Táýelsizdik - elimniń erlik joly
Taqyryby: «Táýelsizdik - elimniń erlik joly»
Maqsaty:
1. Bilimdilik: Oqýshylardyń asa mańyzdy memlekettik belgiler - rámizder jónindegi bilimderin jan - jaqty sarapqa salý, olarǵa memlekettik belgilerdiń asa mańyzdy ekenin uǵyndyrý, ony erekshe qurmettep, maqtan tutý kerektigin ashyp kórsetý.
2. Tárbıelik: Otanshyldyq, ultjandylyqqa, óz elin, tegin, tarıhyn súıýge tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: Oı - órisin, tanymdyq qabiletin, jeke dara tulǵa retinde damytý.
Kórnekiligi: Rámizder avtorlarynyń sýretteri, rámizder sýretteri, tańba - belgiler, saıys barysy jazylǵan plakat t. b.
Sabaq túri: saıys
Sabaqtyń barysy:
Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Ánurany oryndalady
Kirispe:
Qazaqstan halqy 1 jeltoqsan kúni elimiz úshin eleýli oqıǵa - alǵash ret Prezıdent kúnin atap ótedi. Alaıda keıbireýleri bul merekeniń shyǵý tarıhy oılandyrary anyq. Aıtalyq byltyr el Parlamenti 1991 jylǵy 1 jeltoqsanda Tuńǵysh Prezıdent saılaýyna qatysty osyndaı sheshim qabyldaǵan bolatyn. Munyń sebebi nede? Sebebi táýelsiz Qazaqstannyń irgetasyn qalap, shekarasyn shegelep, bolashaqqa baǵyt - baǵdar bergen Tuńǵysh Prezıdenttiń halyq aldyndaǵy eńbegi ushan - teńiz.
1 - júrgizýshi (Qasymhan): Qazaq eli ulan - baıtaq. Bir qıyrynan ekinshi qıyryna deıin ushqan qustyń qanaty talyp, jortqan ańnyń tuıaǵy shaǵylǵan dep sýretteledi ańyzdarda. Aıtsa aıtqandaı, batysynan shyǵysyna 3000 shaqyrym, soltústiginen ońtústigine 1600 shaqyrym, jalpy aýmaǵy 2717. 3 myń sharshy shaqyrym alyp aımaqty qalaı ásirelese de turarlyq.
2 - júrgizýshi (Aıken): Osyndaı keń - baıtaq jerge ıe jas, egemendi elimizdiń ózge elderdegideı óz «ińgási» bar. Ol - kótergen Týy men Eltańbasy, asqaqtata áýeletken Ánurany. Erkindikke umtylǵan qaı el, qaı halyq ta óz daýsymen sóıleýdi, óz únimen jar salýdy armandaıdy.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): QR - nyń Ata zańynyń 9 - babynda « Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik rámizderi - Týy, Eltańbasy jáne Gımni bar,»- delingen.
2 - júrgizýshi(Aıken): Sondaı - aq osy zańnyń 34 - bap, 2 - tarmaǵynda « Árkim Respýblıkanyń memlekettik nyshandaryn qurmetteýge mindetti,»- delingen. Olaı bolsa búgingi 6 - synyp oqýshylarynyń ótkizgeli otyrǵan « Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik rámizderi» atty ashyq tárbıe saǵatyna qosh kelipsizder.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Búgingi sabaǵymyzǵa synyp oqýshylary 3 topqa bólinip saıysa otyryp, óz bilimderi men ónerin ortaǵa salýǵa kelip otyr.
2 – júrgizýshi (Aıken): Búgingi saıys sabaqqa qatysqaly otyrǵan oqýshylardyń bilimderine baǵa berip, tórelik jasaıtyn ádil qazylar alqasymen tanys bolyńyzdar.
Ádil qazylar alqasy taǵaıyndalady.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Endigi kezekte saıys sabaǵymyzdyń kezeńderimen tanystyryp óteıik.
İ kezeń « Sálem – sózdiń anasy»
İİ kezeń « Meniń alǵashqy prezıdentim»
İİİ kezeń « Tarıhy tereń tóltańbam»
İV kezeń « Qulaqtan kirip, boıdy alar»
2 - júrgizýshi(Aıken): Saıys sabaǵymyzdy bastamas buryn bárińizge suraq qoısaq. Rámiz degendi qalaı túsinesińder? Rámizge nelerdi jatqyzar edińizder?
