Ýaqytty tıimdi paıdalanýdyń adam ómirinde mańyzy bar ma? (dóńgelek stol)
«Ýaqytty tıimdi paıdalanýdyń adam ómirinde mańyzy bar ma?» dóńgelek stol
Maqsaty: Oqýshylarǵa ýaqyttyń qundylyǵyn túsindire otyryp, qalaı tıimdi paıdalanýǵa bolatyndyǵy jóninde málimetter berý.
Kútiletin nátıje: kúndelikti ómirinde ýaqytty josparlaı bilýi, ýaqytty tıimdi paıdalanýy, ýaqytyn bosqa ótkizbeýi.
Eger de esti kisilerdiń qatarynda bolǵyń kelse, kúninde bir mártebe, bolmasa jumasynda bir, eń bolmasa aıynda bir, ózińnen óziń esep al!
Sol aldyńǵy esep alǵannan bergi ómirdi qalaı ótkizdiń eken, ne bilimge, ne ahıretke, ne dúnıege jaramdy, kúninde óziń ókinbesteı qylyqpen ótkizbepsiń?
Joq, bolmasa, ne qylyp ótkizgenińdi óziń de bilmeı qalyppysyń?
(ABAI. On besinshi qara sóz)
Jospary:
1. Kirispe sóz. Psıholog sózi.
2. Suraq - jaýap
3. «Aýa, Jer, Ot» trenıńi.
4. Qorytyndy sóz. Baǵdarly oqytý jónindegi orynbasary S. Erjanova.
Barysy:
1. Kirispe sóz. Psıholog sózi.
"Óz - ózińmen bol" prınsıpi.
Ýaqytty tıimdi paıdalaný degenimiz ne? Ýaqytty tıimdi paıdalaný - ol kóp is atqarý emes. Ol óz ýaqytyńda tıimdi jáne durys paıdalaný. Biraq "durys" degen sózimiz ár tulǵa úshin árqıly mán beredi. Adam balasyna shamadan tys jumys isteýden basqa demalys pen serýenge shyǵyp turý kerek. Sonymen qatar árkimniń óz jeke mańyzdy isteri bar. Biz kóp nemese az jumys isteýge, kóp nemese az kóńil kóterýge tıisti emespiz, biz óz - ózimizben bolýymyz kerek.
2. Suraq - jaýap.
Ýaqyt – bizdiń ómirimiz. Endeshe ony qalaı paıdalanyp júrmiz. Adamnyń ómirinde onyń ýaqytyn urlaıtyn paıdasyz nárseler kóp. Ýaqytty durys paıdalana bilmegendikten de isimiz qordalanyp jatyr. Qazirgi tańda ýaqytty tıimdi paıdalanýdy «taım - menejment» dep atap júrmiz. Onyń máni – ýaqytty tıimdi paıdalaný.
Ýaqytty tıimdi jumsaýǵa ne kedergi bolady?
Shyndyǵyna kelgende kez kelgen adam óz ýaqytyn tıimdi paıdalana alady? Ol úshin ózińizge mańyzdy suraq qoıýyńyz kerek: "Maǵan óz qalaýymmen ómir súrýge ne kedergi jasaıdy?". Qoıylǵan suraqqa jaýap tabý jeńil bolý úshin kelesi kedergilerdiń túrlerin qarastyraıyq:
1. Tehnıkalyq qatelikter.
Siz ózińizdiń ýaqytyńyzdy qalaı tıimdi etip qurýdy bilmeısiz. Bul qatelikti joıý úshin kelesideı jospar quryńyz: mysaly, kúnige tańerteńgilik qaǵazdarǵa aldaǵy kúnniń josparyn jazyńyz.
2. Syrtqy faktorlar.
Bizdiń ómirimiz tek ózimizben ǵana shektelmeıdi, bizdiń ómirimizge kóbinese syrtqy faktorlar áser etip otyrady.
3. Psıhologıalyq kedergiler.
Munda sizge óz - ózińizge tereń boılaýyńyzǵa týra keledi. Múmkin, siz keıbir jumystardy maǵynasyz, jalyqtyrarlyq dep eseptegennen iske asyrmaı júrgen bolarsyz?
Taım menejment – bul ýaqytty basqarý tásilderi men ádisterin zertteıtin menejment salasy.
