Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 21 saǵat buryn)
Til – qudiret, til – qazyna

«Anamyzdyń aq sútimen boıymyzǵa daryǵan tilimizdi umytý – búkil ata-babamyzdy, tarıhymyzdy umytý», – dep erjúrek Baýyrjan Momyshuly aıtqandaı ózimizdiń ata-babamyzǵa degen qurmet pen qoshemetti eń aldymen tilimizdi qasterlep, qurmetteýden bastaǵanymyz abzal. Adamzatpen birge ósip, órkendep kele jatqan teńdesiz qubylys – til. Dúnıeniń eshbir baılyǵy oǵan jetpeıdi. «El bolamyn deseń besigindi túze», - dep dana halqymyz tekke aıtpaǵan. Qazirgi tańda óziniń ana tilinde erkin sóıleı almaıtyn, oıyn ashyq jetkize bilmeıtin jandardy jıi kezdestiremiz. Kishkentaı bala túgili, úlken qart adamdardyń tilimizdi shubarlap sóıleýi, til janashylarynyń narazalyǵyn týdyratyny málim. Tekti halqymyzdyń bulaı tym tómendeýine ne sebep? Kóptiń kókeıinde júrgen másele. Zaman aǵymyna baılanysty adam ózgerdi me? Álde qoǵamnyń damýy ma? Bul jerde zaman ózgerdi dep aıtýǵa qandaı sebep bar? Qanshama memleket, óziniń tili úshin arpalysyp, kúsh salýda. Dál qazirgi ýaqytta, halqymyzdyń qazaq jáne orys tilderinde sóıleıtini bárimizge belgili. Alaıda, orys tili basym ekenin jasyrýǵa esh negiz joq. Til túzelmeı, qoǵam túzelmeıdi. Qoǵam ol – biz. Aınalamyzdy túzeımiz desek, birinshi ózimizden bastaǵan jón. Ásirese, barlyq mektep muǵalimderiniń, ata-ananyń paryzy. Jastaıynan balaǵa bilim, tárbıemen qatar ulttyq qundylyqty nasıhattaý, balanyń sanaly da, tárbıeli  tulǵa bolyp qalyptasýyna esh kúmán keltirmeımiz. Qaı kezeńde bolmasyn tilin máselesei árqashan aktýaldy. Sheksiz baı, tegeýrini myqty týǵan tilimiz – asyl qazynamyz. Eń birinshi tilin joǵaltqan el ult bolyp damýdan qalady. Ana tili – ar ólshemi. Tilimizdiń shubarlanýynan, arymyzdyń taptalǵany ma? Máńgilik eldiń – máńgilik tili bolyp qalýy úshin qandaı is-áreketke kóshkenimiz jón? Árıne, eń bastysy tilimiz ben salt-sanamyzǵa degen qurmetimizdi arttyrý. Ózimniń qazaq bolyp dúnıe esigin ashqanyma, eń alǵash qazaq tilinde byldyrlap sóılegenimdi maqtan etemin. Óıtkeni bizdiń tilimiz – sózge baı, qudireti sheksiz til. 

Kókshetaý qalasy Janaıdar Mýsın atyndaǵy joǵary qazaq pedagogıkalyq kolejiniń stýdenti Amantaı Juldyz Aǵybaıqyzy


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama