InfoHub Logo

Qarashanyń úıire soqqan borany aınalany aqtútek etip jibergen.

— Qarashada soqqan borandy alǵash kórýim. Sirá, bıyl jut bolmasa ıgi edi, — dedi eki attylynyń egdeleý kelgeni.

Jolaýshylar buırat qumnyń jelkesine shyqqanda, taıaq tastam jerden jyltyraǵan ot kórindi. İńir qarańǵylyǵy jańa túse bastaǵan shaq edi. Eki jolaýshy qazaq dástúri boıynsha sálem berip, kıiz úıge kirip keledi.

— Jem boıyn betke alyp shyǵyp edik, myna qutyryna soqqan borannan júrisimiz ónbedi, jolaı aldymyzdan kóringen soń, osy úıge túsip, qonyp shyǵaıyq dep keldik, nyspym Qazanqap, myna qasymdaǵy qosshym Erjannyń Kádiralysy, —  dedi jolaýshylardyń úlkendeýi boılary jylynyp, aldaryna shaı kelgen kezde.

Úı ıesiniń kesesi qolynan túsip kete jazdaıdy.

— Apyr-aý, seneıin be, senbeıin be? Kádimgi dombyrashy Qazanǵap pa? Apyr-aý, emshegi berish bop qatyp qalǵan besti nardy kúıimen ıdirgen Qazanǵap pa bul?

— Jolyńyz qutty bolǵaı, laıym! — Qazanǵaptyń kózi kishkene tereze aldyna súıep qoıylǵan toǵyz perneli qara dombyraǵa túsipti. ornynan turyp, álgi dombyrany alady da, túregep turǵan kúıi qaǵyp-qaǵyp jiberedi.

— Tartyńyz, Qazeke, — dep úı ıesi dombyrashynyń kidirip qalǵanyn kórip.

— Joq, bul dombyranyń ıesi bar eken, onyń ruqsatynsyz tartýǵa bolmaıdy. Qulaq buraýynan ıesiniń ónerpaz ekenin kórip turmyn.

— Apyr-aı, Qazeke, tegin emessiz-aý! Onyń ıesi ózimizdiń Aqjeleń ǵoı. Jan degende kórgen jalǵyz balam. Ulym da, qyzym da sol. Aıtyp aýyz jıǵansha bolǵan joq, bozbalasha kıingen, jasy on tórt-on besterdegi jas óspirim qyz sálem berip, úıge kirip keledi. Aqjeleń osy edi.

Shaı ishilip, dastarqan jıylǵan soń, kezek dombyraǵa keldi. Aqjeleń qos burymyn arqasyna qaraı serpip tastaıdy da, dombyranyń ishegin bir-eki qaǵyp jiberedi.

— Kóke, myna dombyrany bireý ustapty ǵoı, — dedi ol sosyn julyp alǵandaı.

— Kúnim, álginde mynaý Qazanǵap aǵań baıqap kórip edi. Qazanǵap sonda baıqady — qyz solaqaı eken, dombyra teris buralypty.

— Balam, jasym úlken bolǵanmen, áýeli óziń tart, dombyranyń babyn buzbaıyn, — deıdi Qazanǵap qyz ózine dombyra usynǵan kezde, Aqjeleń dombyranyń saǵaq pernesin basyp turady da, bezildete jóneledi. Súırikteı saýsaqtary birte-birte joǵarylap, birese báıgege qosylǵan attyń shabysy, birese jorǵa búlkildiń júrisi estilgendeı boldy. Endi birde sol qoldyń aty joq saýsaǵy ortańǵy pernelerdiń birinde dirildep turyp alyp, ekpindep kelgen kúı kilt úzilip edi.

— Bárekelde, talabyń taýdaı bolsyn! Bul kúıiń ne dep atalady? — deıdi myna tartysqa arqasy qoza bastaǵan Qazanǵap.

— Sizge jaıylǵan aq dastarqannyń ústinde týyp otyr, bul kúıdiń atyn ázir ózim de bilmeımin, — deıdi qyz.

— Ata ónerin qadir tutqan ónerpaz qyzdyń óziniń atymen atalsyn, «Aqjeleń» bolsyn, — deıdi kúıshiniń serigi Kádiraly.

Kúı kezegi Qazanqapǵa kelgende, Kádiraly denesimen kúıshige buryla qarady. Qudiretti saýsaqtardyń izin ańdyp, kókeıine toqyp otyrǵandaı. Qazanǵap kúıin keıingi urpaqqa jetkizsem dep qushtarlyq tula boıyn bılep alǵan... óte bir aıanyshty, zarly áýen otyrǵandardyń eńsesin túsirip jiberedi. Kúıshi saýsaǵy saǵaǵa barǵan kezde Aqjeleńniń kózinen bir tamshy jas tamyp ketip edi.

— Oıpyr-aı, Qazeke, siz tartqanda dombyra sóıleıdi deýshi edi, ras eken, eldi taǵy bir alasapyran oqıǵa kútip turmasa bolar edi?.. — deıdi otyrǵandar.

— Bıylǵy jyldyń bastaýy jaman. Aıtýǵa aýzym barmaı, osy dombyraǵa ǵana erik berip otyrmyn, bul kópten kókeıimde júrgen «Kókil» edi, — dep Qazanǵap tómen qaraǵan kúıi lám-mım demesten edáýir ýaqyt otyryp qalady.

Sol jyly elde jalpaq jut bolypty desedi.

---