- 01 shil. 2018 00:00
- 582
Tabıǵat-ekinshi úıiń
«Ushy-qıyry joq teńizdeı sheksiz dalany neshe alýan shóp basyp,úlbiregen náp-názik gúlder beıne jasyl dastarqandaı bop jaıylady»,-dep Shoqan Ýálıhanov aıtpaqshy,tylsym tabıǵat qashan da qundy dúnıesimen tamsandyrýyn toqtatpaq emes.Kún shýaǵyn tógip aınalany nurlandyrsa qýanyshty dep,aspandy bult torlap,jelimen jerdi jeksen etse tabıǵattyń ashýy dep túsinetin bizderdiń,sonaý yqylym zamannan beri tabıǵatqa degen qurmetimiz erekshe.Adam balasynyń tabıǵat aıasynda tynystaǵan árbir demi alapat kúshke ıe.Ony sózben túsindirý tipti múmkin emes shyǵar,sirá!
Meniń qıalymdaǵy tabıǵat uǵymy-erekshe sezim,mol shabyt,kórkem dúnıe,qaıtalanbas týyndy,kórinisimen kóńilimizdi kóterip,ereksheligimen este qalar,ásem de kelbetti peızaj ispetti.Keıde ustazdarymyz «tabıǵatqa qarap-aq biraz nárseni jaryqqa shyǵarýǵa bolady» deıtin.Óıtkeni,sarqylmas shabyttyń basty dińgegi-tabıǵat.
Adam men tabıǵat qatar uǵym.Sebebi,tabıǵatsyz adam bolmaıdy,adamsyz tabıǵat bolmaıdy.Adam júreksiz ómir súre almaıtyny syndy tabıǵatsyz da ómirdiń máni joq.
Qaımaǵy buzylmaǵan qazaq halqy qashan da «tabıǵat» uǵymyn ulyqtap,taǵzym etken. «Adam tabıǵattyń patshasy» degen uǵym sondyqtan aıtylsa kerek.Qundylyǵyn joımaǵan bul uǵymdy ózgeshe túsinip, «óz jerim ózim qoja» dep bilgenin istep,nemquraılylyqpen qarap,tabıǵatty qorǵaýdyń ornyna jaǵymsyz is-áreketter jasaý naǵyz aqymaqtyń isi.Sonaý zamannyń qyrat-qyrat belesterinen baıqasaq, elimiz shuraıly ólkege,ásem de sulý tabıǵatqa,tipti orasan zor qudiretti kúshke ıe ekendigi taıǵa tańba basqandaı anyq baıqalady.Sondyqtan da, «Adamnyń tabıǵatsyz kúni joq, tabıǵattyń ony aıtar tili joq», «Tabıǵat jer baılyǵy, batyrlar el baılyǵy», «Jer - ana, el – bala», «Tabıǵat - tal besik» syndy maqal-mátelder beker aıtylmasa kerek-ti.Endeshe,ata-babalarymyzdan amanat bolyp,urpaq sabaqtastyǵynyń biri sanalar tabıǵatty qorǵaý árbir perzenttiń mindeti ekendigin esten shyǵarmaıyq.