Saq patshalyǵy. Saqtardyń táýelsizdik úshin kúresi
Saq patshalyǵy. Saqtardyń táýelsizdik úshin kúresi
Maqsaty:
Bilimdilik:Saq taıpalarynyń el qorǵaýdaǵy erlikteri týraly tolyq túsinik berý.
Damytýshylyq:Oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp, óz betinshe jumys jasaýyna, shyǵarmashylyqpen aınalysýyna yqpal jasaý, baǵyt - baǵdar berý.
Tárbıelik:Jerin, elin qorǵaǵan erjúrek saq taıpalarynyń erligine oqýshylardyń kóńilin aýdara otyryp, olardyń boıynda patrıottyq sezim qalyptastyryp, ultjandylyqqa baýlý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli emes
Sabaqtyń ádisi: toptyq, «Muǵalim - oqýshy» oıyny, basqatyrǵysh, «Tulǵany tany»
Kórnekiligi: Karta, Altyn adamnyń sýreti, tapsyrmalar jazylǵan paraqtar, ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
Oqýshylarmen sálemdesý, synypty túgendeý, sabaqqa nazar aýdartý
İİ. Úı tapsyrmasymen jumys.
Synyp oqýshylaryn úsh topqa bólý:
1 - top: «Paradaraıa» Urany: «Saq atymyz jarıa. Kóńilimiz darıa»
2 - top: «Tıgrahaýda» Urany: «Shoshaq bórikti qazaqpyz»
3 - top: «Haomavarga» Urany: «Haoma sýsynyn daıyndar,
shólińizdi qandyrar»
Ár toptyń úı tapsyrmasy boıynsha jasaıtyn jumysy:
Tapsyrmalar:
«Paradaraıa» toby - "Anyqta"
Saqtar ertedegi tarıhı derekte qalaı atalǵandyǵyn anyqta
Saqtardyń qoǵamynda ómir súrgen adamdardyń toptaryn anyqta
Taıpa kóseminiń atqarǵan qyzmetterin anyqta
«Tıgrahaýda» toby -"Derektermen jumys jasa"
Gerodot saqtardyń turmys - tirshiligi týraly ne dep jazdy?
Grek tarıhshysy Ktesııdiń deregi boıynsha saq áıelderin sıpattańdar
Rım tarıhshysy Kvınt Kýrsıı Rýf saqtar týraly qandaı derek keltiredi?
«Haýomavarga» toby -"Kartamen jumys jasa"
Kartaǵa saqtardyń qonystaryn túsir
Saqtardyń qorǵandaryn kartaǵa túsir
Kartadan saqtardyń ken óndirý oryndaryn kórset.
İİİ. Jańa sabaq.
Shabýyldar: 1. B. z. b 522 j Kır
2. B. z. b 518 j İ Darıı
3. B. z. b İVǵ A. Makedonskıı
B. z. b Vİİİ - Vİİ ǵasyrlarda saq taıpalary Assırıamen, Mıdıamen qarym - qatynas jasady. Kórshi parsy memleketimen soǵys odaǵyn qurdy. Parsy patshasy Kır bul odaqty mise tutpaı, saqtardy jaýlap alýǵa birneshe ret joryq jasady. Biraq, nátıjesinde parsy áskerleri jeńilip, Kır patsha soǵysta qaza tabady.
Kırdiń jeńilisinen keıin 11 jyldan soń İ Darıı qalyń qoldy bastap, saqtarǵa attanady. Grek tarıhshysy Polıenniń sýrettep jazýy boıynsha saq jylqyshysy Shyraq parsylardy aldap, sýsyz shólge aparady. Parsy áskerleri shólden qyrylady. Shyraq parsylardan osylaı kek alady.
Alaıda, uzaq jylǵy soǵystan keıin saqtar parsylarǵa táýeldi bolyp, olarǵa alym - salyq tólep turady.
B. z. b İV ǵ saq jerine taǵy bir qaýip tónedi. A. Makedonskıı Orta Azıaǵa basyp kirip, Samarqandy jaýlap alady. Makedonskııdiń bul soǵysy sátsiz aıaqtalady. saq taıpalary syrttan kelgen jaýlaryna kúsh biriktire otyryp, qarsy kúresip, óz jerlerin, táýelsizdigin qorǵap qaldy.
«Muǵalim - oqýshy» oıyny
Sharty:
1. 3 toptan árbir oqýshy tapsyrma alady. Taqyryby boıynsha materıaldy pysyqtap shaǵyn áńgime jazady. Daıyndaýǵa10 mınýt
2. Daıyndalǵan soń oqýshy áńgimeni paıdalana otyryp, juptasyp ózi meńgergenin serigine aıtyp beredi, ıaǵnı, «muǵalim» rólinde bolady, al «oqýshy» ony tyńdaıdy.
