- 31 jel. 2020 00:00
- 358
Tuman kóz
Demalys kúni. İrili-ýaqty bes bala aýla ishinde qum tómpeshikte oınap júrdi. Sábıler qylyǵyn qyzyqtap verandada otyrmyn. Olar bolsa, meni kórgen joq. Jumystary qaýyrt. Eshkimge zer salar emes. Renjispeı, tóbelespeı tatý oınap júr. Kenet osylardyń arasynda shashy edireıgen uzyn boıly, tuman kóz bir bala saıa bola qaldy. Ol da oıynǵa kelip qosyldy.
Kenet ar jaqtan jarymjan adam mingen bir koláska kórindi. Bizdiń aýlaǵa kire beriste bir dóń bar edi. Motory tyryldap kelip, sol dóńge asyla berdi de, byq etip keıin ketti. Artynda qoıý kók tútinin býdaqtata kelip koláska taǵy da órmeledi. Asyla berip taǵy da keıin ketti.
Bul kezde balalar kóńili osy bir jaıǵa aýǵan edi. Bári de oıyndaryn qoıa salyp solaı qarap, qyzyqtap qalǵan.
Bir kezde jańaǵy sońynan qosylǵan tuman kóz turyp:
— Káne, aǵaıǵa kómektesip jibereıik, — dep júgire jóneldi. Sol-aq eken qalǵan balalar da lap qoıysty.
«Ózi bir aqyldy, ıbaly bala eken», — dep oıladym men. Sábıler barǵan boıda - aq koláskanyń artyna jarmasty. Kishkene motor qaıta byqyldady. Koláska ekpindeı kelip orden asyp baryp toqtady. Manaty tuman kóz keskestep alǵa shyqty. Ójettigi me, suǵanaqtyǵy ma, kim bilsin.
— Aǵa, biz kómektestik qoı sizge. Bizge bir som berińiz.
Jarymjan adam kúldi de, qaltasynan tutas bir shokolad alyp shyqty. Sodan keıin:
— Rahmet, balalar. Órkenderiń óssin. Myna shokoladty bólip jeńder, - dep tuman kóz balaǵa usyndy. — Talaspaısyńdar ǵoı?
— Talaspaımyz! — dep balalar shýlasa jaýap berdi.
Jarymjan adam asa bir meıirban júzben qolyn bulǵady da ilgeri júrip ketti.
Balalar endi tuman kózdi qorshalaı qalysty. Tuman kóz shokoladty olaı bir, bulaı bir aýdarystyrdy da:
— Júrińder, eń aldymen oınap alamyz. Shokoladty sodan keıin bólemiz, — dep alańǵa qaraı oıysty.
Balalar taǵy da oıynǵa kiristi. Tuman kóz de bir mashınaǵa qumdy toltyra tıep ekinshi bir jerge aparyp tókti. Sodan keıin qaıtyp keldi de, qolyna kúrek aldy.
— Sender osy arada úı salyńdar. Al men ana jerge baryp qudyq qazaıyn.
— Jaraıdy, — dep dabyrlasty qalǵandary. — Biz úı salamyz, sen qudyq qazasyń.
Tuman kóz ózi nusqaǵan jerge bardy. Qumdy bir-eki ret kósep alyp bylaı tastady. Sonan soń balalar jaqqa kóz saldy da, ańdyp turǵan eshkimniń joǵyn baıqap zyta jóneldi. Shokoladty qalǵandary da umytpaǵan eken. Tuman kózdiń sońynan dúrkireı tartty.
Tuman kóz qarsy bettegi úıdi aınala qashty. Qalǵan balalar ony aınala qýdy.
Endi bir kezde úıden buıra shash bir jas áıel shyqty. Tuman kóz endi sol áıelge qaraı umtyldy.
— Mama, myna qarashy, mynalar, mine, sońymnan qalmaıdy. Shokoladty tartyp almaq, — dep shaǵyna sóıledi.
— Káne, shokoladty maǵan bershi.
Qýǵynshylar ne bolar eken degendeı keıinirek shoǵyrlana turyp qaldy.
— Mama, meniń shokoladym, aǵaı maǵan bergen. Mynalar tartyp alǵysy keledi, — dedi tuman kóz sheshesine shokoladty usynyp jatyp.
Buıra shash áıel shokoladty aldy da, birdeı etip beske bóldi. Sodan keıin oqshaýyraq turǵan bes balaǵa bardy. Úlestirip berdi.
— Mama, maǵan qaıda? Ol aǵaı bularǵa emes, maǵan bergen, — dep tuman kóz jylamsyraı sóıledi.
— Kimge bergenin terezeden kórip otyrǵanmyn, — dedi sheshesi, — ótirik aıtasyń, ózimshilsiń, sol úshin saǵan úles tımeıdi.
Shokoladtan úles alyp qýanǵan balalar dabyrlasa sóılesip óz jaılaryna ketti. Al tuman kóz ornynda soraıyp jalǵyz qaldy.