
ورازاعا قاتىستى پايدالى مالىمەتتەر
مۇباراك رامازان ايى وتە قاسيەتتى، مارتەبەلى. رامازان ايى ءار جىلى ون نەمەسە ون ءبىر كۇنگە ارتقا جىلجيدى. وتىز ءۇش جىل ورازا ۇستاعان ادام جىلدىڭ بارلىق مەزگىلدەرىندە، بارلىق ايلارى مەن كۇندەرىندە ورازا ۇستاعان بولادى. ورازا تۇتۋ پايدالى. مۇنى مەديسينا ماماندارى دا راستاۋدا:
ورازا تۇتقان ادامداردا ادرەنالين جانە كورتيزون گارموندارى قانعا بۇرىنعىدان دا وڭاي ارالاسادى. بۇل گارموندار راك كلەتكالارىنا اسەرىن تيگىزەدى. راك كلەتكالارىنا قارسى قالقان بولادى، ياعني راك كلەتكالارىنىڭ كوبەيۋىنىڭ الدىن الادى.
ورازا تۇتقاندا دەنە قۇرىلىسى رەتكە كەلەدى، ىشكى مۇشەلەردەگى مايلار ەرىپ، دەنەنىڭ سەرگەكتىگى ارتادى، يممۋنيتەتى نىعايادى، اسقازان، بۇيرەك، قانتتى ديابەت، جۇرەك جانە باۋىر اۋرۋلارىنا قارسى تۇرۋ قابىلەتى ارتادى.
ءتۇرلى مىندەتتەرى بار باۋىردىڭ اس قورىتۋ مىندەتى دە بار. ورازا كەزىندە 3-5 ساعات دەمالادى، ازىق جيناۋ جۇمىسىن ءبىر مەزگىل توقتادى. بۇل ارادا قورعانۋ جۇيەسىن كۇشەيتەتىن گلوبين اقۋىزدارىن دايىندايدى. اسقازانداعى بۇلشىق ەتتەر جانە سەكرەت بولەتىن جاسۋشالار، ورازا كەزىندە بىرنەشە ساعاتقا دەمالادى. قاننىڭ كولەمى دە ازاياعانى ءۇشىن قان قىسىمى ازايىپ جۇرەك تىنىعادى. اسىرەسە قان قىسىمى جوعارى بولعان ادامدار ءۇشىن ورازا ءدارى سەكىلدى پايدالى كەلەدى.
تامىر بىتەلۋى (اتەروسكلەروز)
ازىق قالدىقتارى جاقسى قورىتىلماعاندا تامىرلاردى توزدىرادى. قورىتىلماعان مايلار تامىرلاردى تارىلتادى، تامىر بىتەلۋىنە سەبەپ بولادى. ورازا تۇتقاندا كەشكە دەيىن دەنەدە ازىق قالمايدى. ياعني بۇكىل ازىقتار قورىتىلىپ بولادى. بۇل تۇرعىدان دا اسىرەسە «تامىر بىتەلۋى» بار ادامدارعا باسقا ايلاردا دا ورازا تۇتۋى كەڭەس بەرىلەدى. ورازا كەزىندە دەنەنىڭ باسقا مۇشەلەرى دە دەمالادى. از تاماقتانۋ جانە ورازا تۇتۋ دەننىڭ ساۋلىعى ءۇشىن وتە ماڭىزدى. زەكەت — مال مۇلكتىڭ كىرى. زەكەت بەرگەن ادام مال-مۇلكىن كىردەن قورعاعانىنداي، ورازا تۇتقان ادام دا دەنەسىنىڭ زەكەتىن وتەگەن بولادى، دەنەسىن اۋرۋلاردان قورعاعان بولادى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
جاپون عالىمى ورازانىڭ پايداسىن دالەلدەگەنى ءۇشىن نوبەل سىيلىعىن الدى
ءبىر جىل بويى ءار ءتۇرلى تاعامداردى قورىتىپ شارشاعان ادامنىڭ اسقازانى مەن ىشەكتەرىن جىلىنا ءبىر رەت دەمالدىرىپ، ساۋلىعىن قورعاۋدان بولەك رۋحاني پايداسى دا وتە كوپ. ورازا ۇستاۋ دەگەنىمىز تەك قانا ىشىپ-جەۋدەن تىيىلۋ دەگەن ءسوز ەمەس. قولى، ءتىلى، كوزى، قۇلاعى جانە بارلىق مۇشەلەرىن دە كۇنا ىستەۋدەن اۋلاق ۇستاۋ كەرەك.
مىسالى، رۋحاني پايداسىنىڭ ءبىرى — ورازا ۇستاعان ادام اش ادامنىڭ قيىنشىلىعىن سەزىنىپ، مۇقتاجدارعا كومەكتەسۋ كەرەكتىگىن تۇسىنەدى. بۇل ادامداردىڭ بىر-بىرىنە كومەكتەسۋىنە سەبەپ بولادى. وسىلايشا ادامدار اراسىندا ۇرىس-كەرىس پەن داۋلاسۋ ەمەس، سۇيىسپەنشىلىك پەن قۇرمەت-سىي، تاتۋلىق پايدا بولۋدا.
