Qyzyqty matematıka. Oń jáne teris sandar
Aqadyr kenti, M. Mámetova atyndaǵy orta mektebi
Matematıka páni muǵalimi Spataeva S.A.
Synyp: 6
Qyzyqty matematıka.
Oń jáne teris sandaryn baılanystyra ótkizý.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardyń oń jáne teris sandarǵa arnalǵan esepterdi ıgerý jáne bilimdi bekitý.
Damýshylyq: Oqýshylardyń zeıin, oılaý, zerde úrdisterin damytý, qıalyn ushtap, qabiletin shyńdaý.
Tárbıelik: dıdaktıkalyq, logıkalyq oıyndar arqyly aqyl-oı belsendiligine, órkendeýge óz úlesin qosýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: bilim men iskerlikterin teksere otyryp, oqýshy bilimin baǵalaý
Sabaqtyń túri: jarys sabaq
Ótý barysy
I. Uıymdastyrý kezeńi:
1. Sálemdesý, oqýshylardy uıymdastyrý
Balalar, biz búgin matematıka sabaǵynan qyzyqty oıyn, er túrli qyzyqty esepter shyǵaramyz. Bárimiz qatysyp otyraıyq.
Synyp eki topqa bólinedi.
1. Qambar ata komandasy.
2. Shopan ata komandasy.
II. Komandalar tanysý kezeńi.
III. «Altyn saqa» oıyny
Ol úshin ár komandadan eki oqýshy shyǵyp saqany ıiredi, kimniń asyǵy «alshy» tússe, sol oıyndy bastaıdy, tizýli turǵan asyqty atady. «Altyn saqa» qandaı tústi (qyzyl, ne kók jáne sary, jasyl) jerge tússe sol qorjynnyń qaltasynan suraq alyp, oǵan jaýap beredi.
1. Suraq
Eki oń sannyń qosyndysy qandaı sandy beredi? (kók tús)
Jaýaby: oń san.
2. Suraq.
Eki teris sannyń qosyndysy qandaı sandy beredi (jasyl tús)
Jaýaby: eki teris sannyń qosyndysy teris sandy beredi.
Z. Suraq.
Qarama-qarsy sandardyń qosyndysy nege teń? (sary tús)
Jaýaby: 0-ge teń. Mysaly: -9+9=0, -5+5+0
4. Suraq
Tańbalary ár túrli (sandy qosqanda ne isteımiz?) (qyzyl tús)
Jaýaby:
1. Modýli úlken sannan modýli kishi sandy azaıtý kerek.
2. Shyqqan sannyń aldyna modýli úlken sannyń tańbasyn qoıý kerek.
IV. Tizbekti sheshý oıyny.
V. «Dos tańdaý» oıyny
Matematıka úshin erekshe eskeretinimiz tańba zańdary. Onyń zańdary ómirden alynǵan, qaıshylyqsyz ekendigin kórsetý kerek.
Mysaly, «plús» (+) - «dos», al «mınýs» (-) - «qas» dep alsaq onda sizder maǵan oqylatynyn jáne teńdigin aıtyńyzdar.
+
(+) • (+) = (?) dosymnyń dosy maǵan dos
-
(-) • (+) = (?) qasymnyń dosy maǵan qas
+
(-) • (-) = (?) qasymnyń qasy maǵan dos
-
(+) • (-) = (?) dosymnyń qasy maǵan qas.
VI. «Teńge ilý » oıyny
Ár toptan bir bala «shybyq at»minedi. Oıyn bastalatyn jerge qazanshunqyrǵa uqsatyp sheńber syzyp daıyndap qoıady. Syzylǵan sheńberge uqsaıtyn dóńgelek sheńberdiń ortasyna ydys qoıyp, soǵan «teńgeler» salynady. Ár toptan bir bala atpen shaýyp bara jatyp toqtamaı, ydystan «teńgeni» ilip alyp ketedi. Ár saıyskerdiń ilip alǵan «teńgelerin» eseptep, sol «teńgeniń» nómirine sáıkes kartochkadaǵy logıkalyq tapsyrmalardy oryndaıdy.
