Shyn dos - asyl qazyna
Sabaqtyń taqyryby: Shyn dos – asyl qazyna
Sabaqtyń maqsaty: Adamnyń boıynda bolatyn dostyq sezim qasıetteri de qasterli sezim ekendigine kóz jetkizý. Dostyq sezimdi boılaryna sińirip, oǵan basshylyq jasaı bilýge tárbıeleý, dosqa degen adaldyq, sheksiz yqylas sezimderin baǵalaı bilýge jáne adal dostyqty jalǵan dostyqtan aıyra bilýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy:
Júrgizýshi: Qaıyrly kún! Ustazdar men oqýshylar! Jalpy dos degenimiz ne, qalaı dos bolý kerek ekeni bárimizge belgili. Biraq keıbireýler shyndyǵynda dos degen sózdiń mánine jetpeıdi. «Jostyq - ómir úshin eń qajetti nárse, óıtkeni eshkim eshqashanda barlyq basqa ıgilikke túgel ıe bola tursa da, dos – jaransyz ómirdi qalamaq emes» dep Arıstotel atamyz aıtqandaı búgingi sabaǵymyzdy jalpy dos týraly talqylaıtyn bolamyz.
Oqýshylar aldymen dostyq degen ne, ony qalaı túsinemiz, sony aıyryp alaıyp alaıyq. Sender qalaı oılaısyńdar? Dos degen ne?
Oqýshylar: Dos degenimiz eki adamnyń bir – birine degen qarym – qatynasy.
Dos degen qınalǵanda janynan tabylatyn, kómektesetin janashyr jan.
Júrgizýshi: Iá, dostyq degen qasıetti sóz, qasıetti sezim, ol tek jóni túzý adamdar arasynda ǵana qalyptastyryp, ózara qurmet negizinde ǵana damıdy.
«Dostyqty jyrlaımyz»
Dosym, saǵan senemin, senip ótem,
Joldy bóten demeımin, jóni bóten.
Dostyq degen – adamnyń kórigi eken,
Dostyq degen – aqyldyń serigi eken.
Qyran – kúlki tamasha – bári osynda,
Otyrmyn dýman asyp jatqanymen
Olqy tur kóńilim meniń nanasyń ba?
Án: «Dostar»
Júrgizýshi: Endigi kezekti uly danalarymyzdyń dostyq týraly naqyl sózderine bereıik.
1. «Dosy joqpen syrlas, dosy kóppen syılas» (A. Qunanbaev)
2. «Eń bolmasa bir naǵyz dosy joq adam ómir súrmeı – aq qoısa bolady» (Demokrıt)
3. «Jurttyń bárine birdeı dos bolamyn degender eshkimge de dos bola almaıdy» (Omar Haııam)
4. «Jaman dos - kóleńke: basyńdy kún shalsa qashyp qutyla almaısyń, basyńdy bult shalsa, izdep taba almaısyń» (Seneka)
5. «Dushpandarynyń kóptiginen qoryqpa, olardyń birigýinen qoryq» (Namada)
6. Órge júzgen ónegeli isimen,
Tańda adal dos óz teńińniń ishinen.
7. Jaqsymen dos bolsań,
Aldyńnan shyǵar elpektep.
Jamanmen dos bolsań,
Syrtyńnan júrer ósektep. (Mahambet Ótemisuly)
Júrgizýshi: Sálem óren dostarym,
Ómirge kep qosqanym.
Molaıtyńdar shattyqty,
Án aıtyńdar baqytty – deı otyryp, kelesi kezekti ánge beremiz.
Dostyq týraly maqal – mátelder:
1. Senimdi dos tiregiń,
Qaldyrma ony bir eli.
2. Dosty keketpe,
Sózin eki etpe.
3. Dostyq mektebinde esep páni júrmeıdi.
4. Aldymen dostyń qamy,
Sodan soń bastyń qamy.