3. Endi róldermen aýysady.
4. Tapsyrmalary bar paraqtar taratylady. Oqýshylar tyńdaǵan materıaly boıynsha tapsyrmalar oryndaıdy.
5. Birin - biri tekseredi.(paraqshalarǵa jazylǵan suraqtar taratylady)
İ nusqa:
1. Kırdiń Tomırıske jazǵan haty týraly ne túsindiń?
2. Kır saq jaýyngerlerin qalaı tutqynǵa aldy?
3. Tomırıs Kırge qandaı hat joldady?
4. Tomırıstiń balasy Spargapıs qandaı qatelik jiberdi jáne ol nege ózine - ózi qarý jumsady?
İİ nusqa:
1. İ Darıı saq eline qaı jyly soǵys ashty?
2. Eliniń táýelsizdigi úshin Shyraq qandaı erlik kórsetti?
3. A. Makedonskıı saq eline joryǵy qalaı aıaqtaldy?
4. Kır, İ Darıı sıaqty parsy patshalarynyń saqtardy jeńe almaý sebebi nede dep oılaısyń?
İV. Sabaqty bekitý
"Basqatyrǵy" oıyny
«Paradaraıa» tobyna - NYANUQRLZIA
«Tıgrahaýda» tobyna - RPGASPASI
«Haýomavarga» tobyna - MOISTIR
Tulǵany tany
Bul kim, bilesiń be? Óziń onyń ornynda bolsań ne ister ediń?
Ertedegi grek tarıhshysynyń aıtýynsha ol ózin el táýelsizdigi jolynda qurbandyqqa shalǵan, parsy áskerlerin sýsyz shólge aparyp, adastyryp, jarty áskerine ajal qushtyrǵan.
Bul kim, bilesiń be?
Ol Kırdiń denesin taptyryp alyp, qan toltyrǵan torsyqqa salyp turyp ne dedi?
Bul kim, bilesiń be?(Altyn adamnyń sýreti kórsetiledi) Ol tabylǵan qorǵan týraly ne bilesiń?
V. Qorytyndy
Vİ. Baǵalaý
Vİİ. Úıge tapsyrma: Rólderdi bólip alyp, shaǵyn kórinis shyǵarý
Maqsaty:
Bilimdilik:Saq taıpalarynyń el qorǵaýdaǵy erlikteri týraly tolyq túsinik berý.
Damytýshylyq:Oqýshylardyń qyzyǵýshylyǵyn arttyra otyryp, óz betinshe jumys jasaýyna, shyǵarmashylyqpen aınalysýyna yqpal jasaý, baǵyt - baǵdar berý.
Tárbıelik:Jerin, elin qorǵaǵan erjúrek saq taıpalarynyń erligine oqýshylardyń kóńilin aýdara otyryp, olardyń boıynda patrıottyq sezim qalyptastyryp, ultjandylyqqa baýlý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli emes
Sabaqtyń ádisi: toptyq, «Muǵalim - oqýshy» oıyny, basqatyrǵysh, «Tulǵany tany»
Kórnekiligi: Karta, Altyn adamnyń sýreti, tapsyrmalar jazylǵan paraqtar, ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
Oqýshylarmen sálemdesý, synypty túgendeý, sabaqqa nazar aýdartý
İİ. Úı tapsyrmasymen jumys.
Synyp oqýshylaryn úsh topqa bólý:
1 - top: «Paradaraıa» Urany: «Saq atymyz jarıa. Kóńilimiz darıa»
2 - top: «Tıgrahaýda» Urany: «Shoshaq bórikti qazaqpyz»
3 - top: «Haomavarga» Urany: «Haoma sýsynyn daıyndar,
shólińizdi qandyrar»
Ár toptyń úı tapsyrmasy boıynsha jasaıtyn jumysy:
Tapsyrmalar:
«Paradaraıa» toby - "Anyqta"
Saqtar ertedegi tarıhı derekte qalaı atalǵandyǵyn anyqta
Saqtardyń qoǵamynda ómir súrgen adamdardyń toptaryn anyqta
Taıpa kóseminiń atqarǵan qyzmetterin anyqta
«Tıgrahaýda» toby -"Derektermen jumys jasa"
Gerodot saqtardyń turmys - tirshiligi týraly ne dep jazdy?
Grek tarıhshysy Ktesııdiń deregi boıynsha saq áıelderin sıpattańdar
Rım tarıhshysy Kvınt Kýrsıı Rýf saqtar týraly qandaı derek keltiredi?