Qaı top kóp «teńge» alyp, sol «teńgelerdegi» jazylǵan nómirge sáıkes kartochkadaǵy tapsyrmalardy oryndasa, sol op jeńedi.
1. Muz aıdynynda jeti bala
Asyr sap júr syrǵanap,
Syrǵanamaı eki bala
Jaǵalaýda túr qarap.
Endi osy bar balanyń
Sanyn aıtsaq jaradyq. (5)
2. Kólden ushty jeti qaz
Qaıtty qondy eki qaz
Qonbady onyń nesheýi
Káne, kim tez sheshedi. (5)
Z. Jańa ǵana shalǵynda
Alty buzaý júredi.
Álde sharshap qaldy ma
Jatyp qapty bireýi
Nesheý edi jaıylyp
Aıt júrgenin aıyryp. (5)
4. Úıdiń tórt buryshynda tórt mysyq otyr? Ár mysyqtyń aldynda úsh mysyq otyr. Neshe mysyq otyr? (4 mysyq)
5. Tóreptiń tórt uly bar. Tórt ulynyń adam basyna bir apa, bir qaryndasy bar. Tóreptiń barlyq balasy nesheý bolǵany? (6 bala)
6. Taýyqta neshe aıaq bar? 2, al baqaıy nesheý? 8
7. Ár bóliginde bir ǵana núkte qalatyndaı etip, sharshyny qalaı eki bólikke bólýge bolady?
VII. «Top basshylar» saıysy
Top basshylar óz ara saıysyp sabaqty qorytyndylaıdy?
1. Jylqy týraly maqal-mátelder aıtyp berińiz?
2. Qoı týraly maqal-mátelder aıtyp berińiz?
Z. Jeti atańdy ata?
4. Tórt túliktiń pirlerin ata?
5. Sútten jasalatyn taǵamdar?
6. Qazaqtyń ulttyq oıyndaryn atańyz?
7. Taqpaq aıtyp berińiz?
8. Án salyp berińiz?
Matematıka páni muǵalimi Spataeva S.A.
Synyp: 6
Qyzyqty matematıka.
Oń jáne teris sandaryn baılanystyra ótkizý.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardyń oń jáne teris sandarǵa arnalǵan esepterdi ıgerý jáne bilimdi bekitý.
Damýshylyq: Oqýshylardyń zeıin, oılaý, zerde úrdisterin damytý, qıalyn ushtap, qabiletin shyńdaý.
Tárbıelik: dıdaktıkalyq, logıkalyq oıyndar arqyly aqyl-oı belsendiligine, órkendeýge óz úlesin qosýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń tıpi: bilim men iskerlikterin teksere otyryp, oqýshy bilimin baǵalaý
Sabaqtyń túri: jarys sabaq
Ótý barysy
I. Uıymdastyrý kezeńi:
1. Sálemdesý, oqýshylardy uıymdastyrý
Balalar, biz búgin matematıka sabaǵynan qyzyqty oıyn, er túrli qyzyqty esepter shyǵaramyz. Bárimiz qatysyp otyraıyq.
Synyp eki topqa bólinedi.
1. Qambar ata komandasy.
2. Shopan ata komandasy.
II. Komandalar tanysý kezeńi.
III. «Altyn saqa» oıyny
Ol úshin ár komandadan eki oqýshy shyǵyp saqany ıiredi, kimniń asyǵy «alshy» tússe, sol oıyndy bastaıdy, tizýli turǵan asyqty atady. «Altyn saqa» qandaı tústi (qyzyl, ne kók jáne sary, jasyl) jerge tússe sol qorjynnyń qaltasynan suraq alyp, oǵan jaýap beredi.
1. Suraq
Eki oń sannyń qosyndysy qandaı sandy beredi? (kók tús)
Jaýaby: oń san.
2. Suraq.
Eki teris sannyń qosyndysy qandaı sandy beredi (jasyl tús)
Jaýaby: eki teris sannyń qosyndysy teris sandy beredi.