Oqýshylar men ustazdardyń pikirin bilý. Toptastyrý
Konstıtýsıa ------- Astana
Tý --------------------- Ánuran
Eltańba ------------ Prezıdent
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Kez - kelgen memleket óz Eltańbasymen eńseli, ánuranymen aıbatty, týymen tuǵyrly bolady deımiz. Olaı bolsa osy 3 negizgi rámizder atyndaǵy toptardyń sálemdesý, tanysý kezeńine sóz bereıik.
1 - top « Tý», 2 - top « Eltańba», 3 - top « Ánuran»
« Sálem – sózdiń anasy» kezeńi boıynsha oqýshylardyń jınaǵan upaılary habarlanady.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Endi oqýshylardyń rámizder týraly bilimderin kórsetetin « Meniń alǵashqy prezıdentim» kezeńine kezek bereıik.
2 - júrgizýshi(Aıken): Talapty bala
Talpynǵan qustaı.
Qumary qanbas
Aspanǵa ushpaı.
Saıystyń « Meniń alǵashqy prezıdentim» kezeńi boıynsha oqýshylardyń shyǵarmalaryn oqıdy.
Oqýshylardyń İİ kezeń boıynsha jınaǵan upaılaryn habarlandyrý.
Elim meniń ánin oryndaıtyn S. Baqtyǵalı
1 - júrgizýshi(Qasymhan):
Bári bolǵan qazaq syndy kóne elde,
El belgi de, erlik, órlik, óner de.
Jahandaǵy eń jaýynger halyqta
Kim senedi Tý bolmady degenge?
2 - júrgizýshi (Aıken):
Bas bilgizip jer tarpyǵan tarpańǵa,
Jasy turmaq shyǵady eken qarty ańǵa.
Qalaı onyń Eltańbasy bolmaıdy,
Túligine deıin salsa en – tańba?!
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Batyrlyqqa ýyzynan jaryǵan,
Er túrkini baıraǵynan tanyǵan.
Ózi aqyn, ózi ánshi halyqta,
Kim aıta alar bolmaǵan dep Ánuran?!
2 - júrgizýshi(Aıken): Endi búgin ólgen týym tirildi,
Ánuranym aldy jaýlap ǵumyrdy.
Bosaǵada qalyp kelgen Eltańbam
Baıaǵysha tórime kep ilindi.
Kórkem sóz «Táýelsizdik týraly»
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Saıysymyzdyń « Tarıhy tereń tóltańbam» dep atalatyn kezeńinde oqýshylar Tý, Eltańba, Ánuran tarıhynan syr shertedi.
Oqýshylar Tý, Eltańba, Ánuran tarıhyn áńgimeleıdi.
Tý tarıhy.
1 - oqýshy: Týdyń túsi kók bolýy – búkil dúnıege kók júzi, aspan álemi ortaq. Jer shary san tarapqa, ulttarǵa, memleketterge bólingenimen, aspan eshqashan bólinbek emes. Al, kúnge keler bolsaq, ol da japanǵa ortaq nárse. Kún jylýy jer betindegi búkil tirshilik ataýlyǵa ortaq. Qazaq halqy qashan da qyrandy qasıetti, kıeli qusqa balaǵan. Egemendik alǵan qazaq eliniń qyran tárizdes bıikte, ǵumyry uzaq bolsyn degen oıdan týǵan dúnıe bul. Oǵan qosa týda qazaqtyń ulttyq oıý - órnegi beınelengen. Ol qazaqtyń ulttyq nanymyn, qasıetin kórsetedi.
Eltańba tarıhy
1 - oqýshy: Shyńǵysqandy han saılaǵanda ol ár rýdyń qolbasshy bekterin birin ekinshisinen ońaı ajyratý úshin árqaısysyna jeke - jeke áskerı at – uran qoıǵan, qus aty, aǵash aty, jáne tańba belgiler bergen. Uly júz úısinderdiń qolbasshysy Maıqy bıge: «búginnen bastap seniń uran belgiń – salaýat, búrkit, qara aǵash, tańbań súrgi bolady,» - degen.
