حالىق دوستىعى – ءتىل دوستىعى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: حالىق دوستىعى – ءتىل دوستىعى
ساباقتىڭ ماقساتى: تاربيەلەنۋشىلەردى قازاق ەلىن، وتانىن، قازاق ءتىلىن قاستەرلەۋگە، وي - ءورىسىن كەڭەيتۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: فەستيۆال
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ ءسوزى «قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە.
ءتىلسىز ۇلت بولمايدى. ءوز ءتىلىمىزدى ساقتاۋ، ءوز ءتىلىمىزدى قۇرمەتتەۋ وتانشىلدىق رۋحتى وياتۋعا قىزمەت ەتەدى ءارى اتا - بابا الدىنداعى ۇلى پارىزىمىز دa ت. ب ۇلى سوزدەر
العى ءسوز: وسىدان 16 جىل بۇرىن 1997 جىلى 11شىلدەدە ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزدا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتىل تۋرالى» زاڭى قابىلدانعان بولاتىن. ولاي بولسا بۇل زاڭنىڭ نەگىزى نەدەن تۇرادى ەكەن، انيانى تىڭداپ كورەيىك.
انيا: زاڭنىڭ 4 - شi بابىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تiلi - قازاق تiلi دەلىنگەن. مەملەكەتتiك تiل - مەملەكەتتiڭ بۇكiل اۋماعىندا قوعامدىق قاتىناستاردىڭ بارلىق سالاسىندا قولدانىلاتىن مەملەكەتتiك باسقارۋ، زاڭ شىعارۋ، سوت iسiن جۇرگiزۋ جانە iس قاعازدارىن جۇرگiزۋ تiلi. قازاقستان حالقىن توپتاستىرۋدىڭ اسا ماڭىزدى فاكتورى بولىپ تابىلاتىن مەملەكەتتiك تiلدi مەڭگەرۋ - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءاربiر ازاماتىنىڭ پارىزى.
ال زاڭنىڭ 5 - ءشى بابىندا مەملەكەتتiك ۇيىمداردا جانە جەرگiلiكتi ءوزiن - ءوزi باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس تiلi رەسمي تۇردە قازاق تiلiمەن تەڭ قولدانىلادى دەپ كورسەتىلگەن.
6 - شى باپتا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتىنىڭ انا تiلiن قولدانۋىنا، قارىم - قاتىناس، تاربيە، وقۋ جانە شىعارماشىلىق تiلiن ەركiن تاڭداۋىنا قۇقىعى بار. مەملەكەت قازاقستان حالقىنىڭ تiلدەرiن وقىپ - ۇيرەنۋ مەن دامىتۋ ءۇشiن جاعداي تۋعىزۋ ءجونiندە قامقورلىق جاسايدى دەپ ايتىلعان.
17 - ءشى باپتا مادەني شارالار مەملەكەتتiك تiلدە جانە قاجەت بولعان جاعدايدا باسقا دا تiلدەردە جۇرگiزiلەدi دەلىنگەن. 22 قىركۇيەكتە ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى حالىقتارىنىڭ ءتىلى كۇنى مەرەكەسى اتالىپ وتەدى. بۇل مەيرام 1998 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن جاريالانعان. سونىمەن بۇگىنگى ءبىزدىڭ «ۇلتتار دوستىعى اتتى فەستيۆالىمىز وسى اتاۋلى مەرەكەگە ارنالادى.
تاربيەشى: تاربيەنىڭ نەگىزگى قۇرالى – ءتىل، ول ۇلتتىڭ تاريحي كورىنىسىنىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلادى. قازاق حالقى ءتىلدىڭ وي مەن ءسوزدىڭ بىرلىگىنەن تۇراتىندىعىن، ونىڭ مۇمكىندىگىنىڭ تەرەڭ ەكەنىن ەرتە تانىپ، وعان ۇلكەن ءمان بەرە تۇجىرىم جاساعان.
وراق اۋىز، وت ءتىلدى جىراۋلار پوەزياسىنىڭ اتاسى اسان قايعى: تازا ءمىنسىز اسىل ءسوز وي تۇبىندە جاتادى، تازا ءمىنسىز اسىل تاس سۋ تۇبىندە جاتادى. سۋ تۇبىندە جاتقان تاس جەل تولقىتسا شىعادى، وي تۇبىندە جاتقان ءسوز شەر تولقىتسا شىعادى - دەسە، ۇلى اباي «ءتىل ونەرى - دەرتپەن تەڭ دەپ، ءارى قىسقا، ءارى نۇسقا باعا بەرگەن. سونداي - اق ماعجان جۇمابايەۆ «ءتىل – ادام جانىنىڭ ءتىلماشى. ۇلتتىڭ ۇلت بولىپ قالۋى ءۇشىن ەڭ ءبىرىنشى شارت - ءتىلىنىڭ بولۋى. ءتىلى كەمي باستاۋى – ۇلتتىڭ قۇري باستاعانىن كورسەتەدى» دەگەن.