5. Dostardyń puly ortaq,
Tili ortaq.
Dostardyń daýy ortaq,
Jaýy ortaq.
«Pikir alysý»
1. Jos pen joldastyń aıyrmashylyǵy.
2. Úsh adam naǵyz dos bola ala ma?
3. Naǵyz dos qandaı bolýy tıis?
4. Naǵyz dos qandaı jaǵdaıda synalady?
D – dúnıedegi
O - ozyq oıly
S – sabyrly
T – turaqty
Y – ystyq
Q – qarym – qatynas.
Adam boıyndaǵy jaqsy qasıetter, adamgershilik normalary, álemniń tatýlyǵy bári de osy dostyqtan bastaý alady. Sol bastaý sizderdiń boılaryńyzǵa qalandy dep senemin.
Bas aýyryp, baltyryń sál syzdasa,
Qıyny sol, aýyry sol bizge asa.
Qaıran dostar, kún shýaq qoı qyzdyrar,
Álde kimge kóńiliń bir muzdasa.
Jamandyqqa bastyrmaıdy qaqqylap,
Joldas úshin basyńdy ber, jat qulap.
Jaqyn ólseń taǵy solar júrgeni,
Jumyspenen árli – berli shapqylap.
Dos úıinde saırandaıdy erkin ul,
Joldasy ǵoı jigittiń bir tórkini.
Taǵy solar jalǵyz tastap ketpeıdi,
Tuǵyryńnan túsip qalsań bir kúni.
Joldaspenen jeńil ómir azaby,
Jeńilirek kóteresiń qazany.
Sodan shyǵar,
Adam birge ómirge
Joldasymenen týady eken ǵajaby.
Qorytyndy: Dostyǵymyz árqashan berik bolsyn! Kelgenderińizge kóp – kóp rahmet!
Sabaqtyń maqsaty: Adamnyń boıynda bolatyn dostyq sezim qasıetteri de qasterli sezim ekendigine kóz jetkizý. Dostyq sezimdi boılaryna sińirip, oǵan basshylyq jasaı bilýge tárbıeleý, dosqa degen adaldyq, sheksiz yqylas sezimderin baǵalaı bilýge jáne adal dostyqty jalǵan dostyqtan aıyra bilýge tárbıeleý.
Kórnekiligi: ınteraktıvti taqta
Sabaqtyń barysy:
Júrgizýshi: Qaıyrly kún! Ustazdar men oqýshylar! Jalpy dos degenimiz ne, qalaı dos bolý kerek ekeni bárimizge belgili. Biraq keıbireýler shyndyǵynda dos degen sózdiń mánine jetpeıdi. «Jostyq - ómir úshin eń qajetti nárse, óıtkeni eshkim eshqashanda barlyq basqa ıgilikke túgel ıe bola tursa da, dos – jaransyz ómirdi qalamaq emes» dep Arıstotel atamyz aıtqandaı búgingi sabaǵymyzdy jalpy dos týraly talqylaıtyn bolamyz.
Oqýshylar aldymen dostyq degen ne, ony qalaı túsinemiz, sony aıyryp alaıyp alaıyq. Sender qalaı oılaısyńdar? Dos degen ne?
Oqýshylar: Dos degenimiz eki adamnyń bir – birine degen qarym – qatynasy.
Dos degen qınalǵanda janynan tabylatyn, kómektesetin janashyr jan.
Júrgizýshi: Iá, dostyq degen qasıetti sóz, qasıetti sezim, ol tek jóni túzý adamdar arasynda ǵana qalyptastyryp, ózara qurmet negizinde ǵana damıdy.
«Dostyqty jyrlaımyz»
Dosym, saǵan senemin, senip ótem,
Joldy bóten demeımin, jóni bóten.
Dostyq degen – adamnyń kórigi eken,
Dostyq degen – aqyldyń serigi eken.
