- 07 qań. 2020 00:00
- 237
Shamshyraq tas
Ol zamanda, jazda, qazaq aýyldary mal jaıylymyn ózgertip, bir jerden ekinshi jerge kóship-qonyp otyrǵan. Sondaı bir kóshte Tananyń ákesi Tilemis bı úlken uly Tananyń kıiz úıin eń aldymen kóshirip, jaılaýǵa aparyp qondyryp qoıady. Qalǵan aýyldar birtindep, óz kezegimen sońynan kóshetin bolady. Tananyń otaýy tigilgen jasyl jaılaý Ertis ózeniniń dál jaǵasyna taıaý eken. Tana myrza kúndiz kıiz úıdiń ishinde dem alyp uıyqtap jatsa kerek. Álden ýaqyttan soń bir nárseniń yńyldaǵan daýysynan oıanyp ketip, kózin ashyp qarasa, kıiz úıdiń ishinde esikten tórge deıin qaptap, tolyp otyrǵan bir túrli maqulyqtardy kóredi, ne ekenin bile almaıdy. Buryn mundaıdy kórmegen jas jigit esikti syrttan jaýyp, dalaǵa shyǵyp, bireýdi «kelesi aýyldaǵy Ertisbaı qarıany tez ertip ákel» dep attandyryp jiberedi.
Ertisbaı qarıa Ertis ózeni boıynda týyp-ósken kemeńger qart bolsa kerek. Qarıa kelip ǵajapty kózimen kóredi.
— Bul darıany mekendeıtin terisi asa qymbat aq bas qundyzdar. Bulardyń seniń úıińe ózderiniń kelip kirýi ǵajap, óte sırek kezdesetin qubylys. Shyraǵym, saǵan Alla rahym etip baq-dáýlet qonady eken, — depti Ertisbaı. Jas jigit Tana:
— Bulardy endi qaıtemiz? — dep surapty qarıadan.
Bular darıanyń joǵarǵy aǵysyna qaraı serýendep ketip bara jatyr eken. Kún ystyqta kóleńkelep, seniń úıińe kelip kirgen kórinedi. Bular da dalanyń ańdary, soıyp, terilerin sypyryp alý kerek. Bul aq bas qundyzdardyń terisi asa qymbat sanalady. Bir ǵana jaǵa bolatyn tórt eli qundyz terisiniń quny qos at turady nemese eki tý bıe bolady. Sonda bular qansha baılyq ekenin ózderiń oılap kórińder. Ala jazdaı da-
rıany kezgen balyqshy osynyń bireýin ustap alsa, úlken olja kóredi, — dep Ertisbaı qarıa tórde otyrǵan úlken qundyzdy ózi soǵyp óltirip, Tana myrzadan ruqsat surap, osynyń urtyndaǵy nárseni men alsam depti. Onyń ne nárse ekenin Ertisbaı ózi aıtqan soń ǵana basqalary bilipti. Ol — «Shamshyraq tas» eken. Qundyzdar tobyn basqarýshy qarańǵy túnde shamshyraqty tisine tistep alyp, mańaıyn jarqyratyp basqalaryna jol kórsetedi eken. Sol tasty túnde qaǵazdyń ústine qoısa, sonyń jaryǵymen qaǵazdy oqýǵa da, oǵan jazýǵa da bolady. Keıinnen el bilipti: Ertisbaı surap alǵan sol shamshyraq tastyń quny on eki atqa baǵalanypty deıdi.