InfoHub Logo

Qatysýshylar:

Tóleýbek – 6-synyp oqýshysy

Bota – 5-synyp oqýshysy

Oqıǵa aýylda ótedi. Erteńgi ýaqyt. Saǵat shyryldaıdy. Tóleýbek tósekten basyn julyp alyp, sál otyrady. Sonan soń bas jaǵyndaǵy kúntizbege qaraıdy.

Tóleýbek. Ehe, ehe! Búgin sabaqqa baratyn kún emes. Qyzyl kún. Bólekbaev, uıqyny qandyr. Atam aıtpaqshy, Tóleýbekke búgin «prázdnik». (Kórpesin tac qymtanyp, uıyqtaýǵa bet qoıady. Esikten Bota kiredi.)

Bota (mamasynyń daýysyna salyp). Tóleýtaı, tańqarym meniń, papasyna tartqan gaýharym. Ýaqyt bolsa saǵat ekiden asyp ketti. Júr, tamaǵyńdy ish. Mektebińe bara ǵoı, qulynym!

Tóleýbek (basyn jastyqtan julyp alady). O, qarapushyq, sen ekensiń ǵoı. Qane, bólmeńe taıyp tur. Áıtpese, týra bar ǵoı, myna jastyqpen uryp jyǵamyn.

Bota (mazaqtap).

Tóleýbektiń uıqysy

Bir táýlikte qanbaıdy.

Eki alýdan bul Tókeń

Aldyna jan salmaıdy...

Uıat-aı, uıat-aı...

Tóleýbek. Áı, sen, ony qaıdan kórip qoıdyń eı, á?

Bota. Aǵasy qabyrǵa gazetine qaıqaıyp eki minip shyqsa, qaryndasy qalaı kórmesin. Tipti men ony sýretke de túsirip aldym. Ol seniń búgingi mamama syılar syılyǵyń bolmaq.

Tóleýbek (shoshynyp). Ne deıdi? Osy sen qyzdan-aq kóresini kórdim-aý. Sýretke túsirip aldym deısiń be? Masqara, endi ne istedim? Toqta, syılyǵy nesi?

Bota. Búgin mamamnyń merekesi emes pe? 8-naýryz. Aǵaryp atqan aq tań. Al Botanyń áreketi – aǵasyna qurylǵan qaqpan. Endi túsindiń be?

Tóleýbek(ornynan qarǵyp turady da kıine bastaıdy).Áı, Botajan-aý, munyń qalaı seniń? Sonda sen álgi qabyrǵa gazet-tegi óleńdi sýretke basyp alyp, mamama syılamaqsyń ba? Ákem, atam, ájem estise bále bastalyp, tóbeme shaıdyń qaınaǵany ǵoı.

Bota. Árıne, árıne.

Tóleýbek. Bárinen de mamam renjip qalady ǵoı. Anaý kúni álgi Bolatpen tóbelesip, kózim kógerip kelgende... mamam... Arǵy jaǵyn óziń bilesiń ǵoı. Endi qaıttim?

Bota. Qaıteıin. Eshteńesi joq. Qaryndasynyń aǵasyna qoıa-tyn sharty bar. Sony oryndaısyń. Múmkin bári de ornyna kep qalar.

Tóleýbek. Sharty nesi taǵy? Qudaı biledi, sen meni qınaıyn dep tursyń ǵoı, á?

Bota. Gazetke shyqqanda qınalmaǵan adam, endi nesine jelkesin qasyp tur. Shartty oryndaǵyń kelmese, óz erkiń. Men kettim. (Ádeıi burylyp bólmeden shyqpaqqa yńǵaılanady. Qolynda eki paraq qaǵaz. Kórsetedi.)

Tóleýbek. Botajan, aınalaıyn! Al shartyńdy qoıa ber, qu-laǵym sende. Aldymen bólmeniń esigin kilttep alaıyqshy. Sonan soń daýystamaı shartyńnyń mindetterin aqyryn aıt. Bilesiń ǵoı, (keregeni kórsetip) estip qoısa, júz jyldyq soǵys bastalady.

Bota (kúledi). Mine, myna qaǵazǵa eki dana etip kelisimsharttyń mindetteri jazylǵan. Oqyp bolǵan soń eki jaq, sen ekeýmiz, Tóleýbek Toıshyuly, Bota Toıshyqyzy qol qoıamyz.

Tóleýbek (ań-tań). Túsinbedim, Botajan, ne aıtaıyn dep otyrsyń? Nege qol qoıamyz?

