Математикадан қайталау
Сабақтың тақырыбы: Қайталау
Сабақтың мақсаты:
1. Ұлттық ойындардың ережесімен танысу, алған білімдерін тиянақтау, қайталау есептерін шығару.
2. Ойларын, есте сақтау қабілеттерін, математикалық тілдерін дамыту. Ұлттық дүниетанымын кеңейту.
3. Ұлттық ойындардың ерекшелігін білуге, есептерді жылдам әрі қатесіз, түсініп шығаруға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: слайд.
Пәнаралық байланыс: дүниетану, ана тілі.
Сабақ барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
а) амандасу
ә) мақсатын хабарлау
б) психологиялық дайындық (адамның көңіл - күйі)
Қуанамын мен де,
Қуанайық достарым
Қуанасың сен де,
Арайлап атқан күнге.
ІІ. Негізгі бөлім
- Балалар, бүгінгі сабағымыз ұлттық ойындармен байланысты өтеді.
- Қазақтың қандай ұлттық ойындарын білесіңдер?
- Қыз қуу, Теңге алу, Көкпар, Асық, Бәйге, Күш салыстыру, Арқан тартыс, Тоғызқұмалақ, Ақ сүйек, Аударыспақ, т. б.
- Ұлттық ойындардың қандай пайдасы бар?
- Ұлттық ойындардың қандай ерекшеліктері бар?
ІІІ. Өтілгенді пысықтау. Мына сандарды 9 - ға бөлеміз (ауызша)
144: 9=16
216: 9= 24
1107: 9=123
1215: 9=135
2709: 9=301
Жасын -
ІV. Ауызша жұмыс. Асық ойыны «Қанталапай» ойыны
теңдеулерді шеш
560: у=8
У=560: 8
У=70
т\у 560: 70=8
8=8
х*120=6000
х=6000: 120
х=50
т\у50*120=6000
6000=6000
V. «Теңге алу» ойыны:
- Бұл қандай ойын қалай ойналады кім айтады?
Теңге алу. Жерде жатқан теңгені атпен шауып келе жатып іліп алу үлкен ептілікті, ат құлағында ойнайтын шабондоздық тәжірибені талап етеді. Теңгені жерден іліп алғандарға бәйге беріледі. Бұрындары қазақ жігіттері атпен шауып келе жатып қолындағы қылышымен жерде жатқан тезекті түйреп алып көкке лақтырып жіберіп, оны жалма - жан қылышымен екіге бөліп шауып түсіретін.
Тиімді тәсілмен есепте:
2*(12*5)=2*5*12=10*12=120
4*(120+40)=4*120+4*40=480+160=640
5000*(452*200)=5000*200*452=1000000*452=452000000
VІ. «Көкпар» ойыны:
- Бұл қандай ойын?
- Қалай ойналады? (оқушының жауабы) Көкпар. Ұлттық ат ойыны. Этнографтардың айтуынша, әуелгі атауы «көк бөрі» сөзінен шыққан. Бұрындары мал баққан көшпелі халықтар көк бөріні соғып алғанда өлігін ат үстінде сүйрелеп, бір - бірінен ала қашып, мәз - мейрам болған. Кейін ол ұлттық ойынға айналған. Көкпар Орта Азия халықтарының да сүйікті ойыны. Көкпар жаппай тартыс және дода тартыс болып екіге бөлінеді. 1949 жылы елімізде көкпар жарысының жаңа ережесі
бекітілді. Алаң көлемі қатысушылар санына сәйкес. Егер әр команда 5 адамнан болса, алаңның аймағының ұзындығы 300 метр, ені 100 метр; 10 адамнан болса, 500х200 метр; 15 адамнан болса 700х300 метр; 20 адам болса, 1000х500 метр. Көкпарда басы кесілген серке тартылады.
- №4 есепті орындайық.
Арақашықтығы 120км болатын екі жағажайда бір бағытта және бір мезгілде катер мен теплоход жүзіп шықты. Теплоходтың жылдамдығы 35км\сағ. Катер теплоходтың соңынан жүріп отырып, оны 5сағаттан кейін қуып жеткен болса, катердің жылдамдығы қандай болғаны?
Теплоход - 35км\саг
120км 5саг
Катер -?
