InfoHub Logo

Түйе тікен (Татарник колючий, лат. Onopórdum acánthium) — биіктігі 2 метрге дейін жететін, екі жылдық, шөп тектес өсімдік. Сабағы тік өседі, жоғарғы жағында бұтақтары көп болады. Сабағының екі жағында ені 1 сантиметрдей, созылған тікенекті үлпілдегі бар. Өсімдіктің өн бойын қысқа түк басқан. Жапырақтары ірі, шеттері тікенді әрі үлкен-үлкен ойықтары бар. Гүл корзеңкелері дөңгелек, шар тәрізді, ашық қызыл түсті болады және олар өсімдіктің жоғарғы жағына орналасқан. Жаз айларында гүлдейді. Ол жолдың жиегінде, тастақты беткейлерде, бос жатқан және егістік жерлерде, далалы аймақтарда өседі.

Дәрі жасау үшін өсімдіктің гүл кәрзеңкелерін, жапырақтарын гүлдеген кезінде жинап алады. Оның құрамында инсулин, флавондар мен сапониндер, алкалоидтар бар. Жалпы бұл өсімдік аз зерттелген. Ал жүргізілген кейбір зерттеулер түйе тікеннен жасалған дәрілердің жүрек бұлшық еттерінің күшін арттыратын, қан қысымын жоғарылататын, несеп айдайтын, қан тоқтататың, микробтарды жоятын қасиеттерінің бар екендігін анықтады.

Халық медицинасында түйе тікеннің жапырағы мен гүл кәрзеңкелерінің тұнбасы ревматизмді және қуық ауруларын емдеу үшін қолданылады. Бұл өсімдіктің нерв жүйесін тыныштандыратын және тырыспаға қарсы әсер ететін қасиеттері де бар. Дене сыртындағы іріңді жараларды, тері ауруларын емдеу үшін де пайдаланылады. Болгар халық медицинасында жөтелді басу үшін, бронх демікпесін, жүректің қалыптан тыс қатты соғуын емдеу үшіп қолданылады.

Дәріні дайындау және қолдану тәсілі

Өсімдіктің жапырақтары мен гүл кәрзеңкелерінің ұнтақталған 20 грамын қайнап тұрған 1 стакан суға салып жарты сағат тұндырады да, 1 ас қасықтан күніне 3 мезгіл ішеді. Қуық ауруларын емдеу үшін жасалған осындай тұнбадан 1 стаканнан күніне 3 мезгіл ішеді. Бұл тұнбаны дене сыртындағы жараларды емдеу үшін де пайдалануға болады.

---