InfoHub Logo

ساعي اعامىز، جيەنبايەۆتى ايتامىن، ءيى جۇمساق، مىنەزى جايلى، ۇلكەن-كىشىگە بىردەي جۇعىمدى، سىرباز دا سىلاڭ، سىپتىعىر جىگىت بولاتىن. ءوزى سول ءبىر قارتايىپ تا ۇلگەرمەگەن قالپىندا، الپىس جاسقا تولار-تولماستا ومىردەن ءوتىپ كەتە بەردى دە، كوبىمىزدىڭ كوڭىلىمىزدە باياعى جاپ-جاس، سەرى دە سەركە جىگىت بولىپ قالا بەرىپ ەدى. قانشاما اشۋلانىپ تۇرعاندا دا باسى ارتىق ءسوز، بالاعاتقا بارمايتىن. “ءوي، تۇقىمى قۇرسىن!” — دەيتىن ەدى الدەنەنى ۇناتپاي قالعاندا بار بولعانى.

بىردە سول ساعي، قاسىندا قىزىلوردا جاقتان استاناعا ءجيى كەلىپ تۇراتىن ءناسىر سەرالييەۆ دوسى بار، ەكەۋى ورىمدەي ەكى جاس قىزبەن تانىسادى عوي. بالكي، جاس كەلىنشەكتەر شىعار، و جاعىن مەن انىق بىلمەيمىن. ايتەۋىر، سولارمەن ءبىراز قىدىرىستاپ كەلىپ، بىر-بىردەن وزدەرىنە يكەمدەي يەمدەنىپ، ءناسىر تۇسكەن “الماتى” ءقوناقۇيىنىڭ ليۋكس-نومىرىنە شاقىرادى بىلەم.

ءازىل-قالجىڭ، ەركىن سۇحبات ۇستىندە ءبىراز وتىرسا كەرەك. قىزداردىڭ دا (بالكي، كەلىنشەكتەر بولار) بەتتەرى اشىلايىن دەپ، كوكەلەرىنىڭ مويىندارىنا اسىلىپ، ەداۋىر ەركىنسي باستايدى. ول كەزدە دۇنيە قات تا، قارجى تاپشى. ونىڭ ۇستىنە:

ازىراق ەڭبەك ەتىپ اقشا تاپساق،
“مەتروعا” كىرەمىز اۋەل باستاپ.
قالعانىن قاتىن-قىزعا بەرىپ سالىپ
“اقشا جوق” — دەپ جۇرەمىز ون كۇن قاقساپ،

— دەپ قاسىم امانجولوۆ اعامىز جازعانداي، “كۇنىنە ءجۇزدى بەرىپ، مىڭدى السا دا”، “قالتالارىنىڭ ءتۇبى تەسىك، بايىپ كورمەگەن” سەرى-سەلتەڭ اقىندار ەمەس پە. الدارىنداعى ىشىپ-جەم تاۋسىلىپ، ءقوناقۇي بۋفەتىنەن اراق-شاراپ الايىن دەسە، رەستوران باعاسىمەن ەكى ەسە ارتىعىمەن تولەۋ كەرەك ەكەن، قىزداردى (بالكي، كەلىنشەكتەردى شىعار) الدەنە سىلتاۋمەن بولمەدە قالدىرىپ، ەكى سەرى سول ماڭعا جاقىن ورنالاسقان “استانالىق” اتالاتىن ۇلكەن دۇكەنگە تارتادى. قالتالارىن قاعا جۇرە، ەندى قايتىپ جۇگىرىپ جۇرمەس ءۇشىن كەرەك-جاراقتارىن ارتىعىمەن الىپ، گاسترونومنان شىعا بەرگەندە ارىستاننىڭ جالىنداي بۇيرا شاشىن جەلبىرەتىپ، باسىن جەلكەسىنە سالا شالقاق ۇستاپ كەلە جاتقان تاحاۋي احتانوۆ اعالارىمەن بەتپە-بەت كەزدەسىپ قالادى. تاحاڭدى ەكەۋى دە قاتتى سىيلاپ، قادىرلەيتىنى بەلگىلى. ىنىلەرىنە كەلگەندە تاحاڭنىڭ دا بەدەلى ۇستەم، ءسوزى ءوتىمدى. ەسىك كوزىندە ءبىرىن-بىرى قيا الماي، ءسال-پال تۇرىپ قالسا كەرەك.