Ш: 1) 35*5=175км
2) 175+120=295
3) 295: 5=59км\саг
Жауабы: Катердің жылдамдығы 59км\саг
VІІ. Сергіту сәті.
VІІІ. «Бәйге» ойыны:
- Бұл қандай ойын?
- Бәйгеден озу үшін, өрнектердің мәнін табайық.
№7
142*52*82=733
1022*23*13=10403
Х. «Күш салыстыру» Күш салыстыруда күрес, қол күрес сияқты түрлері бар. Бұл ойындар қалай ойналады?
Қандай пайдасы бар?
Ал біз күшімізбен қоса білімімізді де салыстырайық.
Кім жылдам шығарса сол оқушының күші көп.
Тендеуді шеш:
ХІ. «Ақ сүйек» ойыны:
Бұл қандай ойын?
Қалай ойналады?
Бұл ойын кеш батқанда ойналатын ойын. Бұл ойынның шарты: жігіттің немесе қызбаланың көзін байлайды. Малдың жілік сүйегін лақтыру керек, көзін шешіп сүйекті іздейді.
Біз осы ойын бойынша №7 геометриялық тапсырманы орындайық.
Тіктөртбұрыш қандай фигура?
Қасиеті қандай?
Р - қалай табамыз? Р=(a+b) х2
S - қалай табамыз? S=a х b
Біз осы тіктөртбұрыштың енін іздеп табайық.
Кім іздеп тапса ақсүйек сол адамдікі болады.
Берілгені:
a=20см бұл 2 есе артық
b -?
20: 2 =10(СМ)
Жауабы: b=10(см)
Логикалық тапсырма:
2) 3 жұмыртқа 3 минутта піссе, 1 жұмыртқа неше минутта піседі?
ХІІІ. «Рефлексия» Қорытынды:
- Балалар, біз қандай тақырыпты қорытындыладық?
- Қандай есептер шығардық?
- Ойынның қандай түрлерін білдік?
- Уақыт, жылдамдық, қашықтықты қалай табамыз?
ХІV. Үйге тапсырма: №5,№9 - 233 - бет
ХV. Бағалау: Сабақта белсенділік көрсеткен оқушыларды бағалау
Толық нұсқасын жүктеу
Сабақтың мақсаты:
1. Ұлттық ойындардың ережесімен танысу, алған білімдерін тиянақтау, қайталау есептерін шығару.
2. Ойларын, есте сақтау қабілеттерін, математикалық тілдерін дамыту. Ұлттық дүниетанымын кеңейту.
3. Ұлттық ойындардың ерекшелігін білуге, есептерді жылдам әрі қатесіз, түсініп шығаруға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: слайд.
Пәнаралық байланыс: дүниетану, ана тілі.
Сабақ барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
а) амандасу
ә) мақсатын хабарлау
б) психологиялық дайындық (адамның көңіл - күйі)
Қуанамын мен де,
Қуанайық достарым
Қуанасың сен де,
Арайлап атқан күнге.
ІІ. Негізгі бөлім
- Балалар, бүгінгі сабағымыз ұлттық ойындармен байланысты өтеді.
- Қазақтың қандай ұлттық ойындарын білесіңдер?
- Қыз қуу, Теңге алу, Көкпар, Асық, Бәйге, Күш салыстыру, Арқан тартыс, Тоғызқұмалақ, Ақ сүйек, Аударыспақ, т. б.
- Ұлттық ойындардың қандай пайдасы бар?
- Ұлттық ойындардың қандай ерекшеліктері бар?
ІІІ. Өтілгенді пысықтау. Мына сандарды 9 - ға бөлеміз (ауызша)
144: 9=16
216: 9= 24
1107: 9=123
1215: 9=135
2709: 9=301
Жасын -
ІV. Ауызша жұмыс. Асық ойыны «Қанталапай» ойыны
теңдеулерді шеш
560: у=8
У=560: 8
У=70
т\у 560: 70=8
8=8
х*120=6000
х=6000: 120
х=50
т\у50*120=6000
6000=6000
V. «Теңге алу» ойыны:
- Бұл қандай ойын қалай ойналады кім айтады?
Теңге алу. Жерде жатқан теңгені атпен шауып келе жатып іліп алу үлкен ептілікті, ат құлағында ойнайтын шабондоздық тәжірибені талап етеді. Теңгені жерден іліп алғандарға бәйге беріледі. Бұрындары қазақ жігіттері атпен шауып келе жатып қолындағы қылышымен жерде жатқан тезекті түйреп алып көкке лақтырып жіберіп, оны жалма - жан қылышымен екіге бөліп шауып түсіретін.
Тиімді тәсілмен есепте:
2*(12*5)=2*5*12=10*12=120
4*(120+40)=4*120+4*40=480+160=640
5000*(452*200)=5000*200*452=1000000*452=452000000
VІ. «Көкпар» ойыны:
- Бұл қандай ойын?
- Қалай ойналады? (оқушының жауабы) Көкпар. Ұлттық ат ойыны. Этнографтардың айтуынша, әуелгі атауы «көк бөрі» сөзінен шыққан. Бұрындары мал баққан көшпелі халықтар көк бөріні соғып алғанда өлігін ат үстінде сүйрелеп, бір - бірінен ала қашып, мәз - мейрам болған. Кейін ол ұлттық ойынға айналған. Көкпар Орта Азия халықтарының да сүйікті ойыны. Көкпар жаппай тартыс және дода тартыс болып екіге бөлінеді. 1949 жылы елімізде көкпар жарысының жаңа ережесі
бекітілді. Алаң көлемі қатысушылар санына сәйкес. Егер әр команда 5 адамнан болса, алаңның аймағының ұзындығы 300 метр, ені 100 метр; 10 адамнан болса, 500х200 метр; 15 адамнан болса 700х300 метр; 20 адам болса, 1000х500 метр. Көкпарда басы кесілген серке тартылады.
- №4 есепті орындайық.
Арақашықтығы 120км болатын екі жағажайда бір бағытта және бір мезгілде катер мен теплоход жүзіп шықты. Теплоходтың жылдамдығы 35км\сағ. Катер теплоходтың соңынан жүріп отырып, оны 5сағаттан кейін қуып жеткен болса, катердің жылдамдығы қандай болғаны?
Теплоход - 35км\саг
120км 5саг
Катер -?
Ш: 1) 35*5=175км
2) 175+120=295
3) 295: 5=59км\саг
Жауабы: Катердің жылдамдығы 59км\саг
VІІ. Сергіту сәті.
VІІІ. «Бәйге» ойыны:
- Бұл қандай ойын?
- Бәйгеден озу үшін, өрнектердің мәнін табайық.
№7
142*52*82=733
1022*23*13=10403
Х. «Күш салыстыру» Күш салыстыруда күрес, қол күрес сияқты түрлері бар. Бұл ойындар қалай ойналады?
Қандай пайдасы бар?
Ал біз күшімізбен қоса білімімізді де салыстырайық.
Кім жылдам шығарса сол оқушының күші көп.
Тендеуді шеш:
ХІ. «Ақ сүйек» ойыны:
Бұл қандай ойын?
Қалай ойналады?
Бұл ойын кеш батқанда ойналатын ойын. Бұл ойынның шарты: жігіттің немесе қызбаланың көзін байлайды. Малдың жілік сүйегін лақтыру керек, көзін шешіп сүйекті іздейді.
Біз осы ойын бойынша №7 геометриялық тапсырманы орындайық.
Тіктөртбұрыш қандай фигура?
Қасиеті қандай?
Р - қалай табамыз? Р=(a+b) х2
S - қалай табамыз? S=a х b
Біз осы тіктөртбұрыштың енін іздеп табайық.
Кім іздеп тапса ақсүйек сол адамдікі болады.
Берілгені:
a=20см бұл 2 есе артық
b -?
20: 2 =10(СМ)
Жауабы: b=10(см)
Логикалық тапсырма:
2) 3 жұмыртқа 3 минутта піссе, 1 жұмыртқа неше минутта піседі?
ХІІІ. «Рефлексия» Қорытынды:
- Балалар, біз қандай тақырыпты қорытындыладық?
- Қандай есептер шығардық?
- Ойынның қандай түрлерін білдік?
- Уақыт, жылдамдық, қашықтықты қалай табамыз?
ХІV. Үйге тапсырма: №5,№9 - 233 - бет
ХV. Бағалау: Сабақта белсенділік көрсеткен оқушыларды бағалау
Толық нұсқасын жүктеу