Ýaqytty durys josparlaý úshin birneshe qaǵıdalarǵa súıenemiz.
Olar:
1. Maqsat pen baǵdardy aıqyndaý.
Maqsat pen baǵdardy aıqyndaý kezińde ustanatyn basty talap jospardan aýytqymaý.
Ol úshin:
- Birinshiden – 15 - 20 jylǵa keń kólemdi jospar quramyz.
- Ekinshiden – keń kólemdi jospardy bólip - bólip 3 - 5 jylǵa sozylatyn jospar quramyz.
- Úshinshiden – sozylmaly jospardy iriktep 3 aıdan 1 jyl merzimin quraıtyn qysqa jospar quramyz.
- Tórtinshiden – qysqa josparymyzdy oryndaýǵa yńǵaıly etip jeke - jeke tapsyrmalarǵa bólemiz.
- Besinshiden – jeke - jeke tapsyrmalardy jiliktep jazyp shyǵamyz.
2. Jospardy júzege asyrý úshin aqparat jınaımyz:
- Ol úshin osy salada jumys atqaratyn adamdardyń tájirıbesi men jazǵan eńbekterin jınaý.
- Jınaǵan materıaldarǵa saraptama jasaý.
- Saraptama barysynda qajet derekterdi josparǵa paıdalaný jolyn qarastyrý.
3. Jospardaǵy tapsyrmalardy jeke - jeke jiliktep jazyp shyǵamyz
Ol úshin aq qaǵazǵa tórt baǵana syzý kerek. Olar:
- atqarylatyn sharýalardyń tizimi (eń mańyzdylary)
- atqarylar sharýalardyń attary
- oryndalýy (eger oryndalsa – qosý belgisin, oryndalmasa – alý belgisin qoıamyz).
- sharýalardyń oryndalý barysy týraly málimetter,
Bul jerde eskeretin másele: jeke kúndelikte taıaý arada atqarylýǵa tıis sharýalardyń esebin júrgizý. Bul olardy ýaqyty kelgende umytpaı kúndik josparǵa engizý.
4. İsterdiń oryndalý basymdylyǵyna baılanysty 4 prınsıpin ustanamyz.
Olar:
- Mańyzdy ári shuǵyl
- Mańyzdy, biraq shuǵyl emes
- Shuǵyl, biraq mańyzdy emes
- Shuǵyl da, mańyzdy da emes
Bul prınsıpter boıynsha atqarylatyn sharýalardy josparǵa bólip - bólip engizemiz.
5. Jospardyń oryndalýy
İstiń oryndalý nátıjesin Vılfredo Parettiń erejesine sáıkes atqaramyz. Onda jumystyń 20 paıyzy, barlyq nátıjeniń 80 paıyzyn beredi nemese kerisinshe 80 paıyz jumys, 20 paıyz nátıje beredi. Sondyqtan 20 paıyz ýaqyt jumsap, 80 paıyz nátıjege jetýge tyrysý kerek.. Ol úshin ne isteý kerek?
Josparlanǵan isterdi atqarý barysyndaǵy eń basty qaǵıda – jospardan meılinshe aýytqymaý. Árbir isti óz ýaqytynda oryndaýǵa bar kúshti salý. Bul mindetti túrde zoryǵý degen sóz emes, kerisinshe isterdi atqarýdyń birden - bir jeńil joly. Óz ýaqytynda
istelmegen jumys adamdy beımazalyqqa salyp qana qoımaı, kelesi isterge tıesili ýaqytty jep, olardyń barlyǵyna kesirin tıgizedi. Bir ýaqytta birneshe isti alyp júrý, ádette istiń aıaqsyz qalýynyń kepili. Onyń ústine asyǵyp istelgen isten qate de kóp ketedi, ony túzetý kóp ýaqytty jeıdi. Olaı bolsa jumys arasyndaǵy bos áńgimege, ınternetke t. b. paıdasyz nárselerge ketken ýaqyttyń adamǵa tıgizer zıany orasan zor. Olardan mindetti túrde arylý kerek. Telefonmen sóılesý, taǵy basqa qarym - qatynastardy sharýaǵa eshbir nuqsan keltirmeı qysqartýǵa bolady.
6. Demalysty uıymdastyrý
- Demalys pen uıqyny uıymdastyrý. Adam kúnine kemine 8 saǵat uıyqtaý kerek. Durys uıqy jumys óniminiń kepili.