Bota. Qazir shart bekigen soń, bir danasy saǵan beriledi. Ekinshi danasy meniń qolymda bolady. Eger shart oryndalmasa, mendegi dana mamamnyń qolyna túsedi.

Tóleýbek. Sen qyzdyń oılamaıtynyń bolsa she? (Júgire basyp baryp, esikti kiltteıdi.) Muǵalimniń aldynda taqpaq oqyǵandaı bolmaı, aqyryn oqy.

Bota (oqıdy). Biz, búgin, 8 naýryz 2001 jyly Bota men aǵasy Tóleýbek Toıshynovtar birlese shartqa qol qoıa otyryp, tómendegi jaılardy málimdeımiz jáne mindettenemiz.

Tóleýbek. Áı, mynaý týra dırektordyń buıryǵy sıaqty ǵoı, ózi.

Bota. Birinshi taraý...

Tóleýbek. Quddy Ahmetsapa Andabaevtan aýmaısyń, Bota.

Bota (oqıdy). 6-«A» synyp oqýshysy, meniń aǵam Tóleýbek Toıshyuly mamasynyń segizinshi naýryz merekesine oraı...

Tóleýbek. Taǵy bir nárseni búldireıin dep kele jatyrsyń-aý, qý qyz.

Bota. Sózimdi bóle bermeńiz, shart oryndaýshy Tóleýbek Toı-shyuly.

Tóleýbek. Oıbaı, qoıdyq. Jaý jaǵadan alǵanda, atam aıtpaq-shy, bóri etekten...

Bota. Birinshi, súıikti mamasyna jaqsy syılyq retinde Tóleý-bek erte turady.

Tóleýbek. Kórip otyrsyń ǵoı, Botajan. Saǵat 7-den 31-aq mınót ótti.

Bota. Iá, sonymen sýyq sýmen jýynady. Jumys kıimin kıedi. Sonan soń esik aldyna shyǵyp, on-on bes mınót ary-beri júgirip...

Tóleýbek. Kórer edim, ónerińdi. Tostaǵanyńdy bir-eki jýyp-shaıatyn keziń keldi.

Bota. Á, solaı ma?

Tóleýbek. Qoıa ǵoı, endi. Meniki ázil ǵoı qaryndasyna aıtqan.

Bota. Iá, ary qaraı kiletti ashyp, ishinen bir shelek kómir ákelip tastap, baltamen aǵash jarady. Sý da Tóleýbektiń moınynda.

Tóleýbek. Sózim-aq.

Bota. Peshke ot tutatyp, qyzdyrady-aı, kelip...

Tóleýbek. Durys-aq.

Bota. Al endi Bota Toıshynqyzyna qoıylatyn shart.

Tóleýbek. Mynaýyń endi jón.

Bota. Ekinshi taraý. Mamasy jumystan kelgenshe Móldirdi ornynan turǵyzyp, kıindirip, tamaǵyn beredi. Tóleýbek aǵasy sonan soń Móldirdi atasynyń úıine aparýy shart. Odan tez qaıtyp oralady.

Tóleýbek. Botajan, sharttyń dál osy jeri úılespeıdi. Balalar kósheden kórse mazaqtap esti shyǵarady ǵoı.

Bota. Shart oryndalady, talqylanbaıdy.

Tóleýbek. Al, jaraıdy.

Bota. Bota úıdi sypyryp, tazalaıdy. Oryndyq qoıý, sý ákelý sıaqty kishigirim jumystarǵa Tóleýbek kómektesedi.

Tóleýbek. Múmkin, qamyr ıleıtin shyǵar.

Bota. Ondaı nıetiń bolsa, shartqa qosyp qoıaıyn.

Tóleýbek. Oıbaı, páleńnen aýlaq. Endi meni naýbaıhanashy eteıin dediń be? Ol qyzdardyń jumysy emes pe?

Bota. Olaı bolsa, sý ákelip, aǵash jaryp, kómir ákelý de qyzdyń jumysy ma? Osynyń bárin kóbine men istep júrgen joqpyn ba?

Tóleýbek. Durys-aý, degenmen de nan ıleý yńǵaısyz degenim ǵoı. Ary qaraı oqy, shartyńdy.

Bota. Birinshi, 6-«A» synyp oqýshysy Tóleýbek Toıshyuly budan bylaı sabaqtan qashpaıdy. Erteńgisin keshikpeıdi. Quıryǵy qaıqaıǵan ekilikterdi almaıdy. Eshkimmen tóbelespeıdi, kózi kógermeıdi. Ájethanaǵa, partaǵa, kóringen jerge atyn jazbaıdy.