ءتىل حالىقپەن بىرگە ءومىر ءسۇرىپ، داميدى. ءتىل قاي ۇلتتا، قاي ەلدە بولسا دا قۇدىرەتتى. سەبەبى، ءار ۇلتتىڭ ءتىلى - ونىڭ، باقىتى، تىرەگى. قازاقستان – كوپ ۇلتتى ەل. ءبىزدىڭ ەلدە 120 - داي ۇلتتىڭ وكىلى تۇرادى. ولاي بولسا بۇگىنگى مەرەكەمىزگە ءبىزدىڭ قالامىزدى مەكەن ەتەتىن سول ۇلت وكىلدەرىمەن بىرنەشەۋىمەن تانىسايىق. ( قازاق، ورىس، ۋكراين، تاتار ۇلتتارىنىڭ كيىمىن كيگەن 4 توپتىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى وزدەرىن تانىستىرادى) فەستيۆالىمىز ويىن - سايىس تۇرىندە وتەتىن بولعاندىقتان بىزگە بىلىمدىلەر كەڭەسى كەرەك بولادى.( 3 - 4 ادامنان تۇراتىن كەڭەس قۇرىلادى) جەڭگەن ۇلت وكىلدەرىنە شاڭىراقتىڭ سۋرەتى بار جەتوندار بەرىلەدى. نەعۇرلىم كوپ شاڭىراق جيناعان ۇلت وكىلدەرىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى دەگەن كۋالىكپەن ماراپاتتايمىز. ولاي بولسا فەستيۆالدىڭ ءبىرىنشى ءبولىمى «سەرگىتۋ» دەپ اتالعاندىقتان، قازاق جانە ورىس ەلى تىلدەرى تاريحىنا ساياحات سۇراقتارىنان باستايمىز. الدىمەن سۇراق – جاۋابىمىزدىڭ شارتىمەن تانىسايىق: ينتەراكتيۆتى تاقتادا 4 ەلدىڭ تۋى بەرىلگەن، تۋدىڭ استىندا سول ەلدىڭ ۆاليۋتالارى كورسەتىلگەن، ونىڭ استىندا سۇراقتار جاسىرىلعان. سەندەردىڭ مىندەتتەرىڭ كەز كەلگەن تۋدىڭ استىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
سۇراقتار: 1) قازاق ءسوزى قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟ ( ەركىن دالا ادامى)
2) ورىستىڭ قانداي ءسوزى ءۇش بۋىننان تۇرىپ، 33 ءارىپتى بىلدىرەدى؟ (ازبۋكا)
3) قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ نەگىزىن قالاعان، قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى، ا. س. پۋشكيننىڭ، م. يۋ. لەرمونتوۆتىڭ، ي. ا. كرىلوۆتىڭ شىعارمالارىن اۋدارعان كومپوزيتور، فيلوسوف؟ (اباي قۇنانبايەۆ)
4) سلاۆيان ازبۋكاسىن ويلاپ تاپقان ادام؟ (گرەك ميسسيونەرى كيريلل جانە مەفوديي - سلاۆيان اعارتۋشىلارى - 863)
5) ورىس گرافيكاسىنىڭ نەگىزىندە قازاق ءالفاۆيتىن ويلاپ شىعارعان بەلگىلى قازاق اعارتۋشىسىن اتا؟ (ىبراي التىنسارين)
6) العاشقى ورىس باسپا كىتابىن شىعارعان ادام؟ (يۆان فەدوروۆ)
7) سۋىرىپ – سالما اقىنداردىڭ اقىندىق جەكپە - جەڭىن قالاي اتايدى؟ (ايتىس)
8) ورىس الفاۆيتىندەگى ەڭ جاس ءارىپ قانداي؟(«ءو»)
(جەڭىمپازدارعا جەتون تاراتىلادى)
سەرگىتۋ كەزەڭى اياقتالدى، ەندى ەكىنشى كەزەڭگە وتەمىز. 2 - ءشى كەزەڭ «تومەندەگى ورىس تىلىندەگى سوزدەردىڭ اۋدارماسى قانداي قازاق ەسىمدەرىن بىلدىرەدى؟» دەپ اتالادى.
