Joba ádisiniń aǵylshyn tilin oqytýda balalardy yntalandyrýǵa áseri
H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý ýnıversıteti
stýdenti Reımshaeva Janylaı Bısenbaevna
Anotasıa:
«Joba ádisine» arnalǵan bul maqala da, oqýshylardyń mektep qabyrǵasynda alǵan jáne de ózindik bilimin ary qaraı damytýǵa, ony praktıkada qoldanýy týraly túsindiriledi. «Joba ádisine» arnalǵan bul maqala da, oqýshylardyń mektep qabyrǵasynda alǵan jáne de ózindik bilimin ary qaraı damytýǵa, ony praktıkada qoldanýy týraly túsindiriledi.
Búgingi qoǵamdaǵy oqý oryndarynyń oqý-tanymdyq jumysqa degen yntasy erekshe alańdatarlyq máselelerdiń biri bolyp sanalady. Bul suraq oqytýdyń úzdiksiz jańarýyn júzege asyrýdyń mańyzdylyǵyn kórsetedi. Esep aıyrysý tásili sıaqty oqý ádistemesi de ár túrli tásilderdi qajet etedi. Shet tilderin oqytýda oqýshylardy yntalandyrýǵa baǵyttalatyn joba ádisi – pedagogıkalyq is-áreketterdiń mazmuny men formasyn tolyqtyrýdyń, oqytý úderisin jetildirýdiń birden-bir tıimdi jolyn anyqtaý máselesiniń ózektiligin kórsetedi.
Anotasıa:
Eta statá, posváshennaıa "metodý proekta", takje obásnáet dalneıshee razvıtıe ý ýchashıhsá znanıı, polýchennyh v stenah shkoly, prımenenıe ıh na praktıke.
Odnoı ız naıbolee trevojnyh problem v sovremennom obshestve ıavláetsá motıvasıa ýchebnyh zavedenıı k ýchebno-poznavatelnoı rabote. Etot vopros podcherkıvaet vajnostosýshestvlenıa nepreryvnogo obnovlenıa obýchenıa. Kak ı metod rascheta, metodıka obýchenıa trebýet razlıchnyh podhodov. Proektnyı metod, napravlennyı na stımýlırovanıe ýchashıhsá v obýchenıı ınostrannym ıazykam, otrajaet aktýalnostproblemy dopolnenıa soderjanıa ı formy pedagogıcheskoı deıatelnostı, opredelenıa edınogo effektıvnogo pýtı sovershenstvovanıa prosesa obýchenıa.
Annotation:
This article, dedicated to the "project method", also explains the further development of students' knowledge acquired within the walls of the school, their application in practice.
One of the most disturbing problems in modern society is the motivation of educational institutions for educational and cognitive work. This question highlights the importance of implementing continuous updating of training. Like the calculation method, the teaching method requires different approaches. The project method aimed at stimulating students to learn foreign languages reflects the urgency of the problem of supplementing the content and form of pedagogical activity, determining a single effective way to improve the learning process.
KİRİSPE
«Joba ádisi» dál qazirgi ýaqytta oqytý oryndary men oqytýshylar arasynda asa mańyzdy tásil. Biraq, ókinishke oraı, oqytý oryndarynda bul tehnıkany biri bilse, biri bilmes.
Maqsaty:
1. Joba ádisine jalpylama sıpattama berý.
2. Joba ádisiniń aǵylshyn tilin oqytýda balalardy yntalandyrýǵa áseri.
Qazirgi kezde bilim berýdiń basty maqsaty – qoǵam talabyna saı jigerli, jan-jaqty, sanaly urpaq tárbıeleý. Ár tulǵanyń tek mektep qabyrǵasynda alynǵan bilimimen emes, óz betinshe izdenip, kez-kelgen jaǵdaıda ózi qorytyndy jasap, óz pikirin aıta bilýi mańyzdy.
Jalpy joba ádisi pedagogıkada 1920 jyly Amerıkada paıda bolǵan. Negizin salýshylar pedagog jáne amerıkandyq fılosof Dj. Dúı men onyń shákirti Ýılám Herd Kılpatrık. Qazirgi tańda, joba ádisin oqytý oryndarynda qoldaný keńinen taralyp otyr. Sebebi, damýshy elderdiń qatarynda bolǵandyqtan, mektepterdegi oqý baǵyty da turaqsyz jáne únemi ózgerip otyr. Sondyqtan, oqýshynyń alynǵan bilimin jan-jaqty paıdalana bilýi mindet.
