- 16 ءساۋ. 2020 00:00
- 180
ۇلتتىق يدەيا وزەگى
ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىندا بۇگىنگى جاھاندانعان الەمدە ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن باسەكەگە قابىلەتتىلىكتىڭ اسا قاجەت ەكەنى باسا ايتىلادى. ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق مادەنيەتى قالىپتاسپاي، رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ ويداعىداي، ءبىز اڭساعانداي بولمايتىنى بەلگىلى. قازىرگى تاڭدا ءبىزدىڭ حالقىمىزعا كەرەگىنىڭ ءوزى – وسى.
ەلباسىمىز ۇلتتىق سانانى جاڭعىرتقاندا ءوزىمىزدىڭ، قازاقستاندىق دەربەس دامۋ ۇلگىسىن كالىپتاستىرۋىمىز كەرەك ەكەندىگىن ايتىپ وتىر. بۇل دەگەنىمىز – قازاقتىڭ ۇلتتىق سالت-داستۇرلەرىن، ەڭ باستىسى، مەملەكەتتىك ءتىلىمىز بەن ادەبيەتىمىزدى، مادەنيەتىمىزدى، قازاقي رۋحىمىزدى جاڭعىرتۋ. بۇل رەتتە ن.نازاربايەۆتىڭ جاڭعىرۋ ۇعىمىنان مەيلىنشە كورگەن جاھاندىق الەممەن قابىسپايتىن كەيبىر داعدىلارىمىز بەن ادەتتەردەن ارىلۋىمىز كەرەك دەگەن ءسوزى ءبارىمىزگە وي سالدى. ويتكەنى بۇل – ءومىر زاڭى، دامۋ زاڭدىلىعى. XXI عاسىرداعى ادامزاتتىڭ باستى، نەگىزگى قۇندىلىقتارى بىلىمنەن باستالاتىن بولادى. ءبىزدىڭ الەمدىك ءبىلىم وشاقتارىنان تەرەڭدەتىلگەن ءبىلىم الۋىمىزعا، وتانىمىزدىڭ ەڭ ۇزدىك وقۋ مەكەمەلەرىندە اقىل-ويىمىزدىڭ ۇنەمى بايىپ وتىرۋىنا بارلىق جاعداي جاسالىپ جاتىر. ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ ۇندەۋىندەگى «ءبىلىمنىڭ سالتانات قۇرۋى» بولىمىندە وسىنى مەڭزەپ، حالىقتى جاپپاي ءبىلىم الۋعا شاقىرادى.
ق ر العاشقى پرەزيدەنتى ن.نازاربايەۆتىڭ 2005 جىلدىڭ تامىز ايىنداعى ەلمەن سۇحباتىندا وزىنە قويىلعان: «…قازىرگى كەزدە قازاقستان مەملەكەت ۇلتتىق يدەياسىن ايقىنداۋ جونىندە ءارتۇرلى اڭگىمەلەر كوپ ايتىلىپ ءجۇر. جان-جاقتى پىكىرتالاستار ءجيى بوي كوتەرەدى. وسى تۋرالى ءسىزدىڭ پىكىرىڭىزدى بىلسەك دەيمىز» دەگەن سۇراققا ەلباسى: «…مەنىڭ ويىمشا، مەملەكەت قۇرۋشى – قازاق حالقى. قازاقتىڭ بۇدان باسقا ەلى جوق. ۇلتتىق يدەيا دەگەن، بىرىنشىدەن، قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن نىعايتۋ، ەلىمىزدى اياعىنان تىك تۇرعىزىپ، بولاشاق ۇرپاقتىڭ قولىنا بەرۋ كەرەك. ەكىنشىدەن، قازاقستاننىڭ ەكونوميكاسىن وركەندەتىپ، الەمدەگى دامىعان مەملەكەتتەردىڭ دارەجەسىنە جەتكىزۋ كەرەك. ۇشىنشىدەن، ەلدىڭ بىرلىگى. كورىپ وتىرسىزدار، ىنتىماق، بىرلىك بولماسا، ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىز بولمايدى. وسى ءۇش ماسەلەنىڭ توڭىرەگىندە قازاقستانداعى باسقا حالىقتاردى رەنجىتپەي، ولاردىڭ ءتىلىن، ءسالت-داستۇرىن ساقتاۋلارىنا جاعداي جاساۋمىز كەرەك. بۇدان ارتىق قانداي ۇلتتىق يدەيا كەرەك؟» دەپ جاۋاپ بەرگەن ەدى. ءپاتريوتيزمدى نەدەن باستاۋ قاجەتتىگى جونىندە دە: «ءپاتريوتيزمنىڭ ەڭ جاقسى ۇلگىسى – ورتا مەكتەپتە تۋعان جەردىڭ تاريحىن وقۋدان باستاۋ كەرەك» دەپ تۇيىندەيدى.
ەلباسىمىز جوعارىداعى تۇيتكىلدى ماسەلەلەردىڭ ءبارىن ايتا كەلىپ، ەڭ باستىسى، ەل ىشىندەگى تاتۋلىقتى، بىرلىكتى، ىنتىماقتاستىقتى الدىڭعى قاتارعا قويادى. ويتكەنى تەك وسىنداي يگىلىكتى ىستەردىڭ ارقاسىندا عانا قازاق ەلى وركەنيەتتى ەلدەردىڭ قاتارىندا ءوزىنىڭ ءتيىستى ورنىن الا الادى.
ف.قوزىباقوۆا
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ
تاريح كافەدراسىنىڭ دوسەنتى
ورالبايەۆا گاينەل
1-كۋرس ستۋدەنتى