1. ۆەربليۋجيي گلاز (بوتاگوز)
2. مەچتا (ارمان)
3. نادەجدا (ءۇمىت)
4. ليەۆ (ارىستان)
5. لۋننىي سۆەتوك (ايگۇل)
6. سچاستە (باقىت)
7. جەمچۋگ (گاۋحار)
8. ششەدروست (دارحان)
9. يابلوچنىي سۆەتوك (الماگۇل)
10. Cۆوبودا (ەركىن)
11. ولەنونوك (قۇرالاي)
12. ۆەرشينا (اسقار)
(2 - ءشى كەزەڭنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جەتوندار تاراتىلادى )
3 - ءشى كەزەڭ «پوليگلوت».
بەرىلگەن ماقالداردى اياقتاپ، ونى قازاق جانە اعىلشىن تىلىنە اۋدار:
«ودنا گولوۆا حوروشو...» (ا دۆە لۋچشە، ەكەۋى جاقسى، two better)
«نا چۋجوي كاراۆاي...» (روت نە رازيەۆاي، اۋزىڭدى اشپا، don’t open your mouth)
«نە بىلو بى سچاستيا...» (دا نەسچاستە پوموگلو، باقىتسىزدىق، unhappiness)
«سلوۆو نە ۆوروبەي...» ( ۆىلەتيت نە پويماەش، ۋشۋ، to fly)
(3 - ءشى كەزەڭنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جەتوندار تاراتىلادى)
4 - ءشى كەزەڭ «فرازەولوگيزمدەر»
كەلەسى فرازەولوگيزمدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىر:
شاش ەتەك - كوپ، مول
ءسۇت ءپىسىرىم - تەز
ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايدى - ۇقسامايدى
يت ولگەن جەر – الىس
قاس پەن كوزدىڭ اراسى - تەز
ينەمەن قۇدىق قازعانداي - قيىن
قامشىنىڭ سابىنداي – قىسقا
ايى وڭىنان تۋدى - جولى بولدى
اۋزىنا قۇم قۇيىلدى – ءسوز تابا الماۋ
ات ءىزىن سۋىتپاۋ – ءجيى قارىم - قاتىناستا بولۋ
بارماعىڭدى تىستەۋ - وكىنۋ
قاباعىنان قار جاۋۋ - اشۋلانۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: تاربيەلەنۋشىلەردى قازاق ەلىن، وتانىن، قازاق ءتىلىن قاستەرلەۋگە، وي - ءورىسىن كەڭەيتۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: فەستيۆال
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ ءسوزى «قازاقستاننىڭ بولاشاعى – قازاق تىلىندە.
ءتىلسىز ۇلت بولمايدى. ءوز ءتىلىمىزدى ساقتاۋ، ءوز ءتىلىمىزدى قۇرمەتتەۋ وتانشىلدىق رۋحتى وياتۋعا قىزمەت ەتەدى ءارى اتا - بابا الدىنداعى ۇلى پارىزىمىز دa ت. ب ۇلى سوزدەر
العى ءسوز: وسىدان 16 جىل بۇرىن 1997 جىلى 11شىلدەدە ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزدا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتىل تۋرالى» زاڭى قابىلدانعان بولاتىن. ولاي بولسا بۇل زاڭنىڭ نەگىزى نەدەن تۇرادى ەكەن، انيانى تىڭداپ كورەيىك.
انيا: زاڭنىڭ 4 - شi بابىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تiلi - قازاق تiلi دەلىنگەن. مەملەكەتتiك تiل - مەملەكەتتiڭ بۇكiل اۋماعىندا قوعامدىق قاتىناستاردىڭ بارلىق سالاسىندا قولدانىلاتىن مەملەكەتتiك باسقارۋ، زاڭ شىعارۋ، سوت iسiن جۇرگiزۋ جانە iس قاعازدارىن جۇرگiزۋ تiلi. قازاقستان حالقىن توپتاستىرۋدىڭ اسا ماڭىزدى فاكتورى بولىپ تابىلاتىن مەملەكەتتiك تiلدi مەڭگەرۋ - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءاربiر ازاماتىنىڭ پارىزى.
ال زاڭنىڭ 5 - ءشى بابىندا مەملەكەتتiك ۇيىمداردا جانە جەرگiلiكتi ءوزiن - ءوزi باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس تiلi رەسمي تۇردە قازاق تiلiمەن تەڭ قولدانىلادى دەپ كورسەتىلگەن.
6 - شى باپتا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتىنىڭ انا تiلiن قولدانۋىنا، قارىم - قاتىناس، تاربيە، وقۋ جانە شىعارماشىلىق تiلiن ەركiن تاڭداۋىنا قۇقىعى بار. مەملەكەت قازاقستان حالقىنىڭ تiلدەرiن وقىپ - ۇيرەنۋ مەن دامىتۋ ءۇشiن جاعداي تۋعىزۋ ءجونiندە قامقورلىق جاسايدى دەپ ايتىلعان.
17 - ءشى باپتا مادەني شارالار مەملەكەتتiك تiلدە جانە قاجەت بولعان جاعدايدا باسقا دا تiلدەردە جۇرگiزiلەدi دەلىنگەن. 22 قىركۇيەكتە ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزدا قازاقستان رەسپۋبليكاسى حالىقتارىنىڭ ءتىلى كۇنى مەرەكەسى اتالىپ وتەدى. بۇل مەيرام 1998 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن جاريالانعان. سونىمەن بۇگىنگى ءبىزدىڭ «ۇلتتار دوستىعى اتتى فەستيۆالىمىز وسى اتاۋلى مەرەكەگە ارنالادى.
تاربيەشى: تاربيەنىڭ نەگىزگى قۇرالى – ءتىل، ول ۇلتتىڭ تاريحي كورىنىسىنىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلادى. قازاق حالقى ءتىلدىڭ وي مەن ءسوزدىڭ بىرلىگىنەن تۇراتىندىعىن، ونىڭ مۇمكىندىگىنىڭ تەرەڭ ەكەنىن ەرتە تانىپ، وعان ۇلكەن ءمان بەرە تۇجىرىم جاساعان.
وراق اۋىز، وت ءتىلدى جىراۋلار پوەزياسىنىڭ اتاسى اسان قايعى: تازا ءمىنسىز اسىل ءسوز وي تۇبىندە جاتادى، تازا ءمىنسىز اسىل تاس سۋ تۇبىندە جاتادى. سۋ تۇبىندە جاتقان تاس جەل تولقىتسا شىعادى، وي تۇبىندە جاتقان ءسوز شەر تولقىتسا شىعادى - دەسە، ۇلى اباي «ءتىل ونەرى - دەرتپەن تەڭ دەپ، ءارى قىسقا، ءارى نۇسقا باعا بەرگەن. سونداي - اق ماعجان جۇمابايەۆ «ءتىل – ادام جانىنىڭ ءتىلماشى. ۇلتتىڭ ۇلت بولىپ قالۋى ءۇشىن ەڭ ءبىرىنشى شارت - ءتىلىنىڭ بولۋى. ءتىلى كەمي باستاۋى – ۇلتتىڭ قۇري باستاعانىن كورسەتەدى» دەگەن.
ءتىل حالىقپەن بىرگە ءومىر ءسۇرىپ، داميدى. ءتىل قاي ۇلتتا، قاي ەلدە بولسا دا قۇدىرەتتى. سەبەبى، ءار ۇلتتىڭ ءتىلى - ونىڭ، باقىتى، تىرەگى. قازاقستان – كوپ ۇلتتى ەل. ءبىزدىڭ ەلدە 120 - داي ۇلتتىڭ وكىلى تۇرادى. ولاي بولسا بۇگىنگى مەرەكەمىزگە ءبىزدىڭ قالامىزدى مەكەن ەتەتىن سول ۇلت وكىلدەرىمەن بىرنەشەۋىمەن تانىسايىق. ( قازاق، ورىس، ۋكراين، تاتار ۇلتتارىنىڭ كيىمىن كيگەن 4 توپتىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى وزدەرىن تانىستىرادى) فەستيۆالىمىز ويىن - سايىس تۇرىندە وتەتىن بولعاندىقتان بىزگە بىلىمدىلەر كەڭەسى كەرەك بولادى.( 3 - 4 ادامنان تۇراتىن كەڭەس قۇرىلادى) جەڭگەن ۇلت وكىلدەرىنە شاڭىراقتىڭ سۋرەتى بار جەتوندار بەرىلەدى. نەعۇرلىم كوپ شاڭىراق جيناعان ۇلت وكىلدەرىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى دەگەن كۋالىكپەن ماراپاتتايمىز. ولاي بولسا فەستيۆالدىڭ ءبىرىنشى ءبولىمى «سەرگىتۋ» دەپ اتالعاندىقتان، قازاق جانە ورىس ەلى تىلدەرى تاريحىنا ساياحات سۇراقتارىنان باستايمىز. الدىمەن سۇراق – جاۋابىمىزدىڭ شارتىمەن تانىسايىق: ينتەراكتيۆتى تاقتادا 4 ەلدىڭ تۋى بەرىلگەن، تۋدىڭ استىندا سول ەلدىڭ ۆاليۋتالارى كورسەتىلگەن، ونىڭ استىندا سۇراقتار جاسىرىلعان. سەندەردىڭ مىندەتتەرىڭ كەز كەلگەن تۋدىڭ استىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
سۇراقتار: 1) قازاق ءسوزى قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟ ( ەركىن دالا ادامى)
