡōnɡ bèi

Az kúsh jumsap kóp nátıje alý, istiń jartysy bitsede tabysy neshe esedeı.

事 倍 功 半

shì bèi ɡōnɡ bàn

Kóp kúsh jumsap az nátıje alý.

事 不 关 己 , 高 高 挂 起

shì bù ɡuān jǐ , ɡāo ɡāo ɡuà qǐ

Ózimen qatysy joq dep onymen jumysy bolmaý.

势 不 两 立

shì bù liǎnɡ lì

Bir-birimen otasa almaıtyn, sıysyp tura almaý.

事 出 有 因

shì chū yǒu yīn

İstiń týylý sebebi bolady.

适 得 其 反

shì dé qí fǎn

Dál sonyń kerisinshe, múlde onyń kerisinshe nátıje shyǵý.

视 而 不 见

shì ér bú jiàn

Kórsede kórmeske salý.

是 非 曲 直

shì fēi qū zhí

Duryspen burys, ońmen sol.

是 古 非 今

shì ɡǔ fēi jīn

Ertedegini týra qazirgini qate dep qaraý. Ótkendi ańsaý.

势 均 力 敌

shì jūn lì dí

Kúshi teń kelý.

适 可 而 止

shì kě ér zhǐ

Ylaıyqty dárejege kelgende toqtatyp qoıý.

适 龄 青 年

shì línɡ qīnɡ nián

Kamıletke tolǵan.

拭 目 以 待

shì mù yǐ dài

Tórit kózben kútý, qadala qaraý.

势 如 破 竹

shì rú pò zhú

Qudreti tas jaryp taý qulatqandaı. Ózin zor sanap basqalardy qor sanaý.

视 如 敝 履

shì rú bì lǚ

Kózge ilmeý, ilikke almaý.

视 如 寇 仇

shì rú kòu chóu

Qas dushpandaı qaraý, tap jaýyndaı kórý, kúndesteı kórý.

视 若 如 睹

shì ruò rú dǔ

Kórip turyp kórmeske salý, elemeýshilik.

视 杀 成 性

shì shā chénɡ xìnɡ

Qan isherlik tabıǵatyna sińggen, adam óltirýge kánikken.

世 上 无 难 事 , 只 怕 有 心 人

shì shànɡ wú nán shì , zhǐ pà yǒu xīn rén

Qıyn is joq álemde yqlas qoıǵan adamǵa.

事 实 胜 于 雄 辩

shì shí shènɡ yú xiónɡ biàn

Fakt talastan kúshti.

视 死 如 归

shì sǐ rú ɡuī

Ólimdi eleń qurly kórmeý.

时 速 境 迁

shí sù jìnɡ qiān

Bolary bolyp boıaýy sińggen, is ótip jaǵdaı ózgerý.

世 态 炎 凉

shì tài yán liánɡ

Zaman aýqymy aýmaly tókpeli, zamanyń qalaı bolsa bórkiń solaı.

视 同 儿 戏

shì tónɡ ér xì

Balanyń oıynyndaı kórý.

视 同 路 人

shì tónɡ lù rén

Jat adamdaı kórý, jol bıkedeı qaraý.

世 外 桃 源

shì wài táo yuán

Jannat, beıs.

视 为 畏 途

shì wéi wèi tú

Qaterli soqpaqtaı kórý, qıyn isten ólerdeı qorqý.

视 野 广 阔

shì yě ɡuǎnɡ kuò

Oı órisi keń, keń peıildi.

事 与 愿 违

shì yǔ yuàn wéi

İs tileginiń kerisinshe. Oılaǵanyndaı bolmaý.

事 与 人 为

shì yǔ rén wéi

İs adammen bitedi.

手 不 释 卷

shǒu bú shì juǎn

Qolynan kitap tastamaý.

手 到 病 处

shǒu dào bìnɡ chù

Qoly tıse shıpa bolý, qoly tıse dert aıyǵý.

首 当 其 冲

shǒu dānɡ qí chōnɡ

Aldymen shabýldaıtyn oryn, a degende tısetin oryn.

手 急 眼 快

shǒu jí yǎn kuài

Sezgirde elgezek, qoly epti kózi ótkir.

守 口 如 瓶

shǒu kǒu rú pínɡ

Aýzy berik, jylt sezdirmeý, ym-jym bildirmeý.

手 忙 脚 乱

shǒu mánɡ jiǎo luàn

Sasqalaqtap qalaımaqandastyrý, degbirsizdendirip shatastyrý.

首 屈 一 指

shǒu qū yì zhǐ

Birinshi mańdaı aldy, basqadan shoqtyǵy bıik.

首 鼠 两 端

shǒu shǔ liǎnɡ duān

Ekilený, tartynshaqtaý.

手 无 寸 铁

shǒu wú cùn tiě

Qolynda temirdiń synyǵyda joq, qarýsyz qur qol.

手 无 缚 鸡 之 力

shǒu wú fù jī zhī lì

Qarýsyz qur qol. Qaýqarsyz dsrmensiz.

手 舞 足 蹈

shǒu wǔ zú dǎo

Eki ezýi qulaǵyna jetý, oınaqtap asyr salý.

手 痒 难 耐

shǒu yǎnɡ nán nài

Qoly tynshyp toqtaı almaý.

手 足 无 措

shǒu zú wú cuò

Ne qylaryn bilmeı abyrjyp qalý, amaly taýsylý.

守 株 待 兔

shǒu zhū dài tù

Aǵash túbine ózi soǵylyp óletin qoıandy kútý, alma pis aýzyma tús.

寿 比 南 山

shòu bǐ nán shān

Quzǵyndaı kóp jasaý.

受 宠 若 惊

shòu chǒnɡ ruò jīnɡ

Ataq abroıǵa mas bolý, ataq abroıǵa qýaný.

受 尽 折 磨

shòu jìn zhé mó

Tartpaǵan jábir japasy qalmaý.

熟 能 生 巧

Qanyq jattyqqan tetigin taba alady.

shú nénɡ shēnɡ qiǎo

熟 视 无 睹

shú shì wú dǔ

Kórsede kórgisi kelmeý, kózi úıir bolsa kórsede kórmegenge teń.

殊 途 同 归

shū tú tónɡ ɡuī

Joly basqa bolǵanmen bári kózdegen jerge jete alady, ádisi túrlishe bolǵanmen birdeı nátıjege jetedi.

孰 不 可 忍

shú bù kě rěn

Shydap turýǵa bolmaıtyn.

鼠 目 寸 光

shǔ mù cùn ɡuānɡ

Aıaǵynyń astyndaǵyny ǵana kórý.

数 典 忘 祖

shǔ diǎn wànɡ zǔ

Ata tegin umytý.

树 碑 立 传

shù bēi lì zhuàn

Kúmbez ornatyp tarıhyn jazý.

树 倒 猴 豯 散

shù dǎo hóu xī sàn

Aǵash qulasa maımul trym-traqaı qashady.

束 手 待 毙

shù shǒu dài bì

Qol qýsyryp ólim kútý.

束 手 就 擒

shù shǒu jiù qín

Qol-aıaǵyn baılaýǵa moınsal bolý.

束 手 束 脚

shù shǒu shù jiǎo

Qol-aıaǵyn shyrmalý.

束 手 无 策

shù shǒu wú cè

Amalsyz aqyldan taryǵyp kibirtikteý.

数 一 数 二

shù yī shù èr

Ekiniń biri.

束 之 高 阁

shù zhī ɡāo ɡé

Býyp-tuıip ilip qoıý, bir shetke jıstyryp tastaý.

双 管 齐 下

shuānɡ ɡuǎn qí xià

İsti qos qolmen tyndyrý, bar kúsh-jigerimen oryndaý.

水 到 渠 成

shuǐ dào qú chénɡ

Aryq bitse sý aǵar, topshysy qatqan balapan uıasynda otyrmas.

水 滴 石 穿

shuǐ dī shí chuān

Tamshylaı bergen sýda tas tesedi.

水 火 不 相 容

shuí huǒ bù xiānɡ rónɡ

Otpen sý otasa almas.

水 落 石 出

shuǐ luò shí chū

Sý qurysa tas qalar.

水 泼 不 进

shuǐ pō bú jìn

Sý kirmeıtin.

水 乳 放 融

shuǐ rǔ fànɡ rónɡ

Tel ósken, egiz qozydaı.

水 深 火 热

shuǐ shēn huǒ rè

Aýyr azap shekken, selge ketip otqa kúıgen.

水 深 流 急

shuǐ shēn liú jí

Ózen sýy tereńde aǵyny qatty.

水 土 不 服

shuí tǔ bù fú

Jerimen sýyna kóndige almaý.

水 泄 不 通

shuǐ xiè bù tōnɡ

Iin tresken, seńdeı soǵylysqan, ıt tumsyǵy ótpeıtin.

水 源 不 清 下 游 浑

shuǐ yuán bù qīnɡ xià yóu hún

Sýdyń basy ylaı bolsa aıaǵy da ylaı bolady.

水 涨 船 高

shuǐ zhǎnɡ chuán ɡāo

Sý molaısa keme kóteriledi, qazanda ne bolsa shomishke sol ilinedi.

水 中 捞 月

shuǐ zhōnɡ lāo yuè

Qudyqtan tartqandaı, sýdan qarmaǵandaı.

顺 风 转 舵

shùn fēnɡ zhuǎn duò

Jeldiń yǵyna qaraı keme aıdaý, el qalaı kóshse solaı kóshý.

顺 手 牵 羊

shùn shǒu qiān yánɡ

El toıǵa aınalǵanda qoıǵa aınalý.

顺 我 者 昌

shùn wǒ zhě chānɡ

Esirgender.

瞬 息 万 变

shùn xī wàn biàn

Kilit ózgerý, qas qaqqansha on myńdaǵan ózgerister bolý.

顺 之 者 存

shùn zhī zhě cún

Baǵynǵandar tiri qalý.

说 长 道 短

shuō chánɡ dào duǎn

Ǵaıbat aıtý.

说 一 不 二 ,说 一 是 一 ,说 二 是 二

shuō yī bú èr , shuō yī shì yī , shuō èr shì èr

Sóz bir qulaq eki, aıtqanym aıtqan.

硕 果 仅 存

shuò ɡuǒ jǐn cún

Sirge jıar, bar qalǵan asyly.

数 见 不 鲜

shù jiàn bú xiān

Únemi kózge shalynatyn, qashanda az kezikpeıdi.

死 板 硬 套

sí bǎn yìnɡ tào

Óli túrde kóshirip qoldaný.

死 不 悔 改

sǐ bù huí ɡǎi

Toń moıyndyq istep taýba qylmaý, ólsede taýba qylmaý.

死 不 瞑 目

sǐ bù mínɡ mù

Ólsede kózi jumylmaı ketý.

死 而 复 燃

sǐ ér fù rán

Ólip tirilý, ólimnen qaıta tirilý.

死 而 后 已

sǐ ér hòu yǐ

Aqtyq demine deıin.

死 灰 复 燃

sǐ huī fù rán

Sóngen byqsyǵyn qaıta tutandyrý, qaıta bas kóterý.

死 里 逃 生

sǐ lǐ táo shēnɡ

Ólimnen qutylý, jany qalý, ajal aýzynan qashyp qutylý.

死 路 一 条

sǐ lù yì tiáo

Ólim joly.

死马当活马医

sǐ mǎ dānɡ huó mǎ yī

Ólimnen arashalap qalmaq úshin, shyqpaǵan janǵa shıpa retinde.

死 皮 赖 脸

sǐ pí lài liǎn

Júzi qara

死 气 沉 沉

sǐ qì chén chén

Jansyz, rýhsyz.

死 去 活 来

sǐ qù huó lái

Ólip tirilý. Óle ólgenshe.

死 心 目 亮

sǐ xīn mù liànɡ

Kózi ashyq kóńili soqyr.

死 有 余 辜

sǐ yǒu yú ɡū

Qylmysy basynan asqan, ólsede qylmysy túgemeıdi.

四 处 罗 网

sì chù luó wǎnɡ

Basyn qurap jan-jaqtan toptap.

四 处 散 走

sì chù sàn zǒu

Aldy aldyna tarap ketý.

四 处 奔 走

sì chù bēn zǒu

Jan-jaqqa shapqylaý.

四 处 逃 荒

sì chù táo huānɡ

Jan-jaqqa qashyp tozyp ketý.

四 朝 五 老

sì cháo wǔ lǎo

Tórt patyshalyqtyń shejiresi.

四 分 五 裂

sì fēn wǔ liè

Toz-tozy shyqqan, ydyrap bolshektený.

四 海 为 家

sì hǎi wéi jiā

Barlyq jerdi óz úıindeı kórý, tóńirektiń tórt buryshyn óz úıine balaý.

驷 马 难 追

sì mǎ nán zhuī

İsterin istep aınýdan ne paıda, atqan oq keri qaıtpas, ókingenmen ornyna kelmeıdi.

四 面 受 敌

sì miàn shòu dí

Tóńirektiń barlyǵy jaý bolý.

似 是 而 非

sì shì ér fēi

Týra sıaqty bolǵanymen shyndyńynda qate.

四体不勤,五谷不分

sì tǐ bù qín , wú ɡǔ bù fēn

Eńbekqylmaǵan egin jaıyn uqpaıdy.

四 通 八 达

sì tōnɡ bā dá

Toǵyz joldyń toraby, tus-tustan dańǵarap jatqan jol.

肆 无 忌 惮

sì wú jì dàn

Shimirkpesten, mizbaqpastan.

肆 意 捣 乱

sì yì dǎo luàn

Óz bilgenderinshe búlik shyǵarý.

私 产 私 销

sī chǎn sī xiāo

Jekeshe óndirip jekeshe ótkizý.

撕 得 精 光

sī dé jīnɡ ɡuānɡ

Jyrtyp dal-dulyn shyǵarý.

私 买 私 分

sī mǎi sī fēn

Jeke saýda jeke bólis.

思 前 思 后

sī qián sī hòu

Aldy artyn teń oılaý.

私 心 杂 念

sī xīn zá niàn

Jekelik oılar, jeke basyndyq qym-qýyt oılar.

思 乡 厌 战

sī xiānɡ yàn zhàn

El jurtyn saǵynyp soǵystan qajý.

思 想 过 硬

sī xiǎnɡ ɡuò yìnɡ

Ideada joǵary talaptan shyǵý.

松 了 一 口 气

sōnɡ le yì kǒu qì

Sergip qalý, tynysy keńip qalý.

耸 人 听 闻

sǒnɡ rén tīnɡ wén

Sumdyq, qulaqtyń mazasyn alý.

颂 古 非 今

sònɡ ɡǔ fēi jīn

Ertedegini madaqtap búgingini kinalaý.

颂 扬 备 至

sònɡ yánɡ bèi zhì

Meıilinshe madaqtaý.

搜 索 枯 肠

sōu suǒ kū chánɡ

Bas qatyra oılaný.

俗 不 可 耐

sú bù kě nài

Turpaıylyǵyna adam tózgisiz.

素 昧 平 生

sù mèi pínɡ shēnɡ

Burynnan túsine almaý, burynnan bilmeý, ejelden tanys bolmaý.

肃 然 起 敬

sù rán qǐ jìnɡ

Tereń qurmet bildirý, yqylaspen sılaý.

速 战 速 决

sù zhàn sù jué

Tez soǵysyp tez jeńiske jetý.

素 衣 缩 食

sù yī suō shí

Kútip kıip ólshep ishý.

随 波 逐 流

suí bō zhú liú

El qalaı kóshse solaı kóshý, basy aýǵan jaqqa ketý.

随 机 应 变

suí jī yìnɡ biàn

Retine qaraı ıkimdelý, jaǵdaıǵa qarap myqtap janasý.

随 声 附 和

suí shēnɡ fù hè

Jel ushyrǵan qańbaqtaı betaldy ilesý, el ne dese sony deý.

随 心 所 欲

suí xīn suǒ yù

Qalaǵanyn isteý, óz meıilderinshe isteý.

随 心 欲 地

suí xīn yù dì

Qalaǵansha isteý, oıyna kelgenin isteý, kóńili súıgenin isteý.

损 公 肥 私

sǔn ɡōnɡ féi sī

Kópshilikti zándap ózin baıytý.

损 人 利 己

sǔn rén lì jǐ

Basqalarǵa zán jetkizip jeke múddesin qamdaý.

损 失 惨 重

sǔn shī cǎn zhònɡ

Aıanshty aýyr zán.

缩 手 缩 脚

suō shǒu suō jiǎo

Búgejektep jasqaný, tartynshaqtyq, kibirtiktep shegnshekteý.

所 向 披 靡

suǒ xiànɡ pī mǐ

Bógeý bermeıtin ekpindik, jeldeı esip- japyryp.

所 向 无 敌

suǒ xiànɡ wú dí

Teńdessiz.

所 作 所 为

suǒ zuò suǒ wéi

Dál osy qylyqtary, barlyq istegen áreketteri.

T

太 可 悲

tài kě bēi

Budan ótken soraqylyq bolmas.

泰 然 处 之

tài rán chǔ zhī

Esh nárse estmegensý, qannen qapersiz, jer jyljysa jyljymaý.

泰 山 鸿 毛

tài shān hónɡ máo

Taıshan taýynan qadyrly, qaýyrsynnan qadyrsyz.

贪 得 无 厌

tān dé wú yàn

Baryp turǵan ash kóz, qomaǵaı.

贪 官 污 吏

tān ɡuān wū lì

Qánatshy parahor tóreler.

贪 图 安 逸

tān tú ān yì

Raqatqumarlyqqa berilý.

贪 小 失 大

tān xiǎo shī dà

Az paıda túsirem dep kóp zán tartý.

贪 赃 枉 法

tān zānɡ wánɡ fǎ

Para jep zańǵa buzǵynshylyq isteý.

谈 虎 变 色

tán hǔ biàn sè

Sý júrek, joolbarys dese óńi qashý.

昙 花 一 现

tán huā yí xiàn

Jalt etip kórinip ǵaıyp bolý, bir kórinip ǵaıyp bolý.

谈 情 说 爱

tán qínɡ shuō ài

Ǵashyq mahabbat.

谈 笑 风 生

tán xiào fēnɡ shēnɡ

Quıqyljyta sóılep kúldirip, kúlkili sózben úıirip áketý.

坦 白 从 宽

tǎn bái cónɡ kuān

Ózdiginen moıyndaǵandarǵa keń bolý.

探 丧 取 物

tàn sànɡ qǔ wù

Op-ońaı alý.

螳 螂 当 车

tánɡ lánɡ dànɡ chē

Táýettiń aıaǵymen arbany tospaq bolǵandaı, álin bilmegen álek.

糖 衣 炮 弹

tánɡ yī pào dàn

Qanyt qabyrshaqty zeńbirek oǵy.

躺 倒 不 干

tǎnɡ dào bù ɡān

Jatyp alyp istemeı qoıý.

滔 滔 不 绝

tāo tāo bù jué

Sarqylmaıtyn úzdiksiz.

滔 天 罪 行

tāo tiān zuì xínɡ

Shekten asqan qylmysty áreket.

桃 李 满 天 下

táo lǐ mǎn tiān xià

Álemge tarlǵan almurttaı, barlyq jerge taralǵan.

逃 之 夭 夭

táo zhī yāo yāo

Quıryǵyn butyna qysyp zytyp berý.

提 纲 挈 领

tí ɡānɡ qiè lǐnɡ

Jınaqylap yqshamdap, toq eterine toqtalý.

啼 饥 号 寒

tí jī hào hán

Ash jalańashtaqta zar ıleý.

提 心 吊 胆

tí xīn diào dǎn

Alańdaý kóńili jaı tappaý.

啼 笑 皆 非

tí xiào jiē fēi

Jylarynda kúlerinde bilmeı, qýanarynda jubanarynda bilmeı.