- Durys jáne ýaqytyly tamaqtanýǵa daǵdylaný.
- Jumys arasynda 10 – 15 mınýt boı jazyp turý kerek.
- Demalys kúnderi tórt qabyrǵaǵa qamalmaı, tabıǵat aıasyna shyǵyp turý.
- Eńbek demalysyn alǵanda jumys týraly oılamaı jaqyn nemese alys jaqqa saıahat qurý abzal.
7. Ýaqytty tıimdi paıdalanaıyq!
Adam bop bul fánıge kelgesin ashynyń da, tushshynyń da dámin tatamyz. Degenmen, barlyǵyna bir sátte qol jetkizgimiz keletini taǵy bar. Ómirdi súre kele túsine bastaımyz, túsingendeı bolamyz. Qateligimizden sabaq alyp, qymbatymyz ben arzanymyzdyń ara jigin ajyratamyz. Siz úshin qymbat ne? Suraq jeńil bolǵanmen, saýalǵa jaýap lezde tabyla ketpeıdi. Qymbat uǵymyn árkim ár túrli topshylaıdy. Biri - Otan, biri - Ana, biri - Densaýlyq uǵymyna teńep jatady. Al kez - kelgen tabysqa jetý úshin adam óz ýaqytyn durys paıdalana bilýi kerek. Shaıtan adamdy: «Bul dúnıe bir - aq ret beriledi, áli jassyń, naǵyz shalqyp júrer keziń, jas kúnińde oına da kúl»,- dep azǵyrady. Sol sózdiń jetegine erip, «temirdi qyzǵan kezinde soǵatyn» sátimizdi jiberip alamyz. Beı - bereket ómir súrýge daǵdylanyp, keıin «qap» dep san soǵyp qalatyndar da bar. Uıqy — ýaqyt tapshylyǵyn týdyratyn negizgi faktor.
Ýaqyt sizdiń ýysyńyzda turmaıdy. Ýaqytty qalaı bolsa, solaı ótkizer bolsań úmit artar jol silteı qoımaıdy, al ýaqytty únemdi paıdalanyp, uly maqsat jolyna qurban etseń eńbegin esh ketpeıdi. Osy týrasynda «Tańǵajaıypty kútpe, tańǵajaıypty jasa» dep aıtylǵan qanatty sóz oryndy. Sáni men saltanaty jarasqan jıynda siz úshin eshkim bılep bermeıtini sekildi, armanǵa qol sozbasańyz — ómirdiń beker ótkendigi.
Ýaqytty únemdeý úshin men bárine birdeı úlgeremin degen prınsıpten bas tartyńyz. Bárine úlgerdim dep jasaǵan sapasyz dúnıeńiz kimge qajet? Ony qaıta jasaý arqyly bir jumysty eki jumysqa aınaldyrasyz. Pareto zańynda: «20% atqarylǵan is 80% nátıje beredi» degen tujyrym bar.
Qarap otyrsańyz, ýaqyt únemdeýdiń birneshe tásilderi bar. Birinen keıin biri kezek kúttirmeıtin tásilderdiń negizgi bes tásilin oqyrman ıgiligine atap ótsek:
1. Óz jumys ústelińizdi ybyrsytpańyz. Qalaı bolsa solaı jatqan zattar nazardy durys nárselerge aýdarýǵa kedergi jasaıdy.
2. Jumysty bitiretin merzimdi óz kúshińiz ben múmkindigińizge qarap belgileńiz.
3. Tek óz basyńyzǵa ǵana arnalǵan ýaqyt bólińiz. Oǵan sizdiń haqyńyz bar.
4. Adamdarǵa meıirimdi, ýaqytqa kelgende sarań bolyńyz.
5. Bir jumysty bitirip, sodan keıin ǵana kelesisine kóshińiz.
Ómirge kúnde kelip jatqan joqsyz, oıyńyzdaǵy armanyńyz ben maqsatyńyzǵa jetý úshin ýaqytty tıimdi paıdalanýdy daǵdy etińiz. Ýaqytty tıimdi paıdalaný degenimiz — jaqsylyqqa umtylý. Árbir saǵatyńyzdyń tyqyly sizdiń ótip bara jatqan ómirińiz, siz óz ómirińizge beı - jaı qaramaıtyn bolarsyz.?! Endeshe kún saıyn ketetin ýaqytyńyzdyń bir bóligin kitapqa arnańyz, ekinshi bir bóligin sportqa degendeı. Nıet bolsa bolǵany, qalǵan ıgi dúnıeler tabyla ketedi. Kúnniń shyǵysynan keshtiń batysyna deıin berilip jatqan uzyn - sonar serıaldarǵa qarap, ýaqytyńyzdy sarp etpeńiz!