ورازا — حيكمەت قازىنالارىنىڭ كىلتى. ورازا ۇستاۋ جۇرەكتىڭ سەزىمتال كۇيگە كەلۋىنە سەبەپ بولادى...
ءساييد ءبۋرحاناددين تيرميزي
ورازانى بۇزبايتىن نارسەلەر
- ورازا ەكەنىن ۇمىتىپ، ءبىر نارسە ىشىپ-جەۋ
- اۋزىنا كەلگەن قۇسىقتى كەرى كەتىرۋ
- دەنەسىنە يود، ماي، سۇرمە جاعۋ
- وتتەگى تۇتىگىمەن جاساندى اۋا بەرۋ
- ورازانى بۇزۋعا نيەت ەتىپ بۇزباۋ
- قالاماي اۋزىن تولتىرىپ قۇسۋ
- تاماعىنا شاڭ، ءتۇتىن كىرىپ كەتۋ
- ءوز قالاۋىمەن ءوزىن قيناپ ازعانا قۇسۋ
- كوزىنە ءدارى تامىزۋ
- عايباتتاۋ
- ۇيقىدا ءجۇنىپ بولۋ
- ءتىس شۇڭقىرىنا ءدارى قويۋ
- گۇل ءيىسى جانە ودەكولوندى سەپپەي يىسكەۋ
- ۋكولسىز ءتىس جۇلدىرۋ
- جۇتپاي تاماقتىڭ ءدامىن، تۇزىن كورۋ
- باسقا ادامنىڭ شەككەن تەمەكى ءتۇتىنى ساقتانسا دا اۋزىنا، مۇرنىنا كىرۋ
- ءتىس جۇلدىرعاندا سارى قاندى جۇتۋ
- اۋزىن جۋعاننان كەيىن قالعان ىلعالدى تۇكىرىكپەن جۇتۋ
- قان الدىرۋ
- قۇلاعىنا سۋ كەتۋ
- وياۋ كەزدە قاراپ، ءجۇنىپ بولۋ
- ميسۋاك قولدانۋ
بۇلاردىڭ ەشقايسىسى ورازانى بۇزبايدى.
ورازانى بۇزاتىن نارسەلەر
- قاتەلەسىپ بۇزۋ.
- تاماعىنا قار جانە جاڭبىر كەتىپ قالۋ.
- زورلاپ بۇزدىرۋ.
- مۇرىنعا سۇيىق ءدارى قۇيۋ.
- مۇرنىنا ءيىسسۋ جاعۋ.
- مۋقيم كەزدە (ساپارعا شىقپاي تۇرىپ) باستاعان ورازاسىن ساپاردا بۇزۋ.
- باسقا ادام شەككەن تەمەكى ءتۇتىنىن ءوزى قالاپ يىسكەۋ
- قۇلاقتىڭ ىشىنە ءدارى تامىزۋ.
- تەرىدەگى جاراعا جاعىلعان ءدارىنىڭ ىشكە كىرۋى.
- دەنەگە ينەمەن (ۋكول) ءدارى ەگۋ.
- ءوز قالاۋىمەن ءوزىن قيناپ اۋىز تولتىرىپ قۇسۋ.
- ءتىسى قاناعان نەمەسە ءتىسىن جۇلدىرعان كەزدە اۋزىنداعى قاندى جۇتۋ نەمەسە تۇكىرىكپەن بىردەي مولشەردە ارالاس قاندى جۇتۋ.
- سارە ۋاقىتىنىڭ بىتكەنىن بىلمەي ىشىپ-جەۋ.
- كۇن باتتى دەپ ويلاپ اۋىز اشىپ جىبەرۋ.
- تىستەردىڭ اراسىندا قالعان نوقات ۇلكەندىگىندەگى نارسەنى جۇتۋ.
- اۋىرعان ءتىسىن ۋكول سالدىرىپ، جۇلدىرۋعا ءماجبۇر بولعان ادام ورازا بۇزىلعاندىقتان جەپ-ىشسە تەك قازا ەتۋى كەرەك.
- دارەت العاندا اۋزىنا سۋ كەتۋ.
- قاعاز، تاس، ماقتا، ءشوپ، پىسپەگەن كۇرىش سياقتى ءدارى جانە ازىق بولماعان نارسەنى جۇتۋ.
- ورازا تۇتىپ ۇيىقتاپ جاتقان كىسىنىڭ اۋزىنا بىرەۋ سۋ قۇيسا، بۇزىلادى.
- ورازا ەكەنىن ۇمىتىپ جەگەن كەزدە ورازا بۇزىلدى دەپ بىلە تۇرا جەۋدى جالعاستىرۋ.
- رامازاندا تاڭعا دەيىن نيەت ەتپەي كەيىننەن نيەت ەتىپ ورازا تۇتۋدى باستاعان سوڭ تۇستەن بۇرىن نەمەسە كەيىن ورازاسىن بۇزۋ.
بۇلاردىڭ بارلىعىندا ورازا بۇزىلادى جانە ايتتان كەيىن ءبىر كۇننىڭ ورنىنا تەك ءبىر كۇن قازاسىن تۇتىپ بەرەدى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
سان ءتۇرلى دەرتتىڭ شيپاسى — قۇرما
تۇتقان ورازالارىڭىز قابىل بولسىن!