Ánuran tarıhy
1 - oqýshy: 2006 jyly 7 qańtarda halyq sanasyna sińip, júregine jyly uıalaǵan Shámshi Qaldaıaqovtyń ánine, Jumeken Nájimedenovtiń sózine jazylǵan« Meniń Qazaqstanymdy» ánuran bolyp bekitildi. Ol alǵash ret elbasyn ulyqtaý rásimi kezinde oryndaldy.
Oqýshylardyń İİİ kezeń boıynsha jınaǵan upaılaryn habarlandyrý.
1 - oqýshy: Qazaqstan týy halyqaralyq jıyndar men bas qosýlarda, Respýblıka prezıdentiniń shet elge shyqqan saparynda kóterilgen saıyn meni « bizdiń qazaq halqynyń týy» degen maqtanysh sezim bıleıdi».
2 - júrgizýshi(Aıken):: Kók aspandaı týlardyń
Jelbireıtin kúni – bul!
Elim degen uldardyń
Eljireıtin kúni - bul!
Olaı bolsa «Qulaqtan kirip, boıdy alar» kezeńi boıynsha oqýshylar án saıysyna túsedi. Úsh top oqýshylary án oryndaıdy. Ú kezeń boıynsha oqýshylardyń alǵan upaılary habarlanady.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Olaı bolsa, rámizderdi qurmetteý - árbir qazaqstandyq azamattyń mindeti. Ásirese, el erteńi, bolashaǵy - sender úshin budan asqan maqtanysh pen mindet bolmasa kerek dep qorytyndylaı otyryp, saıys sabaǵymyzdyń jeńimpazdaryn anyqtaý qorytyndy sóz ádil qazylar alqasyna beriledi.
Ádil qazylar alqasynyń sózi.
1 - top: Ózińdiki týyń da,
Ot pen aýa, sýyń da.
Jasa Qazaqstanym,
Beldi bekem býyn da!
2 - top: Eltańbasy elimniń
Netken kórkem, ádemi.
Tunyǵyndaı kóńildiń
Ortada aspan álemi.
3 - top: Ánuranym, jan uranym,
Aıtar ánim, sóıler sózim.
Týǵan jerim - saǵynarym,
Máńgi - baqı shyrqalady
Respýblıka Ánurany.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Ánurany oryndalady.
Sabaqty qorytyndylaý
Maqsaty:
1. Bilimdilik: Oqýshylardyń asa mańyzdy memlekettik belgiler - rámizder jónindegi bilimderin jan - jaqty sarapqa salý, olarǵa memlekettik belgilerdiń asa mańyzdy ekenin uǵyndyrý, ony erekshe qurmettep, maqtan tutý kerektigin ashyp kórsetý.
2. Tárbıelik: Otanshyldyq, ultjandylyqqa, óz elin, tegin, tarıhyn súıýge tárbıeleý.
3. Damytýshylyq: Oı - órisin, tanymdyq qabiletin, jeke dara tulǵa retinde damytý.
Kórnekiligi: Rámizder avtorlarynyń sýretteri, rámizder sýretteri, tańba - belgiler, saıys barysy jazylǵan plakat t. b.
Sabaq túri: saıys
Sabaqtyń barysy:
Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Ánurany oryndalady
Kirispe:
Qazaqstan halqy 1 jeltoqsan kúni elimiz úshin eleýli oqıǵa - alǵash ret Prezıdent kúnin atap ótedi. Alaıda keıbireýleri bul merekeniń shyǵý tarıhy oılandyrary anyq. Aıtalyq byltyr el Parlamenti 1991 jylǵy 1 jeltoqsanda Tuńǵysh Prezıdent saılaýyna qatysty osyndaı sheshim qabyldaǵan bolatyn. Munyń sebebi nede? Sebebi táýelsiz Qazaqstannyń irgetasyn qalap, shekarasyn shegelep, bolashaqqa baǵyt - baǵdar bergen Tuńǵysh Prezıdenttiń halyq aldyndaǵy eńbegi ushan - teńiz.
1 - júrgizýshi (Qasymhan): Qazaq eli ulan - baıtaq. Bir qıyrynan ekinshi qıyryna deıin ushqan qustyń qanaty talyp, jortqan ańnyń tuıaǵy shaǵylǵan dep sýretteledi ańyzdarda. Aıtsa aıtqandaı, batysynan shyǵysyna 3000 shaqyrym, soltústiginen ońtústigine 1600 shaqyrym, jalpy aýmaǵy 2717. 3 myń sharshy shaqyrym alyp aımaqty qalaı ásirelese de turarlyq.