Qyran – kúlki tamasha – bári osynda,
Otyrmyn dýman asyp jatqanymen
Olqy tur kóńilim meniń nanasyń ba?
Án: «Dostar»
Júrgizýshi: Endigi kezekti uly danalarymyzdyń dostyq týraly naqyl sózderine bereıik.
1. «Dosy joqpen syrlas, dosy kóppen syılas» (A. Qunanbaev)
2. «Eń bolmasa bir naǵyz dosy joq adam ómir súrmeı – aq qoısa bolady» (Demokrıt)
3. «Jurttyń bárine birdeı dos bolamyn degender eshkimge de dos bola almaıdy» (Omar Haııam)
4. «Jaman dos - kóleńke: basyńdy kún shalsa qashyp qutyla almaısyń, basyńdy bult shalsa, izdep taba almaısyń» (Seneka)
5. «Dushpandarynyń kóptiginen qoryqpa, olardyń birigýinen qoryq» (Namada)
6. Órge júzgen ónegeli isimen,
Tańda adal dos óz teńińniń ishinen.
7. Jaqsymen dos bolsań,
Aldyńnan shyǵar elpektep.
Jamanmen dos bolsań,
Syrtyńnan júrer ósektep. (Mahambet Ótemisuly)
Júrgizýshi: Sálem óren dostarym,
Ómirge kep qosqanym.
Molaıtyńdar shattyqty,
Án aıtyńdar baqytty – deı otyryp, kelesi kezekti ánge beremiz.
Dostyq týraly maqal – mátelder:
1. Senimdi dos tiregiń,
Qaldyrma ony bir eli.
2. Dosty keketpe,
Sózin eki etpe.
3. Dostyq mektebinde esep páni júrmeıdi.
4. Aldymen dostyń qamy,
Sodan soń bastyń qamy.
5. Dostardyń puly ortaq,
Tili ortaq.
Dostardyń daýy ortaq,
Jaýy ortaq.
«Pikir alysý»
1. Jos pen joldastyń aıyrmashylyǵy.
2. Úsh adam naǵyz dos bola ala ma?
3. Naǵyz dos qandaı bolýy tıis?
4. Naǵyz dos qandaı jaǵdaıda synalady?
D – dúnıedegi
O - ozyq oıly
S – sabyrly
T – turaqty
Y – ystyq
Q – qarym – qatynas.
Adam boıyndaǵy jaqsy qasıetter, adamgershilik normalary, álemniń tatýlyǵy bári de osy dostyqtan bastaý alady. Sol bastaý sizderdiń boılaryńyzǵa qalandy dep senemin.
Bas aýyryp, baltyryń sál syzdasa,
Qıyny sol, aýyry sol bizge asa.
Qaıran dostar, kún shýaq qoı qyzdyrar,
Álde kimge kóńiliń bir muzdasa.
Jamandyqqa bastyrmaıdy qaqqylap,
Joldas úshin basyńdy ber, jat qulap.
Jaqyn ólseń taǵy solar júrgeni,
Jumyspenen árli – berli shapqylap.
Dos úıinde saırandaıdy erkin ul,
Joldasy ǵoı jigittiń bir tórkini.
Taǵy solar jalǵyz tastap ketpeıdi,
Tuǵyryńnan túsip qalsań bir kúni.
Joldaspenen jeńil ómir azaby,
Jeńilirek kóteresiń qazany.
Sodan shyǵar,
Adam birge ómirge
Joldasymenen týady eken ǵajaby.
Qorytyndy: Dostyǵymyz árqashan berik bolsyn! Kelgenderińizge kóp – kóp rahmet!
You Might Also Like
-
Qutyrý - adamnyń mı jasýshalaryn qatty zaqymdaıtyn jyrtqyshtar tisin batyrǵanda, terisiniń zaqymdanǵan jerine olardyń silekeıi juqqanda paıda bolatyn vırýstyq zoonozdy juqpa.
