- 03 qań. 2020 00:00
- 238
Tory jorǵanyń bógelek qaqpaıy
Qazanǵappen syılas, qadirles Búrkitbaı degen baı bolǵan. Mal tegin adamǵa bitpeıdi ǵoı, Búrkitbaı tórt túliktiń tilin biletin, sharýanyń yǵyn tapqysh, tabıǵat syryn tanyǵysh zerek jan bolsa kerek.
Bir jyly jaz ortasy aýǵannan-aq shóp býyny erte qatyp, qus erte qaıtyp, jylqy maly ishin tartyp, aldaǵy qystyń qolaısyz bolatyn syńaıy baıqalady. Tabıǵat syryna zerek Búrkitbaı shıraq qımyldap júrip, usaq maly men qara malyn bazar shyǵaryp, aqshaǵa aınaldyryp úlgeredi. Al jylqysyn senimdi jigitterge tapsyryp, Araldyń Qulandy dep atalatyn quraqty, qamysty qoryǵyna aıdatady.
Búrkitbaı qatelespegen eken, qylyshyn súıretip qys keledi. Qara kúzden bastap kók ıyq etip uzaq jaýǵan qara jaýynnyń aıaǵy saqyldaǵan sary aıazǵa ulasady. Dala tósin kók saýyt muz qursaıdy. Jerden qyltanaq terip jeı almaǵan tórt túliktiń az kúnde jilik maıy úzilip, aqsúıek jut bolady.
Ábden, kúızelip kóktemge «shyqpa, janym, shyqpa!» dep ázer jetken el bar úmitin Qulandydaǵy jylqyǵa artady. Sodan, kóktem jylt etip shyǵyp, el-jurt birine-biri súıenip, jaılaýǵa tuıaq iliktirgende Búrkitbaıdyń qalyń jylqysy da kórinedi. Jaı kórinbeıdi, bir basy ekeý bolǵan kóp jylqy shurqyrap, sulyq jatqan dala tósine jan bitiredi. Jer qaıysqan jylqynyń aldynda Búrkitbaıdyń malynyń basy Tory jorǵa aıǵyr, jal-quıryǵy jer syzyp, kekilin silkı shulǵyp, úırenshikti jaılaýyn betke alyp kele jatsa kerek.
Osynaý kóriniske súısinip, ishteı shúkirlik etken Qazanǵaptyń qolyndaǵy dombyrasynan tyń saryn lekildeı tógilip qoıa bergen eken. Sonda jańa kúıge eleń ete qalǵan Búrkitbaı da qýanyshyn jasyra almaı: «Qazanǵap-aý, myna kúıiń sonaý kóringen tory jorǵanyń bógelek qaqpaıy sıaqty ǵoı!» — depse kerek. Qazanǵap bolar-bolmas jymıyp qoıyp: «Bolsa, bolar!» — degen eken.
El qýanyshyn óz baǵyna balaıtyn Qazanǵaptyń bul kúıi keshikpeı-aq «Tory jorǵanyń bógelek qaqpaıy» degen atpen dúıim jurtqa tarap edi deıdi.