ەكى سەرى ساسايىن دەيدى. الگىندە عانا تانىسىپ، وڭاشا بولمەدە ۋاقىتشا “قالعان” قىزدار (الدە كەلىنشەكتەر) اناۋ، قيماس، سىيلاس اعالارى مىناۋ.

— قايدان جۇرسىڭدەر، قايدا بارا جاتىرسىڭدار؟ — دەپ سۇرايدى تاحاڭ.

— مىنا ءناسىر بۇگىن كەلىپ، “الماتى” قوناقۇيىنە ءتۇسىپ ەدى، ءبىر مەيماندارى بار ەكەن، سولارعا بارا جاتىر ەدىك، — دەپ ساعي مايموڭكەلەيدى.

— ەكى قولىم الدىما سىيماي مەن دە زەرىگىپ ءجۇر ەدىم، جاقسى بولدى عوي، سەندەرمەن بىرگە بارايىن، — دەيدى تاحاڭ. “قوي، بارمايسىڭ” — دەۋگە ءتىل قايدا، ەكى جىگىت بىر-بىرىنە قاراپ، اعالارىنا باستارىن شۇلعي: “ءجۇرىڭىز، تاحا!” — دەمەي مە.

تاحاڭ دەگەن دە اڭگىمە ايتۋدان الدىنا جال سالمايتىن، كەزىندە جازۋشىلار اراسىنداعى “جەتى مىلجىڭنىڭ” ءبىرى اتانعان ايگىلى شەشەن. اتاعى جەر جارادى، ءوزى دە قولادان قۇيعانداي كورىكتى دە كەلبەتتى ادام. ايەلدەردى اۋزىنا قاراتا بىردەن ءۇيىرىپ الىپ كەتە بەرسە كەرەك.

ەندى بەسەۋى بولىپ، تاعى ءبىراز سىلتەسەدى. الگى ارتىعىمەن الدىق دەگەن شولمەكتەردىڭ ءتۇبى تاعى كورىنۋگە اينالادى. “تاحا، ءوزىڭىز قۇتقارماساڭىز، ءبىز تاۋسىلدىق”، — دەپ، اعالارىن وڭاشالاي ءجۇرىپ، قالتاسىن قاقتىرىپ، قوتارىپ العان ەكى ءىنىسى تاعى دا دۇكەنگە جۇگىرەدى...

ءسۇت ءپىسىرىم ۋاقىتتا ەنتىگە جەتكەن ەكەۋى ەسىكتەن ەنگەندە، تاحاڭ ابدەن “بولىپ العان”، ەكى كەلىنشەكتىڭ (الدە قىزداردىڭ) ورتاسىندى شالقايا ءتۇسىپ، اڭگىمەنى سوعىپ ءالى وتىر ەكەن. ايەلدەردىڭ اۋكەلەرى سالبىراي اعالارىنا قاراي ەنتەلەي تۇسكەندەرىنەن سەكەم العان ساعي:

— تاحا، سىزدەردى تانىستىرىپ تا قويماپپىز-اۋ، مىناۋ ءناسىردىڭ ۇيىندەگى، ال مىناۋ ءبىزدىڭ ۇيدەگى كەلىنىڭىز بولادى، — دەپ قايسىسى كىمنىڭ ەنشىسى ەكەندىگىن بىلدىرۋگە اسىعىپ، ءوز ۇلەسىندەگىنى وزىنە قاراي يكەمدەيىن دەسە تاحاڭ:

— ءتايت ءارى، قايداعىنى شىعارماي. ءناسىر ءوزى ءبىلسىن، ال مىنا قاراعىم ساعان ۋجە جەڭگە بولىپ قالعان، — دەپ، قىزدى باۋىرىنا تارتا بەرىپتى.

... اركىم-اركىمنەن ەستىپ، ءوڭى اينالىپ بارا جاتقان وسى وقيعانى “دۇرىسى قالاي بولىپ ەدى؟” دەپ، ساعي كوكەمنىڭ وزىنەن سۇراعانىمدا، ءدال وسى مەن اڭگىمەلەپ وتىرعان قالپىندا شىپ-شىرعاسىز ايتىپ بەرگەنى بار-تۇعىن.

مەن سونى عانا جەتكىزىپ وتىرمىن.

---