InfoHub Logo

QAZAQSTAN RESPÝBLIKASY BİLİM JÁNE ǴYLYM MINISTRLİGİ

№7 JALPY BİLİM BERETİN ORTA MEKTEP-LISEIİ

MEMLEKETTİK MEKEMESİ

 

 

 

 

Tilin bilmegen –

 túbin bilmeıdi

/Tanymdyq saıys/

 

 

 

 

Ótkizgen: qazaq tili men ádebıeti

pániniń muǵalimi V.Q.Baltabaeva

 

 

 

 

 

 

 

 

Semeı  qalasy

 

Saıystyń taqyryby: Tilin bilmegen – túbin bilmeıdi

Maqsaty: a) Ana tiline degen súıispenshiligin arttyrý, tildiń qoǵamdyq - áleýmettik qyzmetin tanystyrý, til mereıin kóterý;

á) Oılaý, shyǵarmashylyq qabiletterin damytý, oı óristi keńeıtý, turaqty sóz tirkesteri, maqal - mátelder jáne kónergen sózderdiń maǵynasyn ashý, tabıǵatyn taný.
b) İzdenimpazdyqqa, sheshendikke, izgilikke tárbıeleý, ana tilin qasterleýge baýlý

Qural – jabdyqtar: Interaktıvti taqta, tapsyrmalar jazylǵan slaıdtar,  qanatty sózder, sýretter,  qazylar alqasyna jaýaptardyń qorytyndylary jónindegi qaǵazdar, tirek syzbalar.
Túri: tanymdyq oıyn

Ádisi: saıys

Ótý barysy

Júrgizýshi:
- Qurmetti ustazdar, oqýshylar!  Mektebimizde 22 qyrkúıek Til merekesi aptalyǵy uıymdastyrylǵan bolatyn. Sol aptalyqtyń aıasynda ótkeli otyrǵan búgingi sharamyzǵa qosh keldińizder. Tilder merekesi qutty bolsyn!

Adamzat dúnıege kelgen soń ana tilinde sóılep, ana tilinde án salady. Ana tili – bizdiń ar - ojdan, adamgershiligimizdiń aınasy. Adam ana tilimen baqytty, ana tilimen asqaq. Til - halyqtyń ajyramas bóligi. Uly Abaıdyń ózi «Ótkirdiń júzi, kesteniń bizi, órnegin sendeı sala almas» dep tańyrqap taǵzym etken til. Tilimizge qurmet jasaý arqyly biz elimizge qurmet jasaımyz. Til týraly qanshama kesteli sóz aıtsaq ta taýysa almaspyz.

Ana tilim, dana tilim - Táńirim
Saqtaı bilgen san ǵasyrlar jaryǵyn
Tilim meniń, Abaı, Ahmet sóılegen
Buǵaýlaýǵa, shubarlaýǵa kónbegen.

«Tilin bilmegen – túbin bilmeıdi» atty tanymdyq saıysymyzǵa qosh keldińizder!

Saıys kezeńderi
1. Tanystyrý, sálemdesý
2. «Kim bilgir?» maqalshylar saıysy   (maqaldy jalǵastyrý)
3. Mánerlep oqý saıysy  (til týraly)
4. Kórinis kórsetý   (sheshendik sózderden)
5. 4. «Án kóńildiń ajary» saıysy  (til, otan, týǵan jer)
6. «Myń buralyp, bıleımiz» bıshiler saıysy   (ulttyq bı)

 

Saıysymyzdy bastamas buryn saıyskerlerge ádil tóreligin aıtatyn ádil qazylar alqasymen tanysaıyq.

Ádilqazylar alqasy:

Qazaq tili men ádebıet pániniń muǵalimderi

Ý.A.Jakımbaeva

G.E.Rahımbaeva

A.J.Zarıpova

Sálem - sózdiń anasy, sóz atasy
Ustazdardyń qabyl bolsyn batasy
Qol soǵyp, ortamyzǵa tarlandardy
Shaqyrsaq, bolmas sózdiń esh qatesi - dep ortaǵa saıysqa qatysýshy toptardy shaqyramyz
9 «A» jáne 9 «B» synyptarynyń oqýshylarynan quralǵan eki topty ortaǵa shaqyramyz.

1. Saıysymyzdy toptardyń tanystyrýynan bastaımyz.

2. «Kim bilgir?» saıysy

Maqal - mátel - babadan qalǵan muramyz,
Yqylasymyzdy máıekteı sózge buramyz.
Maqalbaı ataı suraǵyn alyp kelipti,
Saıysker toptar, kóńilmen tyńdap turamyz.

Eki  top taqtada jazylǵan maqalddardyń birinshi bóligin oqyp,  jalǵasyn tabady. Qaı top birinshi jaýap berse upaı sany sol topqa qosylady. Ár maqal bir upaımen esepteledi.

1. Sheshen sóz bastar...
2. Jaqsy baıqap sóıleıdi...
3. Ánsheıinde aýyz jappas...
4. Til - adam oıynyń....
5. Jasyńda qyljań bolsań.....
6. Tıse terekke....
 

7. Aıtylǵan sóz...
8. Ańdamaı sóılegen...
9. Bal tamǵan tilden....
10. Sheberdiń qoly ortaq....

3. Mánerlep oqý saıysy

Keıingi urpaq jyrlaryn jattap qanyqty,
Úlgi tutyp báıterekteı san alypty.
Kókiregi oıaý, sezimdi urpaq, qaıdasyń,
Óleńder oqyp, ózińdi - óziń tanytshy!- dep, kelesi kezekte til týraly óleńderdi mánerlep oqý saıysyna beremiz.

İ top. Q.Myrzalıevtiń «Qazaqtardy sheteldik qonaqtarǵa tanystyrý» óleńi /Qasymov Qaısar/

İİ top. S.Toraıǵyrov «Týǵan tilim – ana tilim» /Nyǵmetova Eldana/

4. «Án kóńildiń ajary» saıysy
Ana tilim - ardaǵym, mártebelim,
Sen ǵaıyp bop ketkende qaıter edim?
Qadirin de halqymnyń bile almaı,
Qalar ma edi aıtylmaı aıtar ánim - degendeı óz ánderimen top ánshilerin ortamyzǵa shaqyramyz.

İ top. «Kózimniń qarasy» A.Qunanbaevtyń áni. /Mursalımova Aıajan/

İİ top. «Bul án burynǵy ánnen ózgerek...» Sh.Qudaıberdiulynyń áni. /Maratov Nurlybek/

5. Kórinis kórsetý saıysy

Máńgi ólmes, meıli zaýlap kósher zaman,
Jırenshedeı darıa sheshen babam,
Qazybek, Tóle, Áıteke - erdiń qunyn
Eki aýyz sózben sheshken kósem babam.

Saıystyń kelesi bóliminde ár toptyń bı - sheshenderdiń sheshendik sózderinen daıyndaǵan kórinisterin tamashalańyzdar.

6. «Myń buralyp, bı bıleımiz» bıshiler saıysy
Halqyńnyń ádet - saltyna
Oılana qarap túıin túı
Shattyq syılap jalpyǵa
Jalǵasa bersin án men bı - dep ortaǵa myń buralǵan bıshilerimizdi shaqyramyz.

Ádilqazylarǵa sóz beriledi.

Toptar  marapattalyp, qorytyndysy shyǵarylady.

Áýezdisiń, ádemi tili elimniń
Áýenisiń ulan - baıtaq jerimniń
Samǵaı bersin shartarapqa ór úniń - degen tilekpen til merekesine arnalǵan saıysymyzdy aıaqtaımyz.
Barshańyzǵa da rahmet!

---