- 05 нау. 2024 00:03
- 205
13- ке бөлінгіштік белгісі
Тақырыбы: 13-ке бөлінгіштік белгісі.
Мақсаты. Санның бөлінгіштік белгілерін тез есептеуде, мәтін есептерді шығаруда, дәлелдеуде орынды, жүйелі қолдана білуге қол жеткізу.
Міндеттері.
1. Санның бөлінгіштік белгілерін оқып үйрену.
2. Бөлінгіштік белгілерін қолданып қандай есептер шығаруға болатынын анықтау.
3. Бөлінгіштік белгілерін қолданып есептер шығару.
4. Санның бөлінгіштігін дәлелдеуге есептер шығару:
а) көбейткіштерге жіктеу арқылы дәлелдеу;
ә) қалдықпен бөлуді қолдану арқылы дәлелдеу.
Өткен сабақты қайталау
11-ге бөлінгіштік белгілері
Берілген сан 13-ке бөлінетінін білу үшін: ол санды оңнан солға қарай үш – үштен топтаймыз да тақ нөмірлі санды минуспен, ал жұп нөмірлі санды плюспен жазып, өрнектің мәнін табамыз. Егер өрнектің нәтижесі 13-ке бөлінсе, онда берілген сан да 13-ке бөлінеді.
Берілген санды солдан оңға қарай сызықшамен үш орынды сандарға бөлеміз. Бірінші, үшінші, бесінші орындағы бөліктердің қосындысын, содан соң екінші, төртінші, т. с. с. орындағылардың қосындысын тауып, сол қосындылардың айырмасы 13-ке бөлінсе, онда берілген сан да 13-ке бөлінеді.
Мысалы, 91182091 санын тексерейік:, бұдан 911+91=1002,
1002-820=182, 182 саны 13-ке бөлінеді, ендеше, 91182091 саны да 13-ке бөлінеді.
Сол сияқты 739622 санын тексерейік: 739│622, бұдан 739-622=117, 117 13-ке бөлінеді, ендеше берілген санымыз 13-ке бөлінеді.
5525→5-525=- 520: 13=- 40, 5525: 13=425
Тапсырмалар:
1. 858; 5100; 18928 сандары 13-ке бөлінетінін дәлелдеңдер.
2. 13 санына бөлінетін төрт таңбалы 5 сан жаз.
3. 13 санына бөлінетін бес таңбалы 5 сан жаз.
Үйге тапсырма: 13 саны туралы мәліметтер жинақтау
Рефлексия.
Мақсаты. Санның бөлінгіштік белгілерін тез есептеуде, мәтін есептерді шығаруда, дәлелдеуде орынды, жүйелі қолдана білуге қол жеткізу.
Міндеттері.
1. Санның бөлінгіштік белгілерін оқып үйрену.
2. Бөлінгіштік белгілерін қолданып қандай есептер шығаруға болатынын анықтау.
3. Бөлінгіштік белгілерін қолданып есептер шығару.
4. Санның бөлінгіштігін дәлелдеуге есептер шығару:
а) көбейткіштерге жіктеу арқылы дәлелдеу;
ә) қалдықпен бөлуді қолдану арқылы дәлелдеу.
Өткен сабақты қайталау
11-ге бөлінгіштік белгілері
Берілген сан 13-ке бөлінетінін білу үшін: ол санды оңнан солға қарай үш – үштен топтаймыз да тақ нөмірлі санды минуспен, ал жұп нөмірлі санды плюспен жазып, өрнектің мәнін табамыз. Егер өрнектің нәтижесі 13-ке бөлінсе, онда берілген сан да 13-ке бөлінеді.
Берілген санды солдан оңға қарай сызықшамен үш орынды сандарға бөлеміз. Бірінші, үшінші, бесінші орындағы бөліктердің қосындысын, содан соң екінші, төртінші, т. с. с. орындағылардың қосындысын тауып, сол қосындылардың айырмасы 13-ке бөлінсе, онда берілген сан да 13-ке бөлінеді.
Мысалы, 91182091 санын тексерейік:, бұдан 911+91=1002,
1002-820=182, 182 саны 13-ке бөлінеді, ендеше, 91182091 саны да 13-ке бөлінеді.
Сол сияқты 739622 санын тексерейік: 739│622, бұдан 739-622=117, 117 13-ке бөлінеді, ендеше берілген санымыз 13-ке бөлінеді.
5525→5-525=- 520: 13=- 40, 5525: 13=425
Тапсырмалар:
1. 858; 5100; 18928 сандары 13-ке бөлінетінін дәлелдеңдер.
2. 13 санына бөлінетін төрт таңбалы 5 сан жаз.
3. 13 санына бөлінетін бес таңбалы 5 сан жаз.
Үйге тапсырма: 13 саны туралы мәліметтер жинақтау
Рефлексия.