InfoHub Logo

Alaqanat saýysqan, bir jyly on segiz jumyrtqa taýypty. Ol shalqyǵan kóńilimen aǵashtyń ushar basyna qonyp alyp, jumyrtqasyn aımalap otyrady. Sol shaqta momyndy aldap, pysyqty jaldap kánikken álgi túlki sýmań etip kele qalady.

— Saýysqan, saýysqan jumyrtqańnyń birnesheýin bershi! — depti ol saýysqanǵan.

— Joq, joq! Men saǵan bere almaımyn! — depti azar da, bezer bolyp.

Túlki ony qorqytyp:

Bermeseń jumyrtqańdy búgin maǵan,
Oırandap baspanańdy búlik salam.
Bermeseń jumyrtqańdy qazir maǵan,
Jyǵamyn myna aǵashty bolar jaman.
Shashylǵan jumyrtqańdy jerden terip,
Asaımyn birin qoımaı etip tamam, —

deıdi.

Túlkiniń bul sózin estigen saýysqan qatty sasypty. Onyń ústine túlkiniń aǵashty qulatpaq bolyp qushaqtaı alǵanyn kórip, júregi alqymyna tyǵylypty. Sonan ol jan azabyna shydap, kóz jasyn parlatyp turyp, bir jumyrtqasyn tastaıdy. Túlki jumyrtqany jegen soń óz jaıyna ketedi.

Erteńinde álgi túlki taǵy da jumyrtqa suraı keledi, saýysqan bermeıin dese, ol uıa salǵan aǵashyńdy qoparamyn, baspanańdy oırandaımyn dep taǵy quqaı kórsetedi. Amaly taýsylǵan saýysqan taǵy bir jumyrtqasyn beredi, túlki ony jep taǵy ketedi.

Saýysqandy qorqytyp kánikken túlki, úrtis on jeti kún kelip, on jeti jumyrtqasyn jeıdi. Sóıtip, saýysqannyń tek bir jumyrtqasy qalady.

On segizinshi kúni tańsáride saýysqan qalǵan bir jumyrtqasyn túlkige bereıin dese qımaı, bermeıin dese, onyń jolyn tappaı, qınalyp jylap otyr edi, onyń qasyna bir bódene keledi, ol saýysqannan:

— Saýysqan, saýysqan nege jylap otyrsyń, — dep suraıdy:

— Men jylamaǵanda kim jylaıdy? Sum túlki kelip jeı-jeı, bir ǵana jumyrtqam qaldy, búgin kelse, ony da jeıdi ǵoı, — deıdi saýysqan kóz jasyn súrtip.

— Oǵan bermeseń bolmaı ma, álde oǵan qaryzdarmysyń? — deıdi bódene saýysqannyń qasyna qonyp jatyp.

Túlkiniń ár kúni kelip qorqytyp aıtatyn sózderin saýysqan bódenege aıtyp beredi. Bódene basyn shaıqap, tamaǵyn kenep:

— Bárekeldi-aı, saǵan bir aqyl úıreteıin, eger búgin túlki taǵy keletin bolsa, onda sen oǵan:

Oırandaıtyn baspanamdy qyryń qaısy,

Jyǵatyn bul aǵashty túriń qaısy?! — dep sura deıdi.

Eger túlki bul aqyldy saǵan kim úıretti dep surasa sen:

«Kóp dóńbekship taptym, uıyqtap túsimde kórdim», — dep aıt, alaıda meniń atymdy aýzyńnan shyǵarýshy bolma, — dep ushyp óz jónine ketedi.

Bir sátten keıin jumyrtqa jep dánikken túlki kúndegisinshe taǵy bir jumyrtqa suraıdy, sonda saýysqan:

— Meniń saǵan bes beresim, alty alasym joq, jumyrtqamdy nege beremin, — deıdi.

Buny estip doldanǵan túlki óziniń daǵdyly sózin aıtady, saýysqan oǵan jumyrtqany bermegeni bylaı tursyn, qaıta odan:

Oırandaıtyn baspanamdy qyryń qaısy,

Jyǵatyn bul aǵashty túriń qaısy, — dep suraıdy.

Ne derin bilmeı álgi túlki quıryǵyn bulǵaqtatyp, basyn shaıqap, aǵashtyń túbine shoqaıyp otyra ketedi de:

— Buny saǵan kim úıretti? — dep suraıdy. Saýysqan sonda:

— Kóp dóńbekship jattym, uıyqtap túsimde kórdim, — deıdi erlene jaýap berip. Yzalanǵan túlki:

Aıtpasań eger shynyńdy maǵan,

Aǵashyńdy qıamyn tisimmen, bálem.

Demeseń eger rasyńdy maǵan,

Buzyldy endi myna baspanań!!! — dep aýzyn arandaı ashyp, tisimen aǵashty shaınap-shaınap jiberedi.

Túlkiniń aǵashty qarshyldatyp shaınap jatqanyn kórgen saýysqan qoryqqanynan jalma-jan:

Bó-dene aıtty, bó-dene úıretti, — deıdi asyp-sasyp.

Bul sózdi estigen soń, yzaly túlki bódeneni izdep júrip ketedi.

Saýysqannyń qasynan qaıtqan bódene, bir shoqtoǵaıǵa kelip, kúnshýaqta uıqyǵa bas qoıyp jatyr edi. Bódeneniń ushqan baǵytyn murynymen shalyp, túlki de onyń uıasyna jetedi. Sonan shyrt uıqyda jatqan bódeneni aýzyna salyp ta úlgiredi.

Endi shaınap qylǵıyn deı bergende bódene túlkiden:

— Ýa, túke, siz qyrdyń qyzyl túlkisisiz be? Álde oıdyń or túlkisisiz be? — dep suraıdy. Tańdanǵan túlki:

— Qyrdyń qyzyl túlkisi bolsam qaıtpeksiń? Oıdyń or túlkisi bolsam qaıtpeksiń? — deıdi.

— Báli, oıdyń or túlkisi bir nárse jegende tisi saýdyrap túsip qalǵan kempirlershe omyrańdaıdy, al qyrdyń qyzyl túlkisi aýzyn erkin ashyp jaımen jeıdi, — deıdi. Bódeneniń bul sózin estigen túlki:

— Men áteı qyrdyń qyzyl túlkisinshe aýzymdy erkin ashyp, jaımen jeımin, — dep aýzyn asha bergende bódene túlkiniń aýzynan syp etip shyǵa jóneledi. Túlki jan dármen tisin basyp qalǵanda bódeneniń quıryǵy onyń aýzynda qalady.

Sondyqtan bódeneniń quıryǵy qazir de joq.

---