InfoHub Logo

Ylǵı da zábir kóre bergen soń, ormannyń bir serisi edi ǵoı dep, bir top taýyq aıýǵa aryz aıta barady da túlkiniń zorlyǵyn baıandaıdy.

– O, aıý qarıa, – depti, jalań tájisi jelbiregen qoraz taýyqtar atynan sóılep. – Zalym túlki bizge kún kórsetetin emes. Odan basqa bizge eshkim de tıispeıdi. Sum túlki urlanyp keledi de tún ishinde qyryp ketedi.

Aıý aryz aıtqan taýyqtarǵa tesireıe qarap turyp:

–Túlki me? – dep, qaıtalap suraıdy. Qoraz qulshyna rastaıdy.

– Iá, túlki sum!

Aıý sol arada túlkini shaqyrtyp alady. Qarsy aldyna jylmańdap turǵan túlkini:

– Sen taýyqtardy nege azapqa salyp júrsiń? – dep tergeı bastaıdy.

Aıýdyń túsi sýyp ketken eken. Ózine bir páleniń jabysqanyn ishi sezgen túlki quıryǵyn bulǵańdata máımóńkelep:

– Aıýjan-aý, meniń oılaǵanym seniń qamyń ǵoı, jambasyńa tas batpasyn dep, taýyqtardyń júninen saǵan mamyq tósek pen mamyq jastyq ázirlep júrmin, – dep, qoltyǵyna qysa kelgen bir mamyq jastyqty aıýdyń shyntaǵyna tóseı qoıady. Aıýdyń qabaǵy jadyraı bastaǵanyn baıqap, taýyqtardyń ózin sóge jóneledi:

– Bular mundaıdy oılaýshy ma edi? Meni jamandap, aryz aıtqandy ǵana biledi.

Budan keıin taýyqtar daý aıta almaı, únsiz jer shuqyp qalady. Aıý mamyq jastyqqa shyntaqtaı jatqan kúıde taýyqtarǵa nemquraıdy nazar salady.

– Sender jala jaýyp júr ekensińder. Bara berińder! Endigári bireýdi jamandap, meniń aldyma aryz aıtyp kelýshi bolmańdar! – dep, taýyqtardy qýyp tastapty.

Sory qaınaǵan taýyqtar endi «qaısar edi ǵoı, zarymyzdy uǵar» dep, qasqyrǵa baryp, túlkiniń ústinen shaǵym jasaıdy.

– Qaseke, – deıdi, taýyqtar jabyla shýlap, – aryzymyzdy tyńdashy.

– Qane, aıtyńdar, – depti qasqyr yqylaspen.

Sonan soń álgi qoraz sóz bastaıdy:

– Túlki sum bizge kún kórsetpeıtin boldy. Sondyqtan senen kómek surap kep turmyn.

Taýyqtardyń muńyna eltigen qasqyr qaharǵa minip, túlkini shaqyrtyp alady da:

– Sen myna taýyqtardy nege jábirleısiń? – dep, ashý shaqyrady.

– O, qaseke, bosqa kijinbeńiz, – deıdi, sonda túlki jypyldap. – Meniń oılaǵanym, seniń qamyń ǵoı. Jambasyńa syz ótpesin dep, mamyqtan jastyq jasap edim.

Osyny aıtady da bir jastyqty qasqyrdyń jambasyna tóseı salady. Jup-jumsaq jastyqqa otyra ketken qasqyr:

– Oı, mynaýyń tabylǵan aqyl eken-eı, – dep qýanady. Sonda:

– Myna shaqsha bas, qýshyq sheke qýlar mundaı isti oılaýshy ma edi, – dep, túlki taýyqtarǵa ojyraıa qaraıdy.

Qasqyr mamyq jastyqtyń ústine otyryp, taýyqtarǵa zirkildeı jóneledi:

– Naqaq bireýdiń ústinen aryz aıtasyńdar, á! Qurtyńdar kózderińdi, shıbut aqymaqtar! Túlki neni bolsa da aqylmen isteıdi. Budan bylaı aryz aıtatyn bolsańdar, jilinshikterińdi shaǵamyn!

Aryzdary ótpegen taýyqtar qasiret shegip, qatty muńǵa batypty. Endi ne amal jasaımyz dep oılap, túnimen uıqy kórmepti.

Erteńine alańǵasarǵa jol bermeıtin ádil edi ǵoı dep, tóbetke aryz aıta barypty.

Tóbet taýyqtardyń  muńyn tyńdap bolǵan soń:

– Men anyqtaıyn, – dep, túlkini izdeýge qamdanady. Dalany kezip, izdep júrip, túlkini taýyp alady da teksere bastaıdy. Sonda túlki:

– Oı, syrttanym-aý, men seniń qamyńdy oılap júr emespin be? – deıdi. Buǵan  tóbet tańdana qalady:

– Qalaısha meniń qamymdy sen oılaısyń?

– Sen qashan kelsem, qoranyń shetinde tumsyǵyńdy shabyńa tyǵyp, búktelesiń de jatasyń. Sondyqtan jambasyńa tas batpasyn, astyńnan syz ótpesin dep edim, – dep, túlki bir mamyq jastyqty usyna beredi. Tóbet túlkiniń qýlyǵyn seze qoıady.

– Á, meni osymen aldamaqsyń ba? – dep, aqyrady da jastyqqa qaramastan, óziniń serikterine:

 – Qane, meniń adal serikterim, – depti, tanadaı kók tóbet pen aq tós ıtke. – Myna sumdy adam aıaǵy baspaıtyn aıdalaǵa qýyp tastańdar. Áıtpese, taýyqtyń etin ózi jep, mamyqtarynan jastyq jasap, taǵy da bireýlerge jaǵynyp júrer.

Eki ıt túlkiniń eki jaǵyna shyǵyp alyp, qaýmalaı qýady da shól dalaǵa aıdap tastaıdy.

Sodan bylaı túlki ıttiń daýsy estilgen jerge mańaılamaı, shól kezip, aýlaq júredi eken.

Tóbettiń ózderine kórsetken ádil qamqorlyǵynyń arqasynda taýyqtar túlkiniń azabynan qutylypty. Sóıtip, beıqam ómir súrip, jumyrtqa salyp, balapan shyǵaryp, ósip-óne beripti. Tóbettiń mańynan ketpepti.

Tóbet kúni búginge deıin taýyqtardy túlkiniń, qasqyrdyń jáne basqa jyrtqyshtardyń jábirleýine jol bermeı, meıirimmen qorǵap keledi eken. Aýlada taýyqtar shubyryp júrse de ıtterdiń tımeıtini sodan desedi.

---