Tóleýbek. Áý, munyń mamamnyń merekesine qandaı qatysy bar?

Bota. Nege qatysy joq? Sonda bizdiń mamamyz qyzy úshin maqtanyp, uly úshin muǵalimderden bet basyp, uıalyp júrýi kerek pe? Synyp jetekshiń gazetke shyqqanyńdy mamańa kórset dep tapsyrǵan.

Tóleýbek. Solaıy solaı-aý. Degenmen biraz qıyndyqtary bar-aý. Mysaly, anaý Bolat maǵan 6-«A»-daǵy synyptyń «shefi men» dep qoqańdasa qalaı ǵana shydarsyń. Onyń ústine men kim kóringenniń mazaǵy emespin.

Bota. Er shekispeı, bekispeıdi deısiń ǵoı sonda, atam qusap?

Tóleýbek. Men mamamdy óte jaqsy kóremin. Ondaı adam bul dúnıede joq. Sondyqtan da seniń aldyńda jaıylyp – jastyq, ıilip – tósek bolyp turǵan joqpyn ba?

Bota. Al, shartqa qol qoıyńyz. Kelistik pe?

Tóleýbek. Paý, Botajan-aı. Onan da mamamyzǵa jaqsylap turyp bir syılyq jasaıyq ta, Bota. Mine, oıymnan shyqtyń. Qazir ekeýmiz jaqsylap turyp úıdi retke keltiremiz. Edendi sen jýasyń. Ydys-aıaqty men súrtemin. Shaıdy sen qaınatasyń. Men baýyrsaq pisiremin. Kelistik pe? Osynyń ózi mamamyz úshin úlken qurmet emes pe?! Al gúl jaǵy aǵasynyń moınynda.

Tóleýbek. Árıne. Átteń, aqshanyń bolmaı qalǵanyn qarashy. Keshe kókemniń bergen aqshasyna kók qunanǵa júgen satyp alyp qoıyp edim. Qazir júgirip baryp atamdy aınaldyryp kóreıin, á (kıinedi).

Bota. Tóleýbek Toıshyuly, budan ary shú qaraquıryq oınap ketpeksiń ǵoı. Shartqa qol qoı.

Tóleýbek. Shyn sózim. Jalǵyz aǵańa senbeısiń be? Al, mine, qol qoıdym. Qalamsabyńdy ákel (qol qoıady).

Bota. Degenmen de qabyrǵa gazetindegi ádemi sýretińdi umytyp ketpe. Shart qolda...

Tóleýbek. Túý, óziń naǵyz qatal muǵalimdeısiń ǵoı. (Syrtqa shyǵa jóneledi.)

Bota (terezeden qarap uzatyp salady). Meniń aqkóńil, ańqyldaq baýyrym-aı. Aıtqanǵa kónip, kóringenniń jeteginde júre beredi. Tym qatal bolǵan joqpyn ba? Atam da qyzyq. «Jalǵyz ul» dep esirtip jibergen. Ana bireý kók qunan da bir pále boldy. Ózi de erke. Negizinde sabaqty nashar oqymaıdy. Jalqaýlyqqa salynyp, anda-sanda óstip eki alyp qalatyny bolmasa. Qabyrǵa gazetindegi sýretin fotoǵa túsirip alǵanym qandaı jaqsy bolǵan.

Esikten Tóleýbek kiredi.

Tóleýbek. Aqsha taptym. Al mynaý saǵan degen syılyq. Báısheshekter ósip qalypty. (Gúl usynady.) Merekeń qutty bolsyn!

Bota. Raqmet!

Tóleýbek. Al endi men qazir saǵan kómektesip jibereıin. Mamam emhanadan túngi kezekten kelgenshe, Móldirdi aparyp tastaımyn. Al túste aq dastarhandy jaıyp jiberip, mamamdy qarsy alaıyq. Bári jarasyp ketpeı me?

Bota. Aýyzben aıtqansha, qolmen istelik.

Tóleýbek. Meniń aıaýly qaryndasym. «Qatesiz adam bolmaıdy» dep atam aıtpaqshy, álgindegi sýrettiń kózin qurtshy. Kelisim-shartqa qol qoıdym ǵoı, á.

Bota. Ony tártibiń biledi. Degenmen oılanyp kóreıin. Al, jumysqa kiristik. (Ekeýi syrtqa shyǵady.)

Shymyldyq