体 面 丢 光

tǐ miàn diū ɡuānɡ

Abyroıy aırandaı tógilý.

体 贴 入 微

tǐ tiē rù wēi

Syrtyńnan kirip ishińnen shyǵady, jaqyn tartyp esirkep.

体 无 完 肤

tǐ wú wán fū

İlikke alǵysyz etip tastaý, saý jerin qaltyrmaý.

天 崩 地 裂

tiān bēnɡ dì liè

Aspan qulap jer jarylsada.

天 不 怕 , 地 不 怕

tiān bú pà , dì bú pà

Aspannan da jerden de qoryqpaý.

天 不 知

tiān bù zhī

Arsyzdyq, shimirikpeý, uıatsyz.

天 翻 地 覆

tiān fān dì fù

Jer dúnıeni dúr silkindirgen.

天 花 乱 坠

tiān huā luàn zhuì

Kókke kóterip jer sýǵa sıǵyzbaý.

天 昏 地 暗

tiān hūn dì àn

Qarańǵy qapas.

天 经 地 义

tiān jīnɡ dì yì

Aınymas aqıqat buljymaıtyn shyndyq.

天 将 向 午

tiān jiānɡ xiànɡ wǔ

Shalqar tús.

天 罗 地 网

tiān luó dì wǎnɡ

Aspanda tor jerde qaqpan, jermen kók qorshaǵan.

天 然 宝 库

tiān rán bǎo kù

Tabıǵı baılyq.

天 塌 地 陷

tiān tā dì xiàn

Aspan aınalyp jer túskendeı, qámet qaıym bolǵandaı.

天 天 吵 架

tiān tiān chǎo jià

Kúnde-kúnde ursý.

天 网 恢 恢

tiān wǎnɡ huī huī

Álemdi túgel oraǵan tor, qashyp qutylar jer joq.

天 下 为 公

tiān xià wéi ɡōnɡ

Barlyq álem halyqqa tán.

天 下 乌 鸦 一 般 黑

tiān xià wū yā yì bān hēi

Qaıda barsań qazannyń qulaǵy tórt, qarǵanyń bári qara

天 涯 海 角

tiān yá hǎi jiǎo

Dúnıeniń qır shet túkpr-túkpri.

甜 言 蜜 语

tián yán mì yǔ

Baldaı tátti sózder.

天 衣 无 缝

tiān yī wú fènɡ

Múltkisiz, minsiz.

天 造 地 设

tiān zào dì shè

Tabıǵı paıda bolǵan, tabıǵı jaralǵan.

天 诛 地 灭

tiān zhū dì miè

Qudaı atyp jer jutý.

天 真 烂 漫

tiān zhēn làn màn

Ysylmaǵan ańqaý.

挑 拨 离 间

tiǎo bō lí jiàn

Araǵa irtki salý, ázezildik isteý.

挑 肥 拣 瘦

tiāo féi jiǎn shòu

Jaqsy-jamanyn tańdaý, mynaý semiz anaý aryqtaý, anany bir mynany bir taldaý.

条 分 缕 析

tiáo fēn lǚ xī

Ret-retimen muqát taldaý.

调 嘴 学 舌

tiáo zuǐ xué shé

Ósekshildik, syrtynan ǵaıbat aıtý, ǵaıbatshyldyq.

跳 梁 小 丑

tiào liánɡ xiáo chǒu

Saıqal, aramyza.

滔 滔 千 里

tāo tāo qiān lǐ

Sonshalyq alys.

铁棒磨成针,功到自然成

tiě bànɡ mó chénɡ zhēn , ɡōnɡ dào zì rán chénɡ

Egeı berse temir taıaq teben bolady, eńbek etseń eńbeı toıady qarnyń tilenbeı.

铁 面 无 私

tiě miàn wú sī

Er kóńil, betiń júziń demeý.

铁 石 心 肠

tiě shí xīn chánɡ

Tasbaýyr bez buırek, dini qatty.

铁 树 开 花

tiě shù kāi huā

Temir emen gúl ashqandaı, aspandaǵy qazdyń sorpasyna nan shylap jeý.

铁 证 如 山

tiě zhènɡ rú shān

Bolatttaı fakt.

听 其 自 然

tīnɡ qí zì rán

Rqyna qoıa berý.

听 其 任 之

tīnɡ qí rèn zhī

Rhyna jiberý.

停 工 待 料

tínɡ ɡōnɡ dài liào

Shıki zatty kútip jumysty toqtatý.

听 天 由 命

tīnɡ tiān yóu mìnɡ

Táńirdiń buırǵanyn kórý, mańdaıǵa jazǵan, taǵdyrǵa qaraý, qudaı degen qur qalmaıdy.

停 滞 不 前

tínɡ zhì bù qián

Toqyrap alǵa baspaý.

停 职 反 省

tínɡ zhí fán xǐnɡ

Qyzymetti toqtatyp oılanýǵa qaldyrý.

通 货 膨 胀

tōnɡ huò pénɡ zhànɡ

Qaǵaz aqshanyń qunsyzdanýy. Uǵymdy etip sóıleý.

通 宵 达 旦

tōnɡ xiāo dá dàn

Túndi kúnge jalǵaý.

同 病 相 怜

tónɡ bìnɡ xiānɡ lián

Kemedeginiń tilegi bir, dertti derttige kúıinedi.

同 仇 敌 忾

tónɡ chóu dí kài

Ortaq jaýǵa birlikte kektený.

同 床 异 梦

tónɡ chuánɡ yì mènɡ

Tósegi bir bolsada oıy bólek, kórniste bir kóńili basqa.

同 恶 相 济

tónɡ è xiānɡ jì

Buzyqtar men buzyqtar astasý.

同 甘 共 苦

tónɡ ɡān ɡònɡ kǔ

Rahatty da mıhnatty da birge kórý.

同 工 异 曲

tónɡ ɡōnɡ yì qǔ

Uqsamaǵan áýenmen salǵan án birdeı jaqsy shyǵý, Uqsamaǵan ádispen teń nátıjege jetý.

同 归 于 尽

tónɡ ɡuī yú jìn

Birge quryp bitý.

同 流 合 污

tónɡ liú hé wū

Birdeı bylyqa batý, uryǵa erip qara bet bolý, baqa úndes balyq tildes.

铜 墙 铁 壁

tónɡ qiánɡ tiě bì

Qurysh qorǵan.

同 示 一 辙

tónɡ shì yì zhé

Bir qalyptan shyqqandaı, is áreketi bir jerden shyǵý.

同 心 协 力

tónɡ xīn xié lì

Bir nıettilikpen ortaq kúsh shyǵarý.

同 心 同 德

tónɡ xīn tónɡ dé

Bir nıet bir tilekpen.

同 舟 共 济

tónɡ zhōu ɡònɡ jì

Qıyn qystaý kezeńde bir-birine arqa súıeý, bir kemedeginiń jany bir.

统 筹 兼 顾

tǒnɡ chóu jiān ɡù

Bir tutas josparlap túgel mán berý.

统 购 统 销

tǒnɡ ɡòu tǒnɡ xiāo

Bir tutas satyp alyp josparly túrde qamdaý.

统 一 战 线

tǒnɡ yī zhàn xiàn

Biryńǵaı maıdan.

痛 定 思 痛

tònɡ dìnɡ sī tònɡ

Ótken azabyn oılaǵanda qabyrǵasy qaıysý, beınet tartqanda ótkendegi azaby oıyna túsý.

痛 改 前 非

tònɡ ɡǎi qián fēi

Ótkendegi qateligin úzildi –kesildi ózgertý.

痛 快 一 时

tònɡ kuài yì shí

Bir mezettik qumardan shyǵý.

痛 心 疾 首

tònɡ xīn jí shǒu

Qatty ashyný.

偷 工 减 料

tōu ɡōnɡ jiǎn liào

Eńbegin urlap materıaldardy azaıtý.

偷 工 减 料

tōu ɡōnɡ jiǎn liào

Otirikti shyndaı soǵý, jymsymalyq isteý.

偷 天 换 日

tōu tiān huàn rì

Aldamkóstik isteý.

投 弹 轰 炸

tóu dàn hōnɡ zhà

Bombalaý.

头 昏 眼 花

tóu hūn yǎn huā

Basy aınalyp kózzi qaraıý.

头 昏 脑 涨

tóu hūn nǎo zhànɡ

Basy aınalyp nervsi qozý, esengireý.

投 机 取 巧

tóu jī qú qiǎo

Oraıdy paıdalaný.

投 机 倒 把

tóu jī dáo bǎ

Jaldanyp isteý.

投 井 下 石

tóu jǐnɡ xià shí

Jyǵylǵan ústine judyryq, jyǵylmaq túgil óle qapsyn.

头 面 人 物

tóu miàn rén wù

Ataman, shonjar

头 破 血 流

tóu pò xuè liú

Aýzy murny qan bolý.

投 其 所 好

tóu qí suǒ hǎo

basqalarmen birge áýestenýshilik, basqalardyń súıgenin súıý.

头 上 加 油

tóu shànɡ jiā yóu

Jaraǵa tuz sepkendeı, shıqanyna tıý.

投 鼠 忌 器

tóu shǔ jì qì

Shegirtkeden qoryqqan egin ekpes, tyshqan soǵaıyn dese taıaǵy synýdan qorqý.

头痛医头,脚痛医脚

tóu tònɡ yī tóu , jiǎo tònɡ yī jiǎo

Úsaq túıek isterge aınalý, qaı jeri aýrsa sol jerdi sylap sıpap qoıý.

突 飞 猛 进

tū fēi měnɡ jìn

Ushqandaı alǵa ilgerleý.

突 破 缺 口

tū pò quē kǒu

Álsiz jerine deıin buzyp tastaý.

徒 劳 无 益

tú láo wú yì

Qur aramter, eńbegi esh bolý.

图 穷 匕 建

tú qiónɡ bǐ jiàn

Keremeti áshkerelený, masqaralaný.

徒 有 虚 名

tú yǒu xū mínɡ

Qur ǵana aty bar.

徒 有 其 名

tú yǒu qí mínɡ

Qur aty ǵana.

土 崩 瓦 解

tǔ bēnɡ wá jiě

Kúırep ydyraý, toz-tozy shyǵý.

土 豪 劣 绅

tǔ háo liè shēn

Kir jýyp kindik kesip ósken jeri.

兔 死 狗 烹

tù sǐ ɡǒu pēnɡ

Jaqsylyqqa jamandyq, asyn iship aıaǵyn shaǵý.

兔 死 狐 悲

tù sǐ hú bēi

Qoıan ólimine túlki aza bildiripti.

推 波 助 澜

tuī bō zhù lán

Nasyrǵa shaptyrý, onan ary asqyndyrý, qoltyǵyna sý búrký.

推 陈 出 新

tuī chén chū xīn

Kóneni tastap eańany órkendetý.

推 己 及 人

tuī jǐ jí rén

Basqalardyń qamyn jeý, basqalardy ózindeı balaý.

推 论 判 断

tuī lùn pàn duàn

Paıymdaý, tujyrym jasaý.

推 心 置 腹

tuī xīn zhì fù

Kóńildeske kóńilindegisin aıtý, aqtarý.

退 避 三 舍

tuì bì sān shè

Sheginip jol qoıý, sheginip bultara turý.

囤 积 居 奇

tún jī jū qí

Basyp qoıyp oraıyn taýyp qymbatqa satý.

脱 口 而 出

tuō kǒu ér chū

Oılamaı sóıleý, aýzyna kelgendi aıta salý.

拖 泥 带 水

tuō ní dài shuǐ

Súıretpelikke salyný, ezip-qyrtý.

托 人 下 水

tuō rén xià shuǐ

Ala-mala ketedi, bassqalardy orǵa túsirý.

脱 身 政 策

tuō shēn zhènɡ cè

Ózin shetke tartý saıasaty.

唾 手 可 得

tuò shǒu kě dé

Ońaı olja.

脱 胎 换 骨

tuō tāi huàn ɡǔ

Anasynan týǵandaı bolyp ózgerý.

脱 颖 而 出

tuō yǐnɡ ér chū

Tesik monshaq jerde qalmaıdy, óner jerde qalmaıdy, óneri jurtqa áıgili bolý.

W

挖 空 心 思

wā kōnɡ xīn si

Bas qatyryp oılap shyqqan, amal ataýlynyń bárin sarqyp oılap shyqqqan.

挖 肉 补 疮

wā ròu bǔ chuānɡ

Etin kesip jarasyna jamaý.

外 强 中 干

wài qiánɡ zhōnɡ ɡān

Syrty bútin ishi tútin.

外 为 中 用

wài wéi zhōnɡ yònɡ

Sheteldikin ózi úshin istetý.

外 御 列 强

wài yù liè qiánɡ

Syrtqy jaqtan beldi memileketterge tótep berý.

外 引 敌 人

wài yǐn dí rén

Syrtqy jaqtan jaýdyń kirýine muryndyq bolý.

歪 风 邪 气

wāi fēnɡ xié qì

Teris quıyn.

歪 曲 抹 煞

wāi qǔ mǒ shà

Burmalap joqqa shyǵarý.

完 璧 归 赵

wán bì ɡuī zhào

Ózinikin-ózine qaıtaryp berý.

玩 火 自 焚

wán huǒ zì fén

Otpen oınaǵan ózi kúıer.

完 美 无 缺

wán měi wú quē

Minsiz kemeline kelgen.

玩 弄 花 招

wán nònɡ huā zhāo

Saıqaldyq isteý.

玩 世 不 恭

wán shì bù ɡōnɡ

Barlyq iske muqata qaraý.

玩 物 丧 志

wán wù sànɡ zhì

Áýeskerlikke salynyp mereıinen aıyrylý.

万般皆下品,惟有读书高

wàn bān jiē xià pǐn , wéi yǒu dú shū ɡāo

Bári qadrsyz eń jaqsysy kitap oqý.

万 变 不 离 其

wàn biàn bù lí qí

Ol qansha ózgergenimen teginen aıyrylyp kete almaıdy.

万 古 不 变

wàn ɡǔ bú biàn

Mańggi ózgermeý.

万 古 长 存

wàn ɡǔ chánɡ cún

Mańgi jasaı beredi, máńgi kóktem.

万 古 流 芳

wàn ɡǔ liú fānɡ

Mańgi tarala beredi.

万 家 灯 火

wàn jiā dēnɡ huǒ

Barlyq úıde sham-shyraq jaǵý.

万 籁 俱 寂

wàn lài jù jì

Jym-jyrttyq múlgigen, maýjyraǵan.

万 里 碧 空

wàn lǐ bì kōnɡ

Sheksiz kók aspan.

万 马 奔 腾

wàn mǎ bēn ténɡ

Óte dabyraly, asqan dýmandy, uly dúbirli.

万 马 齐 喑

wàn mǎ qí yīn

Jaqsyny tunshyqtyrǵan.

万 炮 齐 轰

wàn pào qí hōnɡ

Jabyla atqylaý.

万 事 大 吉

wàn shì dà jí

Barlyq is sátimen.

万 事 亨 通

wàn shì hēnɡ tōnɡ

Barlyq isi sátti.

万 事 俱 备 只 欠 东 风

wàn shì jù bèi zhǐ qiàn dōnɡ fēnɡ

Barlyq is saqadaı tek shyǵys jeli turmady.

万 寿 无 疆

wàn shòu wú jiānɡ

Uzyn ómir súrý, uzaq jasaý.

万 无 一 失

wàn wú yì shī

Jaza baspaý, myńnan biri qate ketpeý, múltkisiz.

万 象 更 新

wàn xiànɡ ɡēnɡ xīn

Barlyq is ózgerip shyt jańa bolý.

万 应 灵 舟

wàn yīnɡ línɡ zhōu

Barlyq dertke em bolatyn dári.

万 丈 高 楼 平 地 起

wàn zhànɡ ɡāo lóu pínɡ dì qǐ

Qabat uı qansha záýlim bıik bolsada jer taǵanynan qalanady.

万 众 一 心

wàn zhònɡ yì xīn

Jalpy bir nıette, kúlli halyq bir nıette.

万 众 欢 腾

wàn zhònɡ huān ténɡ

Qalyń jurt dýmanǵa bólený.

万 紫 千 红

wàn zǐ qiān hónɡ

Túrli tústegi, myń qulpyryp gúl jaınaǵan.

汪 洋 大 海

wānɡ yánɡ dà hǎi

Shalqar teńiz.

往 返 徒 劳

wánɡ fǎn tú láo

Áýre sarsań bolý, bosqa salpańdap baryp kelý.

亡 命 之 徒

wánɡ mìnɡ zhī tú

Qanpezer qashqyn, janynan bezgen malǵun, ólimge basyn baılaǵan.

亡 羊 补 牢

wánɡ yánɡ bǔ láo

Jaý ketken soń qylyshyńdy tasqa shap, qoıdan aırylyp qora jóndeý.

望 尘 莫 及

wànɡ chén mò jí

Shańyna ilese alıaı qalý, shań qarasyn kóre almaı qalý.

望 穿 求 活

wànɡ chuān qiú huó

Tórt kózben kútý,ańsaı kútý.

忘 恩 负 义

wànɡ ēn fù yì

Jaqsylyqty bilmeý, opaǵa opasyzdyq isteý.

望 而 生 畏

wànɡ ér shēnɡ wèi

Túksıe qarap túńildirý, shekshıe qarap jasqandyrý.

望 风 而 逃

wànɡ fēnɡ ér táo

Qybyr etkeninen beleń alyp qasha jónelý, japyryla qashý.

望 风 披 靡

wànɡ fēnɡ pī mǐ

Dúmpýinen shoshyp japyryla qashý.

望 梅 止 渴

wànɡ méi zhǐ kě

Týmaǵan sırdyń ýyzyna qaraý, almurtqa qarap shól qandyrý.

王 寝 废 食

wánɡ qǐn fèi shí

Uıqymen tamaqty umytyp berilý, uıqymen tamaqqa mursasy bolmaý.

望 文 生 义

wànɡ wén shēnɡ yì

Mańyzyn hat boıynsha ólik túsiný.

忘 我 精 神

wànɡ wǒ jīnɡ shen

Janqyıarlyq.

妄 自 菲 薄

wànɡ zì fěi bó

Ózin óte tómen sanaý.

妄 自 尊 大

wànɡ zì zūn dà

Áline qaramaı áspensý.

望 眼 欲 穿

wànɡ yǎn yù chuān

Kórýge yntzar, zaryǵyp kútý, asyǵa kútý.

望 洋 兴 叹

wànɡ yánɡ xīnɡ tàn

Kól teńńizdi kórip kúrsinipti, ózińnen zor shyqsa eki kóziń sonda shyǵady.

微 不 足 道

wēi bù zú dào

Eshteńege tatymaıtyn, kir arzymaıtyn, bolmashy túkke turmaıtyn.

威 风 扫 地

wēi fēnɡ sǎo dì

Saǵyn syndyrý.

微 乎 其 微

wēi hū qí wēi

Kózge ilinbeıtin, óte az, joqtyń qasy.

威 力 之 强

wēi lì zhī qiánɡ

Qudrettiń kúshtiligi.

危 如 累 卵

wēi rú lěi luǎn

İshten shyqqan jaý jaman.

威 武 雄 壮

wēi wǔ xiónɡ zhuànɡ

Aıbarly, aıbyndy.

威 胁 利 诱

wēi xié lì yòu

Qoqanloqy jasaý.

威 信 扫 地

wēi xìn sǎo dì

Abyroıy aırandaı tógilý.

危 言 耸 听

wēi yán sǒnɡ tīnɡ

Jan túrshigerlik sózder, qorqynyshty sózder aıtý.

微 言 大 义

wēi yán dà yì

Az sózden kóp maǵyna.

危 在旦 夕

wēi zài dàn xī

Jan tásilim bolý aldynda, tórinen kóri jaqyn.

