- 07 tam. 2023 00:00
- 248
Taraqty Baıǵozy batyr týraly
Reseıden qashqan torǵaýyttardy qýalaǵan qyrǵyzdar (qazaqtar) ashyq dalada damyldap, qazanǵa súrlengen jylqy etin asyp, torsyqqa qurt ezip, kúni boıyna nár bolatyndaı etip tańǵy astaryn iship otyrady. Bir shatyrda Abylaı, keleside óziniń tákapparlyǵymen tanymal arǵyn Shaqshaq Jánibek batyr otyrady. Batyr nasybaı atyp otyrǵanda, bir jas qyrǵyz jigit shatyrǵa kelip, atynan túspeı qolyn sozyp: «Jánibek batyr, shaqshańdy tasta!» — deıdi. Jánibek oǵan esh nazar aýdarmaıdy, biraq oǵan óziniń mensinbegenin kórsetip, asyqpaı shaqshasyndaǵy qaldyqty qyzyl etiginiń ókshesine qaǵyp, baptap qaltasyna salyp qoıady. Kóp uzamaı jasaq qozǵalyp, árbir rý óz týynyń astyna jınalady, batyrlar sadaq-jebelerin asynyp, sheńber quryp handy qorshap turady. Keńesip, jaýdyń kóptigine qaramaı, shabýyl jasaýǵa sheshim qabyldandy. Birinshi qaraýyl jiberip baıqap almaq úshin eriktilerdi shaqyrady, alǵash bolyp baǵanaǵy Jánibekten shaqshasyn suraǵan jigit shyǵady.
Sholǵynnan oralǵan soń, Jánibektiń suraǵyna jigit: «Az da emes, kóp te emes» dep jaýap beredi. Shabýyl bastalady, qalmaqtardyń sany on myń, qyrǵyzdar kóp shyǵynǵa ushyrap, aqyry shydamaı qashýǵa májbúr bolady. Eń aldyda tý ustaǵan, qara atqa mingen uzyn boıly qalmaq, qyrǵyzdardyń qataryna kirip, birnesheýin attan túsirip ketedi. Jánibek te shegingenderdiń arasynda bolyp, qatty qapalanyp, bar daýysymen: «Átteń, myna dúleıdi óltiretin qyrǵyzda bir azamat týmaǵany ma?» — dep aıǵaı salady. Osy kezde baǵanaǵy jas jigit sadaǵyn qolyna alyp, bar kúshimen tartyp, kózdep turyp jiberip qalady. Jebe zýlap baryp týra taǵdyr-tesikke qadalyp, qalmaq jerge domalap túsedi. Jas batyr jebesiniń dál qadalmaı ırek jasaǵanyna ókinip: «Bul ózi Allanyń nazaryndaǵy bireý boldy ǵoı», — deıdi. Batyrlarynyń ólimin kórgen qalmaqtar abyrjyp qalady, osy sátti paıdalanyp qyrǵyzdar qarsy soqqy berip, jeńiske jetedi. Sonda Baıǵozy (baǵanaǵy jas qazaq) shaqshasyn atyp Janybaıǵa jaqyndap: «Batyr, endi mine shaqsha atýǵa bolady», — deıdi. Taraqty Baıǵozy batyrdyń esimi elge osylaısha tanylady.
Oqýǵa keńes beremiz:
Jánibek batyrdyń Abylaıdyń oń tizesinen oryn alýy