InfoHub Logo

Aıaǵy-aıaǵyna tımeı zýyldap kele jatqan kishkentaı Uljan ashýly. Jaıshylyqta jaıdary, kóńildi júretin onyń munysy qalaı? Yzadan býlyqqan qyzdy, ágárákı bireý-mireý toqtatyp, «Ne boldy balaqaı?» dese, jylap jibererlikteı halde bolatyn.

Kiná ózinen. Sabaq sońynda qatarlas qazaq synybyndaǵy qyzdar muǵalimder bólmesiniń aldynda ońashalanyp tur eken. Kórshi Tursyngúl de solardyń arasynda.

— Men búgin senimen qaıtpaımyn, — dedi ol. — Óziń kete ber.

— Nege?

— Táýelsizdik merekesine daıyndalamyz.

— Án aıtasyńdar ma sonda?

— Iá, án aıtamyz, bı bıleımiz.

— Maǵan da qatysýǵa bola ma? — dedi Uljan.

— Ol jaǵyn bilmeımin. Bul bizdiń synyp oqýshylarynyń is-sharasy ǵoı.

Qos qurbynyń áńgimelerin estigen Lázıza esimdi qyz qastaryna kelip:

— Bolmaıdy, — dedi Uljanǵa qarap. — Bul is-sharada tek qazaq tilindegi ánder oryndalady. Oqylatyn taqpaq, óleńder de memlekettik tilde. Al seniń qazaqshań nashar! Oıqy-shoıqy! Óziń qazaq bola turyp, orys synybynda oqısyń!

Uljan uıalǵannan jaýap qaıtara almady. Bir jaǵynan Lázızanyń aıtqany shyndyq. Tilin tistep, tez buryldy da shyǵar esikke bettedi. Úıge kele sala «óshin» anasynan aldy.

— Mama, nege meni orys synybyna bergensińder?

— Ne boldy botam? Tynyshtyq pa?

— Nege olaı ettińder?

— Orys tiliniń abyroı-bedeli bıik qoı dep, ákeń ekeýmiz aqyldasyp, berip edik. Onda turǵan ne bar?

— Másele sonda, mama! Men erteńnen bastap orys synybynda oqymaımyn! Qazaq synybyna aýystyryńdar!

— Onyń reti qalaı bolar eken?! Nashar sóılegenińmen, nan surap jeıtin qazaqshań bar. Nege sonshama búlindiń?! Álde, bireý renjitti me?

— Joq, — dedi birbetkeı Uljan alǵan betinen qaıtpaıtynyn ańdatyp. — Men báribir qazaq synybyna aýysamyn.

Uljan degeninde turdy. Ákesin mektepke ertip ákelip, dırektorǵa jolyqtyrdy. Mektep basshysy arnaıy komısıa qurdy. Uljannyń qazaqshasyn tekserdi. Aqyry ynta-yqylasyn eskerip, ony týra Tursyngúl qurbysynyń synybyna aýystyrdy.

Ózi sol kúnnen bastap qazaq tilin janyn salyp úırene bastady. Úıdegi ertegi kitaptaryn erinbeı-jalyqpaı oqydy. «Kerek kitap» atty óleńder jınaǵynan, aqyn Ótepbergen Aqypbekulynyń «Táýelsizdik — Baq týy» degen óleńin jattady.

...Merekelik keshke mektep dırektory men muǵalimder, ata-analar men oqýshylar qatysty. Taqpaq aıtý kezegi úshinshi synyp oqýshysy Uljanǵa kelgende, júzi bal-bul jaınaǵan súıkimdi sary qyz múdirmesten taqyldaı jóneldi:

— Táýelsizdik —
Baq-Týyn
Qolǵa ustaǵan sát búgin.
Aqsarbas qoı — qurbandyq,
Bolsyn dáıim shat kúnim!
Bolashaqqa serpin nyq,
Kókke atady bórkin jurt.
Táýelsizdik — yntymaq,
Táýelisizdik — erkindik.
Qysta kelgen baqyt bul,
Qyspaı bergen jaqut, nur.
Appaq qardaı peıilin
Álemge,
Elim shashyp tur!..

Bári dý qol shapalaqtady. Uljannyń kózi anasyna túsip edi, ol tómen qarap otyr eken. Júgirip baryp anasyn qushaqtaı aldy. Anasy birden kóńildenip: «Jaraısyń, qyzym! Sen jeńiske jettiń!» dedi qulaǵyna sybyrlap.

---