InfoHub Logo

Tárbıe saǵatynyń taqyryby: «Tabıǵatty aıala»
Tema klassnogo chasa: «Beregı svoıý planetý, ved drýgoı na svete netý!»

Maqsaty: Oqýshylardyń qorshaǵan ortaǵa degen mahabbat qundylyqtary jaıly túsinikterin keńeıtý; tabıǵatty qorǵaýǵa, jerin súıýge, meıirimdilikke, izgilikke tárbıeleý, Tabıǵat - Anaǵa súıispenshilikpen qaraýǵa jeteleý; shyǵarmashylyq qabiletterin, jaqsylyq jasaı bilý iskerlikterin, oılaý qabiletin damytý, óz oıyn erkin jetkize bilýge daǵdylandyrý.
Sel: pokazat krasotý rodnoı Zemlı; vospıtyvat ývajenıe ı lúbov k prırode, raskryt ekologıcheskýıý problemý; razvıvat poznavatelnýıý aktıvnost razvıvat poznavatelnýıý, tvorcheskýıý aktıvnostshkolnıkov v hode ekologıcheskoı deıatelnostı, formırovat chývstvo berejnogo otnoshenıa k prırode.

Kórneki quraldar: ınteraktıvti taqtaǵa ázirlengen slaıdtar, tabıǵat týraly naqyl sózder, óleń shýmaqtary, qabyrǵa gazeti, gúlder, sýretter, «Ózin - ózi taný» baǵdarlamasy boıynsha daıyndalǵan vıdeo fılm,
Sabaqtyń túri: dástúrli emes saıahat túrindegi oı - tolǵaý sabaǵy
Sabaqtyń ádisi: áńgimeleý, túsindirý, suraq - jaýap, tilek aıtý, pikirlesý, shyǵarmashylyq jumystar

Tárbıe saǵatynyń qurylymy:
İ bólim
İ. Uıymdastyrý
İİ. Tabıǵat degenimiz ne?(saıahat - sholý)
İİİ. Tárbıe saǵatynyń taqyrybyn aıtyp, maqsatyn habarlaý;
Sergitý sáti: «Meıirimdilikti tabıǵattan úıren!» -«Meıirimdi júrek» oıyny
İİ bólim
IV. Oı - tolǵaý (Úı tapsyrmasy)
a) «Men tabıǵatty súıemin nemese tabıǵatpen syrlasý»
á) « Eger tabıǵatqa til bitse...»
b) «Eger men sýretshi bolsam...»
v) «Eger men aqyn bolsam...»
V. «Júrekten júrekke» tabıǵatqa tilek aıtý
VI. Sabaqty qorytý. Án shashý «Tabıǵat»

Sabaqtyń barysy:
(Oqýshylar dóńgelenip otyrady, ortalaryna ádemi gúl shoqtary qoıylǵan)
İ. Uıymdastyrý: Biz búgin, sendermen birge qorshaǵan ortaǵa degen mahabbat qundylyqtary jaıly túsinigimizdi keńeıtemiz, tabıǵatty súıýdi, qorǵaýdy, tabıǵat - Anaǵa súıispenshilikpen qaraýdy úırenemiz. Biz búgin, tabıǵatpen syrlasamyz, ony túsinýge tyrysamyz.
İ. Tabıǵat degenimiz ne?(saıahat - sholý)
Júrgizýshi: Armysyzdar ulaǵatty ustazdar, qurmetti, qadirmendi kópshilik qaýym. Abaı Qunanbaev atyndaǵy Saran gýmanıtarly tehnıkalyq kolejimizdiń 90 jyldyq mereıtoıyna oraı uıymdastyrylǵan, «Tabıǵatty aıala» atty ashyq is - sharaǵa hosh kelipsizder. Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N. Nazarbaev «Jasyl el» atty memlekettik baǵdarlamada halyqtyń densaýlyǵyn nyǵaıtý, memlekettiń birinshi kezektegi atqaratyn sharalarynyń biri ekendigin atap kórsetkeni barshamyzǵa málim.
Ved. Ývajaemye prepodavatelı, stýdenty ı gostı! S svázı s prazdnovanıem 90 letıa nashego SGTK ım. Abaıa Kýnanbaeva. My sobralıs dlá togo, chtoby obsýdıt vajneıshıe napravlenıa obshestvennogo razvıtıa XXI veka, reshıt, kakım obrazom chelovechestvo smojet preodolet opasnostglobalnyh ekologıcheskıh problem. Sýt problem sostoıt v protıvorechıı: s odnoı storony, potrebıtelskıh zaprosov cheloveka, s drýgoı – v ogranıchennostı prırodnyh resýrsov Zemlı. Planeta lúdeı v opasnostı!
Eto ne ısterıcheskıı krık, ne vzryv emosıı, ne popytka dramatızırovat sıtýasıý. Za etımı slovamı – gorkaıa pravda. My prıvyklı schıtat, chto prıroda vsesılna, zabyvaıa prı etom, chto ona ranıma ı hrýpka.
Kak nıkto
Ia segodná tebá ponımaıý,
Vse boleznı tvoı
Na sebá prınımaıý».
O. Sýleımenov.