Joba ádisi degenimiz ne?
Joba ádisi - tulǵanyń kognıtıvtik daǵdylaryn damytý, alynǵan bilimin jobalap kez-kelgen jerde qoldana alýy jáne synı kózqarasqa daıyn bolýy.
Ý.H.Kılpatrıktiń oıynsha, joba ádisi arqyly júrgiziletin oqý áreketteri oqytýshynyń qatysýynsyz oryndalýy tıis. Sonda oqýshy óz áreketiniń nátıjesin kórip, óziniń qabiletin baǵalaı alady dep tujyrymdaıdy. (1)
Al, D.Dúı oqýshynyń áreketi muǵalimmen birlesken áreket bolýyn talap etedi. Sebebi, oqýshynyń áreketinde tańdalǵan tapsyrmany aıaǵyna deıin oryndaýda tolyq bilimi jetpeýi múmkin, ol úshin muǵalim oqýshynyń barlyq oılaý áreketi satysynan ótýin qamtamasyz etýi tıis degen pikir aıtady. (2)
Qazirgi kezde, shet el tilin meńgerý máseleni álemdik kózqarasta qaraýǵa, ózge eldiń mádenıeti men tulǵanyń damý úshin qoldanylatyn túrli ádisterin meńgerýge múmkindik beredi.
Joba ádisin qoldanýda tulǵany óz betimen damý áreketine, zertteýshilik, shyǵarmashylyq, izdenýshilik, boljamdyq ádisterdi tıimdi qoldanýǵa baǵdarlaý qajet. Bul ádistiń tıimdiligi oqýshynyń jeke qabiletin, yntasyn damýymen baılanysty anyqtalady, óıtkeni, joba ádisi arqyly tapsyrmany oryndaýda oqýshylardyń shet tilinde aýyzsha jáne jazbasha sóıleý daǵdylary ózin-ózi baqylaý men basqarý arqyly sanaly túrde júrip otyrady. Sondaı-aq, olardyń tildik qabilet resýrstary, este saqtaý qabileti men sóıleý daǵdylary jetiledi.
Shet tilin joba ádisi arqyly sapaly ári tıimdi oqytýdyń birneshe sebepteri bar:
- Joba ádisi - oqytý júıesinde múmkindigi mol tehnologıa,oqýshynyń óz betimen oryndaıtyn jumysyna basymdylyq beriledi.
- Óz betimen shettilindebilim alý daǵdylaryn damytady.
- Oqýshy ózdiginen sheshim jasaýǵa úırenedi, ol tildi meńgerý úderisinde negizgi ári belsendi sýbektisine aınalady,óz betinshe áreketke túsip, izdenedi.
- Oqýshy taqyrypty ózi tańdaýyna múmkindik alady, joba ádisimen jumys jasaýdasynyptastarymenyntymaqtastyqta, birlikte bola alady.
- Oqýshy jaýapkershilikti sezinedi, ári ózine degen senimdiligi artady,shyǵarmashylyq belsendiligi damıdy.
- Joba ádisinde oqýshy ózbetinshe jospar jasaıdy, syzba, keskindeme, dıagramlar paıdalanady.
Qorytyndylaı kele, Joba ıdeıasynyń naqty ómirmen baılanysy, jobany iske asyrýǵa qyzyǵýshylyq, muǵalimniń keńesshi-úılestirýshi retindegi fýnksıasynyń jetekshi róli, oqýshylardyń joba ádisin qoldana otyryp, ózin-ózi júzege asyrýy jáne jaýapkershiligi – joba ádisin qoldana otyryp oqytýdyń basty prınsıpteri. Shet tili sabaǵynda joba ádisin qoldana bilý - oqytýshynyń joǵary biliktiliginiń, onyń oqýshylardy oqytý men damytýdyń progresıvti ádistemesiniń kórsetkishi.
Qoldanylǵan ádebıetter:
1. Kılpatrık Ý.H. Metod proektov. Prımenenıe selevoı ýstanovkı v pedagogıcheskom prosese. // L.: 1925. 217 s.
2. Dúı D. Daltonskıı laboratornyı plan. ızd.3-e. //M.: Novaıa Moskva, 1925. 320 s.