威 震 一 时

wēi zhèn yì shí

Bir mezet aıbat shekken.

为 此 缘 故

wéi cǐ yuán ɡù

Sol sebepten.

为 非 作 歹

wéi fēi zuò dǎi

İstemegen jamandyǵy qalmaǵan, ózmeıilinshe jamandyq isteý.

为 富 不 仁

wéi fù bù rén

Nysapsyzdyq, baıýjolynda qaırymsyzdyq isteý.

为 虎 添 翼

wéi hǔ tiān yì

Jolbarysqa qanat jamaý, jamandyqqa jantaıaq bolý.

为 虎 作 伥

wèi hǔ zuò chānɡ

Qaraqshyǵa qol-shoqpar bolý, zánkestikke aıdap salý.

惟 恐 天 下 不 乱

wéi kǒnɡ tiān xià bú luàn

Jer júzinde alasapyrandyq .

唯 利 是 图

wéi lì shì tú

Nápsige tartý, barlyq paıdaǵa qomaǵaılyq isteý, paıdakós.

萎 靡 不 振

wéi mí bú zhèn

Rýhsyzdaný, salǵyrttyq.

为 民 请 願

wéi mín qǐnɡ yuàn

Halyqa ómir tileý úshin.

唯 命 是 从

wéi mìnɡ shì cónɡ

Buıryqty tyńdaý..

惟 妙 惟 肖

wéi miào wéi xiāo

Kórkem ónershiniń uqsata sýretteýi.

为 人 作 嫁

wéi rén zuò jià

Basqalarǵa báıek bolý.

为 所 欲 为

wéi suǒ yù wéi

Qıalyna kelgenin isteý.

为 时 不 晚

wéi shí bù wǎn

Áli de kesh emes

唯 我 独 尊

wéi wǒ dú zūn

Aspan astynda birinshi.

唯 唯 诺 诺

wéi wéi nuò nuò

Týra dep basyn ızeı berý.

唯 武 器 论

wéi wǔ qì lùn

Barlyq isti qarý-jaraq sheshedi dep qaraý.

唯 一 可 是

wéi yī kě shì

Birden-bir tıimdi.

为 渊 驱 鱼

wéi yuān qū yú

Balyqty aýlaı almaǵan tereńge qýady, shyǵysa almaýshylyq.

为 众 所 毁

wéi zhònɡ suǒ huǐ

Jurtshylyqtyń nazarynan qalý, jaqsy atynan aıyrylyp azǵyndar qataryna qosylý.

为 着 猎 奇

wéi zhe liè qí

Tańsyq úshin.

为 之 一 新

wéi zhī yì xīn

Jańartty. Basqalarǵa týra mámlede bolý.

尾 大 不 掉

wěi dà bú diào

Qol astyndaǵylarǵa buıryǵy ótpeý, qaramaǵyndarǵa bıligi jetpeý.

委 曲 求 全

wěi qū qiú quán

Orynsyz jol qoıyp birlikke jetý, toptastyrý.

娓 娓 动 听

wěi wěi dònɡ tīnɡ

Sózi adamdy uıytady, jeldeı esken sózi qulaqtyń quryshyn qandyrý.

娓 娓 而 谈

wěi wěi ér tán

Jeldire sóıleý.

未 必 渺 小

wèi bì miáo xiǎo

Nashar bolýy ekitalaı. Ógiz shaınaǵandaı, dám-tatýsyz myljyń.

未 必 伟 大

wèi bì wěi dà

Dańyqty bolýy ekitalaı.

未 卜 先 知

wèi bǔ xiān zhī

Bolashaqty boljaıtyn táýip, sáýegeılik.

违 法 乱 纪

wéi fǎ luàn jì

Zańǵa qaıshylyq istep tártipti buzý.

未 老 先 丧

wèi lǎo xiān sànɡ

Jasyna jetpeı karteıý.

蔚 然 成 风

wèi rán chénɡ fēnɡ

Jalpy daǵdyǵa aınalý.

畏 首 畏 尾

wèi shǒu wèi wěi

Aldy artynan birdeı qorqý, sý júrek.

畏 缩 不 前

wèi suō bù qián

Alǵa basýdan qorqý, qorqqannan alǵa baspaý.

蔚 为 大 观

wèi wéi dà ɡuān

Kórkemdikten qulpyra túsken.

未 雨 绸 缪

wèi yǔ chóu móu

Jaýynnan ilgeri úılerdi jamap jasqap alý.

畏 之 如 虎

wèi zhī rú hǔ

Jolbarystan qoryqqandaı qorqý.

温 故 知 新

wēn ɡù zhī xīn

Ótkendi eske alsań jańany bilýge septigi tıedi.

温 情 满 怀

wēn qínɡ mǎn huái

Meıirimdi, ádepti, tejemdi, kishpeıil.

温 情 主 义

wēn qínɡ zhǔ yì

Meıirmdilik.

温 望 已 久

wēn wànɡ yǐ jiǔ

Kópten beri ańsap kelgen. Meıir shapaǵaty artyq.

温 文 尔 雅

wēn wén ěr yǎ

Múlaımdylyq, spaıy, ádepti.

文 从 字 顺

wén cónɡ zì shùn

Ádebı sóz, sóılemderi jattyq.

闻 风 而 动

wén fēnɡ ér dònɡ

Estı sala qyımyldaý, dereý attanysqa kelý.

闻 风 而 起

wén fēnɡ ér qǐ

Estı sala qozǵalý, qulaqqa tıisimen ún qosý.

文 过 饰 非

wén ɡuò shì fēi

Qateligin búrkemeleý.

文 攻 武 卫

wén ɡōnɡ wǔ wèi

Qalammen shabýyl jasap qarýmen qorǵaný.

文 人 相 轻

wén rén xiānɡ qīnɡ

Ádebıetshiler birin-biri kózge ilmeý.

闻 所 未 闻

wén suǒ wèi wén

Qulaq estip kóz kórgen.

文 艺 复 兴

wén yì fù xīnɡ

Ádebıet kórkemónerdiń gúldenip kórkeıýi.

闻 一 知 十

wén yì zhī shí

Birdi estise ondy bilý. Basyn aıtsa aıaǵyn ózi bilý.

稳 扎 稳 打

wěn zhā wěn dǎ

Jaqsy daıyndalyp, baıyppen soqqy berý, tabandylyq jasaý.

闻 者 足 戒

wén zhě zú jiè

Tyńdaýshy ǵıbrat alsyn.

文 质 彬 彬

wén zhì bīn bīn

Baısaldy spaıy.

稳 步 前 进

wěn bù qián jìn

Salmaqty qadammen alǵa ilgerleý.

稳 坐 钓 鱼 船

wěn zuò diào yú chuán

Kánnen kápersiz otyra berý, ózgemen jumysy bolmaý.

问 道 于 盲

wèn dào yú mánɡ

Soqyrdan jol suraǵandaı.

瓮 中 之 鳖

wènɡ zhōnɡ zhī biē

Ashsa alaqnynda jumsa judyryǵynda, aýǵa túsken balyqtaı.

我 乘 敌 隙

wǒ chénɡ dí xì

Jaýdyń jaryqshaqtaryn paıdalaný.

我 强 敌 弱

wǒ qiánɡ dí ruò

Biz kúshti, jaý álsiz.

我 行 我 素

wǒ xínɡ wǒ sù

Kóne saryn boıynsha isteý, kórgeninen jazbaý.

我 之 优 势

wǒ zhī yōu shì

Bizdiń basymdylyǵymyz.

握 手 言 欢

wò shǒu yán huān

Qýana kol allysý.

卧 薪 尝 胆

wò xīn chánɡ dǎn

Tas tósenip ashty ómirdiń dámin tatý. Kek alýǵa daıyndalý.

乌 合 之 众

wū hé zhī zhònɡ

Topyrlaǵan qara tobyr.

呜 呼 哀 鸣

wū hū āi mínɡ

Ahylap-úhlep kúder úzý, ahlap qasrettený.

乌 烟 瘴 气

wū yān zhànɡ qì

Ala sapyrandyq, qaratuman qaptaý.

乌 云 翻 滚

wū yún fān ɡǔn

Jóńkilgen qara bulttar. Jalǵannan yzalaný.

乌 鸦 嫌 猪 黑

wū yā xián zhū hēi

Qarǵa shoshqany qara dep kúlgendeı.

无 边 无 际

wú biān wú jì

Sheksiz, shetsiz.

无 不 愤 慨

wú bú fèn kǎi

Sheksiz ashýly yzasy.

五 彩 缤 纷

wú cǎi bīn fēn

Túrli túske boıalǵan, alýan reńdi

无 从 着 手

wú cónɡ zhuó shǒu

Qaıdan bastaýyn bilmeý.

无 耻 之 尤

wú chǐ zhī yóu

Júz qara, ar-uıattan bezgen.

无 处 逃 跑

wú chù táo pǎo

Eshqaıda qashyp qutyla almaý.

无 出 其 右

wú chū qí yòu

Odan óteri joq, bet júzdik

无 敌 于 天 下

wú dí yú tiān xià

Dúnıege teńdessiz bolǵan, álemge teńdesi joq

无 的 放 矢

wú dì fànɡ shǐ

Ústirit qaraýylǵa alý.

无 地 自 容

wú dì zì rónɡ

Ózin qoıarǵa jer tappaý, kirerge jer tappaı, qatty qysylý.

无 动 于 衷

wú dònɡ yú zhōnɡ

Qybyr etpeı otyrý, bylyq etpeý, káperine kelmeý.

无 独 有 偶

wú dú yǒu ǒu

Saıaqtyń da serigi bolady, jitikke saıaq tabylar.

无 恶 不 作

wú è bú zuò

İstemegen surqıalyǵy joq.

无 法 无 天

wú fǎ wú tiān

Zańsyz júgensiz buzaqy, beıbastaq soraqy, sodyr.

无 法 担 保

wú fǎ dān bǎo

Kepildik berý múmkin emes.

无 风 起 浪

wú fēnɡ qǐ lànɡ

Buırekten sıraq shyǵarý, jel soqpasa shóptiń basy qımyldamaıdy..

无辜不登三宝

wú ɡū bù dēnɡ sān bǎo

Jumysy bolmasa Jambylda nesi bar, buıymtaıy bolmasa bosaǵa attap nesi bar.

五 光 十 色

wǔ ɡuānɡ shí sè

Túrli-tústi, alýan tústi.

无 关 宏 旨

wú ɡuān hónɡ zhǐ

Keleli mańyzy joq.

无 关 痛 痒

wú ɡuān tònɡ yǎnɡ

Muń-muqtajymen jumysy bolmaý.

无 官 一 身 轻

wú ɡuān yì shēn qīnɡ

Mánsapsyz bolsań janyń tynysh, ash qulaqtan tysh qulaq,esegi joq mollanyń qulaǵy tynysh.

无 忌 懒 言

wú jì lǎn yán

Orynsyz qaralaý, negizsiz jala sóz.

无 稽 之 谈

wú jī zhī tán

Negizsiz sózder, tórkinsiz sózder.

无 济 于 事

wú jì yú shì

Túkke turǵysyz is ,túkke tatymaıtyn is.

无 家 可 归

wú jiā kě ɡuī

Baspanasyz.

无 坚 不 摧

wú jiān bù cuī

Buzylmaıtyn myqty nárse bolmaıdy, alynbaıtyn qamal joq.

无 精 打 采

wú jīnɡ dǎ cǎi

Rýhsyzdaný, saly sýǵa ketý.

无 可 比 拟

wú kě bí nǐ

Teńdessiz, salystyrýǵa bolmaıdy.

无 可 辩 驳

wú kě biàn bó

Toıtarys berýge bolmaıtyn.

无 可 抵 赖

wú kě dǐ lài

Jaltaryp kete almaý, qashyp qutyla almaý.

无 可 非 议

wú kě fēi yì

Aıyp taǵarlyǵy joq, pálendeı kinalarlyǵy joq

无 可 救 药

wú kě jiù yào

Qutqarýǵa bolmaıtyn em qonbaıtyn.

无 可 奈 何

wú kě nài hé

Sharasyz qalý, amalsyzdyq.

无 可 无 不 可

wú kě wú bù kě

Ne bolsa sl bolsyn, oǵanda buǵan da maqul.

无 可 争 辩

wú kě zhēnɡ biàn

Talassyz daýsyz.

无 可 质 疑

wú kě zhì yí

Esh shubasyz kúmansyz, pálendeı kúmandanarlyǵy joq.

无 孔 不 入

wú kǒnɡ bú rù

Barlyq oraıdan paıdalaný, kirmeıtin tesigi joq.

无 赖 无 耻

wú lài wú chǐ

Sodyrlyq, arsyzdyq.

无 理 取 闹

wú lǐ qǔ nào

Býynsyz jerden pyshaq salý. Orynsyz jerden shataq tabý.

无 名 小 组

wú mínɡ xiáo zǔ

Atsyz qul.

无 情 打 击

wú qínɡ dǎ jī

Aıaýsyz soqqy.

无 穷 无 尽

wú qiónɡ wú jìn

Sarqylmas taýsylmaıtyn.

无 人 理 睬

wú rén lí cǎi

Eshkim nazaryn salmaǵan.

无 人 过 问

wú rén ɡuò wèn

Eshkim eleń qylmaý.

无 伤 大 体

wú shānɡ dà tǐ

Shybyn shaqqan qurly kórmeý.

无 声 无 息

wú shēnɡ wú xī

Aty shyqpaǵan dabyr bolmaǵan.

无 事 生 非

wú shì shēnɡ fēi

Áteıge shataq shyǵarý, joq jerden is taýyp.

无 所 不 包

wú suǒ bù bāo

Qamtymaıtyny joq

无 所 不 为

wú suǒ bù wéi

Qylmaǵan qylyǵy joq, qylmaǵan jamandyǵy qalmaý.

无 所 适 从

wú suǒ shì cónɡ

Qaıssyna kónerin bilmeý, basy áńki táńki bolý.

无 所 事 事

wú suǒ shì shì

İspen kári bolmaıtyn.

无 所 用 心

wú suǒ yònɡ xīn

Tıtteıde jumsamaý, kóńil qoımaý.

无 往 而 不 利

wú wǎnɡ ér bú lì

Qashanda sáti túsip turý, únemi kelip turý.

无 往 不 胜

wú wǎnɡ bú shènɡ

Qashanda jeńiske jetip otyrý.

无 妄 之 灾

wú wànɡ zhī zāi

Kezdeısoq apat, oıda joqta pálege ushyraý.

无 微 不 至

wú wēi bú zhì

Sheksiz.

无 隙 可 乘

wú xì kě chénɡ

Kirerge sańlaý taba almaý.

无 限 上 纲

wú xiàn shànɡ ɡānɡ

Sheksiz prınsıpke kóterý.

无 限 忠 诚

wú xiàn zhōnɡ chénɡ

Sheksiz adaldyq.

无 限 信 赖

wú xiàn xìn lài

Sheksiz sený.

无 懈 可 击

wú xiè kě jī

Qolyna iliner ońaı jeri joq, quıryǵynda ustatpaý.

无 需 多 问

wú xū duō wèn

Kóp qýzastyryp jatýdyń keregi joq

无 一 是 处

wú yí shì chù

Birde-bir ońǵan jeri joq, ilikke alar jeri joq.

无 以 复 加

wú yǐ fù jiā

Eń shegine jetken ushyna shyqqan.

无 影 无 踪

wú yǐnɡ wú zōnɡ

İz- tozsyz atsyz aıaqsyz.

无 庸 慰 唁

wú yōnɡ wèi yàn

Tartynyp sóıleýdiń keregi joq, maımóńkeleýdiń keregi joq.

无 庸 述

wú yōnɡ shù

Artyqsha baıandaýdyń qajeti joq.

无 忧 无 虑

wú yōu wú lǜ

Qam-qaıǵysyz.

无 与 伦 比

wú yǔ lún bǐ

Teńdesi joq.

无 中 生 有

wú zhōnɡ shēnɡ yǒu

Búırekten sıraq shyǵarý, joqty jonyp tabý.

无 足 轻 重

wú zú qīnɡ zhònɡ

Túkke turǵysyz nemquraıdylyq.

无 源 之 水 , 无 本 之 木

wú yuán zhī shuǐ , wú běn zhī mù

Qaınarsyz bulaq, tamyrsyz aǵash.

五 花 八 门

wǔ huā bā mén

Alýan túrli reńdi nárseler.

五 十 步 笑 百 步

wǔ shí bù xiào bǎi bù

Jyǵylyp jatyp qısaıǵanǵa kúlý.

五 体 投 地

wǔ tǐ tóu dì

Basy jerge jetkenshe ıilip quldyq urý.

物 极 必 反

wù jí bì fǎn

Zat damyp shegine jetkenshe sózsiz kerisine ózgeredi.

物 伤 其 类

wù shānɡ qí lèi

Jurtqa zán jetkizseń jurt renjıdi, sıyrdyń múıizine ursań saı súıegi syrqyrar.

务 虚 务 实

wù xū wù shí

Naqty isti zerttep úırený, zatttyń zańdylyǵyn qaıshylyǵyn zerrteý.

物 以 类 聚 , 人 以 群 分

wù yǐ lèi jù , rén yǐ qún fēn

Zat túrge, adamdar topqa bólinedi.

X

吸 风 饮 露

xī fēnɡ yǐn lù

Qar jastanyp, muz tósenip, jel simirip muz jutyp.

吸 麻 烟 者

xī má yān zhě

Pıanshik, apınshy.

希 灭 落 空

xī miè luò kōnɡ

Úmiti selge ketý.

惜 墨 如 金

xī mò rú jīn

Qalam sásyn atyndaı qımaý, kergip hat jazbaý.

牺 牲 车 马 ,保 存 将 帅

xī shēnɡ chē mǎ , bǎo cún jiānɡ shuài

At arbany qurban etip ýázirmen perızattardy saqtap qalý.

息 事 宁 人

xī shì nínɡ rén

Aq qaramen isi bolmaı orynsyz tynyshtyqty dáripteý.

息 息 相 关

xī xī xiānɡ ɡuān

Tynystas, tyǵyz baılanysta bolý.

熙 熙 攘 攘

xī xī rǎnɡ rǎnɡ

Qaıshylasqan ala sapyran.

席 不 暇 暖

xí bù xiá nuǎn

Tynym tappý, otyrýǵa murshasy bolmaý, quıryǵy qonys tappý.

席 地 而 坐

xí dì ér zuò

Jerde otyrý.

习 惯 成 自 然

xí ɡuàn chénɡ zì rán

Ádetine aınalǵan.

席 卷 之 势

xí juǎn zhī shì

Aıbyndy, ekpindi.

习 以 为 常

xí yǐ wéi chánɡ

Daǵdyǵa aınalý, ádet bolypp ketý, kánikken.

习 与 成 性

xí yǔ chénɡ xìnɡ

Ádeti minezine aınalyp ketý.

喜 出 望 外

xǐ chū wànɡ wài

Kútilmegen qýanysh.

洗 耳 恭 听

xǐ ěr ɡōnɡ tīnɡ

Zeıin qoıyp tyńdaý, uıyp tyńdaý.

喜 欢 自 吹

xǐ huɑn zì chuī

Maqtanǵandy jaqsy kórý.

喜 怒 无 常

xǐ nù wú chánɡ

Birde kúlip, birde jylap; birde qýanyp, birde jubanyp.

喜 气 洋 洋

xǐ qì yánɡ yánɡ

Shattyq qýaysh.

喜 闻 乐 见

xǐ wén lè jiàn

Qumarta tyńdap, qyzyǵa kórý.

洗 心 革 面

xǐ xīn ɡé miàn

Túbegeıli ózgerý.

喜 笑 颜 开

xǐ xiào yán kāi

Kóńili jadyrap jaırań qaǵý, kóńili ashylyp jaırańdaý.