«Haýomavarga» toby -"Kartamen jumys jasa"
Kartaǵa saqtardyń qonystaryn túsir
Saqtardyń qorǵandaryn kartaǵa túsir
Kartadan saqtardyń ken óndirý oryndaryn kórset.
İİİ. Jańa sabaq.
Shabýyldar: 1. B. z. b 522 j Kır
2. B. z. b 518 j İ Darıı
3. B. z. b İVǵ A. Makedonskıı
B. z. b Vİİİ - Vİİ ǵasyrlarda saq taıpalary Assırıamen, Mıdıamen qarym - qatynas jasady. Kórshi parsy memleketimen soǵys odaǵyn qurdy. Parsy patshasy Kır bul odaqty mise tutpaı, saqtardy jaýlap alýǵa birneshe ret joryq jasady. Biraq, nátıjesinde parsy áskerleri jeńilip, Kır patsha soǵysta qaza tabady.
Kırdiń jeńilisinen keıin 11 jyldan soń İ Darıı qalyń qoldy bastap, saqtarǵa attanady. Grek tarıhshysy Polıenniń sýrettep jazýy boıynsha saq jylqyshysy Shyraq parsylardy aldap, sýsyz shólge aparady. Parsy áskerleri shólden qyrylady. Shyraq parsylardan osylaı kek alady.
Alaıda, uzaq jylǵy soǵystan keıin saqtar parsylarǵa táýeldi bolyp, olarǵa alym - salyq tólep turady.
B. z. b İV ǵ saq jerine taǵy bir qaýip tónedi. A. Makedonskıı Orta Azıaǵa basyp kirip, Samarqandy jaýlap alady. Makedonskııdiń bul soǵysy sátsiz aıaqtalady. saq taıpalary syrttan kelgen jaýlaryna kúsh biriktire otyryp, qarsy kúresip, óz jerlerin, táýelsizdigin qorǵap qaldy.
«Muǵalim - oqýshy» oıyny
Sharty:
1. 3 toptan árbir oqýshy tapsyrma alady. Taqyryby boıynsha materıaldy pysyqtap shaǵyn áńgime jazady. Daıyndaýǵa10 mınýt
2. Daıyndalǵan soń oqýshy áńgimeni paıdalana otyryp, juptasyp ózi meńgergenin serigine aıtyp beredi, ıaǵnı, «muǵalim» rólinde bolady, al «oqýshy» ony tyńdaıdy.
3. Endi róldermen aýysady.
4. Tapsyrmalary bar paraqtar taratylady. Oqýshylar tyńdaǵan materıaly boıynsha tapsyrmalar oryndaıdy.
5. Birin - biri tekseredi.(paraqshalarǵa jazylǵan suraqtar taratylady)
İ nusqa:
1. Kırdiń Tomırıske jazǵan haty týraly ne túsindiń?
2. Kır saq jaýyngerlerin qalaı tutqynǵa aldy?
3. Tomırıs Kırge qandaı hat joldady?
4. Tomırıstiń balasy Spargapıs qandaı qatelik jiberdi jáne ol nege ózine - ózi qarý jumsady?
İİ nusqa:
1. İ Darıı saq eline qaı jyly soǵys ashty?
2. Eliniń táýelsizdigi úshin Shyraq qandaı erlik kórsetti?
3. A. Makedonskıı saq eline joryǵy qalaı aıaqtaldy?
4. Kır, İ Darıı sıaqty parsy patshalarynyń saqtardy jeńe almaý sebebi nede dep oılaısyń?
İV. Sabaqty bekitý
"Basqatyrǵy" oıyny
«Paradaraıa» tobyna - NYANUQRLZIA
«Tıgrahaýda» tobyna - RPGASPASI
«Haýomavarga» tobyna - MOISTIR
Tulǵany tany
Bul kim, bilesiń be? Óziń onyń ornynda bolsań ne ister ediń?
Ertedegi grek tarıhshysynyń aıtýynsha ol ózin el táýelsizdigi jolynda qurbandyqqa shalǵan, parsy áskerlerin sýsyz shólge aparyp, adastyryp, jarty áskerine ajal qushtyrǵan.
Bul kim, bilesiń be?
Ol Kırdiń denesin taptyryp alyp, qan toltyrǵan torsyqqa salyp turyp ne dedi?
Bul kim, bilesiń be?(Altyn adamnyń sýreti kórsetiledi) Ol tabylǵan qorǵan týraly ne bilesiń?
V. Qorytyndy
Vİ. Baǵalaý
Vİİ. Úıge tapsyrma: Rólderdi bólip alyp, shaǵyn kórinis shyǵarý