2. «Aýa, Jer, Ot» trenıńi.
Maqsaty: oqýshylardyń boı sergitýine, qımyl - qozǵalys jasaýyna kómektesedi.
Nusqaý: Psıholog «Aýa», «Jer», «Ot» degen sózderdi kezek aıtady. Al eger de ekeýin qatar aıtsa, onda qatysýshylar ekeýin de birge tez - tez jasaıdy.
Sharty: Aýa: qus ushty – eki qoldy jaıyp ushady;
Qus qondy – ekeýi bir - biriniń qolyn ýqalaıdy.
Jer: júrip kelemiz – eki aıaqty jáı qozǵaltady;
Júgirip kelemiz – eki aıaqty tez - tez qozǵaltady.
Ot: ot jaǵamyz – bir - biriniń arqasyn úıkeleıdi;
Otty óshiremiz – bir - biriniń arqasyn urǵylaıdy.
Psıholog «Aýa – qus ushty» degende oqýshylar eki qoldy eki jaqqa jaıyp, ushqan qustyń beınesin jasaıdy. Osylaı qaıtalana beredi.
3. Qorytyndy: Aqıyq aqyn Muqaǵalıdyń:
Tún maǵan uıyqtaý úshin berilmegen,
Uıqy teń shala jansar ólimmenen.
Qansha meniń óldi eken ýaqytym,
Aq jastyq, ala jastyq kebindegen, - degen óleń joldarymen aıaqtaǵym kelip otyr. Osymen bizdiń, búgingi, «Ýaqytty tıimdi paıdalanýdyń adam ómirinde mańyzy bar ma?» taqyrybynda ótkizilgen dóńgelek stol óz shegine jetti.
Maqsaty: Oqýshylarǵa ýaqyttyń qundylyǵyn túsindire otyryp, qalaı tıimdi paıdalanýǵa bolatyndyǵy jóninde málimetter berý.
Kútiletin nátıje: kúndelikti ómirinde ýaqytty josparlaı bilýi, ýaqytty tıimdi paıdalanýy, ýaqytyn bosqa ótkizbeýi.
Eger de esti kisilerdiń qatarynda bolǵyń kelse, kúninde bir mártebe, bolmasa jumasynda bir, eń bolmasa aıynda bir, ózińnen óziń esep al!
Sol aldyńǵy esep alǵannan bergi ómirdi qalaı ótkizdiń eken, ne bilimge, ne ahıretke, ne dúnıege jaramdy, kúninde óziń ókinbesteı qylyqpen ótkizbepsiń?
Joq, bolmasa, ne qylyp ótkizgenińdi óziń de bilmeı qalyppysyń?
(ABAI. On besinshi qara sóz)
Jospary:
1. Kirispe sóz. Psıholog sózi.
2. Suraq - jaýap
3. «Aýa, Jer, Ot» trenıńi.
4. Qorytyndy sóz. Baǵdarly oqytý jónindegi orynbasary S. Erjanova.
Barysy:
1. Kirispe sóz. Psıholog sózi.
"Óz - ózińmen bol" prınsıpi.
Ýaqytty tıimdi paıdalaný degenimiz ne? Ýaqytty tıimdi paıdalaný - ol kóp is atqarý emes. Ol óz ýaqytyńda tıimdi jáne durys paıdalaný. Biraq "durys" degen sózimiz ár tulǵa úshin árqıly mán beredi. Adam balasyna shamadan tys jumys isteýden basqa demalys pen serýenge shyǵyp turý kerek. Sonymen qatar árkimniń óz jeke mańyzdy isteri bar. Biz kóp nemese az jumys isteýge, kóp nemese az kóńil kóterýge tıisti emespiz, biz óz - ózimizben bolýymyz kerek.