2) ورىستىڭ قانداي ءسوزى ءۇش بۋىننان تۇرىپ، 33 ءارىپتى بىلدىرەدى؟ (ازبۋكا)
3) قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ نەگىزىن قالاعان، قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى، ا. س. پۋشكيننىڭ، م. يۋ. لەرمونتوۆتىڭ، ي. ا. كرىلوۆتىڭ شىعارمالارىن اۋدارعان كومپوزيتور، فيلوسوف؟ (اباي قۇنانبايەۆ)
4) سلاۆيان ازبۋكاسىن ويلاپ تاپقان ادام؟ (گرەك ميسسيونەرى كيريلل جانە مەفوديي - سلاۆيان اعارتۋشىلارى - 863)
5) ورىس گرافيكاسىنىڭ نەگىزىندە قازاق ءالفاۆيتىن ويلاپ شىعارعان بەلگىلى قازاق اعارتۋشىسىن اتا؟ (ىبراي التىنسارين)
6) العاشقى ورىس باسپا كىتابىن شىعارعان ادام؟ (يۆان فەدوروۆ)
7) سۋىرىپ – سالما اقىنداردىڭ اقىندىق جەكپە - جەڭىن قالاي اتايدى؟ (ايتىس)
8) ورىس الفاۆيتىندەگى ەڭ جاس ءارىپ قانداي؟(«ءو»)
(جەڭىمپازدارعا جەتون تاراتىلادى)
سەرگىتۋ كەزەڭى اياقتالدى، ەندى ەكىنشى كەزەڭگە وتەمىز. 2 - ءشى كەزەڭ «تومەندەگى ورىس تىلىندەگى سوزدەردىڭ اۋدارماسى قانداي قازاق ەسىمدەرىن بىلدىرەدى؟» دەپ اتالادى.
1. ۆەربليۋجيي گلاز (بوتاگوز)
2. مەچتا (ارمان)
3. نادەجدا (ءۇمىت)
4. ليەۆ (ارىستان)
5. لۋننىي سۆەتوك (ايگۇل)
6. سچاستە (باقىت)
7. جەمچۋگ (گاۋحار)
8. ششەدروست (دارحان)
9. يابلوچنىي سۆەتوك (الماگۇل)
10. Cۆوبودا (ەركىن)
11. ولەنونوك (قۇرالاي)
12. ۆەرشينا (اسقار)
(2 - ءشى كەزەڭنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جەتوندار تاراتىلادى )
3 - ءشى كەزەڭ «پوليگلوت».
بەرىلگەن ماقالداردى اياقتاپ، ونى قازاق جانە اعىلشىن تىلىنە اۋدار:
«ودنا گولوۆا حوروشو...» (ا دۆە لۋچشە، ەكەۋى جاقسى، two better)
«نا چۋجوي كاراۆاي...» (روت نە رازيەۆاي، اۋزىڭدى اشپا، don’t open your mouth)
«نە بىلو بى سچاستيا...» (دا نەسچاستە پوموگلو، باقىتسىزدىق، unhappiness)
«سلوۆو نە ۆوروبەي...» ( ۆىلەتيت نە پويماەش، ۋشۋ، to fly)
(3 - ءشى كەزەڭنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جەتوندار تاراتىلادى)
4 - ءشى كەزەڭ «فرازەولوگيزمدەر»
كەلەسى فرازەولوگيزمدەردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىر:
شاش ەتەك - كوپ، مول
ءسۇت ءپىسىرىم - تەز
ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايدى - ۇقسامايدى
يت ولگەن جەر – الىس
قاس پەن كوزدىڭ اراسى - تەز
ينەمەن قۇدىق قازعانداي - قيىن
قامشىنىڭ سابىنداي – قىسقا
ايى وڭىنان تۋدى - جولى بولدى
اۋزىنا قۇم قۇيىلدى – ءسوز تابا الماۋ
ات ءىزىن سۋىتپاۋ – ءجيى قارىم - قاتىناستا بولۋ
بارماعىڭدى تىستەۋ - وكىنۋ
قاباعىنان قار جاۋۋ - اشۋلانۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: گەنەتيكانىڭ ماڭىزى. دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ گەنەتيكالىق پروبلەمالارى
-
تاقىرىبى: «جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالار - كلاستان تىس ءىس - شارالار ۇيىمداستىرۋدىڭ قىزىقتى دا ءتيىمدى جولى»