Z. Suraq.
Qarama-qarsy sandardyń qosyndysy nege teń? (sary tús)
Jaýaby: 0-ge teń. Mysaly: -9+9=0, -5+5+0
4. Suraq
Tańbalary ár túrli (sandy qosqanda ne isteımiz?) (qyzyl tús)
Jaýaby:
1. Modýli úlken sannan modýli kishi sandy azaıtý kerek.
2. Shyqqan sannyń aldyna modýli úlken sannyń tańbasyn qoıý kerek.
IV. Tizbekti sheshý oıyny.
V. «Dos tańdaý» oıyny
Matematıka úshin erekshe eskeretinimiz tańba zańdary. Onyń zańdary ómirden alynǵan, qaıshylyqsyz ekendigin kórsetý kerek.
Mysaly, «plús» (+) - «dos», al «mınýs» (-) - «qas» dep alsaq onda sizder maǵan oqylatynyn jáne teńdigin aıtyńyzdar.
+
(+) • (+) = (?) dosymnyń dosy maǵan dos
-
(-) • (+) = (?) qasymnyń dosy maǵan qas
+
(-) • (-) = (?) qasymnyń qasy maǵan dos
-
(+) • (-) = (?) dosymnyń qasy maǵan qas.
VI. «Teńge ilý » oıyny
Ár toptan bir bala «shybyq at»minedi. Oıyn bastalatyn jerge qazanshunqyrǵa uqsatyp sheńber syzyp daıyndap qoıady. Syzylǵan sheńberge uqsaıtyn dóńgelek sheńberdiń ortasyna ydys qoıyp, soǵan «teńgeler» salynady. Ár toptan bir bala atpen shaýyp bara jatyp toqtamaı, ydystan «teńgeni» ilip alyp ketedi. Ár saıyskerdiń ilip alǵan «teńgelerin» eseptep, sol «teńgeniń» nómirine sáıkes kartochkadaǵy logıkalyq tapsyrmalardy oryndaıdy.
Qaı top kóp «teńge» alyp, sol «teńgelerdegi» jazylǵan nómirge sáıkes kartochkadaǵy tapsyrmalardy oryndasa, sol op jeńedi.
1. Muz aıdynynda jeti bala
Asyr sap júr syrǵanap,
Syrǵanamaı eki bala
Jaǵalaýda túr qarap.
Endi osy bar balanyń
Sanyn aıtsaq jaradyq. (5)
2. Kólden ushty jeti qaz
Qaıtty qondy eki qaz
Qonbady onyń nesheýi
Káne, kim tez sheshedi. (5)
Z. Jańa ǵana shalǵynda
Alty buzaý júredi.
Álde sharshap qaldy ma
Jatyp qapty bireýi
Nesheý edi jaıylyp
Aıt júrgenin aıyryp. (5)
4. Úıdiń tórt buryshynda tórt mysyq otyr? Ár mysyqtyń aldynda úsh mysyq otyr. Neshe mysyq otyr? (4 mysyq)
5. Tóreptiń tórt uly bar. Tórt ulynyń adam basyna bir apa, bir qaryndasy bar. Tóreptiń barlyq balasy nesheý bolǵany? (6 bala)
6. Taýyqta neshe aıaq bar? 2, al baqaıy nesheý? 8
7. Ár bóliginde bir ǵana núkte qalatyndaı etip, sharshyny qalaı eki bólikke bólýge bolady?
VII. «Top basshylar» saıysy
Top basshylar óz ara saıysyp sabaqty qorytyndylaıdy?
1. Jylqy týraly maqal-mátelder aıtyp berińiz?
2. Qoı týraly maqal-mátelder aıtyp berińiz?
Z. Jeti atańdy ata?
4. Tórt túliktiń pirlerin ata?
5. Sútten jasalatyn taǵamdar?
6. Qazaqtyń ulttyq oıyndaryn atańyz?
7. Taqpaq aıtyp berińiz?
8. Án salyp berińiz?