2. Suraq - jaýap.
Ýaqyt – bizdiń ómirimiz. Endeshe ony qalaı paıdalanyp júrmiz. Adamnyń ómirinde onyń ýaqytyn urlaıtyn paıdasyz nárseler kóp. Ýaqytty durys paıdalana bilmegendikten de isimiz qordalanyp jatyr. Qazirgi tańda ýaqytty tıimdi paıdalanýdy «taım - menejment» dep atap júrmiz. Onyń máni – ýaqytty tıimdi paıdalaný.
Ýaqytty tıimdi jumsaýǵa ne kedergi bolady?
Shyndyǵyna kelgende kez kelgen adam óz ýaqytyn tıimdi paıdalana alady? Ol úshin ózińizge mańyzdy suraq qoıýyńyz kerek: "Maǵan óz qalaýymmen ómir súrýge ne kedergi jasaıdy?". Qoıylǵan suraqqa jaýap tabý jeńil bolý úshin kelesi kedergilerdiń túrlerin qarastyraıyq:
1. Tehnıkalyq qatelikter.
Siz ózińizdiń ýaqytyńyzdy qalaı tıimdi etip qurýdy bilmeısiz. Bul qatelikti joıý úshin kelesideı jospar quryńyz: mysaly, kúnige tańerteńgilik qaǵazdarǵa aldaǵy kúnniń josparyn jazyńyz.
2. Syrtqy faktorlar.
Bizdiń ómirimiz tek ózimizben ǵana shektelmeıdi, bizdiń ómirimizge kóbinese syrtqy faktorlar áser etip otyrady.
3. Psıhologıalyq kedergiler.
Munda sizge óz - ózińizge tereń boılaýyńyzǵa týra keledi. Múmkin, siz keıbir jumystardy maǵynasyz, jalyqtyrarlyq dep eseptegennen iske asyrmaı júrgen bolarsyz?
Taım menejment – bul ýaqytty basqarý tásilderi men ádisterin zertteıtin menejment salasy.
Ýaqytty durys josparlaý úshin birneshe qaǵıdalarǵa súıenemiz.
Olar:
1. Maqsat pen baǵdardy aıqyndaý.
Maqsat pen baǵdardy aıqyndaý kezińde ustanatyn basty talap jospardan aýytqymaý.
Ol úshin:
- Birinshiden – 15 - 20 jylǵa keń kólemdi jospar quramyz.
- Ekinshiden – keń kólemdi jospardy bólip - bólip 3 - 5 jylǵa sozylatyn jospar quramyz.
- Úshinshiden – sozylmaly jospardy iriktep 3 aıdan 1 jyl merzimin quraıtyn qysqa jospar quramyz.
- Tórtinshiden – qysqa josparymyzdy oryndaýǵa yńǵaıly etip jeke - jeke tapsyrmalarǵa bólemiz.
- Besinshiden – jeke - jeke tapsyrmalardy jiliktep jazyp shyǵamyz.
2. Jospardy júzege asyrý úshin aqparat jınaımyz:
- Ol úshin osy salada jumys atqaratyn adamdardyń tájirıbesi men jazǵan eńbekterin jınaý.
- Jınaǵan materıaldarǵa saraptama jasaý.
- Saraptama barysynda qajet derekterdi josparǵa paıdalaný jolyn qarastyrý.
3. Jospardaǵy tapsyrmalardy jeke - jeke jiliktep jazyp shyǵamyz
Ol úshin aq qaǵazǵa tórt baǵana syzý kerek. Olar:
- atqarylatyn sharýalardyń tizimi (eń mańyzdylary)
- atqarylar sharýalardyń attary
- oryndalýy (eger oryndalsa – qosý belgisin, oryndalmasa – alý belgisin qoıamyz).
- sharýalardyń oryndalý barysy týraly málimetter,
Bul jerde eskeretin másele: jeke kúndelikte taıaý arada atqarylýǵa tıis sharýalardyń esebin júrgizý. Bul olardy ýaqyty kelgende umytpaı kúndik josparǵa engizý.
4. İsterdiń oryndalý basymdylyǵyna baılanysty 4 prınsıpin ustanamyz.
Olar:
- Mańyzdy ári shuǵyl
- Mańyzdy, biraq shuǵyl emes
- Shuǵyl, biraq mańyzdy emes
- Shuǵyl da, mańyzdy da emes
Bul prınsıpter boıynsha atqarylatyn sharýalardy josparǵa bólip - bólip engizemiz.
