Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 14 saǵat buryn)
Qosjar - qasıetti mekenim
Qyzylorda oblysy,
Aral aýdany, Qosjar eldi mekeni
№67 orta mekteptiń muǵalimi

6 synyp
Synyptan tys jumystyń taqyryby: Qosjar – qasıetti mekenim
Maqsaty: Týǵan ólke tarıhymen tanystyrý, patrıottyqqa baýlý

Muǵalim: Qosjar aýyldyq okrýgi – Aral aýdanyndaǵy ákimshilik birlik. Quramyna Qosjar aýyly kiredi. Turǵyny 0, 4 myń adam. Ortalyǵy – Qosjar aýyly. 1890 jyly eń alǵash adamdar kól jaǵasyna ornalasa bastaǵan, úı sala bastaǵan. Al, 1904 jyly Máskeýden adamdar kelip, balyq aýlaǵan. Keıinnen adamdar kóbeıip, aýylǵa aınaldy. 2005 jyly Elbasy Nursultan Nazarbaev Qosjarǵa arnaıy kelip, aq kıiz úı kól betine tigilgen. Qosjarda balyq pıtomnıgi, 11 jyldyq mektep, kitaphana, emhana, klýb bar. Olaı bolsa, týǵan ólkeniń tarıhymen tereńirek tanysý úshin búgingi tárbıe saǵatymyzdy Qosjarǵa arnap otyrmyz!
Margarıta: Armysyzdar, ustazdar men oqýshylar!
Álisher: Búgin sizder «Qosjar qasıetti mekenim» atty ashyq tárbıe saǵatyna qosh keldińizder!
Margarıta: Iá, dostar! Búgin biz kindik qanymyz tamǵan jerimiz, qasıettitýǵan ólke Qosjar tarıhymen tanyspaqpyz!
Álisher: Qosjar arqa súıer tiregimdeı,
Kóńili, qushaǵy ystyq kún elindeı
Qos jarymyz qol sozady bir - birine
Tabysqan ǵashyqtardyń júregindeı!
Margarıta: Olaı bolsa, ortaǵa «Týǵan jer» ánimen Daýylbaeva Asylzatty shaqyraıyq!
Álisher: «Kemeldengen Qosjarym» atty týǵan ólkeniń keshegisi men búgininen syr shertetin arnaıy (prezantasıany) jobany kórýge shaqyramyz!
Margarıta: Sonymen, sizderge qoıar saýaldarymyz bar, oǵan saı syılyqtarymyz bar! Daıyn bolsańyzdar bastaıyq!

1. Aýyldyń «Qosjar» dep atalý sebebi nede?
2. Elbasy N. Á. Nazarbaev aýylymyzǵa qashan keldi?
3. Balyqshylar kúni uaı mezgilde toılanady?
4. Qosjarǵa adamdar eń alǵashynda qaı jyldary qonystana bastady?
5. Qambar batyr jyry men Qosjar arasynda qandaı baılanys bar?

Muǵalim: Balalar bizde búgin qonaqta balyq pıtomnıginiń basshysy kelip otyr. Suraq qoısańyzdar bolady.

1 oqýshy: Pıtomnıkte qandaı jáne qansha balyq túrleri bar nemese ósiriledi?

Nurǵabyl Qulanov, «Qamystybas» memlekettik balyq ósirý pıtomnıginiń dırektory:

Elimizdiń ekonomıkasynyń kóterilgeni bolýy kerek, sońǵy 3 jylda 14 mıllıon 800 myńǵa jetip otyr. Oǵan deıin 12 mıllıon bolǵan, odan da tómen ýaqyttar boldy. Alǵashynda Aral teńiziniń tuzdy ortasyna tek kambala balyǵy shydas berdi. Qazir munda balyqtyń 22 túri bar. 2000 jyldyń basynda teńizden aýlaıtyn balyq kólemi jylyna 500 tonna ǵana bolsa, búgin 5 myń tonnaǵa jetip otyr. Ǵalymdar pıtomnıktiń mamandarymen birlese otyryp, endi Qyzyl kitapqa engen sý marjandarynyń qundy túrlerin jandandyrýǵa kiristi.

2 oqýshy: Aral teńizi jaıly ne aıtasyz?

Nurǵabyl Qulanov, «Qamystybas» memlekettik balyq ósirý pıtomnıginiń dırektory: Aral teńizi birtindep qalpyna kelip jatyr. Qazir teńiz Aral qalasynan 18 shaqyrym jerde ǵana. Ǵalymdar men mamandar kezinde qurdymǵa ketken balyqtyń qundy túrlerin qaıta jańǵyrtyp, jergilikti sý qoımalaryna jiberý jóninde joba daıyndaýda. Ázirge balyq qory aq Amýr, dóńmańdaı shabaqtarymen tolyqtyrylýda. Qosjar aýyly turǵyndarynyń 90 paıyzy balyqshylar áýletinen. Olar berekeli jyldardy da Aral teńiziniń tartylyp, balyq qorynyń joǵalýyn da kózben kórdi. Jergilikti pıtomnık arqasynda balyq kásibi qıyndyqtan aman qaldy. Al, búginde balyqshylardyń ár kúni yrysty.

3 - oqýshy: Qosjar týraly ne aıtasyz?

Mádı Ábdikerov, aýyl ákimi: Qosjar aýyldyq okrýgi bolyp 2004 jyly 9 jeltoqsanda aýdandyq máslıhattyń №70 sheshimi jáne aýdan ákimıatynyń №248 qaýlysy negizinde jańadan quryldy. Qosjar aýylynda 500 den asa adam turady. 100 den asa úıler bar. Bul aýylymyzdyń óskenin baıqatady. Pıtomnıkte 80 - nen astam aýyl turǵyny jumys isteıdi. Pıtomnık bizdiń maqtanyshymyz!

Margarıta: Rahmet, qurmetti qonaqtar! Dostar, bárimiz birge «Qosjar jastary» ánin birge shyrqasaq qala qaraısyńdar? Olaı bolsa, Álisher, basta!

Álisher: Qasıetti Qosjar týraly kóptegen málimet aldy dep oılaımyz. Qosh saý bolyńyzdar!

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama