InfoHub Logo

Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың енгізген "Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру" атты бағдарламалық мақаласында экономикалық өсуге немесе технологиялық жетілдіруге жаңғыртуды қысқарту – бұл өзгерістердің жалпы жобасының бір бөлігі ғана екендігіне назар аудара отырып, жаңғырту процестері шеңберінде елдегі рухани жаңғырудың тұжырымдамалық пайымын көрсетеді және ұлттың салт-санасы мен дүниетанымын өзгертетін қозғаушы күш ретінде қалыптастырылған. Рухани жаңғыру барлық технологиялық процестерді жеделдетуге және әлем экономикаларының бәсекеге қабілеттілігін арттыруға байланысты қазақстандық қоғамның болашаққа қалай өзгергіш және күрделі болып көрінетін қадам жасауы туралы ойлардың бастамасы іспеттес.

Н.Ә.Назарбаев бұл ретте, тұтас қоғамның және әрбір қазақстандықтың санасын жаңғыртудың бірнеше бағытына жеке-жеке тоқталады. «Сананы жаңғыртудың» мазмұнын негіздей отырып, Президент жаңғырудың алты бағытын белгілейді:

1. Бәсекеге қабілеттілік;

2. Прагматизм;

3. Ұлттық бірегейлікті сақтау;

4. Білімнің салтанат құруы;

5. Қазақстанның революциялық емес, эволюциялық дамуы;

6. Сананың ашықтығы.

Рухани жаңғыру тұрғысынан адами құндылықтар маңызды, өйткені олар сіздің өмірдегі ұстанымдарыңыздың бағыттаушы рөлін атқарады. Тұрақты өзгерістердің осы әлемінде бірегей жеке тәжірибеге ие болудың мәні - бұл үнемі жеке өсуге әкеледі, бұл сананың өсуін білдіреді. Ақыл физикалық емес болғандықтан, адамның санасын кеңейтуге болады. Физикалық ми басқалармен бірдей мөлшерде болуы мүмкін, бірақ сана еркін кеңейеді. Сананың өсуі - бұл ақыл-ойыңдың көлемін ұлғайту, өйткені ақыл миға тәуелді емес.

Рухани жаңғыру барысында ұлттық құндылықтарымызды ұмытпай, жаһандық жаңашылдыққа жетелейтін жолмен жүріп отыру қажет. Қазіргі қоғам көзқарасы қалыптасқан зерделі де, зерек тұлға тәрбиелеуі тиіс. Ол үшін ілім-білімге ұмтылып, жан-жақты жетілген жөн.

Руханилық-бұл адам тәжірибесінің күшті аспектісі. Рухани Өлшем сонымен қатар адамның қалауын қабылдауға және жаңартуға жауап береді. Ол қасиеттілік, хабардарлық, көру, даналық, мақсат, махаббат және өмірдің мағынасын, мақсатын, құндылығы мен ақиқатын іздеу сияқты қасиеттерді көрсете алады.

Рухани-адамгершілік құндылықтарды тану шынайы білімді адамның өмірін толтырады. Бұл кезде адамның алған білімімен не істейтініне моральдық контекст беріледі. Руханияттың түпкі мақсаты тек Құдай мен рәсімдерге ғана емес, сонымен бірге қоршаған ортамен, табиғатпен және көршілермен қарым-қатынасқа да қатысты.

"Шынайылық" және "руханият" құбылыстары философия, этика, аксиология, мәдениеттану, акмеология және, әрине, теология сияқты ғылымдарды зерттеу нысаны болып табылады, оның негізгі міндеттерінің бірі-адамның рухани-адамгершілік қасиеттерін, оның ішінде шынайылық пен руханилықты дамыту. Психологияның шынайылық пен руханилықты зерттеуіне келетін болсақ, ғалымдар психиканың экзистенциалды аспектілерін зерттеу ғылыми әдіснамадан тыс деп есептей отырып, осы құбылыстарды академиялық ғылым тұрғысынан зерттеу мүмкіндігі туралы екіге бөлінді. Соған қарамастан, психологияның кейбір бағыттары осы құбылыстарды зерттеуге батылдық береді: бұл түсіну, экзистенциалды және рухани психология, бұл жан мен жан дүниесінің сыртқы жағы психологиямен негізделген түрде зерттелетінін, жанның (руханияттың) ішкі жағын зерттеу философиялық және теологиялық негіздерге жүгінудің арқасында мүмкін болатындығын көрсетеді.

Мен осы 5 құндылыққа сенемін:

• Шынайы және адал болу.
• Адамдарды айыптамау.
• Ренжіткен адамдарды жек көрмеу, оларды елемеу.
• Өз ісіңізбен айналысу.
• Жасаған әрбір игі іс үшін шынайы ризашылығыңызды білдіру.

Мырзахметов Диас

---