5. Jospardyń oryndalýy
İstiń oryndalý nátıjesin Vılfredo Parettiń erejesine sáıkes atqaramyz. Onda jumystyń 20 paıyzy, barlyq nátıjeniń 80 paıyzyn beredi nemese kerisinshe 80 paıyz jumys, 20 paıyz nátıje beredi. Sondyqtan 20 paıyz ýaqyt jumsap, 80 paıyz nátıjege jetýge tyrysý kerek.. Ol úshin ne isteý kerek?
Josparlanǵan isterdi atqarý barysyndaǵy eń basty qaǵıda – jospardan meılinshe aýytqymaý. Árbir isti óz ýaqytynda oryndaýǵa bar kúshti salý. Bul mindetti túrde zoryǵý degen sóz emes, kerisinshe isterdi atqarýdyń birden - bir jeńil joly. Óz ýaqytynda
istelmegen jumys adamdy beımazalyqqa salyp qana qoımaı, kelesi isterge tıesili ýaqytty jep, olardyń barlyǵyna kesirin tıgizedi. Bir ýaqytta birneshe isti alyp júrý, ádette istiń aıaqsyz qalýynyń kepili. Onyń ústine asyǵyp istelgen isten qate de kóp ketedi, ony túzetý kóp ýaqytty jeıdi. Olaı bolsa jumys arasyndaǵy bos áńgimege, ınternetke t. b. paıdasyz nárselerge ketken ýaqyttyń adamǵa tıgizer zıany orasan zor. Olardan mindetti túrde arylý kerek. Telefonmen sóılesý, taǵy basqa qarym - qatynastardy sharýaǵa eshbir nuqsan keltirmeı qysqartýǵa bolady.
6. Demalysty uıymdastyrý
- Demalys pen uıqyny uıymdastyrý. Adam kúnine kemine 8 saǵat uıyqtaý kerek. Durys uıqy jumys óniminiń kepili.
- Durys jáne ýaqytyly tamaqtanýǵa daǵdylaný.
- Jumys arasynda 10 – 15 mınýt boı jazyp turý kerek.
- Demalys kúnderi tórt qabyrǵaǵa qamalmaı, tabıǵat aıasyna shyǵyp turý.
- Eńbek demalysyn alǵanda jumys týraly oılamaı jaqyn nemese alys jaqqa saıahat qurý abzal.
7. Ýaqytty tıimdi paıdalanaıyq!
Adam bop bul fánıge kelgesin ashynyń da, tushshynyń da dámin tatamyz. Degenmen, barlyǵyna bir sátte qol jetkizgimiz keletini taǵy bar. Ómirdi súre kele túsine bastaımyz, túsingendeı bolamyz. Qateligimizden sabaq alyp, qymbatymyz ben arzanymyzdyń ara jigin ajyratamyz. Siz úshin qymbat ne? Suraq jeńil bolǵanmen, saýalǵa jaýap lezde tabyla ketpeıdi. Qymbat uǵymyn árkim ár túrli topshylaıdy. Biri - Otan, biri - Ana, biri - Densaýlyq uǵymyna teńep jatady. Al kez - kelgen tabysqa jetý úshin adam óz ýaqytyn durys paıdalana bilýi kerek. Shaıtan adamdy: «Bul dúnıe bir - aq ret beriledi, áli jassyń, naǵyz shalqyp júrer keziń, jas kúnińde oına da kúl»,- dep azǵyrady. Sol sózdiń jetegine erip, «temirdi qyzǵan kezinde soǵatyn» sátimizdi jiberip alamyz. Beı - bereket ómir súrýge daǵdylanyp, keıin «qap» dep san soǵyp qalatyndar da bar. Uıqy — ýaqyt tapshylyǵyn týdyratyn negizgi faktor.
Ýaqyt sizdiń ýysyńyzda turmaıdy. Ýaqytty qalaı bolsa, solaı ótkizer bolsań úmit artar jol silteı qoımaıdy, al ýaqytty únemdi paıdalanyp, uly maqsat jolyna qurban etseń eńbegin esh ketpeıdi. Osy týrasynda «Tańǵajaıypty kútpe, tańǵajaıypty jasa» dep aıtylǵan qanatty sóz oryndy. Sáni men saltanaty jarasqan jıynda siz úshin eshkim bılep bermeıtini sekildi, armanǵa qol sozbasańyz — ómirdiń beker ótkendigi.
