InfoHub Logo

Bir kúni Arystan uıqydan jańa oıanyp, esinep otyrsa, salyp uryp Túlki keledi.

         — Sálemetsiz be, Arystan aǵa, ádeıi izdep keldim, – deıdi.

         — Jaı ma? – dep suraıdy Arystan.

         — Arystan aǵa, sonaý qarly taýdyń ar jaǵynda balbyrap turǵan baý bar. Budan shyǵa beriste, kókoraı shalǵyn saı bar. Sol saıdyń boıynda myńǵyryp jaıylyp júrgen sansyz kóp qoı bar. Qasyńyzǵa biraz nóker ertip alyp barsańyz, shirkin-aı, shylqa maıǵa bir keneler edik-aý!

         — Mynaýyń aqyl eken! – deıdi, qarny ashyp otyrǵan Arystan.

         — Sol qoılarǵa tezirek jeteıik. Qasymyzǵa kimderdi alsaq eken?

         — Júrektiden Jolbarysty, bilektiden Aıýdy, qarýlydan Qasqyrdy alaıyq! – deıdi Túlki.

         — Óńkeı batyrdyń ortasynda bir qorqaq ta kerek bolar. Qoıandy da erte keteıik.

         Arystan Túlkiniń tilin alady. Sóıtip, Arystan, Jolbarys, Aıý, Qasqyr, Túlki, Qoıan joldas bolyp, saparǵa shyǵypty. Keshke qaraı ormannyń ashyqtaý bir alańqaıyna jetip, túnemekshi bolady.

         Arystan qantalaǵan kózimen serikterin bir sholdy da:

         — A-a-a, qarnymyz ashty ǵoı. Ne jeımiz? – dep aqyrady. Sonda Túlki Arystannyń aldyna kelip, qol qýsyryp turyp, bylaı deıdi:

         — Arystan bizdiń aǵamyz, aǵamyzǵa kim tısin! Aıý - bizdiń jolym bı, jolym bıge kim tısin! Qasqyr - bizdiń qaban bı, qaban bıge kim tısin! Túlki - bizdiń túmen bı, túmen bıge kim tısin! Qoıan bizdiń qoıymyz, qoıymyzdy soıyńyz!

         Qaryndary ashyp otyrǵan ańdar qoıandy tarpa bas salady. Ol kúni qoıandy bólip jep, «barymen bazar» desip jatady da, erteńine taǵy da jol júredi. Kúnimen dem almastan júrip, keshke qaraı qonaǵa bir saıdyń basyna kelip toqtaıdy. Arystan Túlkige qaraı burylyp:

         — A-a-a... Qarnymyz ashty, ne jeımiz? –deıdi. Túlki qol qýsyryp tura qalyp, bylaı deıdi:

         — Arystan bizdiń aǵamyz, aǵamyzǵa kim tısin! Jolbarys - bizdiń jolym bı, jolym bıge kim tısin! Qasqyr - bizdiń qaban bı, qaban bıge kim tısin! Túlki - bizdiń túmen bı, túmen bıge kim tısin! Aıý - bizdiń qońyr qoı, qońyr qoıdy jyq ta soı!

         Túlkiniń sózin estisimen, Jolbarys Aıýdy alyp uryp, jáýkemdeı bastaıdy. Tórteýi Aıýdyń etine toıyp alyp, uıyqtaıdy da erteńine taǵy da jolǵa shyǵady.

         Tórteýi qas qaraıa bir ózenniń jaǵasyna kelip toqtaıdy. Arystan taǵy da úırenshikti ánine basyp:

         — A-a-a... Qarnymyz ashty, ne jeımiz? – deıdi. Sonda Túlki ornynan ushyp turyp, bylaı depti:

         — Arystan bizdiń aǵamyz, aǵamyzǵa kim tısin! Jolbarys - bizdiń jolym bı, jolym bıge kim tısin! Túlki - bizdiń túmen bı, túmen bıge kim tısin! Qasqyr bizdiń qasymyz, búgin jeıtin asymyz!

         Túlki sózin aıaqtasymen-aq, Jolbarys qasqyrdy jaryp salady. Tańerteń taǵy da jolǵa shyǵady. Kúnimen júrip otyryp, keshke qaraı bir taýdyń etegine jetedi. Sol arada túnemekshi bolady. Úsheýi úsh jerge shoqıyp otyrady. Sol kezde dándegen Arystan taǵy da Túlkige qarap:

         — A-a-a... qarnymyz ashty ǵoı, ne jeımiz? – deıdi. Túlki Arystannyń ar jaǵyna shyǵyp, qol qýsyryp turyp bylaı deıdi:

         — Arystan bizdiń aǵamyz, aǵamyzǵa kim tısin! Túlki - bizdiń túmen bı, túmen bıge kim tısin! Jolbarys - bizge jol azyq, búgingi tańǵa mol azyq.

         Osy sátte Arystan aǵań Jolbarysty bas salady. Jolbarys typyrlaýyn qoıǵan kezde, Túlki de kelip, terisin sypyrysýǵa kirisedi. Ekeýi Jolbarysty jep bolyp, uıyqtaıdy.

         Tańerteń eki dos aryp-ashyp, taýdyń basyna órmelep shyǵady. Arystan solyqtap sharshap tursa, Túlki bir bıik shyńnyń basyna kelip:

         — Arystan aǵa, tezirek beri kelińiz, – dep shaqyrady.

         — Ne bop qaldy?

         — Tómende qaptaǵan qoı jaıylyp júr. Entigip Arystan jetedi.

         — Káne!

         Túlki alaqanyn shapalaqtap:

         — Jap-jaqyn tur, ánekeı!

         — Sekireıik, kánekeı, áýp! – degende, Arystan shyńnan sekirip ketedi de tastan-tasqa soǵylyp, qyzyl josa qan bolyp mertigedi.

         Muny kórgen Túlki:

         — Arystan aǵa, dos edik qoı, ólimtigińdi qarǵa-quzǵynǵa jem qylmaıyn, – dep, arystannyń terisin sypyra bastaıdy.

---