喜 新 厌 旧

xǐ xīn yàn jiù

Jańalyqqa qýanyp kónelikke jırený.

喜 形 于 色

xǐ xínɡ yú sè

Júzinen qýanysh lebi esý.

喜 讯 频 传

xǐ xùn pín chuán

Qýanyshty habarlar art-artynan taralý.

细 水 长 流

xì shuǐ chánɡ liú

Aryndy sý alysqa aǵady.

细 枝 末 节

xì zhī mò yè

Usaq túıekpen isi bolmaý.

虾 兵 蟹 将

xiā bīnɡ xiè jiānɡ

Baqa ásker, qońy bastyq; ez, myjǵaý ataman.

瞎 子 摸 鱼

xiā zi mō yú

Soqyrdyń sıpalap balyq ustaýy.

狭 路 相 逢

xiá lù xiānɡ fénɡ

Tar jolda múıizdesý.(ushyrasý)

遐 通 有 名

xiá tōnɡ yǒu mínɡ

Alys jaqynaǵa aty jaıylý, álemge dańqy shyqqqan.

瑕 瑜 互 见

xiá yú hù jiàn

Jaqsy jaman enshiles, jaqsyda da is bolady.

下 车 伊 始

xià chē yī shǐ

Arbadan túse sala.

吓 得 发 抖

xià dé fā dǒu

Úreıi ushý, qoryqqanynan qaltyrý.

下 里 巴 人

xià lǐ bā rén

Saqara áýenshileri, qarapaıym ánshi-kúıshiler, sahara jigiti.

下 马 看 花

xià mǎ kàn huā

Attan túsip gúl kórý, ishkerleı kórý.

下 马 威

xià mǎ wēi

Attan túse aıbar kórsetý; qyr kórsetý kókesin kózine kórsetý.

吓 破 了 胆

xià pò le dǎn

Qoryqqanan júregi jarylyp kete jazdaý.

下 文 自 明

xià wén zì mínɡ

onan arǵysy óz-ózine túsinikti.

先 睹 为 快

xiān dǔ wéi kuài

Aldymen kórýge asyǵý.

先 见 之 明

xiān jiàn zhī mínɡ

Kórgendik, aldyn ala kóre bilý.

先 礼 后 兵

xiān lǐ hòu bīnɡ

Aldymen ádeptilik istep, artynan kúsh kórsetý.

先 擒 后 纵

xiān qín hòu zònɡ

Birde qyspaqqa alyp, birde bosatý.

闲 情 逸 致

xián qínɡ yì zhì

Erigip ermek etý.

 

 

 

先 入 为 主

xiān rù wéi zhǔ

Aldymen tyńdaǵanyn negiz etý, a degende aqıqat dep bilý.

先 入 之 见

xiān rù zhī jiàn

Óshige qaraý.

先 声 夺 人

xiān shēnɡ duó rén

Basynan–aq kúshke basý.

先 天 不 足

xiān tiān bù zú

Týma álsizdik, týa shala.

先 天 下 之 忧 而 忧 ,后 天 下 知 乐 为 乐

xiān tiān xià zhī yōu ér yōu , hòu tiān xià zhī lè wéi lè

Japada alda rahatta artta bolý, el qamyn basqalardan buryn oılap, rahat kórýde basqalardan keıin turý.

先 务 之 急

xiān wù zhī jí

Bárinen shuǵyl mindettter.

先 下 手 为 强

xiān xià shǒu wéi qiánɡ

Aldymen árekettenip basymdylyqqa ótý.

先 斩 后 奏

xiān zhǎn hòu zòu

Aldymen istep artynan málimdeý.

弦 外 之 音

xián wài zhī yīn

Astarly sóz, tekti sóz.

闲 尾 相 随

xián wěi xiānɡ suí

Bir-birine tirkesken, tizbektelgen. Ózbasyndaǵylardy mysalǵa alyp sóılesý ádisi.

宪 法 制 人

xiàn fǎ zhì rén

A degendeqysyp jiberý, a degennne qýsyryp aketý.

现 代 字 眼

xiàn dài zì yǎn

Qazirgi zaman sóz júıeleri.

掀 风 鼓 浪

xiān fēnɡ ɡǔ lànɡ

Daýyldatyp tolqyn týdyrý.

相 安 无 事

xiānɡ ān wú shì

Tynysh tatý ótý, esh sháı despeı tynysh ótý.

相 得 益 彰

xiānɡ dé yì zhānɡ

Bap kelý, saı kelý.

相 反 相 成

xiānɡ fǎn xiānɡ chénɡ

Birin-biri tolyqtaıtyn, ózara sharttas.

相 煎 太 急

xiānɡ jiān tài jí

Ózara qyrqysý, birin biri kúıdirý.

相 敬 如 宾

xiānɡ sàn rú bīn

Ózara sılasý, qadrlesý.

相 去 无 几

xiānɡ qù wú jǐ

Qaraılas, onsha parqy joq.

相 提 并 论

xiānɡ tí bìnɡ lùn

Birdeı qýattaý nazarıasy, bir shybyqpen aıdaý.

相 形 见 细

xiānɡ xínɡ jiàn xì

Salystyryp kem ketigin kórý.

相 依 为 命

xiānɡ yī wéi mìnɡ

Bir-birine súıenip kúneltý, ómirles.

相 映 成 趣

xiānɡ yìnɡ chénɡ qù

Salystyrǵanda qyzyqtyrady.

相 机 行 事

xiānɡ jī xínɡ shì

Jaǵydaıǵa qaraı is kórý, ebine qarı is kórý.

相 巨 呼 应

xiānɡ jù hū yìnɡ

Ózara ushtasý.

降 龙 忧 虎

xiánɡ lónɡ yōu hǔ

Aıdaǵardy bas iıdirip jolbarysty tuqyrtý.

响 彻 云 雷

xiǎnɡ chè yún léi

Jer kókti jańǵyrtqan.

想 当 然

xiǎnɡ dānɡ rán

Oılaǵandaı bolýǵa tıisti dolbarlaý.

想 入 非 非

xiǎnɡ rù fēi fēi

Qurqálǵa batý.

向 靡 虚 造

xiànɡ mí xū zào

Qur qál súrý.

象 牙 之 塔

xiànɡ yá zhī tǎ

Qara sýdan qaımaq qalqyǵandaı, ómir shyndyǵynan alshaq.

销 声 匿 迹

xiāo shēnɡ nì jì

Buqpantaılaý, jym-jylas bolý.

逍 遥 法 外

xiāo yáo fǎ wài

Zańnan tysqary erkine ketý.

逍 遥 自 在

xiāo yáo zì zɑi

Emin-erkin óz aldyna ketý.

霄 壤 之 别

xiāo rǎnɡ zhī bié

Jermen kókteı paryq bolý.

小 巧 玲 珑

xiáo qiǎo línɡ lónɡ

Názik ári ebdeıli kórkem.

小 试 锋 芒

xiǎo shì fēnɡ mánɡ

Keremetin az tola kórsetý, ónerdiń shet jaǵasyn baıqatyp.

小 题 大 做

xiǎo tí dà zuò

Túımedeı isti túıedeı qylý.

小 心 翼 翼

xiǎo xīn yì yì

Abaılap, ańdyp, eptep.

小 恩 小 惠

xiǎo ēn xiǎo huì

Bolmashy meıir shapaǵat.

笑 里 藏 刀

xiào lǐ cánɡ dāo

Zárli kúlki, qanjar kúlkige kúlegeılengen.

笑 容 可 掬

xiào rónɡ kě jū

Jyly shyraı, jaırańdap kúlip.

笑 逐 颜 开

xiào zhú yán kāi

Kúlimdep, shattanyp, qýana kúlip.

嚣 张 一 时

xiāo zhānɡ yì shí

Bir mezgil alasuryp ketý.

胁 肩 掐 笑

xié jiān qiā xiào

Jaǵymsyp yrjıý, qoshametpen kólkekteý.

邂 逅 相 遇

xiè hòu xiānɡ yù

Oıda-joqta ushyrasý, kezdeısoq jolyǵý.

谢 天 谢 地

xiè tiān xiè dì

Táńirge myń rahmet, Allaǵa shúkirt.

携 手 前 进

xié shǒu qián jìn

Qol ustasyp alǵa basý.

携 儿 带 女

xié ér dài nǚ

Ul qyzdaryn ala júrý.

心 安 理 得

xīn ān lǐ dé

Kóńili jaı, isi oryndy.

心 病 还 顺 心 药 医

xīn bìnɡ hái shùn xīn yào yī

Aýyzǵa qarap emdeý.

心 不 在 焉

xīn bú zài yān

Oıy basqada bolý, oıy bir jerde bolmaý.

心 胆 俱 裂

xīn dǎn jù liè

Júregi jarylyp kete jazdaý, júregi tas tóbesine shyǵý.

心 服 口 服

xīn fú kǒu fú

Shyn yqylaspen oılaný, shyn peıilmen oılandyrý.

心 腹 之 患

xīn fù zhī huàn

Júrekke ornaǵan apat, ishteı ornaǵan pále qaza, ishindegi kegi.

心 甘 情 愿

xīn ɡān qínɡ yuàn

Qatty razy bolý, sheksiz peıil.

心 怀 不 满

xīn huái bù mǎn

İshteı narazy bolý

心 怀 叵 测

xīn huái pǒ cè

Júregindegi aramdyqty bilý qıyn, sumdyq syryn bilý qıyn.

心 慌 意 乱

xīn huānɡ yì luàn

Abyrjyp esi shyǵý, sasqalaqtap aqyldan adasý.

心 花 怒 放

xīn huā nù fànɡ

Qýanyshy qoınyna sımaý.

心 灰 意 懒

xīn huī yì lǎn

Salyndysy sýǵa ketip úmiti úzilý.

心 急 如 火

xīn jí rú huǒ

Degbiri ketý, asyqqannan kúıip pisý, qatty ala qyzý.

心 惊 胆 战

xīn jīnɡ dǎn zhàn

Úreıi ushyp qalshyldaý, záre quty ushý.

心 惊 肉 跳

xīn jīnɡ ròu tiào

Shoshyp júregi aýzyna tyǵylý.

心 口 如 一

xīn kǒu rú yī

Sózimen nıeti bir, ne oılasa sony deý.

心 旷 神 怡

xīn kuànɡ shén yí

Kóńili ashyq, jarqyn rýhy ústem.

心 劳 日 拙

xīn láo rì zhuō

Nıeti jamannyń kúni qaran, aramyzanyń quıryǵy bir-aq tutam.

心 力 交 瘁

xīn lì jiāo cuì

Rýhanı jáne dene jaqtan ábden sharshaý.

心 领 神 会

xīn lǐnɡ shén huì

Kóńilge aıan, ańǵaryp túsine almaý.

心 乱 如 麻

xīn luàn rú má

Oıy onǵa bóliný, qym-qýyt oıǵa batý.

心 满 意 足

xīn mǎn yì zú

Toqmeıilsý, qanaǵattaný.

心 平 气 和

xīn pínɡ qì hé

Ornyqty múlaıym, jaıma-shýaq jaıdary.

心 如 刀 割

xīn rú dāo ɡē

Júregine qanjar shanshyǵandaı, júregin pyshaq tilgilegendeı.

心 神 不 定

xīn shén bú dìnɡ

Kóńili ornyqpaý, qatty alańdaý.

心 手 相 应

xīn shǒu xiànɡ yīnɡ

Qolmen qoıǵandaı, kóńilindegideı bolyp shyǵý.

心 心 相 印

xīn xīn xiānɡ yìn

shteı túsinisý, syrlas, kóńildes.

心 血 来 潮

xīn xuè lái cháo

Qalt eske túse qalý, shabyty túsý.

心 儿 有 余 力 不 足

xīn ér yǒu yú lì bù zú

İstegisi kelsede, qýaty jetpeý, kóńildegisine kúshi jetpeý.

心 猿 意 马

xīn yuán yì mǎ

Degbirsiz ala quıyndyq, ushyp qonǵandyq ushqalaqtyq, al qyzǵan kóńil.

心 照 不 宣

xīn zhào bù xuān

Aıtpasada kóńiline aıan, ishteı túsinisý.

心 直 口 快

xīn zhí kǒu kuài

Aq kóńil ashyq sózdi, aq peıil aýzy ótkir.

心 中 有 数

xīn zhōnɡ yǒu shù

Kóńilde san bolý.

心 情 舒 畅

xīn qínɡ shū chànɡ

Rýhy kóterińki, razy bolý, ashyq-jarqyn.

心 存 侥 幸

xīn cún jiǎo xìnɡ

Baq synaýshylyq táleı synaý.

心 不 可 少

xīn bù kě shǎo

Kóńilde kem bolsa bolmaıtyn.

心 红 手 巧

xīn hónɡ shóu qiǎo

Qyzyl júrek ónerli, júregi qyzyl qoly sheber

心 灵 手 巧

xīn línɡ shóu qiǎo

Alǵyr da sheber.

心 之 官 则 思

xīn zhī ɡuān zé sī

Kóńilinde mindeti oılaý.

欣 喜 欲 独

xīn xǐ yù dú

Masaıraý.

欣 欣 向 荣

xīn xīn xiànɡ rónɡ

Qulpyra gúldený, gúldenip kórkeıý.

新 陈 代 谢

xīn chén dài xiè

Kóneniń ornyn jańa basý.

新 旧 对 比

xīn jiù duì bǐ

Jańa men kóneni salystyrý.

相 口 雌 黄

xiānɡ kǒu cí huánɡ

Jalǵan aıtyp shyndyqty búrkemeleý.

信 口 开 河

xìn kǒu kāi hé

Aýzymen oraq orý, oıǵa kelgendi aıta berý.

信 手 拈 来

xìn shǒu niān lái

Qısynyn taýyp qıystyrý, bári qolynan kelý.

信 以 为 真

xìn yǐ wéi zhēn

Ótirikti shyndaı qylý.

信 心 倍 增

xìn xīn bèi zēnɡ

Senimi eselep artý.

信 而 有 证

xìn ér yǒu zhènɡ

Senimdi dálel.

兴 风 作 浪

xīnɡ fēnɡ zuò lànɡ

Dúrbeleń týdyrý, alasaprandyq.

兴 师 动 众

xīnɡ shī dònɡ zhònɡ

Jasaq jasap jurtty jumyldyrý, jurtty qaınatý.

兴 高 采 烈

xìnɡ ɡāo cǎi liè

Máz-maıram bolý.

兴 味 索 然

xìnɡ wèi suǒ rán

Dám-tatýsyz, tıtteıde qyzyǵarlyǵy joq

兴 致 勃 勃

xìnɡ zhì bó bó

Qyzý ynta, peıldený.

星 火 燎 原

xīnɡ huǒ liáo yuán

Ushqynnan jalyn qaýlaıdy.

星 罗 棋 布

xīnɡ luó qí bù

Jamyrap jaıyla ornalasqan, keń taralyp ornalasqan.

星 移 斗 转

xīnɡ yí dòu zhuǎn

Ýaqyt ózgerisi, juldyz batyp tań sógilý.

行 将 走 木

xínɡ jiānɡ zǒu mù

Bir aıaǵy tórde, bir aıaǵy kórde.

行 尸 走 肉

xínɡ shī zǒu ròu

Tiri ólik qýys keýde.

行 同 狗 屁

xínɡ tónɡ ɡǒu pì

Óreskel malǵun, adamshylyǵy joq.

行 远 自 道

xínɡ yuǎn zì dào

Alysqa sapar birinshi adymnan bastalady, birtindep alǵa basý.

行 若 无 事

xínɡ ruò wú shì

Qannen-qapersiz júre berý. Oılanyp istegen is tabysty bolady.

形 单 影 只

xínɡ dān yǐnɡ zhǐ

Japadan jalǵyz, jalǵyzsyraý.

形 迹 可 疑

xínɡ jì kě yí

Júris-turysy kúmandanarlyq.

形 势 逼 人

xínɡ shì bī rén

Jaǵdaıdyń májbúrleýi.

形 形 色 色

xínɡ xínɡ sè sè

Túrli tústi.

形 影 吊

xínɡ yǐnɡ diào

Jetimsireý, jalǵyz músapirlik.

形 左 实 右

xínɡ zuǒ shí yòu

Kórnisteke solshyl is júzinde ońshyldyq.

形 同 囚 犯

xínɡ tónɡ qiú fàn

Qylmystylardaı jábirlený.

幸 灾 乐 祸

xìnɡ zāi lè huò

Tabalaýshylyq, tabalap qýaný.

凶 多 吉 少

xiōnɡ duō jí shǎo

Baryp turǵan baqytsyzdyq, jazataıym bolý.

汹 涌 澎 湃

xiōnɡ yǒnɡ pénɡ pài

Kúrkirep tolqyn atý, órkeshtengen asaý tolqyndaı.

胸 无 点 墨

xiōnɡ wú diǎn mò

Nadan kókireginde jylty joq.

胸 无 成 竹

xiōnɡ wú chénɡ zhú

Kóńiline túıgeni aqyl.

胸 有 庞 火

xiōnɡ yǒu pánɡ huǒ

Júreginde oty bar.

胸 怀 祖 国 , 放 眼 世 界

xiōnɡ huái zǔ ɡuó , fànɡ yǎn shì jiè

Otandy kózge ustaý, dúnıege nazar tastaý.

胸 中 有 数

xiōnɡ zhōnɡ yǒu shù

Kóńilde san bolý.

熊 熊 烈 火

xiónɡ xiónɡ liè huǒ

Jalyndy,jalyndaǵan.

休 戚 与 共

xiū qī yǔ ɡònɡ

Qýanyshyna da, jubanyshyna da teń ortaq.

休 养 生 息

xiū yǎnɡ shēnɡ xī

Tynys alyp esin jıyp eseıtý.

朽 木 粪 土

xiǔ mù fèn tǔ

Kóń qoqsyqpen kúni ótý, qoqsyp mesheý qala berý.

袖 手 旁 观

xiù shǒu pánɡ ɡuān

Qol qýsyryp qarap otyrý.

修 身 养 性

xiū shēn yǎnɡ xìnɡ

Óziniń minez qulqyn tárbıeleý.

修 饰 装 扮

xiū shì zhuānɡ bàn

Opa jaǵyp áshekeılený.

修 桥 补 路

xiū qiáo bǔ lù

Kópir jasap jol túzeý.

羞 羞 答 答

xiū xiū dá dá

Taısaqtaý.

虚 怀 若 谷

xū huái ruò ɡǔ

Keń minezdi, kishipeıldi, ańqyldaǵan aq kóńil.

虚 已 以 听

xū yǐ yǐ tīnɡ

Basqalardyń pikirin kishpeıldikpen tyńdý.

虚 骄 恃 气

xū jiāo shì qì

Qur kúpıip asqaqtaý, bosqa kergip menmensý.

虚 无 缥 缈

xū wú piāo miǎo

İske aspas qur qálǵa salyný, qol jetkizsiz buldyr bos oı.

虚 有 其 表

xū yǒu qí biǎo

Qur sáýlet, myrza kedeı.

虚 与 委 蛇

xū yǔ wēi yí

Nemquraıdylyqpen qaraý, at ozbas ton tozbas.

虚 张 声 势

xū zhānɡ shēnɡ shì

Qur aıbar kórsetý, bosqa qoqılaný.

虚 弱 无 力

xū ruò wú lì

Qýqarsyz dármensiz.

须 眉 茭 白

xū méi jiāo bái

Saqal murty aǵarǵan.

嘘 寒 问 暖

xū hán wèn nuǎn

Basqalarǵa qaraılasý,basqalardyń mán-jáıin surap turý.

栩 栩 如 生

xǔ xǔ rú shēnɡ

Jandy nársedeı, tiri nársedeı, jan bitkendeı.

旭 日 东 升

xù rì dōnɡ shēnɡ

Shyǵystan jańa kóterilgen kún.

轩 然 大 波

xuān rán dà bō

Úlken dúrbek, keri ketken is.

喧 宾 夺 主

xuān bīn duó zhǔ

Bassyz úıdiń qonaǵy bıleıdi, ury kúshti bolsa mal ıesi óledi.

旋 乾 转 坤

xuán qián zhuǎn kūn

Dúnıeni zil-zala qylǵan, jerdi asty ústine shyǵarǵan.

悬 崖 勒 马

xuán yá lè mǎ

Jar qabaqtan at basyn tartý.

痫 疥 之 疾

xián jiè zhī jí

Jeńil-jelpi qaraý, sál qaraý, bóritken qurly kórmeý.

削 足 适 履

xuē zú shì lǚ

Etikke úılestirý úshin aıaqty joný.

学 而 不 厌

xué ér bú yàn

Jalyqpaı úırený

学 以 致 用

xué yǐ zhì yònɡ

Úırený istetý úshin.

雪 上 加 霜

xuě shànɡ jiā shuānɡ

Qar ústine qapalaqtaý, jyǵylǵan ústine judyryq.

雪 中 送 炭

xuě zhōnɡ sònɡ tàn

Tońǵanǵa otyn aparyp berý, zárýlikke járdem, qarda otyn jetkizip berý.

雪 片 一 样

xuě piàn yí yànɡ

Qardaı boraǵan, qardaı qapalaqtaǵan.

雪 里 埋 不 住 人

xuě lǐ mái bú zhù rén

Aýrýdy jasyrǵanmen ólim áshkere qylady.

穴 居 野 处

xué jū yě chǔ

Úńgirdi úı, dalany meken etý.

血 案 如 山

xuè àn rú shān

Zor qandy oqıǵa.

血 海 深 仇

xuè hǎi shēn chóu

Sheksiz tereń óshpendilik.

血 口 喷 人

xuè kǒu pēn rén

Ýly tilmen jala jabý.

血 流 成 河

xuè liú chénɡ hé

Qanyn sýdaı aǵyzý, adamnyń qanyn seldeı aǵyzý.

血 流 成 注

xuè liú chénɡ zhù

Qan sorǵalaý.

血 肉 横 飞

xuè ròu hénɡ fēi

Borsha-borshasy shyǵý, kúl parshasy shyǵý.

血 肉 相 连

xuè ròu xiānɡ lián

Qan men etteı baılanysqan, bite qaınasqan.

血 流 过 汗

xuè liú ɡuò hàn

Qan tógip ter aǵyzý.

血 债 累 累

xuè zhài lèi lèi

Qan qaryzyna qalǵan.

血 花 乱 飞

xuè huā luàn fēi

Qany sýdaı aǵý.

寻 根 究 底

xún ɡēn jiū dǐ

Jer jebirne jetý, jerine-jete qýzastyrý.

寻 事 生 非

xún shì shēnɡ fēi

Joq jerden shataq shyǵarý, búırekten sıraq shyǵarý.

寻 死 觅 活

xún sǐ mì huó

Ónim arqyly ómirge talpynýshylyq, ólimtigin artý arqyly tirshilik etý.

寻 章 摘 句

xún zhānɡ zhāi jù

Úzip-julyp kóshirý, ol jer bul jerden termeshtep jazý.

寻 规 蹈 短

xún ɡuī dǎo duǎn

Erejege boısyný, ólshem etý.

循 名 责 实

xún mínɡ zé shí

Atyna zaty saı etý.

循 序 渐 进

xún xù jiàn jìn

Retimen birte-birte ilgerleý.

循 循 善 诱

xún xún shàn yòu

Satyly ári kelisti túrde jetekteý.

迅 雷 不 及 掩 耳

xùn léi bù jí yǎn ěr

Najaǵaıdaı bultartpaı soǵý, jaıdyń oǵyndaı qaıyra soǵý.

训 练 有 素

xùn liàn yǒu sù

Jattyqqan saıyn,

Y

鸦 片 战 争

yā piàn zhàn zhēnɡ

Apın soǵysy.

鸦 雀 无 声

yā què wú shēnɡ

Jym-jyrt, ún-túnsiz.

哑 口 无 言

yǎ kǒu wú yán

Jumǵan aýzyn asha almaý, tili kúrmelý.

哑 然 失 笑

yǎ rán shī xiào

Syqylyqtap kúle jónelý.

雅 俗 共 尝

yǎ sú ɡònɡ chánɡ

Oqyǵandarmen oqymaǵandardyń bári qyzyǵady, kórgeniń bári tamsaný.

烟 消 云 散

yān xiāo yún sàn

Ada-kúde aıyǵý, tútindeı tozyp bultttaı tarap ketý.

言 必 信,行 必 果

yán bì xìn , xínɡ bì ɡuǒ

Sózine opa qylyp is áreketine nátıje kórsetý, sózi senimdi bolsa isinde sóz joq nátıje bolady.

言 必 有 中

yán bì yǒu zhōnɡ

Oryndy sóz, sózdiń bári oryndy bolý.

言 不 及 竟

yán bù jí jìnɡ

Ersi sóz, qyısyq sóıleý.

言 不 及 义

yán bù jí yì

Óz oıyn tolyq jetkize almaý, oıdy sarqa sóıleý qıyn.

言 不 由 衷

yán bù yóu zhōnɡ

Júrek sózi emes.

言 而 无 信

yán ér wú xìn

Sózine senýge bolmaıdy, sóziniń turaǵy joq.

言 归 于 好

yán ɡuī yú hǎo

Tatýlasý, qaıta jarasý.

言 归 正 传

yán ɡuī zhènɡ zhuàn

Negizgi máselege oralý.

言 过 其 实

yán ɡuò qí shí

İs júzindikten asyra sóıleý, asyra aıtý.

言 近 旨 远

yán jìn zhǐ yuǎn

Tili jattyq mazmuny tereń, sózi uǵymdy, mańyzy tereń.

延 年 益 寿

yán nián yì shòu

Ómirin uzaartý, uzaq jasaý, jasy uzaq bolý.

言 外 之 意

yán wài zhī yì

Astarly maǵynaly, ejiksheleý.

言 为 心 声

yán wéi xīn shēnɡ

Til júrektiń jarshysy, sóz oıdyń beınesi.

言 无 不 尽

yán wú bú jìn

Aıtqanda qaldyrmaı aıt.

言 行 一 致

yán xínɡ yí zhì

Sózben áreketi birdeı.

言 者 无 罪

yán zhě wú zuì

Aıtýshy da aıyp joq, tyńdaýshy ǵıbrat alsyn.

言 之 成 理

yán zhī chénɡ lǐ

Oryndy sóıleý, sózi jón josyqty.

言 之 无 物

yán zhī wú wù

Nársiz bos sóz, mazmunsyz syldyr.

言 之 有 据 , 向 莫 不 然

yán zhī yǒu jù , xiànɡ mò bù rán

Bul tekke aıtylǵan sóz emes, negizi bar.

眼 饿 肚 饱

yǎn è dù bǎo

Ózi toısada kózi toımaý.

掩 耳 盗 铃

yǎn ěr dào línɡ

Qulaǵyn basyp alyp qońyraý urlaý.

眼 高 手 低

yǎn ɡāo shǒu dī

Kóregen bolǵanymen qolynan is kelmeý.

眼 睛 向 下

yǎn jinɡ xiànɡ xià

Tómenge kóz jiberý.

眼 恋 心 迷

yǎn liàn xīn mí

Kúıip qalý, ólerdeı ǵashyq bolý.

眼 明 手 快

yǎn mínɡ shǒu kuài

Kózi ótkir qoly sheber, kózi ótkir qoly sheber.

偃 旗 息 鼓

yǎn qí xī ɡǔ

Týyn búktep, dabylyn toqtatý; dabyr qylmaı jıystyryp qoıý.

奄 奄 一 息

yǎn yǎn yì xī

Tynysy taraıý.

眼 中 钉

yǎn zhōnɡ dìnɡ

Kózge qadalǵan tiken.

殃 及 池 鱼

yānɡ jí chí yú

Sý qurysa balyqqa apat.

阳 春 白 雪

yánɡ chūn bái xuě

Kóktemdeı kórikti, kirshiksizdik, kóktem qary.

阳 奉 阴 违

yánɡ fènɡ yīn wéi

Kórniste boısynǵansyp , kómeskide qaıshylyq isteý.

扬 眉 吐 气

yánɡ méi tǔ qì

Qabaǵy ashylyp kóńili jadyraý, kúlim qaǵa jadyraý.

洋 洋 大 观

yánɡ yánɡ dà ɡuān

Kóptiginen kózge túsý, sonsha mol ári kózge kórinerlik.

养 精 蓄 锐

yǎnɡ jīnɡ xù ruì

Kúsh qýatyn boıyna jınap, kúsh qaıratyn toptaý.

仰 人 鼻 息

yǎnɡ rén bí xī

Basqalardyń qolyna qaraý.

养 痛 遗 患

yǎnɡ tònɡ yí huàn

Jaý aıaǵan jaraly qalady, jara ulǵaısa jan alady.

养 尊 处 优

yǎnɡ zūn chǔ yōu

Qadirin asyryp ál- aýqatyn artyrý.

妖 风 黑 浪

yāo fēnɡ hēi lànɡ

Qara quıyn.

妖 风 迷 雾

yāo fēnɡ mí wù

Teris quıyndar men tumandar.

摇 旗 呐 喊

yáo qí nà hǎn

Jyrtysyn jyrtý, joǵyn joqtaý, aıǵaqshy bolý.

摇 身 一 变

yáo shēn yí biàn

Birden qubyla qalý, áp-sátte ózgere qalý, bir aýnap túsý.

摇 头 摇 尾

yáo tóu yáo wěi

Bulǵaqtaý, qunjyńdaý.

摇 头 不 已

yáo tóu bù yǐ

Basyn shaıqaý.

摇 尾 乞 怜

yáo wěi qǐ lián

Jaramsaqtaný, quırǵyn bulǵaqtatý.

摇 摇 欲 坠

yáo yáo yù zhuì

Solqyldap qulaǵaly turǵan, teńselip qulaǵaly turǵan, shaıqalý.

咬 牙 切 齿

yǎo yá qiè chǐ

Tistene tisin qaıraý, tótenshe kektený.

要 言 不 烦

yào yán bù fán

Keltep eksheı sóıleý, ári yqshamdy ári mazmundy sóz.

耀 武 扬 威

yào wǔ yánɡ wēi

Qarý kóterip qoqańdaǵan, qamshy úıirip kijińdegen.

野 心 勃 勃

yě xīn bó bó

Qara nıeti asqyný, aram oıy asqaqtaý.

夜 长 梦 多

yè chánɡ mènɡ duō

Tún uzarsa tús kóbeıer.

夜 郎 自 大

yè lánɡ zì dà

Menmendik, ózin zor sanaý, ózinen úlken joqtaı.

一 败 涂 地

yí bài tú dì

Jeńilip jer jastaný, mert bolý.

一 棒 子 打 死

yí bànɡ zi dǎ sǐ

Bir taıaqpen uryp jyǵý.

一 爆 十 寒

yí bào shí hán

Bir kún qyzyp on kún sýý, birde qyzǵyn birde solǵyn.

一 寸 光 阴 , 一 寸 金

yí cùn ɡuānɡ yīn , yí cùn jīn

Ýaqyt altynnan da qymbat.

一 差 二 错

yí chà èr cuò

Birer aǵattyq, jazataımdyq bolsa.

一 触 而 跳

yí chù ér tiào

Tıip ketse sekirip ketetin.

一 触 即 发

yí chù jí fā

Tıip ketse buryq ete túsý.

一 触 即 溃

yí chù jí kuì

Tıip ketse-aq byt shyt bolý.

一 概 而 论

yí ɡài ér lùn

Bárin bir taıaqpen aıdaý.

一 个 巴 掌 拍 不 响

yí ɡè bā zhɑnɡ pāi bù xiǎnɡ

Jalǵyz shapalaq jer jańǵyrtpaıdy, jel soqpasa shóptiń basy qımyldamaıdy.

一 技 之 长

yí jì zhī chánɡ

Óneri artyq.

一 见 如 故

yí jiàn rú ɡù

Kóne dosyn kórgendeı bolý.

一 见 钟 情

yí jiàn zhōnɡ qínɡ

Kórgen jerde ǵashyq bolý.

一 箭 双 雕

yí jiàn shuānɡ diāo

Bir oqpen ekini túsirý.

一 路 平 安

yí lù pínɡ ān

Sapar sátti bolsyn, jolyńyz bolsyn, aman baryńyz.

一 落 千 丈

yí luò qiān zhànɡ

Meıilinshe quldyraý, kúrit tómendeý.

一 脉 相 承

yí mài xiānɡ chénɡ

Mura bolyp qalǵan. Tuqym qýalaǵan.

一 面 之 词

yí miàn zhī cí

Bir jaqtyń ǵana sózi.

一 命 呜 呼

yí mìnɡ wū hū

Ólgen degen osy, aqtyq demi osy, sory qaınady degen osy.

一 目 了 然

yí mù liǎo rán

Bir kórisimen bilý, birden túsiný.

一 幕 实 行

yí mù shí xínɡ

Sýdaı sýdyratyp oqý, kóz ilestirmeı oqý.

一 诺 千 金

yí nuò qiān jīn

Aqshany tógip shashyp jumsaý, aqshany sýdaı aǵyzyp jumsaý.

一 气 呵 成

yí qì hē chénɡ

Edáýir qaırat qylyp jazyp shyqqan.

一 窍 不 通

yí qiào bù tōnɡ

Esh nárse bilmeý, sáýletsizdik, tıtteı uqpaý.

一 去 不 复 返

yí qù bú fù fǎn

Kelmeske ketý, barsa kelmes, qaıta oralmas.

一 日 千 里

yí rì qiān lǐ

Kúnine kúsh qulash, kúnine myń lı qaryshtaý.

一 日 三 秋

yí rì sān qiū

Bir kún myń jyldaı kóriný.

一 视 同 仁

yí shì tónɡ rén

Bárin uqsas kórý, bárine birdeı mámile jasaý.

一 事 无 成

yí shì wú chénɡ

Bir istende nátıje shyǵara almaý, bir isti de oryndaı almaý.

一 望 而 却

yí wànɡ ér què

Bir kórip bile qoıý, qarasań-aq bilesiń.

一 笑 置 之

yí xiào zhì zhī

Kúlip qana otyra berý, elemeı kúlý.

一 蟹 不 如 一 蟹

yí xiè bù rú yí xiè

Birinen biri ótken jaman, birinen biri soraqy.

一 泻 千 里

yí xiè qiān lǐ

Ózen sýy júrdekte uzaqqa aǵady, qalamy júırik.

一 叶 知 秋

yí yè zhī qiū

Japyraq tússe kúz belgisi.

一 意 孤 行

yí yì ɡū xínɡ

Jeke bilermendikpen is isteý, óz oıymen jekedara isteý.

一 字 一 板

yí zì yì bǎn

Sózi uǵymdy ári anyq, bir bolsada biregeı.

一 般 抹 平 一 波 又 起

yì bān mǒ pínɡ yì bō yòu qǐ

Es jıǵyzbaı eseńgireý, ústi-ústine bastyrmalaý.

一 本 万 利

yì běn wàn lì

Tıynnan paıda qýý, óz retimen, jón-jónimen.

一 鼻 孔 出 气

yì bí kǒnɡ chū qì

Bir tanaýdan tynys alý, ymy-jymy bir bolý.

一 笔 勾 销

yì bǐ ɡōu xiāo

Birden joqqa shyǵarý, bárin salaýat etý.

一 笔 抹 杀

yì bǐ mǒ shā

Bir jolata joqqa shyǵarý, bárin teriske shyǵarý.

一 波 三 折

yì bō sān zhé

Qabat-qabat kedergiler,bir súringende úsh súriný.

一 尘 不 染

yì chén bù rǎn

Shań juqtyrmaý

一 成 不 变

yì chénɡ bú biàn

Múlde ózgermeıtin, qatyp semgen.

一 筹 莫 展

yì chóu mò zhǎn

Amaldan ábden taryǵý,eshqandaı amlsyz qalý.

一 传 十 , 十 传 百

yì chuán shí , shí chuán bǎi

El qulaǵy elý, birden birge taralyp jurtqa jetý.

一 刀 两 断

yì dāo liǎnɡ duàn

Short úzý, at kekilin kesisý.

一 发 千 钧

yì fā qiān jūn

Qyl ústinde turý, aýyrtpalyq batpandyq basý.

一 帆 风 顺

yì fān fēnɡ shùn

Sátti túrde, oraıy kelip ońalý.

一 分 为 二

yì fēn wéi èr

Birdiń ekige bólinýi.

一 夫 当 关 , 万 夫 莫 开

yì fū dānɡ ɡuān , wàn fū mò xínɡ

Óte tereń shatqal.

一 改 故 辙

yì ɡǎi ɡù zhé

Kóne súrdekti múlde ózgertý, kóne saryndy múlde ózgertý.

一 干 二 净

yì ɡān èr jìnɡ

Tap-taza, sypyryp syırý, jalap- juqtaý.

一 哄 而 起

yì hǒnɡ ér qǐ

Dabyrlasyp toqtasý, bir aıǵaımen bastap jiberý.

一 哄 而 散

yì hònɡ ér sàn

Shýlasyp tarap ketý.

一 呼 百 应

yì hū bǎi yìnɡ

Qoldap-qýattaý.

一 挥 而 就

yì huī ér jiù

Jelip jortyp oryndap shyǵý, sydyrtyp jazyp shyǵý.

一 脚 踢 开

yì jiǎo tī kāi

Syrtqa tebý.

一 脚 踢 翻

yì jiǎo tī fān

Bir teýip ushyryp jiberý.

一 举 成 名

yì jǔ chénɡ mínɡ

Birden aty shyǵý.

一 举 两 得

yì jǔ liǎnɡ dé

Bir oqpen eki qoıan atý, eki alyp bıge shyǵý.

一 举 扑 火

yì jǔ pū huǒ

Birden ushyryp jiberý, birden typ-tıpyl etý.

一 举 之 劳

yì jǔ zhī láo

Alaqan jaıyp ala qoıý, qol sozsa qolǵa kelý, jeńil-jelpi, ońaı ospaq.

一 蹶 不 振

yì jué bú zhèn

Jyǵylǵannan tura almaý, meńdep bas kótere almaý.

一 决 雌 雄

yì jué cí xiónɡ

Ne búge ne shige bolýǵa beký,jeńiliske de jeńiskede táýekel bolý.

一 孔 之 见

yì kǒnɡ zhī jiàn

Mardymsyz túsinik.Biri bitse bári bitedi, usaq-túıek.

一 口 咬 定

yì kǒu yǎo dìnɡ

Qasarysyp tuyp alý.

一 鳞 半 爪

yì lín bàn zhǎo

Kishkene, bolymsyz.

一 马 当 先

yì mǎ dānɡ xiān

Bastamashy bolý, báriniń aldynda bolý.

一 毛 不 拔

yì máo bù bá

Túgine tıspeý, tyshqan murnyn qanatpaý.

一 鸣 惊 人

yì mínɡ jīnɡ rén

A degende-aq basqalardy tańǵaldyrý.

一 一 模 样

yì yì mó yànɡ

Bip-birdeı, aına qatesiz, up-uqsas

一年 之 计 在于春

yì nián zhī jì zài yú chūn

Bir jyldyń isi kóktemge baılanysty.

一 盘 散 沙

yì pán sǎn shā

Shashylyp jatqan bir tabaq qumdaı, berekesi qashqan.

一 贫 如 洗

yì pín rú xǐ

Taqyr kedeı, yńyrshaǵy shyqqan kedeı.

