InfoHub Logo

Qytaı – óz ashanasymen jaqsy tanymal. Sonymen qatar ol – álem boıynsha kóptegen azyq-túlik eksporttalatyn úlken naryq. Al syrtqa shyǵarylatyn taǵamdar qatarynda arzandary da bar.

Dese de qytaılyq taǵamnyń sapasy jóninde kóptegen qaýeset taraǵan-dy.

Alaıda, Qytaı jónindegi qaýesetterge qaramastan, Apple kompanıasy nemese Versache ónimderiniń qytaılyq arzan balamasyn qoldanýǵa etimiz úırenip ketken.

Qytaılyq ónimder

Qytaıda shyǵarylatyn ónimder sapasy jaǵynan aqsaıdy. Búginde AliExpress, eBay nemese Amazon syndy onlaın dúkenderden arzan baǵadaǵy taǵamdardy da tabýǵa bolady.

Bul rette onlaın dúkennen taǵamǵa tapsyrys bererde ne azyq-túlik dúkeninde qytaılyq taǵamdy satyp alarda ábden oılanýǵa keńes beremiz. Sebebi olardyń sapasy nashar ǵana emes, oǵan qosa quramy pestısıd, plasık jáne densaýlyq úshin qaýipti basqa da zattarǵa toly bolýy múmkin.

Tizimde kórsetilgen eń qaýipti qytaılyq ónimderden mindetti túrde bas tartýǵa tıissiz:

1. Jumyrtqa. Bul ónim kalıa, algındi qyshqyl, jelatın, kálsı hlorıdi jáne sýdan jasalady. Senińiz, bul shyndyq. Mundaı jumyrtqany tutyný este saqtaý qabiletinen aıyrylýǵa, tipti, aqyl-es kemdigine alyp keledi.

2. Siz grek jańǵaǵynyń jańa túriniń dámin tatyp kórdińiz be?  Ol – betondy jańǵaq. Satyp alǵan jańǵaǵynyń ishi sementke toly bolyp shyqqan birneshe jaǵdaı oryn alǵan.

3. Qytaıda shoshqa eti sıyr etinen arzan turady. Sondyqtan kóptegen meıramhana óz tamaqtaryna sıyr etiniń ornyna shoshqa etin qosady.

Ol úshin shoshqa etine sıyr eti ekstraktyn seýip, etti bir jarym saǵat marınadtap qoıady. Nátıjesinde shoshqa etinen sıyr etiniń dámi seziletin bolady.

Dáriger shoshqa etinen jasalǵan mundaı jasandy ónimderdi tutynýda saqtyq tanytý kerektigin eskertedi. Sebebi quramyndaǵy hımıalyq qospalar saldarynan ýlanyp qalýyńyz múmkin.

4. Jasyl burshaqtyń da jasandy túri bar. Ol týraly 2005 jyly basylym betterinde jarysa jazǵan edi. Mundaı burshaqty uzaq ýaqyt qaınatqannan keıin de jeý qıynǵa soǵady.

Arada biraz ýaqyt ótkennen keıin burshaqtyń quramyn zertteı kele, onyń soıa burshaqtary, jasyl tústi taǵamdyq boıaǵysh pen natrıı metabısýlfıtinen jasalǵany anyqtalǵan.

5. Qytaılyqtardyń taǵam óndirisinde shekten shyqqany sonsha, tipti, balalarǵa arnalǵan taǵamdardyń da jasandy túrin shyǵara bastaǵan. Mundaı taǵamdardyń quramyndaǵy negizgi zat – bor. Ol balalardyń kóptegen dertke shaldyǵýyna ákelip qana qoımaı, shetineýine sep bolǵan.

Al ónimdi jetkizýshi jasandy taǵamdardyń zıan emestigin jáne túrli aýrýlar men balalar óliminiń sebebi bola almaıtynyn aıtyp aqtalǵan.

7. Óndiristik tuzdy taǵamdyq maqsatta paıdalanýǵa bolmaıtyny belgili. Al onyń baǵasy as tuzynan eki ese arzan turatyndyqtan, qytaılyqtar as tuzy retinde satqan.

13 jyl boıy óndiristik tuzdyń 788 tonna mólsheri tek qytaılyq emes, álemdik naryqta satylǵan. Mundaı tuzdy qaıta qoldanǵan jaǵdaıda, adam gıpotıreoz, fızıkalyq jáne psıhıkalyq qıyndyqtarǵa shaldyǵýy múmkin. Sonymen qatar urpaq órbitý júıesinde buzylýlar oryn alýy yqtımal. 

8. Jasandy tátti kartop kespesi. Júrgizilgen birqatar zertteý jumystary mundaı kespeniń júgeri, óndiristik sıa jáne parafınnen turatynyn dáleldegen. Al hımılyq zattardyń aǵzamyzǵa áseri qandaı ekendigi bárimizge belgili bolar?

9. Qytaılyqtar jasandy jasyl burshaqty ǵana emes, kúrishti de qoldan jasaıdy. Mundaı kúrish sıntetıkalyq shaıyr men kartoptan jasalady eken.

10. Hımıalyq zattardan jasalatyn jasandy zattardyń biri – bárimiz emdik shóp retinde biletin adamtamyr. Búginde ósimdik tamyryn satatyndar jeńil jolmen mol tabysqa kenelýdi kózdeıtindikten, bul ósimdik te kúmán týǵyzady.

---