InfoHub Logo

Baıaǵyda bir kempir men shal bolypty. Kempir tamaqqa toıýdy bilmeıtin meshkeı bolady. Bulardyń qý tory bıesi kúnige bir qulyn týady eken. Sol qulyndy jalmaýyz kempir kúnde jep qoıady. Tipti bir kúni jańaǵy bıeni jegisi kelip, shalyna: «Osy bıeniń esimi joq, soıyp alaıyq», – deıdi. Tory bıeniń dosy - osy úıdiń bir tazysy bolady. Jańaǵy shal osy tazyny tory bıege jiberedi. Tazy bıege kelip jylaıdy: «Endi ekeýimiz dos bola almaımyz. Seni soıatyn boldy. Meni saǵan jiberdi», – deıdi. Tory bıe: «Sol ma seniń kelgeniń? Oǵan qınalma, menimen shyn dos bolsań, meni soıýǵa aparyp, «arqan ákel» degende, úziletin álsiz jip ákel, «pyshaq ákel» degende, ótpeıtin pyshaq ákel, al óziń meniń quıryǵymnan tartyp tur», – deıdi. Tazy tory bıeni shal-kempirge ákelip beredi. Tory bıeni qubylaǵa qaratyp jyǵyp, tazynyń ákelgen jibimen aıaǵyn býyp, tazyǵa tory bıeniń quıryǵyn ustatyp qoıady, shal ótpeıtin pyshaqpen baýyzdaıyn dep jatqanda, tory bıe men tazy aqqý bolyp ushyp ketedi. Bir jerlerge kelip «aqqýlar» qonady da baıaǵy qalyptarymen bireýi tazy, bireýi tory bıe bolyp, dos bolýmen júre beredi. Tory bıe kúnige bir qulyn týyp, jylqy kóbeıe beredi. Bulardy qasqyrlardan, jyrtqysh ańdardan qorǵaýshy tazy bolady. Jylqylardyń sany kóbeıgen saıyn tazynyń isi qıyndap, bir kúni tory bıege kelip: «Endi maǵan adam taýyp ber», – dep jalynady. Tory bıe: «Ol úshin sen adamnyń basqan izinen bes ýys topyraq ákep ber, sonda saǵan adam taýyp bereıin», – deıdi.       Aıtqanyndaı, tazy adam basqan jerden bes ýys topyraq ákeledi. Tory bıe buǵan adam taýyp beredi. Bunyń atyn Qulanaıjarqyn qoıady. Qulanaıjarqyn asa mergen, sondaı batyr bolady. Ol júrgen jerge eshkim kele almaıdy. Jylqyny tazy ekeýi qorǵap júredi. Bir kúni bular dalada júrgende, bir úıdiń ústinen shyǵady. Bul úıdiń ishinde úsh qyz otyrady. Jańaǵy úsh qyz Qulanaıjarqynnan qorqady. Qulanaıjarqyn bulardy óltirmekshi bolady, biraq jańaǵy úsh qyz jylap qoıa beredi. «Sizderdiń astaryńyzdy pisirip júretin bolaıyq», – dep jalynady. Qulanaıjarqyn buǵan kelisedi. Qulanaıjarqyn ań atyp, ári jylqylaryn baǵyp júre berdi. Bir kúni qyzdar oınap júrgende, qazannyń astyndaǵy ot sónip qalady. Endi bular qorqyp, úıdiń ústine shyǵyp tursa, bir tútin alystan shubatylyp kórinedi. Buǵan úsh qyz júgirip barady. Kelse, jańaǵy ot mystan kempirdiń oty bolyp shyǵady. Qyzdar ot alyp úılerine kelip, Qulanaıjarqynnyń aldynan as pisirip qoıady. Qyzdar endi oty taýsylyp qalsa, mystan kempirdiń úıine kelip turady. Mystan kempir men qyzdardyń úıiniń arasyna tas jol salynady. Mystan kempir kúnde qyzdarǵa kelip, basyn qaratyp turady. Basyn qyzdardyń tizesine salyp, qanyn soryp alady da úıine ketedi. Bir kúni Qulanaıjarqyn qyzdarǵa: «Sender nege júdeýsińder, álde menen qorqyp as ishpeısińder me?», – deıdi. Qyzdar: «Mystan kempir kelip, kúnde bizdiń qanymyzdy soryp alady», – dep jaýap qaıtarady. «Olaı bolsa, men osynda búginshe qalaıyn, sender aıtpańdar, mystan kelip: «batyrdyń ıisi shyǵyp tur ǵoı» dese, sender jańa ketip edińder jáne úıde kóılegi tur deńder», – deıdi. Qulanaıjarqyn kilemniń astyna jasyrynyp qalady. Kúndegi mezgilinde mystan kempir keledi de: «Úıden batyrdyń ıisi shyǵyp tur, kirmeımin», – dep daýystaıdy. Qyzdar Qulanaıjarqynnyń aıtqanyn aıtady. Mystan úıge kelip otyra bergende, Qulanaıjarqyn shyǵyp, mystan kempirdi býyp tastaıdy. Ózi ertesine ańǵa shyǵyp ketedi. Jańaǵy mystan kempir qoly baılaýly úıde qalady. Qyzdar qasynda turyp, mystan kempirge sylq-sylq kúledi. Bireýi abaılamaı júrip, mystannyń qasyna otyra qalady. Mystan kempir ony aıaǵymen teýip óltiredi. Ekinshisin de súıtedi. Úshinshisi qoryqqanynan mystan kempirdiń qolyn sheship jiberedi. Jańaǵy qyzdy ertip alyp, mekenine qaraı taıyp otyrady. Qulanaıjarqyn kelgende, osyndaı jaǵdaı bolǵan edi, buǵan tań qalady. Manaǵy mystan kempirdiń eki qyzdy óltirip ketkenin, endi bireýin alyp ketkenin biledi. Qulanaıjarqyn bir qyzdyń kıimin kıip, tas jolmenen mystanǵa barady da: «Men de qyzyń, Qulanaıjarqyn qorlyq kórsetti, endi saǵan keldim, shesheke!» – deıdi. Mystan kempir buǵan senip, úıine kirgizedi. Bir kúni Qulanaıjarqynǵa basyn qaratady. Mystan kempirdiń basyn Qulanaıjarqyn jaryp óltiredi. Qulanaıjarqyn qyzbenen burynǵy mekenine keledi. Ekeýi qosylyp, baı bolyp, barsha muratyna jetedi.

---