一 群 狐 狼

yì qún hú lánɡ

Bir top qorqaýlar.

一 穷 二白

yì qiónɡ èr bái

Birden kedeı, ekiden bilimsiz.

一 圈 之 猪

yì quān zhī zhū

Bir qoradaǵy shoshqalar.

一 人 独 吞

yì rén dú tūn

Jalǵyz ózi jalmaý.

一 如 既往

yì rú jì wǎnɡ

Burynǵydaı.

一 扫 而 光

yì sǎo ér ɡuānɡ

Birden sypyryp tastaý, birden aıyǵyp ketý.

一丝不苟

yì sī bù ɡǒu

Tyńǵylyqty, tıtteı shalaǵaılyq etpeý.

一 丝 一 毫

yì sī yì háo

Kishkantaı.

一 山 不 二 虎

yì shān bú èr hǔ

Eki qoshqardyń basy bir qazanǵa sımaıdy.

一 身 是 胆

yì shēn shì dǎn

Jaý júrek, er júrek, at basyndaı júrekti.

一 失 足 成 千 古 恨

yì shī zú chénɡ qiān ɡǔ hèn

Ómirde oıdan ketkizsiz zor ókinish.

一 手 包 办

yì shǒu bāo bàn

Barlyǵyn óz aldyna tartyp alý, baýrap alý.

一 手 一 足

yì shǒu yì zú

Birli jarym.

一 条 连 裆 裤

yìtiáo lián dānɡ kù

Bir áýenge basý.

一 团 和 气

yì tuán hé qì

Ámpeı-jámpeı bolý, sybaılastyq.

一 团 漆 黑

yì tuán qī hēi

Qarańǵy qapas, qazannyń túp kúıesindeı, qap-qara.

一 网 打 尽

yì wǎnɡ dǎ jìn

Birden typ-tıpyl etý.

一 往 情 深

yì wǎnɡ qínɡ shēn

Tereń súıspenshilik

一 无 可 取

yì wú ké qǔ

Túkke turǵysyz.

一无 是 处

yì wú shì chù

Birde bir ońǵan jeri joq.

一 无 所 长

yì wú suǒ zhǎnɡ

Tıtteıde artyqshylyǵy joq.

一 无 所 能

yì wú suǒ nénɡ

Tıtteı qableti joq, dármensiz, mardymsyz.

一 无 所 有

yì wú suó yǒu

Bárinen jurdaı, túk joq, qur alaqan, tap-taqyr.

一 无 所 知

yì wú suǒ zhī

Eshteńe bilmeý.

一 无 长 物

yì wú chánɡ wù

Artyq esh nársesi joq.

一 息 尚 存

yì xī shànɡ cún

Aqyrǵy demi shyqqansha, qara tuıaǵynan qal ketkenshe.

一 心 一 德

yì xīn yì dé

Bir nıet bir tilekpen.

一 心 所 向

yì xīn suǒ xiànɡ

Esi derti aýý, ańsary aýý, ańsaý, kókseý.

一 心 一 意

yì xīn yí yì

Jan dilimen, ynta peıilmen.

一 学 就 灵

yì xué jiù línɡ

Úırene sala áreketený.

一 穴 之 豹

yì xué zhī bào

Bir apannyń bórileri, bir adyrdyń ilbisteri.

一 言 蔽 之

yì yán bì zhī

Bir aýyz sózge jınaqtaǵanda, saıyp kelgende.

一 言 既 出, 驷 马 难 追

yì yán jì chū , sì mǎ nán zhuī

Aıtardy aıtyp aınyǵanmen ne paıda, ókingenmen ornyna kelmeıdi.

一 眼 半 眼

yì yǎn bàn yǎn

Shala-sharpy.

一 语 道 破

yì yǔ dào pò

Bir sózben ashyp tastaý, bir sózben aıtý.

一 语 破 的

yì yǔ pò dì

Bir aýyz sózben jan jerine tıgizý.

一 则 从 喜

yì zé cónɡ xǐ

Bir jaǵynan qýanyp, bir jaǵynan shoshý.

一 眨 眼

yì zhá yǎn

Kózdi ashyp jumǵansha.

一 朝 一 夕

yì zhāo yì xī

Bir tańda - aq.

一 针 见 血

yì zhēn jiàn xiě

Jan jerine dál tıgizý.

一 知 半 解

yì zhī bàn jiě

Shala-sharpy bilý, júrdim-bardym bilý.

一 纸 空 文

yì zhǐ kōnɡ wén

Qaǵaz júzindegi bos sóz.

一 种 惯 技

yì zhǒnɡ ɡuàn jì

Dánikken aıla sharǵysy, qanyqqan salty.

一 朝 分 娩

yì zhāo fēn miǎn

Bir tańda bosańsý.

一 文 不 值

yì wén bù zhí

Kerkke alǵysyz, bir tınǵa tatymaıtyn.

依 法 惩 办

yī fǎ chénɡ bàn

Zań boıynsha jazalaý.

衣 冠 楚 楚

yī ɡuān chú chǔ

Ústi basy ip-iretti typ tınaqtaı.

衣 冠 禽 兽

yī ɡuān qín shòu

Haıýan tirizdi, turqy adamn, qylyǵy haıýan.

衣 架 饭 囊

yī jià fàn nánɡ

Armtamaq bos belbeý, as ıesi, as iship aıaq bosatqysh.

依 然 故 我

yī rán ɡù wǒ

Baz baıaǵysyndaı, burynǵysha, qaz qalpynda.

依 样 画 葫 芦

yī yànɡ huà hú lu

Kórgeninen jazbaýshylyq.

依 依 难 舍

yī yī nán shě

Qyp kete almaý, aıyryla almaý.

遗 臭 万 年

yí chòu wàn nián

Jaman aty qalmaý.

移 风 移 俗

yí fēnɡ yí sú

Ǵuryp- ádetterdi ózgertý.

移 花 接 木

yí huā jiē mù

Qýlyq-sumdyq isteý, aýyl úıdiń monshaǵyn kúndiz urlap túnde taǵý.

贻 人 口 实

yí rén kǒu shí

Sózinen ustatyp alý, syryn aldyryp qoıý.

移 山 倒 海

yí shān dǎo hǎi

Taý kóshirip, teńiz qotarý.

疑 神 疑 鬼

yí shén yí ɡuǐ

Kúmánshil, kúmanqor.

疑 团 莫 释

yí tuán mò shì

Kóńilindegi kúdigin syrtqa shyǵarmaý.

贻 笑 大 方

yí xiào dà fānɡ

Kúlkige qalý, jurtqa kúlki bolý.

以 测海

yǐ cè hǎi

Japsardan syǵalap aıaqtaǵyny kórgendeı.

以 德 报 怨

yǐ dé bào yuàn

Jamandyqqa jaqsylyq isteý.

以 毒 攻 毒

yǐ dú ɡōnɡ dú

Ýdy ýmen qaıtarý, jamandyqqa jamandyq isteý.

以讹 传 讹

yǐ é chuán é

Qata kúıinde tarala berý, jańsaqtyqtan jańyla berý.

以 耳 代 耳

yǐ ěr dài ěr

Estigendi kórgenge balaý.

以 己 度 人

yǐ jǐ duó rén

Basqalardy óz oıyndaǵydaı kórý, ózgeni óz oıyna balaý.

倚 老 卖老

yǐ lǎo mài lǎo

Jasyna arqalanyp stajyn buldaý.

以 理 服 人

yǐ lǐ fú rén

Fakt arqyly ılandyrý, joldy sózben kónrý.

以 卵 击 石,自 取 灭 亡

yǐ luǎn jī shí,zì qǔ miè wánɡ

Jumyrtqany tasqa urǵandaı, álin bilmegen álek bolar.

以 貌 取 人

yǐ mào qǔ rén

Beınesine qarap baǵa berý, syrtynan ton pishý.

以 身 作 则

yǐ shēn zuò zé

Ózi bastamashy bolý, ózinen bastap ónege kórsetý.

以 小 人 之 心,度 君 子 之 腹

yǐ xiǎo rén zhī xīn,duó jūn zǐ zhī fù

Aram nıettilikpen ardaqty adamdardyń ishin ólsheý.

以 虚 带 实

yǐ xū dài shí

Sóz ben isti birlestirý, qályndaǵy shyndyq dep bilý.

以 血 还 血

yǐ xuè hái xuè

Qanǵa qan alý, qandy qanmen qaıtarý.

以 牙 还 牙,以 眼 还 眼

yǐ yá hái yá,yǐ yǎn hái yǎn

Kekti kekpen, óshti óshpen qaıtarý.

以 逸 待 劳

yǐ yì dài láo

Dushpannyń sharshaýyn kútip tynyǵyp jatý.

以 一 儆 百

yǐ yì jǐnɡ bǎi

Birdi jazalap júzge ǵıbrat etý.

以 一 当 十

yǐ yì dānɡ shí

Birmen onǵa tótep berý.

以 怨 报 德

yǐ yuàn bào dé

Jaqsylyqqa jamandyq isteý.

以 炸 迫 和

yǐ zhà pò hé

Bombalaý arqyly beıbit kelis sózge májbúrleý.

以 战 养 战

yǐ zhàn yǎnɡ zhàn

Soǵysty soǵyspen qamdaý

以 直 报 怨

yǐ zhí bào yuàn

Ókpe narazdyǵyna týralyqpen mámile jasaý.

以 子 之 矛,攻 子 之 盾

yǐ zǐ zhī máo,ɡōnɡ zǐ zhī dùn

Óz naızasyn ózine qadaý.

亦 步 亦 趋

yì bù yì qū

Qaraǵa ilesý, eliktep elge ilese berý.

义 不容 辞

yì bù rónɡ cí

Shynyn qýǵanda bas tartýǵa bolmaıtyn.

异 端 邪 说

yì duān xié shuō

Bóten top teris ǵylym.

艺 高 胆 大

yì ɡāo dǎn dà

Óneri ústem ári er júrek.

异 乎 寻 常

yì hū xún chánɡ

Ádettegiden basqasha.

义 愤 填 胸

yì fèn tián xiōnɡ

Kókirek toly yza kek, tula boıdy kernegen ashý yza.

忆 苦 思 甜

yì kǔ sī tián

Ótkendegi japany eske túsirip, qazirgi baqytty kóz aldyna keltirý.

异 口 同 声

yì kǒu tónɡ shēnɡ

Bir aýyzdan.

意 懒 心 灰

yì lǎn xīn huī

Úmiti joǵalyp, eńsesi túsý, saǵy synyp úmiti úzilý.

意 料 不 到

yì liào bú dào

Boljaı almaıtyn.

意 料 之 外

yì liào zhī wài

Oılamaǵan jerden.

异 曲 同 上

yì qǔ tónɡ shànɡ

Uqsamaǵan ádispen teń nátıjege jetý.

意 气 风 发

yì qì fēnɡ fā

Kóterińki rýh, tasyǵan jiger.

意 气 用 事

yì qì yònɡ shì

Óz tilegi boıynsha is basqarý.

轶 群 起 头

yì qún qǐ tóu

Toptan ozǵan, óz ortasynan ozǵan eńseli.

毅 然 决 然

yì rán jué rán

Qaıtpas qajyrly tapjylmaıtyn qaısar.

易 如 反 掌

yì rú fǎn zhǎnɡ

Op-ońaı alqandy aýdarǵandaı, ońaı.

异 审 突 起

yì shěn tū qǐ

Tyńnan jaryp shyqqan qosyn.

义 无 反 顾

yì wú fǎn ɡù

Ádilet jolynda alǵan betten qaıtpaý.

义 形 于 色

yì xínɡ yú sè

Týrashyldyqtyń qatý beınesi.

异 想 天 开

yì xiǎnɡ tiān kāi

Tańǵalaylyq qur qál.

抑 扬 顿 挫

yì yánɡ dùn cuò

Birde báseń birde aryndy.

义 正 词 严

yì zhènɡ cí yán

Dáleli tolyq sózi qatań.

意 志 衰 退

yì zhì shuāi tuì

Qaırat jigeri bosańsý, ıradasy shegigen.

因 材 施 教

yīn cái shī jiào

Obektige qaraı tárbıe berý, yńǵaıyna qaraı tárbıe berý.

因 地 制 宜

yīn dì zhì yí

Jergiliktijaǵydaıǵa qarap is kórý.

殷 鉴 不 远

yīn jiàn bù yuǎn

Burynǵylardyń kemshiligi kóz aldynda.

因 陋 就 简

yīn lòu jiù jiǎn

Qolda bardy eptep septep ornyna istetý.

阴 谋诡 计

yīn móu ɡuǐ jì

Qas kúnemdik aıla sharǵy.

因 人 成 事

yīn rén chénɡ shì

Basqalardyń kúshinen paıdalaný.

阴 山 背 后

yīn shān bèi hòu

Teriskeı, kózge shalynbaǵan jer, qaltarys jer.

因 事 利 异

yīn shì lì yì

Betalsqa qarap jetekshilik etý.

因 势 制 宜

yīn shì zhì yí

İs júzindikke qaraı úılesimdi shara qoldaný.

因 小 失 大

yīn xiǎo shī dà

Azǵa qyzyǵyp, kóp zán shegý.

因 循 惯 例

yīn xún ɡuàn lì

Kóne qaǵıda josyn boıynsha isteý.

因 循 守 旧

yīn xún shǒu jiù

Kónege jarmasyp alý.

因 噎 废 食

yīn yē fèi shí

Qaqalýdan qoryqqan tamaq jemes.

淫 疤 无闻

yín bā wú wén

Atsyz aıaqsyz joǵalý, iz-tozsyz joq bolý.

淫 吃 卯 粮

yín chī mǎo liánɡ

Qys kıerin jaz kıý, erteńgi asyn búgin jeý.

引 吃 高 歌

yǐn chī ɡāo ɡē

Asaqaqtata án shyrqaý.

隐 恶 扬 善

yǐn è yánɡ shàn

Jamandyǵyn jasyryp jaqsylyǵyn asyrý.

引 古 证 今

yǐn ɡǔ zhènɡ jīn

Ertedegini eske túsirip qazirgini dáleldeý.

饮 鸩 止 渴

yǐn hónɡ shànɡ kě

Shól qandyram dep ý ishý.

引 火 烧 身

yǐn huǒ shāo shēn

Otty ózine tutandyrý, óz basyn ózi jeý.

引 经 据 典

yǐn jīnɡ jù diǎn

Burynǵy shyǵarmalardan dáleldeme keltirý.

引 狼 入 室

yǐn lánɡ rù shì

Qasqyrdy qoraǵa bastaý, úıge shaqyrý.

饮 泣 吞 声

yǐn qì tūn shēnɡ

Óksigin ishine tartyp kóz jasyn simirgen.

引 人 注 目

yǐn rén zhù mù

Adamnyń nazaryn aýdararlyq, kóz tartarlyq

引 人 入 胜

yǐn rén rù shènɡ

Adamdy kórkemdikke toǵytý adamdy keremetke bastaý.

饮 水 思 源

yín shuǐ sī yuán

Sý ishkende qaınaryn eske al.

隐 姓 埋 名

yǐn xìnɡ mái mínɡ

Aty-jónin jasyrý.

引 以 为 戒

yǐn yǐ wéi jiè

Ǵıbarat alý.

隐 约 其 辞

yǐn yuē qí cí

Sózin ádıi kúńgirtteý, sózin qasaqana qaraquryqtaý.

英 明 果 断

yīnɡ mínɡ ɡuǒ duàn

Parasattyda batyl, dánshpan.

英 明 预 见

yīnɡ mínɡ yù jiàn

Dana mólsher, dánshpandyq boljaý.

英 雄 好 汉

yīnɡ xiónɡ hǎo hàn

Sabaz, er júrek, qaharman, batyr er azamat.

英 勇 杀 敌

yīnɡ yǒnɡ shā dí

Erlikpen jaýdy qyrý.

应 有 尽 有

yīnɡ yǒu jìn yǒu

Tórt-túligi saı, ne kerektiń bári bar.

应 付 自 如

yìnɡ fù zì rú

Salǵan jerden shyǵý, kúshemeı-aq ada qylý.

应 接 不 暇

yìnɡ jiē bù xiá

Mursasy kelmeý, úlgirte almaý.

迎 刃 而 解

yínɡ rèn ér jiě

Sáti túsip ońaı sheshilý.

迎 头 痛 击

yínɡ tóu tònɡ jī

Sileıte soqqy berý, qasqaıyp shyǵyp sileıte soqqy berý.

迎 头 相 撞

yínɡ tóu xiānɡ zhuànɡ

Múıizdesý.

迎 头 赶 上

yínɡ tóu ɡǎn shànɡ

Alǵa umtylyp qýyp jetý.

盈 千 累 万

yínɡ qiān lèi wàn

San-sanaqsyz, myńdaǵan on myńdaǵan.

营 私 舞 弊

yínɡ sī wǔ bì

Jeke múddeni kózdep, qýlyq-sumdyqty túgel istetý.

蝇 头 小 利

yínɡ tóu xiǎo lì

Bolmashy paıda, túımedeı paıda. Tuımedeı paıda.

嘤 其 鸣 哀,求 其 友 声

yīnɡ qí mínɡ āi,qiú qí yǒu shēnɡ

Dos dosyna ún qatar, dostyq lebiz bildirip.

蝇 营 狗 苟

yínɡ yínɡ ɡǒu ɡǒu

Itshe timiskilep, shybynsha aramdaý.

庸 人 自 忧

yōnɡ rén zì yōu

Aqymaq óz basyna áýre tabady.

永 垂 不 朽

yǒnɡ chuí bù xiǔ

Máńgi óshpes tut baspas.

永 不 变 色

yǒnɡ bú biàn sè

Túsin máńgi ózgertpeý.

永 垂 史 色

yǒnɡ chuí shǐ sè

Tarıhta máńgi oryn alǵan.

永 垂 不 得 翻 身

yǒnɡ chuí bù dé fān shēn

Máńgi bas kótere almaý.

勇 敢 向 前

yónɡ ɡǎn xiànɡ qián

Erlikpen alǵa ilgerleý, batyrlyqpen atoı salý.

勇 往 日 上

yǒnɡ wǎnɡ rì shànɡ

Kún sanap sharyqtaý.

用 心 何 其 毒 也

yònɡ xīn hé qí dú yě

Pasyq nıeti netken ýly deseńshi.

拥 政 爱 民

yōnɡ zhènɡ ài mín

Úkimetti qorǵap halyqty súıý.

拥 军 爱 民

yōnɡ jūn ài mín

Armıany qoǵap halyqty súıý

优 柔 寡 断

yōu róu ɡuǎ duàn

Ári-sárilene, baıybyna bara almaý, naǵaıbyldaný.

优 胜 劣 败

yōu shènɡ liè bài

Kúshtiler jeńip álsizder jeilý.

忧 患 余 生

yōu huàn yú shēnɡ

Shyqpaǵan shybyn jany qalý.

忧 虑 烦 闷

yōu lǜ fán mèn

Ýaıymdaý, qusalaný.

忧 心 忡 忡

yōu xīn chōnɡ chōnɡ

Qaıǵyryp qamyǵý, ýaıymdaý muńaıý.

忧 心 如 梦

yōu xīn rú mènɡ

Qaıǵysy júregin jegideı jeý.

油 腔 滑 调

yóu qiānɡ huá diào

Jaltaqoılyq.

油 头 滑 脑

yóu tóu huá nǎo

Jylpos qushkesh epti.

油 嘴 滑 舌

yóu zuǐ huá shé

Aýzy aýzyna tımeý, sypyldaq.

犹 豫 不 决

yóu yù bù jué

Ekilenip qaıterin bilmeý.

游 手 好 闲

yóu shǒu hǎo xián

Sandalbaı, serýendep bos júrý.