Ýaqytty únemdeý úshin men bárine birdeı úlgeremin degen prınsıpten bas tartyńyz. Bárine úlgerdim dep jasaǵan sapasyz dúnıeńiz kimge qajet? Ony qaıta jasaý arqyly bir jumysty eki jumysqa aınaldyrasyz. Pareto zańynda: «20% atqarylǵan is 80% nátıje beredi» degen tujyrym bar.
Qarap otyrsańyz, ýaqyt únemdeýdiń birneshe tásilderi bar. Birinen keıin biri kezek kúttirmeıtin tásilderdiń negizgi bes tásilin oqyrman ıgiligine atap ótsek:
1. Óz jumys ústelińizdi ybyrsytpańyz. Qalaı bolsa solaı jatqan zattar nazardy durys nárselerge aýdarýǵa kedergi jasaıdy.
2. Jumysty bitiretin merzimdi óz kúshińiz ben múmkindigińizge qarap belgileńiz.
3. Tek óz basyńyzǵa ǵana arnalǵan ýaqyt bólińiz. Oǵan sizdiń haqyńyz bar.
4. Adamdarǵa meıirimdi, ýaqytqa kelgende sarań bolyńyz.
5. Bir jumysty bitirip, sodan keıin ǵana kelesisine kóshińiz.
Ómirge kúnde kelip jatqan joqsyz, oıyńyzdaǵy armanyńyz ben maqsatyńyzǵa jetý úshin ýaqytty tıimdi paıdalanýdy daǵdy etińiz. Ýaqytty tıimdi paıdalaný degenimiz — jaqsylyqqa umtylý. Árbir saǵatyńyzdyń tyqyly sizdiń ótip bara jatqan ómirińiz, siz óz ómirińizge beı - jaı qaramaıtyn bolarsyz.?! Endeshe kún saıyn ketetin ýaqytyńyzdyń bir bóligin kitapqa arnańyz, ekinshi bir bóligin sportqa degendeı. Nıet bolsa bolǵany, qalǵan ıgi dúnıeler tabyla ketedi. Kúnniń shyǵysynan keshtiń batysyna deıin berilip jatqan uzyn - sonar serıaldarǵa qarap, ýaqytyńyzdy sarp etpeńiz!
2. «Aýa, Jer, Ot» trenıńi.
Maqsaty: oqýshylardyń boı sergitýine, qımyl - qozǵalys jasaýyna kómektesedi.
Nusqaý: Psıholog «Aýa», «Jer», «Ot» degen sózderdi kezek aıtady. Al eger de ekeýin qatar aıtsa, onda qatysýshylar ekeýin de birge tez - tez jasaıdy.
Sharty: Aýa: qus ushty – eki qoldy jaıyp ushady;
Qus qondy – ekeýi bir - biriniń qolyn ýqalaıdy.
Jer: júrip kelemiz – eki aıaqty jáı qozǵaltady;
Júgirip kelemiz – eki aıaqty tez - tez qozǵaltady.
Ot: ot jaǵamyz – bir - biriniń arqasyn úıkeleıdi;
Otty óshiremiz – bir - biriniń arqasyn urǵylaıdy.
Psıholog «Aýa – qus ushty» degende oqýshylar eki qoldy eki jaqqa jaıyp, ushqan qustyń beınesin jasaıdy. Osylaı qaıtalana beredi.
3. Qorytyndy: Aqıyq aqyn Muqaǵalıdyń:
Tún maǵan uıyqtaý úshin berilmegen,
Uıqy teń shala jansar ólimmenen.
Qansha meniń óldi eken ýaqytym,
Aq jastyq, ala jastyq kebindegen, - degen óleń joldarymen aıaqtaǵym kelip otyr. Osymen bizdiń, búgingi, «Ýaqytty tıimdi paıdalanýdyń adam ómirinde mańyzy bar ma?» taqyrybynda ótkizilgen dóńgelek stol óz shegine jetti.
You Might Also Like
-
Oqýshylardy qarym – qatynas mádenıetine úıretý, olardyń ádep saqtaý týraly túsinikterin keńeıtý. Oqýshylardy jaqsy men jamandy aıyra bilýge yqpal etý. Jaqsydan úırenýge, jamannan jırenýge, izgilikke ...