2 - júrgizýshi (Aıken): Osyndaı keń - baıtaq jerge ıe jas, egemendi elimizdiń ózge elderdegideı óz «ińgási» bar. Ol - kótergen Týy men Eltańbasy, asqaqtata áýeletken Ánurany. Erkindikke umtylǵan qaı el, qaı halyq ta óz daýsymen sóıleýdi, óz únimen jar salýdy armandaıdy.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): QR - nyń Ata zańynyń 9 - babynda « Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik rámizderi - Týy, Eltańbasy jáne Gımni bar,»- delingen.
2 - júrgizýshi(Aıken): Sondaı - aq osy zańnyń 34 - bap, 2 - tarmaǵynda « Árkim Respýblıkanyń memlekettik nyshandaryn qurmetteýge mindetti,»- delingen. Olaı bolsa búgingi 6 - synyp oqýshylarynyń ótkizgeli otyrǵan « Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik rámizderi» atty ashyq tárbıe saǵatyna qosh kelipsizder.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Búgingi sabaǵymyzǵa synyp oqýshylary 3 topqa bólinip saıysa otyryp, óz bilimderi men ónerin ortaǵa salýǵa kelip otyr.
2 – júrgizýshi (Aıken): Búgingi saıys sabaqqa qatysqaly otyrǵan oqýshylardyń bilimderine baǵa berip, tórelik jasaıtyn ádil qazylar alqasymen tanys bolyńyzdar.
Ádil qazylar alqasy taǵaıyndalady.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Endigi kezekte saıys sabaǵymyzdyń kezeńderimen tanystyryp óteıik.
İ kezeń « Sálem – sózdiń anasy»
İİ kezeń « Meniń alǵashqy prezıdentim»
İİİ kezeń « Tarıhy tereń tóltańbam»
İV kezeń « Qulaqtan kirip, boıdy alar»
2 - júrgizýshi(Aıken): Saıys sabaǵymyzdy bastamas buryn bárińizge suraq qoısaq. Rámiz degendi qalaı túsinesińder? Rámizge nelerdi jatqyzar edińizder?
Oqýshylar men ustazdardyń pikirin bilý. Toptastyrý
Konstıtýsıa ------- Astana
Tý --------------------- Ánuran
Eltańba ------------ Prezıdent
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Kez - kelgen memleket óz Eltańbasymen eńseli, ánuranymen aıbatty, týymen tuǵyrly bolady deımiz. Olaı bolsa osy 3 negizgi rámizder atyndaǵy toptardyń sálemdesý, tanysý kezeńine sóz bereıik.
1 - top « Tý», 2 - top « Eltańba», 3 - top « Ánuran»
« Sálem – sózdiń anasy» kezeńi boıynsha oqýshylardyń jınaǵan upaılary habarlanady.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Endi oqýshylardyń rámizder týraly bilimderin kórsetetin « Meniń alǵashqy prezıdentim» kezeńine kezek bereıik.
2 - júrgizýshi(Aıken): Talapty bala
Talpynǵan qustaı.
Qumary qanbas
Aspanǵa ushpaı.
Saıystyń « Meniń alǵashqy prezıdentim» kezeńi boıynsha oqýshylardyń shyǵarmalaryn oqıdy.
Oqýshylardyń İİ kezeń boıynsha jınaǵan upaılaryn habarlandyrý.
Elim meniń ánin oryndaıtyn S. Baqtyǵalı
1 - júrgizýshi(Qasymhan):
Bári bolǵan qazaq syndy kóne elde,
El belgi de, erlik, órlik, óner de.
Jahandaǵy eń jaýynger halyqta
Kim senedi Tý bolmady degenge?
2 - júrgizýshi (Aıken):
Bas bilgizip jer tarpyǵan tarpańǵa,
Jasy turmaq shyǵady eken qarty ańǵa.
Qalaı onyń Eltańbasy bolmaıdy,
Túligine deıin salsa en – tańba?!
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Batyrlyqqa ýyzynan jaryǵan,
Er túrkini baıraǵynan tanyǵan.
Ózi aqyn, ózi ánshi halyqta,
Kim aıta alar bolmaǵan dep Ánuran?!
2 - júrgizýshi(Aıken): Endi búgin ólgen týym tirildi,
Ánuranym aldy jaýlap ǵumyrdy.
Bosaǵada qalyp kelgen Eltańbam
Baıaǵysha tórime kep ilindi.
Kórkem sóz «Táýelsizdik týraly»
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Saıysymyzdyń « Tarıhy tereń tóltańbam» dep atalatyn kezeńinde oqýshylar Tý, Eltańba, Ánuran tarıhynan syr shertedi.
Oqýshylar Tý, Eltańba, Ánuran tarıhyn áńgimeleıdi.
Tý tarıhy.
1 - oqýshy: Týdyń túsi kók bolýy – búkil dúnıege kók júzi, aspan álemi ortaq. Jer shary san tarapqa, ulttarǵa, memleketterge bólingenimen, aspan eshqashan bólinbek emes. Al, kúnge keler bolsaq, ol da japanǵa ortaq nárse. Kún jylýy jer betindegi búkil tirshilik ataýlyǵa ortaq. Qazaq halqy qashan da qyrandy qasıetti, kıeli qusqa balaǵan. Egemendik alǵan qazaq eliniń qyran tárizdes bıikte, ǵumyry uzaq bolsyn degen oıdan týǵan dúnıe bul. Oǵan qosa týda qazaqtyń ulttyq oıý - órnegi beınelengen. Ol qazaqtyń ulttyq nanymyn, qasıetin kórsetedi.
Eltańba tarıhy
1 - oqýshy: Shyńǵysqandy han saılaǵanda ol ár rýdyń qolbasshy bekterin birin ekinshisinen ońaı ajyratý úshin árqaısysyna jeke - jeke áskerı at – uran qoıǵan, qus aty, aǵash aty, jáne tańba belgiler bergen. Uly júz úısinderdiń qolbasshysy Maıqy bıge: «búginnen bastap seniń uran belgiń – salaýat, búrkit, qara aǵash, tańbań súrgi bolady,» - degen.
Ánuran tarıhy
1 - oqýshy: 2006 jyly 7 qańtarda halyq sanasyna sińip, júregine jyly uıalaǵan Shámshi Qaldaıaqovtyń ánine, Jumeken Nájimedenovtiń sózine jazylǵan« Meniń Qazaqstanymdy» ánuran bolyp bekitildi. Ol alǵash ret elbasyn ulyqtaý rásimi kezinde oryndaldy.
Oqýshylardyń İİİ kezeń boıynsha jınaǵan upaılaryn habarlandyrý.
1 - oqýshy: Qazaqstan týy halyqaralyq jıyndar men bas qosýlarda, Respýblıka prezıdentiniń shet elge shyqqan saparynda kóterilgen saıyn meni « bizdiń qazaq halqynyń týy» degen maqtanysh sezim bıleıdi».
2 - júrgizýshi(Aıken):: Kók aspandaı týlardyń
Jelbireıtin kúni – bul!
Elim degen uldardyń
Eljireıtin kúni - bul!
Olaı bolsa «Qulaqtan kirip, boıdy alar» kezeńi boıynsha oqýshylar án saıysyna túsedi. Úsh top oqýshylary án oryndaıdy. Ú kezeń boıynsha oqýshylardyń alǵan upaılary habarlanady.
1 - júrgizýshi(Qasymhan): Olaı bolsa, rámizderdi qurmetteý - árbir qazaqstandyq azamattyń mindeti. Ásirese, el erteńi, bolashaǵy - sender úshin budan asqan maqtanysh pen mindet bolmasa kerek dep qorytyndylaı otyryp, saıys sabaǵymyzdyń jeńimpazdaryn anyqtaý qorytyndy sóz ádil qazylar alqasyna beriledi.
Ádil qazylar alqasynyń sózi.
1 - top: Ózińdiki týyń da,
Ot pen aýa, sýyń da.
Jasa Qazaqstanym,
Beldi bekem býyn da!
2 - top: Eltańbasy elimniń
Netken kórkem, ádemi.
Tunyǵyndaı kóńildiń
Ortada aspan álemi.
3 - top: Ánuranym, jan uranym,
Aıtar ánim, sóıler sózim.
Týǵan jerim - saǵynarym,
Máńgi - baqı shyrqalady
Respýblıka Ánurany.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Ánurany oryndalady.
Sabaqty qorytyndylaý