InfoHub Logo

Қазақстандағы қылмыстық-атқару жүйесінде жаңа өзгерістер күтілуде. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев кәмелетке толмаған баласы бар әйелдердің түрмедегі жағдайын қайта қарастырып, оларға жеңілдіктер қарастыру қажеттігін мәлімдеді.

Президентке белгілі адвокат Айман Омарова арнайы хат жолдап, әйелдер колонияларындағы ахуал туралы баяндаған. Хатта әсіресе жүкті әйелдер мен баласы бар сотталушылардың жағдайына ерекше назар аударылған.

"Еліміздегі қылмыстық-атқару жүйесінің мақсаты – тек жазалау емес, түзету болуы керек. Ер адам болсын, әйел болсын, заң алдында бәрі тең екені түсінікті. Алайда адамгершілік қағидаларын ұстана отырып, кәмелетке толмаған баласы бар әйелдерге қатысты кейбір заңдық ұстанымдарды қайта қарауға болады деп есептеймін", – деді Президент.

Қазіргі таңда Қазақстандағы түрмелерде кәмелетке толмаған балалары бар жүздеген әйел жазасын өтеп жатыр. Заң бойынша, мұндай сотталушыларға арнайы жеңілдіктер қарастырылғанымен, олардың өмір сүру жағдайлары әлі де қиын.

Президент бұл мәселені Құқық қорғау органдары мен Парламент депутаттары жан-жақты зерттеп, заңнамалық өзгерістер бойынша нақты ұсыныстар енгізуі керек екенін айтты.

Мұндай қадам әйелдердің баласынан ұзақ уақыт ажырап қалмауына мүмкіндік беріп,қайта әлеуметтену үдерісін жеңілдетеді.

Бұған дейін де Қазақстанда әйелдер мен балаларға қатысты жазаны жеңілдету мәселелері көтерілген болатын. Бірақ бұл жолы өзгерістер заңнамалық деңгейде бекітілуі мүмкін.

Қоғамда бұл бастамаға байланысты түрлі пікірлер бар. Кейбір сарапшылар мұндай реформа қажет екенін алға тартады, себебі бала үшін ең маңыздысы – анасымен бірге болуы. Сонымен қатар, жазасын өтеп жатқан әйел түрмеден шыққан соң, қоғамға қайта бейімделу мүмкіндігіне ие болады.

Алайда, кейбір сыншылар "заң барлығына ортақ болуы керек" деген ұстанымда. Олар баласы бар әйелдерге қатысты жазаны жеңілдету әділетсіз болуы мүмкін деп есептейді.

Дегенмен, халықаралық тәжірибеге сүйенсек, көптеген елдерде әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғауға ерекше көңіл бөлінеді. Мысалы, Скандинавия елдерінде мұндай әйелдер түрме орнына арнайы әлеуметтік орталықтарда жазасын өтейді.

Президенттің бұл бастамасы Қазақстандағы қылмыстық-атқару жүйесін гуманизациялауға бағытталған маңызды қадам болуы мүмкін. Егер заңнамалық өзгерістер енгізілсе, әйелдер мен балалардың құқықтары қорғауға алынып, әлеуметтік әділеттілік орнайды. Ал бұл өзгерістің қоғамға қаншалықты тиімді болатынын уақыт көрсетеді.