有 备 无 患

yǒu bèi wú huàn

Saqtyqta qorlyq joq.

有 吃 有 喝

yǒu chī yǒu hē

İship jemi mol.

有 错 必 纠

yǒu cuò bì jiū

Qatelik bolsa túzetý.

有 的 放 矢

yǒu dì fànɡ shǐ

Oqty nysanaǵa atý.

有 功 不 偿

yǒu ɡōnɡ bù chánɡ

Qyzymet kórsetsede sılanbaý.

有 过 之 无 及

yǒu ɡuò zhī wú jí

Asyp túspese kem emes.

有 机 可 乘

yǒu jī kě chénɡ

Orıdan paıdalaný.

有 己 无 人

yǒu jǐ wú rén

Ózin ǵana kúıtteý. Qara basynyń qamyn jeý.

有 教 无 类

yǒu jiāo wú lèi

Barlyǵyn tárbıeleý, tárbıeleýde alalyq bolmaıdy.

有 进 无 退

yǒu jìn wú tuì

Shabýyly bar, sheginýi joq.

有 禁 就 止

yǒu jìn jiù zhǐ

Shekteý bolsa sheginý.

有 军 则 有 权

yǒu jūn zé yǒu quán

Armıa bolsa akmıat bolady

有 口 皆 碑

yǒu kǒu jiē bēi

Aýzynan tastamaý jurt aýzynan tastamaıtyn dańyq.

有 口 无 心

yǒu kǒu wú xīn

Aq kóńil, sózi kóp bolǵanymen zili joq

有 口 难 言

yǒu kǒu nán yán

Sózin batyp aıta almaý, tartynyp aıta almaý.

有 劳 不 录

yǒu láo bú lù

Eńbek kórsetkende aýyzǵa alynbaý.

有 力 走 通 天 下,无 理 寸 步 难 行

yǒu lì zǒu tōnɡ tiān xià,wú lǐ cùn bù nán xínɡ

Aqyldy kúli áledi sharlaıdy, aqylsyz attap basa almaıdy.

有 令 就 行

yǒu lìnɡ jiù xínɡ

Buıryq bolsa atqarý.

有 力 的 话

yǒu lì de huà

Tartymdy sóz, tatymdy sóz.

有 名 无 实

yǒu mínɡ wú shí

Aty bar, zaty joq.

有 目 共 睹

yǒu mù ɡònɡ dǔ

Kóz aldyna keltirý, jurttyń kózi jetken, jurtqa aıan, jurttyń bári kóregen.

有 目 共 赏

yǒu mù ɡònɡ shǎnɡ

Jurtshylyqtyń bári maqtaǵan, kórgen jan madaqtaǵan.

有 气 无 力

yǒu qì wú lì

Rýhsyz ólimtik, aýzynan sózi qoınynan bózi túsken.

有 强 无 已

yǒu qiánɡ wú yǐ

Barǵan saıyn qyındaý.

有 求 必 应

yǒu qiú bì yìnɡ

Talabyn qaıtarmaý.

有 声 有 色

yǒu shēnɡ yǒu sè

Jandy ári kórkem.

有 恃 有 恐

yǒu shì yǒu kǒnɡ

Súıenishi bardyń qoqary joq.

有 始 无 终

yǒu shǐ wú zhōnɡ

Basy bar aıaǵy joq, basyn bastap aıaǵyn tastaý.

有 始 有 终

yǒu shǐ yǒu zhōnɡ

Bastan aıaq tabandylyqpen.

有 条 不 紊

yǒu tiáo bù wěn

Múltkisiz retti tap-tınaqtaı tártipti.

有 闻 必 录

yǒu wén bì lù

Estip bilgenin tize berý, estigenin jaza berý.

有 无 成 绩

yǒu wú chénɡ jì

Nátıjesi bolsyn bolmasyn.

有 血 有 肉

yǒu xuè yǒu ròu

Jany sergek, eti elpek.

有 眼 不 识 泰 山

yǒu yǎn bù shí tài shān

Kórmes túıeni kórmes.

有 眼 无 珠

yǒu yǎn wú zhū

Kózi bar soqyr, kózi bar qarańǵy.

有 言 在 先

yǒu yán zài xiān

Aldyn ala aıtyp qoıý, aldyn ala aıtarym bar.

有 一 利,必 有 一 弊

yǒu yí lì,bì yǒu yí bì

Paıdanyń túbinde bir zány bar.

有 勇 无 谋

yǒu yǒnɡ wú móu

Batyrlyǵy bar, aılasy joq, erligi bar ebi joq.

有 志 竟 成

yǒu zhì jìnɡ chénɡ

Talaptyǵa nur jaýar, qaısar jigerli bolsa tabysqa jetpeı qoımaıdy.

有 勇 有 谋

yǒu yǒnɡ yǒu móu

Er júrek ári parasatty.

有 应 付 的 办 法

yǒu yìnɡ fù de bàn fǎ

Tótep bererlik amaly bolý.

诱 敌 深 入

yòu dí shēn rù

Jaýdy shyrǵalap ishke kirgizý.

诱 惑 麻 醉

yòu huò má zuì

Aldap azdyrý. Basyn aınaldyrý.

由 此 及 彼

yóu cǐ jí bǐ

Birinshi jaqtan ekinshi jaqqa qaraı ótý.

由 此 可 知

yóu cǐ kě zhī

Budan sony bilýge bolady.

由表及里

yóu biǎo yǐ jiǔ

Edáýir uzaq ýaqyt boldy.

由 着 性 子

yóu zhe xìnɡ zi

Quıyna qaraı.

于 今 为 烈

yú jīn wéi liè

Búgingi tańda bári kúsheıýde.

鱼 龙 混 杂

yú lónɡ hùn zá

Qyryq temirdiń qylaýy, qym-qýyt.

鱼 目 混 珠

yú mù hùn zhū

Balyq kózin merýet etip kórsetý, malta tasty marjan deýshilik.

愚 公 移 山

yú ɡōnɡ yí shān

Úı Guńnyń taýdy kóshirýi.

愚昧无知

yú wèi wú zhī

Topas, nadan, dút.

余 勇 可 贾

yú yǒnɡ kě ɡǔ

Sarqylmaǵan qaıratyn saıysqa salý.

余 音 绕 梁

yú yīn rào liánɡ

Tamyljyǵan áni qulaqtan ketpeý.

愚 者 千 虑,必 有 一 得

yú zhě qiān lǜ,bì yǒu yì dé

Jamannyń aıtqany kelmeı sandyraǵy keledi, aqymaq myń oılansa biri týra keler.

雨 过 天 晴

yǔ ɡuò tiān qínɡ

Jańbyr ótip kún jadyraý, jańbyr seıilip kún ashylý.

雨后春笋

yǔ hòu chūn sǔn

Jańbyrdan keıingi sańyraý qulaqtaı, jańbyrdan keıingi alshadaı.

与 虎 谋 皮

yǔ hǔ móu pí

Terińdi alam dep jolbaryspen aqyldasqandaı.

羽 毛 未 丰

yǔ máo wèi fēnɡ

Topshysy qatpaǵan, buǵanasy qatpaǵan.

与 人 为 善

yǔ rén wéi shàn

Adamǵa jaqsylyq isteý.

与 日 俱 增

yǔ rì jù zēnɡ

Kún sanap jetilý, ýaqytpen jarysa eseıý.

与 世 无 争

yǔ shì wú zhēnɡ

Taqýa dúnıe men jumysy joq, álemmen aıqasy joq.

语 无 伦 次

yǔ wú lún cì

Sózi qoırtpaq, qalaımaqandastyra sóıleý.

与 众 不 同

yǔ zhònɡ bù tónɡ

Kópten basqasha jurttan bólek.

语 重 心 长

yǔ yì xīn chánɡ

Sózi yqylasty mazmuny tereń.

玉 不 琢 不 成 器

yù bù zhuó bù chénɡ qì

Óńdelmegen asyl tas gaýhar bolmaıdy, shyńdalymaǵan batyr bolmaıdy.

玉石俱焚

yù shí jù fén

Jaqsymen jamanǵa birdeı zán jetkizý.

玉 洁 冰 清

yù jié bīnɡ qīnɡ

Sútten aq sýdan tunyq.

郁 郁 寡 欢

yù yù ɡuǎ huān

Muńaıý, jabyrqaýshylyq.

欲 盖 弥 彰

yù ɡài mí zhānɡ

Aýyrýdy jasyrǵanmen ólim áshkere.

欲 取 姑 予

yù qǔ ɡū yǔ

Alam deseń aldymen ber.

欲 速 不 达

yù sù bù dá

Asyqqan jolda qalar, asyqqanmen sáti kelmeıdi.

欲 望 难 填

yù wànɡ nán tián

Orynsyz talaptyń qanýy qıyn,jaman nápsi qanaǵattanbaıdy.

欲 罢 不 能

yù bà bù nénɡ

Toqtataıyn dese qolynan kelmeý.

语 言 无 味

yǔ yán wú wèi

Sóziniń dám tatýy joq.

冤 家 路 窄

yuān jiɑ lù zhǎi

Tar jolda qas adamyna tap bolý, er barmaımyn degen jerine úsh barady.

远 近 闻 名

yuǎn jìn wén mínɡ

Alys jaqynǵa ataǵy jaıylǵan.

远 见 卓 识

yuǎn jiàn zhuó shí

Kóregendik.

远 交 近 攻

yuǎn jiāo jìn ɡōnɡ

Alysta júrse kisinesý, jaqynda júrse tistesý.

封 不 动

yuán fēnɡ bú dònɡ

Qaz qalpynda, qalpyn qurǵatpaý.

缘 木 求 鱼

yuán mù qiú yú

Aǵash basynan balyq izdeý.

远 水 不 救 近 火

yuǎn shuǐ bú jiù jìn huǒ

Alystaǵy sý órit óshirmes, alystaǵy týystan jaqyndaǵy kórshi artyq.

原 形 毕 露

yuán xínɡ bì lù

Ásilgi bet beınesi búkildeı áshkerelenip qalý.

源 源 不 绝

yuán yuán bù jué

Qaınary sarqylmas aǵyl-tegil.

源 源 而 来

yuán yuán ér lái

Úzdiksiz aǵylý.

源 源 流 长

yuán yuán liú chánɡ

Qaınary uzaq.

园 凿 方

yuán záo fānɡ

Otasa almaý. Qıýlasa almaıdy.

远 走 高 飞

yuǎn zǒu ɡāo fēi

Kórmeske ketý, aýlaq alysqa ketý.

怨 声 载 道

yuàn shēnɡ zài dào

Muńmen zarǵa tolý, yza kekke toly.

怨 天 尤 人

yuàn tiān yóu rén

Dúnıeden kóńili qalǵan, barlyǵynan kóili qalǵan.

约 定 俗 成

yuē dìnɡ sú chénɡ

Qoldanýmen daǵdyǵa aınalǵan.

越 姐 代 唐

yuè jiě dài tánɡ

Baýrap alý.

跃 跃 欲 试

yuè yuè yù shì

Synap kórýge asyǵý, istep kórgisi kelý

运 筹 帷 幄

yùn chóu wéi wò

Basshylyq ordasy, jetekshilik oryn

晕 头 转 向

yūn tóu zhuǎn xiànɡ

Basy aınalyp baǵdarynan adasý

运 用 之 妙

yùn yònɡ zhī miào

Qoldaný sheberligine kóńil qoıýda

Z

载 歌 载 舞

zài ɡē zài wǔ

Bı bılep án shyrqaý, dyr dýman.

再 接 再 厉

zài jiē zài lì

Jigerlengen ústine jigerlený.

再 三 再 四

zài sān zài sì

Qaıta qaıta

在 所 不 辞

zài suǒ bù cí

Tıtteıde bas tartpaý

在 所 不 惜

zài suǒ bù xī

Tıtteıde aıanbaý

在 所 难 免

zài suǒ nán miǎn

Saqtanýǵa qıyn

在 却 难 逃

zài què nán táo

Basqa túsken páleden qashyp qutylýǵa bolmaıdy, basqa tússe baspaqshyl.

灾 难 深 重

zāi nàn shēn zhònɡ

Aýyr azap shekken.

灾 难 降 临

zāi nàn jiànɡ lín

Basqa kún týý.

赞 不 绝 口

zàn bù jué kǒu

Aýyz jappaı maqtaý, ústi ústine maqtaý.

造 谣 生 事

zào yáo shēnɡ shì

Ósek aıań taratyp, búlik týdyrý

造 谣 中 伤

zào yáo zhònɡ shānɡ

Ósek aıań taratyp, zánkestik isteý.

造 谣 惑 众

zào yáo huò zhònɡ

Ósek aıań taratyp jurtshylyqty azdyrý.

造 就 生 势

zào jiù shēnɡ shì

Qaýyrt jaǵdaı týdyrý

择 善 而 从

zé shàn ér cónɡ

Jaqsyny ónege etý

责 无 旁 货

zé wú pánɡ huò

Bas tartýǵa balmaıtyn borysh

责 有 攸 归

zé yǒu yōu ɡuī

Jaýapkershilik ıesin tabady.

贼 喊 抓 贼

zéi hǎn zhuā zéi

Ury uryny usta dep aıǵaılaý.

贼 走 关 门

zéi zǒu ɡuān mén

Ury ketken soń esikti bekitý.

贼 心 不 死

zéi xīn bù sǐ

Qaraqshylyq nıetinen qaıtpaý.

债 台 高 筑

zhài tái ɡāo zhù

Borysh basty bolý, qaryzǵa belshesinen batý.

沾 沾 自 喜

zhān zhān zì xǐ

Ózinshe máre sáre bolý, masaıraý.

瞻 前 顾 后

zhān qián ɡù hòu

Aldy artyna kóz jiberý.

瞻 念 前 途

zhān niàn qián tú

Keleshekti oılaý.

斩 草 除 根

zhǎn cǎo chú ɡēn

Túp tamyrymen qurtý.

斩 钉 载 铁

zhǎn dìnɡ zǎi tiě

Keskin, short.

占 轻 怕 重

zhàn qīnɡ pà zhònɡ

Jeńiline júgirip, aýyrynan qashý.

占 山 为 王

zhàn shān wéi wánɡ

Taýǵa shyǵyp alyp ózin patsha esepteý.

战 犯 求 和

zhàn fàn qiú hé

Soǵys qylmystysynyń beıbitshilikti talap etýi.

战 无 不 胜

zhàn wú bú shènɡ

Jeńimpaz

战 战 竟 竟

zhàn zhàn jìnɡ jìnɡ

Jasqanshaq, eptep abaılaý.

战 鼓 雷 鸣,凯 歌 陈 陈

zhàn ɡǔ léi mínɡ,kǎi ɡē chén chén

Kókti jańǵyrtqan jeńis jyry

战 鼓 声 中

zhàn ɡǔ shēnɡ zhōnɡ

Jaýyngerlik dabyl úni ishinde.

张 大 其 事

zhānɡ dà qí shì

Túımedeıdi túıedeı qylyp kórsetý.

张 冠 李 戴

zhānɡ ɡuān lǐ dài

Bas dese qulaq deý.

张 皇 失 措

zhānɡ huánɡ shī cuò

Sasqalaqtap amalsyz qalý.

张 口 结 舌

zhānɡ kǒu jié shé

Til aýzy kúrmelip sóıleı almaý.

张 牙 舞 爪

zhānɡ yá wǔ zhǎo

Jaýyz, jalmaý.

张 灯 结 彩

zhānɡ dēnɡ jié cǎi

Túrli túske bezengen

彰 明 较 著

zhānɡ mínɡ jiào zhù

Jurtqa áıgili bolý.

障 善 阐 恶

zhànɡ shàn chǎn è

Jaqsylyqty maqtap jamandyqty áshkereleý.

掌 上 明 珠

zhǎnɡ shànɡ mínɡ zhū

Kózdiń qarashyǵyndaı, alaqandaǵy merýertteı.

丈 二 和 尚 摸 不 着 头 脑

zhànɡ èr hé shɑnɡ mō bù zhe tóu nǎo

Baıybyna bara almaý

仗 义 执 言

zhànɡ yì zhí yán

Aqıqat úshin ádildik isteý.

仗 势 欺 人

zhànɡ shì qī rén

Zorgerlikpen basqalardy tálkek etý.

仗 义 疏 财

zhànɡ yì shū cái

Ádilet úshin jomarttyq isteý.

招 兵 买 马

zhāo bīnɡ mǎi mǎ

Jasaq jınap kúsh toptaý.

招 摇 过 市

zhāo yáo ɡuò shì

Kisiliktenip jurt aldynda alshańdaý.

招 摇 撞 骗

zhāo yáo zhuànɡ piàn

Qýlyq sumdyqpen aldap arbaý.

招 降 纳 叛

zhāo xiánɡ nà pàn

Tize búgip satqyndardy toptaý

昭 然 若 揭

zhāo rán ruò jiē

Óz ózinen áshkere bolyp turý

朝 不 保 夕

zhāo bù bǎo xī

Táńerteńi jaqsy, keshi naǵaıbyl

朝 令 夕 改

zhāo lìnɡ xī ɡǎi

Táńerteńgi aqshasy keshkige jaramaý

朝 气 蓬 勃

zhāo qì pénɡ bó

Kúndeı jaınap qaýlap ósý

朝 秦 暮 楚

zhāo qín mù chǔ

Aýmaly tókpeli

朝三暮四

zhāo sān mù sì

Táńerteń bir túrli bolsa keshte bir túrli, jip taǵýǵa bolmaıtyn qubylmaly.

照 本 宣 科

zhào běn xuān kē

Kitapqa qarap sydyrtyp oqı berý.

照 此 办 理

zhào cǐ bàn lǐ

Osylaı isteı berý

针 锋 相 对

zhēn fēnɡ xiānɡ duì

Dálme dál qarsy turý, betpe bet.

针 插 不 进

zhēn chā bú jìn

Inede ótpeıtin.