İ. slaıd
Kún sáýlesi tógilgeni ádemi,
Alýan túrli qyzyl gúlder ádemi.
Syldyr qaqqan móldir sýda ádemi.
Bıik – bıik shyńdarym da ádemi.

Aıdyn kólde aqqý qandaı ádemi
Suńqar qustyń samǵaǵany ádemi
Dalany ánge bólegen qustarym qandaı ádemi
Móldiregen kózderi kıigim qandaı ádemi
Baıandama: Endeshe ortamyzǵa BM - 9a - 11 tobynyń stýdenti: Shoqaeva Gúlim
Júrgizýshi:
Qoǵamdyq óndiristi, ekonomıkany ıgerý men damytý barysynda tabıǵatty tozdyryp jibergenimizdi baıqamaı qaldyq. Tabıǵı baılyqty ıgerip, onyń dúleı kúshin jeńdik dep júrip, ózimizge qastańdyq jasadyq.
Semeıdi polıgonǵa aınaldyrdyq, Araldy apatqa ushyrattyq, tyń jerlerdi erozıaǵa dýshar ettik, ózenderdi joıdyq, kólderdi qurǵattyq. Osyǵan kim kináli?
Iá, respýblıkamyzdyń tabıǵat jaǵdaıy nashar. Alaıda jaǵdaı qıyn dep týǵan mekendi, Otanymyzdy tastap ketpeımiz. Endeshe, aýyr tabıǵat jaǵdaıyna qarsy kúresý árqaısymyzdyń azamattyq boryshymyz.
Nı dlá kogo ne sekret, chto nash mır stoıt na poroge ekologıcheskoı katastrofy. Sostoıanıe prırody nachınaet ýgrojat sýshestvovanıý samogo cheloveka. Za narýshenıe zakonov bıosfery chelovek ýje rasplachıvaetsá svoım zdorovem. No samoe strashnoe, chto za eto prıdótsá platıt ı býdýshım pokolenıam. Edınstvennoe spasenıe – v tom, chtoby ýslyshat golos prırody, podchınıtsá eó zakonam, otkazatsá ot potrebıtelskogo otnoshenıa k Zemle ı eó bogatstvam. Edınstvennoe spasenıe – v ekologıcheskoı kúltýre.
Prezentasıa qorǵaý: Qartaı Aıdana

Júrgizýshi:
Tabıǵattan babamyz ala bergen sekildi,
darqandyqqa qazaqqa dala bergen sekildi.
Erkelikti, erlikti jelden alǵan sekildi,
móldirlikti kógildir kólden alǵan sekildi – dep Qadyr Myrza Áli aıtqandaı.

Tabıǵattyń negizgi janashyrlaryna suraq qoıyp kóreıik:
Voprosy: Razmınka
1. Ekologıa sóziniń maǵynasy qandaı?
Chto oznachaet ekologıa?
2. Aýanyń quramy?
V sostav kısloroda chto vhodıt?
3. Qazaqstanda qansha qoryq bar?
Skolko v Kazahstane zapovednıkov?
4. Semeı polıgonyn jabý týraly jarlyqqa qaı jyly qol qoıyldy?
V kakom godý podpısalı ýkaz o zakyrytıı polıgona Semeı?
5. Eń úlken qus? Samaıa bolshaıa ptısa?
Júrgizýshi:
Tabıǵat – adam ómir súrer tirshilik eter ortasy. Onsyz ómir joq. Mine, osy tabıǵat kórinisterin, oǵan bólingen qazaq dalasyndaǵy ómirdi, turmys-qaldy sýretteýge uly Abaı atamyzda kóptegen óleńderi arnalǵan jáne buryn tabıǵat kórinisterin munshalyq tereń ári jan - jaqty jyrlaǵan aqyn bolǵan emes. Jyldyń 4 mezgili týraly jazylǵan óleńderi beıneti men azaby mol mal baqqan sharýany baıansyz kóshpeli aýyldy kórsetetin sulý shyǵarmalar bolyp tabylady.
Zemlá – nash obshıı Dom. I kak vajno, chtoby v Dome nashem ne bylo pechalı, gorá, chtoby v nem sarılo spokoıstvıe, mır ı schaste. No v bespokoınyı, býrnyı vek naýchno - tehnıcheskogo progresa ı ogromnyh sosıalnyh peremen ne vsó blagopolýchno na nasheı planete. Zemlá, nash kroshechnyı dom, letáshıı v bezmerno bolshom kosmıcheskom prostranstve, skorbıt, ı plachet…
Káne, osy shyǵarmalarynan úzindi oqyp bereıik. Kı - 9 - 12 toby.

Voprosy:
1. Nazvat dve prıchıny últrafıoletovogo golodanıa v gorode. Zagazovannostv atmosfere, pyl.
2. Kto takoı pasıvnyı kýrılshık? Chelovek, nahodáshıısá v nakýrennoı komnate, rádom s kýráshımı lúdmı.
3. Pochemý voda ız bolshınstva vodoemov Kazahstana ne prıgodna dlá pıtá? Voda zagráznena othodamı ot predprıatıı ı ıadovıtymı veshestvamı ot poleı.
4. Kakım sposobom peredaetsá ınfeksıa grıppa? Vozdýshno - kapelnym.
5. Kakıe prıbory ıavláútsá ıstochnıkamı bytovogo ızlýchenıa? Televızor, kompúter.
6. Kakoı ıstochnık zagráznenıa vozdýha ıavláetsá prıchınoı smertı 2mln chelovek ejegodno, sredı kotoryh mýjchın bolshe, chem jenshın? Sıgarety.
7. Kakýıý glavnýıý opasnostdlá okrýjaıýsheı sredy ı zdorová lúdeı predstavláet ıadernaıa energetıka? Zagráznenıe okrýjaıýsheı sredy ıadernymı othodamı.
8. Chto nýjno sdelat pered ýpotreblenıem plodov, obrabotannyh pestısıdamı? Srezat kojýrý

IV. Oı-tolǵaý
Chto my mojem sdelat, chto nam pod sılý, chtoby ýlýchshıt nashý Planetý, chtoby ona ne skorbıla?
VIII slaıd
A)«Ekologıa – ómirdiń soǵyp turǵan júregi!»
(Bul tapsyrmalar oqýshylarǵa aldyn - ala berilgen bolatyn, myna berilip otyrǵan taqyrypqa baılanysty prezentasıa qorǵaıdy)
IET, MD, DT - 9 - 12 toptary
á) « Eger tabıǵatqa til bitse...» taqyryby boıynsha oqýshynyń taza júreginen shyǵarmalarǵa kezek bereıik: Qtá - 9a - 12, Qtá - 9b - 12,
QtÁ - 9 - 11.
H slaıd
b) «Eger men sýretshi bolsam...»(Bul bólimde synyptaǵy sýretti jaqsy salatyn oqýshylardyń sýreti kórmege qoıylyp, sol týraly pikirleri tyńdaldy) BM - 9a - 12, BM - 9b - 12.
HI slaıd
g) «Eger men aqyn bolsam...» (Bul bólimde synyptaǵy óleń shyǵaratyn oqýshylardyń óleńderi tyńdaldy. Sonymen qatar basqa aqyndardyń tabıǵatqa arnaǵan óleńderin oqýshylar tebirene oqydy)
d) «Tabıǵat meniń - Jer anam» atty vıdeo fılmdi kórip, ol týraly oqýshylardyń pikirleri tyńdaldy.
Hİİ. slaıd («Ózin - ózi taný» páni boıynsha)

Sabaqty qorytyndylaý kezeńi: «Júrekten júrekke» Oqýshylar sabaq sońynda tabıǵatqa tilek aıtyp, taqtada ilinip turǵan kúnniń sáýlesine kezegimen mynandaı sózderdi aparyp iledi.

Zaklúchenıe trenıń « Ot serdsa k serdsý».
Kones HHI veka harakterızýetsá moshnym ryvkom v razvıtıı naýchno - tehnıcheskogo progresa, rostom sosıalnyh protıvorechıı, rezkım demografıcheskım vzryvom, ýhýdshenıem sostoıanıa okrýjaıýsheı cheloveka prırodnoı sredy.
Poıstıne nasha planeta nıkogda ranee ne podvergalas takım fızıcheskım ı polıtıcheskım peregrýzkam, kakıe ona ıspytyvaet na rýbeje HH - HHI vekov. Chelovek nıkogda ranee ne vzımal s prırody stolko danı ı ne okazyvalsá stol ýıazvımym pered moshú, kotorýıý sam je sozdal.
Chto je neset ıdýshıı vek - novye problemy ılı bezoblachnoe býdýshee? Kakım býdet chelovechestvo cherez 150, 200 let? Smojet lı chelovek svoım razýmom ı voleı spastı sebá samogo ı nashý planetý ot navısshıh nad neı mnogochıslennyh ýgroz?

Gúldeı ber, Jer - Ana!
Aspanyń ashyq bolsyn!
Aspanyńdy bult torlamasyn!
Toǵaıyń ań men qusqa tolsyn!
Sýyń móldir, taza bolsyn!
Ózen, kóliń, teńiziń balyqtarǵa tolsyn!
Ormanyń qyzyl, jasyl gúlderge tolsyn!
Kúniń jaryq bolsyn! t. b.
Hormen:
Tabıǵatty qorǵaý úshin bárimiz kúreseıik, bir aǵash egeıik.
Tekke otyrmaı jasymyz ben kárimiz, taza aýa úshin terimizdi tógeıik.

Tabıǵat seni súıemiz,
Basymyzdy ıemiz!
Barlyǵy oryndarynan turyp, Tabıǵat – Anaǵa taǵzym etedi.
Án «Tabıǵatym»