真 金 不 怕 火 炼

zhēn jīn bú pà huǒ liàn

Naǵyz altyn ottan qoryqpaıdy

镇 凭 实 振

zhèn pínɡ shí zhèn

Shynaıy dálel sıpat

真 伪 莫 辨

zhēn wěi mò biàn

Shyn jalǵanyn aıyra almaý

真 相 大 白

zhēn xiànɡ dà bái

Shyn syry ábden aıqyndalý

真 心 实 意

zhēn xīn shí yì

Aq kóńil adal nıet

真 心 诚 意

zhēn xīn chénɡ yì

Shyn kóńil adal nıet

真 假 不 分

zhēn jiǎ bù fēn

Ótirik shynyn aıyrmaý

真 正 用 意

zhēn zhènɡ yònɡ yì

Shyn nıetimen

枕 戈 待 旦

zhěn ɡē dài dàn

Qarýyn jastanyp tań atqyzý

振 振 有 词

zhèn zhèn yǒu cí

Tebirene sóıleý, serpile sóıleý

振 臂 高 呼

zhèn bì ɡāo hū

Asqaqtata uran aıtý

振 奋 人 心

zhèn fèn rén xīn

Adamdardyń ishki sezimin serpiltý

震 耳 欲 聋

zhèn ěr yù lónɡ

Qulaqty tundyrý

震 撼 人 心

zhèn hàn rén xīn

Adam kóńilin tebirenterlik

震 天 动 地

zhèn tiān dònɡ dì

Jer kókti dúr silkindirý

争 长 论 短

zhēnɡ chánɡ lùn duǎn

Durys burystyǵyna talasý

争 权 夺 利

zhēnɡ quán duó lì

Mansapqa talasyp paıdany tartyp alý

争 论 成 性 者

zhēnɡ lùn chénɡ xìnɡ zhě

Daýkes, jalaqor

争 先 恐 后

zhēnɡ xiān kǒnɡ hòu

Qara talasý

争 相 阅 读

zhēnɡ xiānɡ yuè dú

Talasa oqý

争 风 吃 醋

zhēnɡ fēnɡ chī cù

Kóre almaı ishi kúıý, kúndestik isteý

争 相 转 抄

zhēnɡ xiānɡ zhuǎn chāo

Qoldan qolǵa ótkizip kóshirý

蒸 蒸 日 上

zhēnɡ zhēnɡ rì shànɡ

Kún sanap órkendeý, kórkeıip guldený

正 本 清 源

zhènɡ běn qīnɡ yuán

Túp tamyrynan túzelý, túbegeıli sheshý

正 人 君 子

zhènɡ rén jūn zǐ

Adal kisimsiný

正 言 厉 色

zhènɡ yán lì sè

Dońyz aıbatyn syrtyna salý

正 大 光 明

zhènɡ dà ɡuānɡ mínɡ

Ádiletti de dańqty

正 中 下 怀

zhènɡ zhōnɡ xià huái

Oılaǵan jerinen shyǵý

正 倾 其 力

zhènɡ qīnɡ qí lì

Barlyq kúshin iske salý

正 当 途 征

zhènɡ dānɡ tú zhēnɡ

Týra jolǵa túsý

政 治 挂 帅

zhènɡ zhì ɡuà shuài

Saıasıdy qolbasshy etý

征 服 人 心

zhēnɡ fú rén xīn

Adamdardyń nıetin baǵyndyrý

支 离 破 碎

zhī lí pòsuì

Byt shyty shyǵý

支 吾 其 词

zhī wú qí cí

Sózdi jaıma shýaqtaý

只 字 不 提

zhǐ zì bù tí

Aýyz ashpaý, aýyzǵa almaý

执 迷 不 悟

zhí mí bú wù

Adasqan betinen qasarysyp qaıtpaý

执 意 要 打

zhí yì yào dǎ

Tońmoıyndyqpen soǵyspaqshy bolý

执 法 犯 法

zhí fǎ fàn fǎ

Qasaqana zańǵa qaıshylyq isteý

知 尽 所 能

zhī jìn suǒ nénɡ

Aqyl parasatyn sarqa jumsaý

知 难 而 退

zhī nán ér tuì

Bilmegen iske zorlanba

知 其 一,不 知 其 二

zhī qí yī , bù zhī qí

Bir jaǵyn ǵana bilip, ekinshi jaǵyn bilmeý.

知 识 里 手

zhī shí lǐ shǒu

Bilgishter

知 心 朋 友

zhī xīn pénɡ you

Syrlas dos

直 截 了 当

zhí jié liǎo dānɡ

 

Ashyǵyn aıtý

直 抒 己 见

zhí shū jǐ jiàn

Óz pikirir ashyq jarqyn ortaǵa qoıý

直 言 贾 祸

zhí yán ɡǔ huò

Ańǵarmaı sóılegen aýyrmaı óledi

止 戈 为 武

zhǐ ɡē wéi wǔ

Quraldy tastaý úshin qural kerek

咫 尺 天 涯

zhí chǐ tiān yá

Ara alys, kóńil jaqyn

指 不 胜 屈

zhǐ bú shènɡ qū

San sanaqsyz

指 鸡 骂 狗

zhǐ jī mà ɡǒu

Qyzym saǵan aıtam, kelinim sen tyńda

指 鹿 为 马

zhǐ lù wéi mǎ

Buǵyny jylqy degendeı qasaqana aqty qara deý

指 日 可 待

zhǐ rì kě dài

Áli aq júzege asyrý

指 手 画 脚

zhǐ shǒu huà jiǎo

Aıaq qolyn siltep júrý

指 明 远 亮

zhǐ mínɡ yuǎn liànɡ

Bolashaqty aıqyn kórsetý

指 挥 不 灵

zhǐ huī bù línɡ

Jansyzdaný

纸 上 谈 兵

zhǐ shànɡ tán bīnɡ

Syldyr sózge mapandaı

纸 醉 金 迷

zhǐ zuì jīn mí

Sán saltanatqa mastaný

趾 高 气 扬

zhǐ ɡāo qì yánɡ

Asqaqtap áspensý

至 高 无 上

zhì ɡāo wú shànɡ

Eń bıik, eń asqaq

至 理 名 言

zhì lǐ mínɡ yán

Eń durys qundy sóz

至 死 不 变

zhì sǐ bú biàn

Ólgenshe ózgermeý

志 同 道 合

zhì tónɡ dào hé

Nıeti ortaq joly bir

治 病 救 人

zhì bìnɡ jiù rén

Aýrýdy emdep adamdy qutqarý

治 丝 益 棼

zhì sī yì fén

Ebin tappaı shatastyrý

智 勇 双 全

zhì yǒnɡ shuānɡ quán

Aqyly men erligi egiz

智 者 千 虑,必 有 一 失

zhì zhě qiān lǜ,bì yǒu yì shī

Jańylmas jas, súrinbes tuıaq joq

置 之 不 理

zhì zhī bù lǐ

Elep eskermeý

置 之 度 外

zhì zhī dù wài

Múlde oıǵada almaý, qannen kápersiz

置 之 脑 后

zhì zhī nǎo hòu

Káperine kirip shyqpaý

置 诸 高 阁

zhì zhū ɡāo ɡé

Býyp túıip ilip qoıý

植 树 造 林

zhí shù zào lín

Aǵash egip orman otyrǵyzý

中 流 砥 柱

zhōnɡ liú dǐ zhù

Kúshti tirek

中 庸 之 道

zhōnɡ yōnɡ zhī dào

At arymas, qun tozbas

中 亚 西 亚

zhōnɡ yà xī yà

Orta azıa, batys azıa

中 途 而 入

zhōnɡ tú ér rù

Jarym jolda qosylý

忠 心 耿 耿

zhōnɡ xīn ɡénɡ ɡěnɡ

Adaldyq, asqan aq kóńildilik

忠 言 逆 耳

zhōnɡ yán nì ěr

Jaqsy sóz qulaǵyna jaqpaý

忠 心祝 福

zhōnɡ xīn zhù fú

Shyn júrekten tilektestik bildirý

忠 贞 不 渝

zhōnɡ zhēn bù yú

Myzǵymaıtyn adal

众 寡 不 敌

zhònɡ ɡuǎ bù dí

Azshylyq kópke tótep bere almaý, kópke topyraq shashýǵa bolmaıdy

众 寡 悬 殊

zhònɡ ɡuǎ xuán shū

Aıyrmashylyǵy óte zor

众 口 难 调

zhònɡ kǒu nán tiáo

Kópti razy qylý ońaı emes

众 目 昭 彰

zhònɡ mù zhāo zhānɡ

Kóptiń kózi ótkir

众 怒 难 犯

zhònɡ nù nán fàn

Jurttyń yza kegin basý qıyn

众 叛 离 亲

zhònɡ pàn lí qīn

Opasyzdyq istep el jurttan aıyrylý

众 警 易 举

zhònɡ jǐnɡ yì jǔ

İs kóppen bitedi

众 人 抬 柴 火 焰 高

zhònɡ rén tái chái huo yàn ɡāo

Kóp túkirse kól bolar

众 矢 之 的

zhònɡ shǐ zhī dì

Jurtshylyqtyń soqqy berý nysanasy

众 星 捧 月

zhònɡ xīnɡ pěnɡ yuè

Jurt ortaǵa alý

众 所 周 知

zhònɡ suǒ zhōu zhī

Jalpy jurtqa aıan

众 志 成 城

zhònɡ zhì chénɡ chénɡ

Kúsh birlikte

种 瓜 得 瓜,种 豆 得 豆

zhònɡ ɡuā dé ɡuā,zhònɡ dòu dé dòu

Ne ekseń sony alasyń

重 于 泰 山,轻 于 鸿 毛

zhònɡyú tài shān,qīnɡ yú hónɡ máo

Taıshan taýynanda qadyrly, qaýyrsynnanda qadyrsyz

主 宰 世 界

zhú zǎi shì jiè

Dúnıege qoja bolý

周 而 复 始

zhōu ér fù shǐ

Qaıtalaný

逐 字 逐 句

zhú zì zhú jù

Ár sóz ár sóılem

朱 门 酒 肉 臭,路 有 冻 死 骨

zhū mén jiǔ ròu chòu,lù yǒu dònɡsǐɡǔ

Baılar molshylyqpen irip shirý, kedeıler joqshylyqpen ash jalańash bolý

珠联璧合

zhū lián bì hé

Juby jarasqan

诛 求 无 己

zhū qiú wú jǐ

Súlikteı soryp, sińirin shyǵarý

珠 圆 玉 润

zhū yuán yù rùn

Tamyljyǵan ásem, janǵa jaǵymdy

蛛 丝 马 迹

zhū sī mǎ jì

Deregi bar, izi bar

诛 除 异 己

zhū chú yì jǐ

Ózimen otasa almaǵandy alastaý

铢 积 寸 累

zhū jī cùn lèi

Tyrmashtar jınaý

煮 豆 燃 萁

zhǔ dòu rán qí

Jaqynmen jaýlasý, ózara qyrqysý

助 纣 为 虐

zhù zhòu wéi nüè

Buzyqtardyń soıylyn soǵý, jamandyqqa jan basý

助 人 为 乐

zhù rén wéi lè

Basqalarǵa járdem berýdi qýanysh dep bilý

筑 室 谋 道

zhù shì móu dào

Molda kóp bolsa qoı aram óledi.

专 门 利 人

zhuān mén lì rén

Basqalardyń múddesin kózdeý

专 心 致 志

zhuān xīn zhì zhì

Barlyq peıilin salý, qatty zeıin qoıý

专 横 跋 佊

zhuān hènɡ bá bǐ

Ozbyrlyq isteý

转 败 为 胜

zhuǎn bài wéi shènɡ

Jeńilisti jeńiske aınaldyrý

转 弯 抹 角

zhuǎn wān mò jiǎo

Qoıan bultaqtyqqa salý

转 危 为 安

zhuǎn wēi wéi ān

Qaterden aman qalý, qaýipti seıltý

转 弱 为 强

zhuǎn ruò wéi qiánɡ

Álsizden kúshtige aınalý

转 折 关 头

zhuǎn zhé ɡuān tóu

Burylys kezeńderde

装 模 作 样

zhuānɡ mú zuò yànɡ

Túk istemegensý, montansý

装 疯 卖 傻

zhuānɡ fēnɡ mài shǎ

Jyndanǵansý

装 聋 作哑

zhuānɡ lónɡ zuò yǎ

Ádeıi kereń mylqaý bolyp alý

装 借 以 吓 人

zhuānɡ jiè yǐ xià rén

Aıbar shegip adamdy qorqytý

装 控 作 势

zhuānɡ kònɡ zuò shì

Aıq ulaqtaný, aıbar shegý

壮 志 凌 云

zhuànɡ zhì línɡ yún

Óskeleń uly murat, asqaqtaǵan alyp mereı

壮 志 未 酬

zhuànɡ zhì wèi chóu

Uly arman iske aspaý

壮 丽 诗 篇

zhuànɡ lì shī piān

Uly dastan, aıbyndy dastan

追 本 究 源

zhuī běn jiū yuán

Túp sebebin qýzastyrý

追 根 到 底

zhuī ɡēn dào dǐ

Jerine jete qýzastyrý, arǵy tegine deıin qýzastyrý

惴 惴 不 安

zhuì zhuì bù ān

Qorqyp ala qyzý, úreılenip alańdaý

谆 谆 告 诫

zhūn zhūn ɡào jiè

Asa yqylasty túrde nasıhattaý

谆 谆 嘱 咐

zhūn zhūn zhǔ fu

Qadaǵalap tapsyrý, tátishteý

拙 荆 见 肘

zhuō jīnɡ jiàn zhǒu

Alba julba

桌 尔 不 群

zhuō ěr bù qún

Elden erekshe, jurttan bólek

着 手 成 春

zhuó shǒu chénɡ chūn

Aýrýdan arashalap ólimnen qutqarý

擢 发 难 数

zhuó fā nàn shǔ

Qylmysy basynan asqan

孜 孜 不 倦

zī zī bú juàn

Tyrysshań, aryp sharshaýdy bilmeıtin eńbekshi

恣 意 妄 为

zì yì wànɡ wéi

Óz betimen buzaqylyq isteý

锱 铢 必 较

zī zhū bì jiào

Ine sabaq jip sýǵa deıin esepteý

自 暴 自 弃

zì bào zì qì

Ózin ózi kemsitý, qor sanaý

自 不 量 力

zì bú liànɡ lì

Óz kúshin shamalap bilmeý

自 见 形 秽

zì jiàn xínɡ huì

Bet qaraı almaý, uıalyp jerge qaraý

自 吹 自 擂

zì chuī zì léi

Bóspelik, óz ózin maqtaý

自 得 其 乐

zì dé qí lè

Ózine ózi qýaný, ózinshe shattaný

自 高 自 大

zì ɡāo zì dà

Asqaqtaýshylyq, takapparlyq

自 告 奋 勇

zì ɡào fèn yǒnɡ

Batyldyqpen maıdanǵa shyǵý, ózdiginen erlik kórsetý

自 不 顾 暇

zì bú ɡù xiá

Sińbirýge mursa joq

自 给 自 足

zì ɡěi zì zú

Ózin ózi qamdaý

自 掘 坟 墓

zì jué fén mù

Óz kórin ózi qazý

自 力 更 生

zì lì ɡēnɡ shēnɡ

Óz kúshine súıenip ómir súrý

自 鸣 自 得

zì mínɡ zì dé

Keremetsiný, maqtaný

自 命 不 凡

zì mìnɡ bù fán

Ózin ózi joǵary mólsherleý, ózin ózgeden artyq sanaý

自 欺 欺 人

zì qī qī rén

Ózinde ózgenide aldaý

自 取 其 咎

zì qǔ qí jiù

Ózi tapqan pále

自 生 自 灭

zì shēnɡ zì miè

Óz qamyn ózi jeý, ólsede tirilsede ózine

自 食 其 果

zì shí qí ɡuǒ

Ózi tapqan páleniń zardabyn ózi tartý

自 食 其 力

zì shí qí lì

Óz kúshine súıenip kún kórý

自 食 其 言

zì shí qí yán

Sózinde turaq joq, óz sózin ózi jutý

自 讨 苦 吃

zì tǎo kǔ chī

Ózine ózi beınet tabý

自 投 罗 网

zì tóu luó wǎnɡ

Torǵa ózi kelip túsý

自 我 陶 醉

zì wǒ táo zuì

Ózin ózi maqtaý

自 相 残 杀

zì xiānɡ cán shā

Ózara qyrqysý, ózara qyryq pyshaqtasý

自 相 矛 盾

zì xiānɡ máo dùn

Bir birine qarama qaıshy

自 言 自 语

zì yán zì yǔ

Ózimen ózi sóılesý

自 以 为 是

zì yǐ wéi shì

Ózinikin jón sanaý

自 圆 其 说

zì yuán qí shuō

Óz turǵysynan qaraǵanda týra

自 愿 自 问

zì yuàn zì wèn

Óz qateligine ókinip úmitsizdený

自 知 之 明

zì zhī zhī mínɡ

Óz haly ózine aıan

自 作 自 受

zì zuò zì shòu

Óz obaly ózinde

自 相 惊 扰

zì xiānɡ jīnɡ rǎo

Birinen biri shoshynyp dúrligý

自 身 尚 且 难 保

zì shēn shànɡ qiě nán bǎo

Óz basyn saqtaýdyń ózi qıyn bolý

自 卫 反 击

zì wèi fǎn jī

Ózin qorǵap qaıtarma soqqy berý

自 作 聪 明

zì zuò cōnɡ mínɡ

Bilgirsý

目 中 无 人

mù zhōnɡ wú rén

Eshkimdi kózge ilmeý

自 以 为 得 意

zì yǐ wéi dé yì

Ózinshe áspensý

自 以 为 得 计

zì yǐ wéi dé jì

Ózin isker sanaý

自 负 盈 亏

zì fù yínɡ kuī

Paıda zıanǵa ózi jaýapty bolý

自 由 放 任

zì yóu fànɡ rèn

Óz yrqyna qoıa berý

自 认 晦 气

zì rèn huì qì

Óz sorynan kórý

字 里 行 间

zì lǐ hánɡ jiān

Búkil ón boıynda

子 孙 后 代

zǐ sūn hòu dài

Nemere shóbere

子 承 父 业

zǐ chénɡ fù yè

Ákesiniń isine muragerlik qylý

走 马 观 花

zǒu mǎ ɡuān huā

At ústinde gúl kórý

走 投 无 路

zǒu tóu wú lù

Barar jer basar taýy qalmaý, tuıyqqa tirelý

足 智 多 谋

zú zhì duō móu

Aqyl parasattylq, aqyl aılalyq

罪 不 容 诛

zuì bù rónɡ zhū

Qylmysy shekten asqan . Qylmysy basynan asqan

罪 恶 昭 彰

zuì è zhāo zhānɡ

Qylmysy aıdan ashyq

罪 魁 祸 首

zuì kuí huò shǒu

Bas qylmysta, bas aıypker

罪 该 万 死

zuì ɡāi wàn sǐ

Qylmysy basyna jetken, ólim jazasya laıyq

罪 恶 滔 天

zuì è tāo tiān

Qylmysy shegine jetken

罪 恶 勾 当

zuì è ɡòu dànɡ

Qýlyq sumdyq

醉 生 梦 死

zuì shēnɡ mènɡ sǐ

Bylyqqan ómir

左 道 门 旁

zuǒ dào mén pánɡ

Barmaq basty kóz qysty

左 顾 右 盼

zuǒ ɡù yòu pàn

Jan jaǵyna jaltaqtap tańyrqaý

左 右 逢 源

zuǒ yòu fénɡ yuán

Oraıy kele qalý, shabyty túsý

左 派 学 伐

zuǒ pài xué fá

Solshyldar

左 右 为 难

zuǒ yòu wéi nán

Qaıterin bilmeı daǵdarý

坐 地 分 赃

zuò dì fēn zānɡ

Óz ornynda otyryp aramnan tapqandy bólisip alý

作 法 自 毙

zuò fǎ zì bì

Ózi qazǵan orǵa ózi túsý

作 奸 犯 科

zuò jiān fàn kē

Jamandyq istep zańǵa qaıshylyq jasaý

作 威 作 福

zuò wēi zuò fú

Ozbyrlyq istep rahat kórý

作 茧 自 缚

zuò jiǎn zì fù

Paıda kóremin dep pálege qalý, jibek qurtyndaı qamaýda qalý

坐 吃 空 山

zuò chīkōnɡ shān

Jatyp isher aramtamaq

坐 观 成 败

zuò ɡuān chénɡ bài

Shette turyp jeńis jeńilistiń nátıjesin kórý

作 牛 观 天

zuò niú ɡuān tiān

Qudyq ishinen aspandy sholý

坐 立 不 安

zuò lì bù ān

Toqtaı almaı ala qyzý, tyqyrshyp tura almaý

坐 山 观 虎 斗

zuò shān ɡuān hǔ dòu

Jolbarystyń julqynǵanyn taý basynan tamashalaý

坐 观 不 救

zuò ɡuān bú jiù

Basqalardyń aýyrtpalyǵyn kóre tura qol ushyn sozbaý

作 巨 人 不 守

zuò jù rén bù shǒu

Alań bolý, qobaljý

坐 享 其 成

zuò xiǎnɡ qí chén

Daıyn astyń ıesi

座 无 虚 席

zuò wú xū xí

Otyrarǵa oryn joq

坐 以 待 毙

zuò yǐ dài bì

Otyryp alyp ólimdi kútý

坐 以 待 旦

zuò yǐ dài dàn

Kirpik qaqpaı tańnyń atýyn kútý

做 贼 心 虚

zuò zéi xīn xū

Sezikti sekirer, urynyń arty qýys.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama